تمام آنچه در افتتاحیه جشنواره فجر گذشت/از اشک‌های معتمدآریا تا نوید اختتامیه‌ای بدون سخنرانی

شب گذشته مراسم افتتاحیه‌ی سی‌وچهارمین دوره‌ی جشنواره‌ی فیلم فجر در تالار وحدت برگزار شد.

مراسم افتتاحیه جشنواره فیلم فجر راس ساعت مقرر و با پخش سرود جمهوری اسلامی و قرائت قرآن توسط گروه تواشیح آغاز شد و  بعد از آن صدای مرحوم خسرو شکیبایی در حالی که تحویل سال سینمای ایران را تبریک می‌گفت، در سالن اجرا طنین‌انداز شد و احسان کرمی نیز اجرای خودش را را با قرائت دعای تحویل سال آغاز کرد.

اسخنان محمد حیدری، دبیر جشنواره  به صورت ویدیویی کوتاه برای حاضران در سالن پخش شد که پس از اتمام آن، حیدری با در دست داشتن یک سبد گل بر روی سن حاضر شد. او سبد را در جلوی سن قرار داد و پس از خواندن یک متن کوتاه، صحنه را ترک کرد.

احسان کرمی یکی از تفاوت‌های این دوره از جشنواره را با دوره‌های قبلی سخنان کوتاه محمد حیدری دانست. کرمی دلیل کوتاه صحبت کردن حیدری که بیشتر پرفورمنس‌گونه بود را تئاتری بودن حیدری دانست و از تئاتری‌های سینما درخواست کرد بار دیگر او را مجددا تشویق کنند.

اهدای نخستین سیمرغ‌های جشنواره

جوایز بخش مواد تبلیغی شب گذشته به منتخبان این بخش اهدا شد.

در بخش عکاسی فیلم، ضمن تقدیر ویژه از جلال حمیدی برای فیلم «ارغوان»، سیمرغ بلورین به محمد بدرلو برای عکاسی فیلم «اعترافات ذهن خطرناک من» رسید.

در بخش تیزر و آنونس نیز پنج فیلم رقابت می‌کردند که سیمرغ بلورین این بخش ضمن تقدیر ویژه از معین کریم‌الدینی برای فیلم «آتلان» به محسن امیریوسفی برای فیلم «خواب تلخ» تعلق گرفت.

محسن امیریوسفی هنگامی که برای دریافت جایزه‌اش بر روی سن حاضر شد بارها و بارها مورد تشویق حاضران قرار گرفت.

در آخرین بخش از شاخه‌ی مواد تبلیغاتی نیز، سیمرغ بلورین بهترین پوستر ضمن تقدیر ویژه از طاها ذاکر برای طراحی پوستر «خواب تلخ» به علی باقری برای طراحی پوستر مستند «من می‌خوام شاه بشم» اهدا شد.

علی باقری، برگزیده‌ی این بخش با لباس محلی برای دریافت جایزه به روی صحنه آمد و دریافت این جایزه را به اهالی سینمای مستند تبریک گفت.

بهرام عظیمی که یکی از داوران این قسمت بود، هنگامی که برای خواندن برگزیده‌ی بخش پوستر پشت میکروفون قرار گرفت، کار محسن امیریوسفی را کاری با عنصر خلاقیت خاص‌تر و بیشتر از سایر کارها نامید و گفت: «همین که در بین هشتاد میلیون آدم، این موضوع فقط به ذهن یک نفر خطور کرده است، نشان دهنده‌ی میزان خلاقیت اوست.»

اختتامیه امسال بدون سخنرانی برگزار خواهد شد

در بخش بعدی حجت‌الله ایوبی رییس سازمان سینمایی برای قرائت متن سخنرانی‌اش به روی صحنه دعوت شد. ایوبی در این بخش نوید از برگزاری اختتامیه‌ای بدون سخنرانی به دستور وزیر ارشاد را در این دوره از جشنواره داد که با تشویق حاضران در سالن همراه شد. این در حالی است که هنگامی که کرمی از ایوبی برای حضور بر روی سن دعوت کرد، به دلیل کم بودن تشویق‌ها ناچار شد مجددا از مخاطبانش بخواهد برای ایوبی دست بزنند

تقدیر از خانواده یک شهید فرهنگی

تقدیر از خانواده شهید سیاح طاهری

پس از پایان صحبت‌های رییس سازمان سینمایی با پخش کلیپی از برگزاری مسابقات کتابخوانی در زندان‌ها و برگزاری مسابقات در مدارس، از خانواده‌ی شهید سعید سیاح‌طاهری تقدیر به عمل آمد.

برای این بخش، از فاطمه معتمدآریا، رخشان بنی‌اعتماد، مهتاب کرامتی و سیده زهرا حسینی نویسنده‌ی کتاب «دا» دعوت شد. پس از صحبت‌های خانم حسینی، معتمدآریا با حضور در پشت میکروفن از همسر این شهید که در ردیف اول سالن تصویری از همسرش را در دست داشت، دعوت کرد تا بر روی سن حاضر شود.

پس از حضور همسر این شهید، معتمدآریا خاطره‌ای از نحوه‌ی آشنای‌اش با سیاح‌طاهری نقل کرد و گفت: «ما در یک کشتی دوستی با هم آشنا شدیم. کشتی دوستی که در هویزه بود و در آن تعدادی از بچه‌های عراقی و ایرانی حضور داشتند که با تلاش ما این بچه‌ها با یکدیگر دوست شدند. آشنایی ما با صلح بود. هرکسی در هرجای دنیا موقعی که کسی برای صلح کار کند، اولین قدم را برای او برمی‌دارم. برای صلح همیشه روی من حساب کنید.»

مهتاب کرامتی نیز در یک صحبتی کوتاه از این شهید مدافع حرم یاد کرد و گفت: «از حضور در کنار این دوستان بسیار خوشحالم و از ایشان آموختم می‌شود صبور بود، و سکوت کرد ولی کار کرد.»

بنی‌اعتماد هم با اشاره به حضورش در جشنواره‌ی دانش‌آموزی و همسفر شدن با طاهری از او صحبت کرد و باور‌ و احترام او را به سینما ستودنی دانست و گفت: «رفتن و آمدن در دنیا رسم روزگار است و حضور ما در این دنیا به سرعت پلک زدن می‌گذرد. ولی رفتن برخی‌ها چیزی را از جهان کم می‌کند که به سادگی پر نمی‌شود. شهید طاهری یکی از این افراد بودند.»

بنی‌اعتماد همچنین در ادامه یادی از یدالله نجفی، صدابردار «در حال حاضر ما داغدار از دست دادن یکی از همکاران بسیار با ارزشمان هستیم. کسی که با تفاوت دیدگاه بسیار زیادی با شهید سیاح‌طاهری داشت ولی معلم و مدرس ما بود. فکر می‌کنم اگر این موهبت نصیبمان می‌شد که ذره‌ای از وجود کسانی مثل شهید طاهری، مثل یدالله نجفی در کالبد هرکدام از ما جای بگیرد، جهان گلستان می‌شد.»

غبیشی، همسر سیاح‌طاهری نیز برای لحظاتی در پشت میکروفون قرار گرفت و سخنانش را با مدد گرفتن از آیات قرآنی آغاز کرد و در ادامه درباره‌ی دیدگاه همسرش نسبت به سینما گفت: «ایشان سینما را متعلق به یک قشر خاص در سینما نمی‌دانست و به آن نگاه خاصی نبود. او هیچ‌گاه به دنبال اسم و رسم نبود و سینما را به دورترین روستاها برای دانش‌آموزان می‌برد.»

در آخر هدیه و لوح یادبودی به رسم یادگار به همسر این شهید مدافع حرم اهدا شد.

تقدیر از بزرگان و پیشکسوتان

در این بخش از برنامه پس از حضور مهناز افشار به عنوان مجری در کنار کرمی،  کلیپی درباره‌ی مهدی ‌فخیم‌زاده پخش شد و از از مریلا زارعی و علی جنتی برای تقدیر از این هنرمند عرصه‌ی سینما و تلویزیون دعوت شد.

مریلا زارعی پس از تبریک دهه‌ی فجر از حضور در این قسمت از برنامه ابراز خوشحالی کرد و گفت:

«بسیار خوشحالم که برای این بخش از برنامه به روی صحنه دعوت شدم. آقای فخیم‌زاده استاد من، جزو کارگردانانی هستند که من در ابتدای راه افتخار و سعادت همکاری با ایشان را داشتم. خوشا به حال بازیگری که در ابتدای ورودش به سینما با چنین کارگردانی کار کند. چون پس از گذشت بیست سال از آن روزها وقتی که کم میاورم، به گنجینه‌ی آموزه‌های ایشان مراجعه می‌کنم. آقای فخیم‌زاده به ما یاد دادند برای ماندگاری در سینما باید بازیگر خوبی بود. و برای این کار باید در ابتدا از شناخت خودمان شروع کنیم. ایشان به ما اعتماد به نفس را یاد داد.»

علی جنتی نیز در این قسمت پس از تبریک آغاز دهه‌ی فجر از تجدید دیدار با سینماگران صحبت کرد و گفت: «بیشتر برای تجدید دیدار با کسانی که به آن‌ها عشق می‌ورزیم و در طول سال کمتر فرصت دیدار با آن‌ها را پیدا می‌کنیم، آمده ایم»

وزیر ارشاد در ادامه با اشاره به حضور علی ربیعی، وزیر کار و تعاون و گودرزی وزیر ورزش و جوانان گفت: «همان‌طور که ملاحظه می‌کنید همکاران محترم ما، وزیر محترم کار تعاون و زیر محترم ورزش و جوانان به ما ملحق شدند، برای اینکه به شما بگویند دولت تدبیر و امید با همه‌ی وجود در کنار همه‌ی شما هنرمندان و سینماگران ایستاده و شما را حمایت می‌کند. و بسیار خوشحال هستیم که می‌بینیم سینمای ایران روز به روز در حال تکامل است و نیروهای با استعدادی در حال ورود به این صحنه هستند.»

جنتی در ادامه از تلاش‌های فخیم‌زاده در حوزه‌ی سینما و تلویزیون تقدیر و تشکر کرد و گفت: « ما به دلیل دغدغه‌ها و فعالیت‌های سیاسی فرصت تماشای سریال‌ها و فیلم‌ها را نداشتیم. ولی یکی از سریال‌هایی که از ابتدا تا به انتها آن را تماشا کردم، سریال «خواب و بیدار» بود. و البته سریال «ولایت عشق» که کارگردانی آن را از نیمه به عهده گرفتند. در مجموع با توجه تمام کارهایی که ایشان به عنوان کارگردان، بازیگر، نوازنده، رزمی کار و بدلکا انجام دادند، در عرصه‌ی هنر یک فرد همه‌ فن حریف محسوب می‌شوند.»

پس از پایان صحبت‌های وزیر، فخیم‌زاده بر روی سن حاضر شد و از سینما به عنوان عنصری یاد کرد که می‌تواند در نوع خودش برای مردم سرگرم‌کننده باشد. این بازیگر و کارگردان سینما از صحبت‌های مریلا زارعی تشکر کرد و گفت: «من بی‌تقصیرم. او خودش از ابتدا هنرپیشه‌ی با استعدادی بود.»

او همچنین در ادامه با توجه به تاکید دبیر جشنواره بر حضور پیشکسوتان همراه با همسرانشان بر روی سن، درباره‌ی عدم حضور همسرش توضیح داد و گفت: « محمد حیدری از ابتدا با ما شرط کرده بود که به همراه همسرم بر روی سن حاضر شوم. متاسفانه ایشان به دلیل جراحی زانو که به تازگی انجام داده‌اند، قادر به بالا رفتن از پله‌ها نیستند. من از این بابت عذر می‌خواهم.»

مریلا زارعی پس از قرائت متن تقدیرنامه‌ی ایشان، به همراه مهناز افشار به جایگاه مهمانان رفتند و آن را به همراه شاخه گلی به همسر مهدی فخیم‌زاده تقدیم کردند.

دومین بزرگداشت مربوط به محمدمهدی دادگر بود که برای انجام آن از حجت‌الله ایوبی و فاطمه معتمدآریا دعوت شد.

معتمدآریا در این قسمت از مراسم پشت میکروفن قرار گرفت و گفت: «خیلی خوشحالم که زیر سایه‌ی بزرگان سینما ایستاده‌ام. آقای دادگو جزو نوابغ سینمای ما هستند و سینماگری هستند که دانش خردمندانه دارند. امیدوارم که سایشون سالیان سال بر سر سینما باقی بماند. ایشان به من آموختند که سینما، علم، هنر و مهر است.»

محمد مهدی دادگو که به همراه همسرش بر روی صحنه حاضر شده بود، با ابراز خوشحالی از برگزاری این آیین بزرگداشت گفت: «اهل هنر چون خیلی دل‌نازک هستند، از دیده شدن و تشویق شدن بسیار خوشحال می‌شوند. هرچند که از دوران دل‌نازکی من گذشته است. از آقای حیدری و ایوبی به خاطر حسن ظنشان تشکر می‌کنم.»

دادگو در ادامه با تحسین طرح حضور پیشکسوتان به همراه همسرانشان در آیین تجلیل و بزرگداشت آن‌ها گفت: «این حرکت نوعی توجه متفاوت به خانواده و همسر بود. این ابتکار جای تحسین دارد و باید به عنوان یک سنت حسنه تکرار شود. جوانان و به خصوص در حوزه‌ی سینما باید مساله‌ی خانواده را جدی بگیرند.»

این تهیه‌کننده سینما با اشاره به احمد حامد، همسر معتمدآریا به حوادث اخیری که برای این بازیگر سینما و تلویزیون پیش آمد، اشاره کرد: «نباید از مصائب همسران هنرمندان غافل شد. مطمئنم احمد حامد روزهای سختی را می‌گذراند که تحمل آن به عنوان یک مرد ایرانی که به خودش و خانواده‌اش احترام می‌گذارد، نیازمند صبوری زیادی است.»

معتمدآریا که برای خواندن متن تقدیرنامه‌ی همسر دادگو در پشت میکروفن قرار گرفته بود، اشک از چشمانش جاری شد و گفت: «در تمام سختی این دوران هیچ‌گاه اشک از چشمانم جاری نشد ولی صحبت‌های شما درباره‌ی همسرم من را به شدت متاثر کرد.»

پس از قرائت متن تقدیرنامه و اهدای جوایز به دادگو و همسرش، مهناز افشار از حاضرین بابت عدم تسلطش به اجرا عذرخواهی کرد و از آن‌ها خداحافظی کرد.

سخنرانی وزیر ارشاد

پس از پایان این قسمت علی جنتی، وزیر ارشاد برای سخنرانی پشت تریبون قرار گرفت. جنتی «خشنودم که در این تقارن خوش یمن آغاز جشن‌های پیروزی انقلاب اسلامی با سی‌وچهارمین جشنواره فیلم فجر همراه شما هستم تا شاهد مراسم گشایش یکی از معتبرترین جشن‌‌های هنری ایران اسلامی باشیم. از فردا یکسال تلاش سینماگران کشورمان رونمایی می‌شود

او در در ادامه به جایگاه جشنواره‌ی فیلم فجر در سینمای کشور اشاره کرد و توضیح داد: «این رویداد فرصت کم‌نظیری برای ارتباط هنرمندان با یکدیگر و هنرمندان با مردم و مخاطبان است، رویدادی ویژه و بی‌نظیر برای سینمای ایران و صاحبان اصلی آن که سینماگران هستند.»

وی این دوره از جشنواره را نسبت به دوره‌های قبلی متفاوت دانست و گفت: « جشنواره سی‌و‌چهارم را می‌توان جشنواره‌ای دانست که کاملا در دولت تدبیر و امید متولد شده و تفاوت محسوسی با جشنواره‌های گذشته دارد. سینما در جهان امروز، نماد قدرت نرم و هوشمندی است و نگاه ما به توسعه سینما نگاهی رو به آینده است، با چنین نگاهی سیاست‌های سینمایی این دوران طراحی شده است. برای نخستین‌بار بیش از ۲۰۰ فیلم متقاضی حضور در جشنواره بودند و تاکنون چنین استقبالی در هیچ دوره‌ای وجود نداشته است.»

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه در رابطه با راهیابی فیلم‌های ایرانی به جشنواره‌های خارجی و کسب جایزه در این جشنواره‌ها، لزوم ساخت فیلم‌های اجتماعی، آغاز به کار شبکه‌ی VOD، رشد فروش سالیانه‌ی سینما و آشتی مردم با گیشه‌ها، صحبت کرد.

حضور بهرام رادان برای اجرا و ادامه بزرگداشت‌ها

پس از پایان صحبت‌های جنتی بهرام رادان برای اجرای مراسم بزرگداشت رضا کیانیان و رویا تیموریان به احسان کرمی ملحق شد. رادان که برخلاف مهناز افشار کاملا بر اجرا مسلط بود با خواندن یک شعر وارد صحنه شد و مهمانان را به دیدن کلیپی از رضا کیانیان دعوت کرد.

تقدیر از رضاکیانیان با حضور علی ربیعی، وزیر کار و تعاون و داوود کیانیان انجام شد.

کیانیان که با همسرش روی صحنه آمده بود پشت میکروفون ایستاد و لحظاتی با حاضران صحبت کرد: «با خودم فکر می‌کردم بسیاری از موقعیت‌های زندگی ما به شانس مربوط است. وقتی متولد می‌شویم از کجا می‌دانیم در چه جغرافیا یا چه خانواده‌ای متولد می‌شویم. من شانس آوردم در خانواده‌ی خوبی به دنیا آمدم. برادرم، داوود یک گروه تئاتر داشت من خودم را به زور در آن جا دادم و این سرنوشت را پیدا کردم. این بزرگداشت و دیدار با آقای دادگو هم شانس دیگری بود چون ایشان به من گفت می‌خواهم دوباره فیلم بسازم ویکی از دلایلش تو هستی. همسرم هم یکی از دیگر شانس‌های بزرگ زندگی من است.»

نقل خاطره‌ای از رضا کیانیان توسط برادرش

داوود کیانیان که برای تقدیر از برادرش دعوت شده بود، در ادامه‌ی مراسم بیان کرد: «رضا وقتی در شکم مادرم بود، فقط من، مادرم و پدرم خبر داشتیم و او همیشه لگد می‌زد. مادربزرگم که این لگدها را که می‌دیدید می گفت زهرا خانم بچه‌ای که آدم به زور از خدا بگیره، بهتر از این نیست. اما مادرم به شکمش دست کشید و گفت نه مادر، رضا جایش تنگ و تاریک است و برای همین ناآرامی می‌کند. رضا از وقتی به دنیا آمد هرگز نتوانست فضای تنگ و تاریک را تحمل کند و فقط راه خودش را رفت و اگر جلویش را می‌گرفتند سعی می کرد در فیلم‌ها و نوشته‌هایش راه را برای خودش باز کند. سینما هم باید چنین تصمیمی بگیرد تا بتواند راه خودش را باز کند.»

او در ادامه گفت: «تشکر می کنم از کسانی که مرا انتخاب کردند تا توفیق این را داشته باشم که این هدیه را تقدیم رضا کنم. اما من لایق این کار نیستم. دلیلش این است که من تئاتری هستم و جای من همان جاست. دوست دارم این هدیه را گل بانوی سینمای ایران فاطمه معتمدآریا به رضا تقدیم کند.»

معتمدآریا با دعوت داوود کیانیان به روی صحنه آمد و کرمی هم به این بهانه او را رکورددار حضور بر روی سن تالار وحدت در این مراسم نامید.

علی ربیعی وزیر کار، تعلون و رفاه اجتماعی: کیانیان در «کیمیا» حرصم را درمی‌آورد

ربیعی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی نیز پس از صحبت‌های داوود کیانیان چند دقیقه‌ای از رضا کیانیان و کارهایش صجبت کرد: «راستش همین چند دقیقه پیش به من گفتند باید از رضا کیانیان تقدیر کنید. من هم مرور کردم و یاد کارهای تئاتری او افتادم که از آن جمله می توان به «مردی برای تمام فصول» اشاره کرد. با این که من خیلی کیانیان را دوست دارم، در سریال «کیمیا» آنقدر بدجنس هست که حرصم را در می آورد. کیانیان کسی است که در هر نقشی که بازی میکند، به آن نقش هویت می دهد و آن را زندگی می کند.»

بخش پایانی، تقدیری با حضور دبیر جشنواره

بخش پایانی مراسم افتتاحیه جشنواره فیلم فجر نیز به بزرگداشت از رویا تیموریان اختصاص داشت که برای این امر از ویشکا آسایش و محمد حیدری خواسته شد تا روی صحنه حاضر شوند.

رویا تیموریان با اشاره به صحنه‌ی اجرا در تالار وحدت گفت: «من روی این صحنه آثار درخشانی را بازی کرده‌ام و جلوی دوربین کارگردان‌های بسیاری رفته ام ولی در زمان‌های این‌چنینی شرایط واقعا متفاوت است.»

تیموریان با بیان اینکه امشب شب اوست، گفت: «از همه کسانی که در پروژه های مختلف من را همراهی کردند، حتی اگر آب و چایی در دست من گذاشتند تا کسانی که در راس امور بودند، تشکر می‌کنم. از استادانم سمندریان، دکتر علی رفیعی و رکن‌الدین خسروی تشکر می‌کنم»

او در ادامه به طور خاص از جنتی برای حمایت از معتمدآریا تشکر کرد: «از علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد تشکر می‌کنم که در مقابل بی‌احترامی‌هایی که به بانوی سینمای ایران شد، واکنش نشان داد.»

مسعود رایگان هم دقایقی درباره همسرش صحبت کرد و گفت: «رویا تیموریان عاشق زندگی است، فارغ از رنگ پوست و نژاد، عاشق مردم است. عاشق حرفه‌اش، سینما و تئاتر است. رویا در زندگی من حقیقتی شاد است که باعث شده است من قد بکشم و سر بر بالینش بگذارم.»

بزرگداشتی برای بهرام بیضایی

مسعود رایگان پس از بوسه‌ای که بر دست همسرش زد، مجددا فرصتی برای صحبت کردن درخواست کرد و خطاب به علی جنتی گفت: «آقای وزیر دو سال پیش از همین تریبون رسمی به شما گفتم که مهربانی و خوش‌رویی کلید درهای بسته است، امیدوارم سال آینده در این مراسم برای بهرام بیضایی بزرگداشتی با شکوه در شان و منزلت و ارزش او برگزار کنیم.»

این مراسم پس از3 ساعت با جملات پایانی بهرام رادان به انتها رسید:

«امیدواریم جشنواره‌یسی و چهارم جشن رفاقت، عشق و هنر باشد و لذت ده روز مهمانی گوارای وجود شما عزیزان باد.»