فؤاد معصوم: تنش در مناسبات ایران و عربستان پیامدهای خطرناکی دارد

رئیس جمهور عراق توافق هسته ای غرب با ایران را باعث ایجاد ثبات در منطقه دانست و گفت: تنش در مناسبات ایران و عربستان در منطقه پیامدهای خطرناکی به همراه دارد.

شبکه تلویزیون المیادین با "فؤاد معصوم" رئیس جمهور عراق مصاحبه تفصیلی انجام داده است که خبرگزاری تسنیم با توجه به اهمیت تحولات عراق و سخنان مهم وی، این مصاحبه را در دو بخش تقدیم کاربران محترم می‌کند.(لینک بخش اول مصاحبه)

بخش دوم مصاحبه رئیس جمهور عراق با شبکه المیادین به صورت سوال و جواب در زیر می آید:

مجری : آقای رئیس جمهور آیا تصور می کنید، در بین کشورهای عربی هستند کشورهایی که می کوشند، در عراق سهمی برای خود فراهم سازند؟

فواد معصوم : عراق یک کالای عرضه شده برای خرید و فروش یا سهم گرفتن از آن نیست، از این رو وضع عراق هم به گونه ای نیست که هرکسی بیاید و بخواهد گوشه ای از آن را بردارد، در این بین روابط ما با کشور پادشاهی عربستان سعودی خوب است، اما طبیعی هم هست که یه دوره‌ایی این رابطه خوب نبوده است، اما این مساله با موضوع مورد بحث ما متفاوت است، چرا که روابط ما با عربستان به این موضوع مربوط نمی شود، ما تلاش می کنیم تا این روابط از آن چه هست عمیق تر و گسترده تر هم باشد.

مجری : آیا عراق تلاش می کند، تا در آرزوی این است که در منطقه نقش میانجیگر را برای مسائل گوناگون ایفا نماید، به گونه ای که گروه ها و کشورهایی را که باهم دچار اختلاف نظر شدند، گردهم آورد ؟

فواد معصوم : جناب آقای وزیر امور خارجه عراق در سخنانش اعلام کرد، در یکی از سخنرانی های خود به صراحت از آمادگی عراق برای این امر خبر دارد، عملا هم عراق این آمادگی را دارد، اما درباره موضوع آشتی کسانی دیگر وارد این عرصه شده اند، از این رو برای آنها آرزوی موفقیت داریم.

مجری : بنابراین عراق میانجیگری خود را در این باره متوقف کرده است ؟

تنش در مناسبات ایران و عربستان پیامدهای خطرناکی برای منطقه دارد

فواد معصوم : خیر تلاش های خود را در این باره متوقف نکرده ایم، ما حتی در این خصوص شروع هم نکرده بودیم، بلکه ما تنها از آمادگی خود برای این امر خبر داده بودیم، از این رو وقتی مشاهده کردیم کشورهای دیگری وارد این مساله شدند، کشورهایی که همچنین موضع خوبی با ایران و عربستان سعودی دارند، خوب ما هم اجازه می دهیم این میانجیگران فعالیت خود را در این زمینه به عمل آورند.

باید این مساله را هم متذکر شوم که تنش در روابط بین ایران و کشور پادشاهی عربستان سعودی و تنش در روابط ایران و ترکیه می تواند پیامدهای خطرناکی بر تمام منطقه داشته باشد، از این رو ابراز امیدواری می کنیم روابط بین این کشورها همواره بسیار خوب باشد.

توافق هسته ای با ایران به ثبات در منطقه می انجامد

مجری : در خصوص این آرامش و ثبات در منطقه ما اکنون شاهد حصول توافق هسته ای و آغاز عمل به مفاد این توافق هسته ای هستیم، آیا معتقدید این آرامش و این توافق حاصل می تواند در عراق هم تاثیر مثبت داشته باشد ؟

فواد معصوم : حتما چنین است، ما از همان روزهای نخست با طرح توافق هسته ای موافقت و آن را تایید کرده بودیم، به همین دلیل وقتی این توافق عملا به اجرا در آمد، چند روز قبل برای جناب آقای حسن روحانی ریاست جمهوری محترم ایران پیام تبریک ارسال کردم، همچنین در یک تماس تلفنی نیز این رویداد را به ایشان تبریک گفتم، چرا که ما معتقد هستیم این توافقنامه می تواند منجر به افزایش ثبات در منطقه گردد.

عراق وارد ائتلاف علیه کشوری دیگری نمی‌شود

مجری : در خصوص این پرونده هسته ای واقعا پیامدها و بازتاب در داخل عراق می تواند داشته باشد، و از آن فراتر آیا بهبود روابط بین تهران و واشنگتن می تواند بازتاب های مثبت در عراق به دنبال داشته باشد ؟

فواد معصوم : دوری حاصل در روابط بین تهران و واشنگتن بر عراق تاثیر منفی داشته است، حتی منجر به بروز حساسیت های مفرطی شده بود، به همین دلیل وقتی این توافق حاصل شد، ما بسیار از آن استقبال کردیم، چرا ما خرسند شدیم، چون روابط و سیاست عراق تابع و وابسته به سیاست های جمهوری اسلامی ایران نیست، همچنین سیاست های عراق وابسته و تابع سیاست های آمریکایی نمی باشد، ما همه در یک منطقه هستیم از این رو نمی خواهیم در ائتلاف های منطقه ای یا بین المللی برضد کسی شرکت داشته باشیم، ما می خواهیم روابط خوبی با تمام کشورها داشته باشیم، چه کشورهای عربی دوست و برادر چه با کشورهای همسایه و دوست ایران که می دانید بیش از هزار کیلومتر ما باهم مرزهای مشترک داریم، ما با ترکیه هم مرزهای مشترک داریم و با کشور پادشاهی عربستان سعودی هم مرزهایمان مشترک است، اردن و کویت نیز به همین منوال است، ما با سوریه هم مرزهای مشترکی داریم، از این رو باید روابط خوب خود را با این کشورهای دوست و برادر حفظ کنیم.

از این رو روابط ما با این کشورها هرگز بر اساس ذوب شدن و بی هویت شدن عراق نخواهد بود و هرگز هم به قیمت تشکیل ائتلاف بر ضد این کشورها نخواهد بود.

مجری : بنابراین شما از سیاست ورود در محورها علیه دیگر کشورها خود داری می کنید ؟

فواد معصوم : به طور حتم چنین است .

مبارزه با تکفیری‌ها باید از مدارس شروع کرد

مجری : در کنفرانس اتحادیه پارلمان های اسلامی، شما سخنرانی داشتید، و در این سخنرانی گفتید ، تروریسم در لباس مذهب با ما می جنگد، می خواهند مسلمانی مسلمان دیگر را تکفیر کند، و می خواهند جنگی بین دو گروه از مسلمانان به راه بیندازند، شما چه برنامه هایی را برای مقابله با این طرح ها و تفکرات تکفیری برنامه ریزی کرده اید ؟

فواد معصوم : ما به تنهایی قادر به برنامه ریزی و تدوین طرح هایی برای مقابله با این پدیده نیستیم، برای مبارزه با داعش ما به حضور و مشارکت دیگران نیاز داریم، چرا که برای برنامه ریزی به منظور مبارزه با تکفیرها ما به برنامه ها و آموزه‌های تربیتی نیاز داریم، به عقیده من برای مبارزه با این تفکرها باید از مهدکودک‌ها شروع کنیم.

بله باید از مدارس شروع کنیم، همچنین روحانیون باید براساس برنامه سخنرانی کنند، نباید آنها را به حال خود گذاشت و هرکس هرچیزی را که صلاح می داند، برای همگان بیان کند، برخی از این روحانیون سخنان و مواضعی را بیان می کنند، که تنها در جهت تحریک و شوراندن مسلمانان و گروه های مسلمان برضد یکدیگر بیان می شوند.

اگر قرار باشد خطابه های دینی در این رابطه مطرح شوند، باید این خطابه ها و سخنرانی ها تنها در جهت آشکار کردن تسامح در اسلام باشد، چرا که اسلام دین مودت و بخشش و رحمت است، باید بعد از آن تمام روابط و تحرکات این گروه ها مورد بررسی و رصد قرار گیرد، باید معلوم شود، با چه کسانی و چه گروه هایی در رفت و آمد هستند، و منابع مالی آنها به چه منوال است، باید طرز فکر و ماهیت گروه های آنها هم تبیین شود، چرا که این گروه ها و افراد تنها برای عراق خطر به شمار نمی آیند، بلکه برای تمام کشورهای منطقه و جهان تهدید هستند.

از این رو باید به دنبال آرامش در کشور و منطقه و جهان باشیم، و در جهت تحقق این مهم از هیچ تلاشی کوتاهی نکنیم، این تروریست ها افرادی جاهل و نادان هستند، آنها هیچ شناختی از واقعیت دین ندارند، آنها تنها به صورت گزیده ای برخی از مفاهم مورد علاقه را از دین اقتباس کرده اند و در این دوره می خواهند به آن شکلی که می پسندند، آن مفاهیم را اجرا کنند.

دوران کنونی بسیار فرق کرده است، نمی توان به آن شیوه و شکل و سیاق امور را مدنظر قرار دارد، حتی در آن زمان سابق هم برخی از گروه های تندرو زمانی که می خواستند براساس خواست خودشان اسلام و مفاهیم اسلامی را اجرا کنند، با آنها برخورد شد، هم اکنون از آن افراد چه چیزی مانده و از گروه های آنها چه برجای مانده است؟ دوره آنها به پایان رسیده است و دوره اینها هم به پایان می رسد.

تشریح حوادث المقدادیه عراق؛ تحرکات برای بین المللی کردن آن

مجری : آن چه در استان دیالی روی داد و بخصوص در منطقه المقدادیه، داعش به اهالی حمله ور شد، و مردم به صورت خود جوش از شیعه و سنی با داعش مبارزه کردند، و با این گروه برخورد کردند، اکنون اوضاع گفته می شود، به گونه ای دیگر پیش می رود و اهالی با یک تحول مذهبی جغرافیایی رو به رو هستند، اما گروهی هم هستند که می گویند در این باره کمی گزافه گویی شده است و آن چه روی داد را می توان کنترل کرد اما برخی دیگر معتقد هستند که خیر نمی شود، آن چه در مقدادیه روی می دهد را کنترل نمود ؟

فواد معصوم : من در این باره شخص نخست وزیر را مامور اعزام و رسیدگی به اوضاع در المقدادیه کردم، ایشان هم به المقدادیه عزیمت کرد، به گونه ای اوضاع را پیش از این سفر منعکس می کردند که گویی یک فاجعه بزرگ روی داده است، گفتند مواردی از تجاوز روی داده است، ببینید سرشت و طبیعت عراقی ها این است که از این مساله به دور هستند، شاید یک فرد پیدا شود و دست به چنین اقدامی بزند، اما این که گفته شود گروه هایی به صورت هماهنگ شده دست به این اقدامات و رسوایی ها بزنند، خیر این مساله ممکن نیست، عملا هم از این خبرها نبود، گفتند افرادی در این رابطه کشته شدند، تحقیقات انجام شد، نمی دانیم این اشخاص به دلیل یک خونخواهی قدیمی کشته شدند یا بر اثر اختلافات دیگر به قتل رسیده اند، اما این را بدانید که به صورت طبیعی وقتی به صورت گسترده ای در یک منطقه تیراندازی شود، گروهی کشته یا زخمی خواهند شد.

از این رو وقتی نخست وزیر به آن شهر رفت و اوضاع را از نزدیک بررسی کرد، با او تلفنی گفت وگو کردم، و از واقعیت امر سوال کردم، به من اطلاع داد خیر اصلا به آن شکلی که مسائل بزرگ نمایی شده بود، نبود، متاسفانه برخی آن قدر این مساله را بزرگ وانمود می کردند که ما تصور می کردیم مساله ای پیچیده حاصل شده است .

مجری : برخی تلاش می کردند این ماجرا را بین‌المللی سازند و خواستار بررسی این موضوع به صورت بین المللی و با مشارکت دیگر کشورها شده بودند؟

فواد معصوم : درباره بین المللی شدن یک مساله اجازه دهید موضوعی را به شما بگویم، چنین مسائلی هرگز بین المللی نمی‌شوند، البته این را هم من بگویم من نمی‌خواهم از این مساله دفاع کنم و بگویم خیر هیچ اتفاقی نیفتاده است، خیر این را هم نمی توانم بگویم، من اینجا ننشسته ام که مدعی شوم در المقدادیه همه چیز براساس روتین و با آرامش کامل در جریان است، خیر من برای این کار اینجا نیستم، بله مخالفت ها و نقض قانونی صورت گرفته اما باور کنید به این بزرگی و اندازه ای که شما بزرگ کردید نیست.

مجری : برخی تلاش کردند این ماجرا را جنبه بین‌المللی به آن ببخشند و مساله را از استان دیالی به دیگر استان های عراقی منتقل کنند، حتی از جامعه بین المللی هم خواستار حل این مساله شده بودند ؟

فواد معصوم : بین احزاب و گروه‌های مختلف عراقی بحث‌ها و گفت وگوهای فراوانی وجود دارد، کسی که به این گفت وگوها وارد می شود، پیش از تصمیم گیری عجولانه ابتدا باید با آرامش موضوع را بررسی کند، بعد از آن به دنبال واقعیت ها باشد، ببینید متهم کردن و اتهام بستن به دیگران کاری بسیار ساده است، اما در این بین گفتم و بازهم تکرار خواهم کرد، من قصد ندارم از کسی در این باره دفاع کنم، من هرگز حرف یک طایفه ای را بدون شنیدن حرف طایفه مقابل باور نمی کنم، باید هر دو گروه را ببینم و سخنانشان را بشنوم، با بررسی حقایق امر و وقایع روی داده می توان نتیجه گیری کرد آیا چنین مساله ای حاصل شده یا خیر ، می خواهیم بعد به این نتیجه برسیم آیا این تفسیرها درست هستند یا نه ، از این طریق ما می توانیم واقعیت ها را استنباط و استخراج کنیم، الآن شاید سوال شما این باشد که بگویید یعنی می خواهی بگویی نزاع طایفه ای در المقدادیه وجود ندارد ؟ بله وجود دارد، اما به آن شدت و حدتی که وانمود می شود، نیست.

مجری : نزاع یا حساسیت ؟

فواد معصوم : حساسیت است، اما این حساسیت متاسفانه در برخی از احیان به شدت در برخورد تبدیل می شود، این مساله طبیعی است، چرا ؟ چون اوضاع متشنج شده است، به عنوان مثال شما یک قبیله ای را در نظر بگیرید، این قبیله برخی از افرادش با داعش همکاری داشته است، برخی دیگر از اعضای همین قبیله با داعش مبارزه کردند، الان بازگردان این دو گروه در کنار هم در حالی که تا چند وقت پیش در برابر هم پیکار می کردند، کاری بسیار دشوار است، یکی از این دو گروه منزلش به صورت کامل منهدم شده است و گروهی دیگر منازلشان صحیح و سالم است، هنوز حتی مسائل تزئینی و دکوراسیون منازلشان سالم است، اینجاست که حساسیت شکل می گیرد، از این رو این حساسیت حتی به نزاع هم تبدیل می شود، اینجاست که ما به آشتی گروهی و جامعه ای نیاز داریم، مساله ای که همواره بر آن تاکید داشته و تاکید می کنیم.

هم اکنون کمیته های مشترکی در هر سه نهاد اصلی ریاستی در عراق تشکیل شده است و به این مهم توجه و اشراف کامل دارند، و می خواهند این مسائل را حل و فصل کنند.

هنوز برخی از جنبه‌های اصلاحات محقق نشده است

مجری : در وقت اندک باقی مانده برای این مصاحبه از فرصت نهایت بهره برداری را به عمل می آورم و درباره اصلاحاتی که نخست وزیر عراق در باراه عملی کردن آنها سخن گفت سوال می کنم، ارزیابی شما از این اصلاحات چیست، بخصوص که کسانی به صورت مستقیم از این برنامه های اصلاحاتی انتقاد می کنند، و برخی هم به صورت جدی از این اصلاحات حمایت می کنند، سرنوشت این اصلاحات به کجا انجامیده است ؟ از نظر شما بخش درست و بخش نادرست از این اصلاحات کدامند ؟

فواد معصوم : اصلاحات به خودی خود ضروری هستند، از این رو ما خواستار اجرای بیشتر اصلاحات هستیم، اصلاحات سیاسی و اداری و اقتصادی و اصلاحات اقسام مختلفی دارند، تلاش های صورت گرفته برای اصلاحات بسیار زیاد است، اما برخی محقق نشده است از این رو این یک مساله طبیعی است.

به اجرای اصلاحات خوشبینم

مجری : شما خوش بین بودید آیا هنوز هم خوش بین هستید ؟

فواد معصوم : بله خوش بین هستم.

مجری : اوضاع کنونی عراق را چگونه ارزیابی می کنید به چه سمتی پیش می رود ؟ آیا عراق به سمتی پیش می رود که شما در سال 2003 برنامه ریزی کردید ؟

فواد معصوم : بله به همان سمت پیش می رود، اتفاقا همین دیروز در حال ملاحظه برخی از اسناد و مدارکی بودم که در اختیار من قرار دارد، تصادفا به شما می گویم در این برگه ها اطلاعاتی را داشتم و خودم بر روی آن ثبت کرده بودم که این اطلاعات و نوشته ها نشان می داد ما در نشست سال 2002 لندن گروه های معارضه توافق هایی را به عمل آورده بودیم، اغلب این تصمیم ها را ما از قبل حدس زده بودیم، یکی از این قضایا مساله تاکید بر آشتی ملی است، ما در آن سال تاکید داشتیم که آشتی باید فراگیر باشد، باید نهادهای ارتش و پلیس و نیروهای امنیتی در این آشتی سهیم باشند، این آشتی و توازن باید در ادارات و نهادهای دولتی هم حاصل شود، من با بخش هایی و بخش دهی مخالف هستم ما خواستار مشارکت هستم، توزان در این مساله هم امری بسیار ضروری است.

سهم خواهی به نتیجه نمی رسد؛ به مشارکت فراگیر نیاز داریم

مجری : تکلیف ما را مشخص کنید مشارکت یا سهم دهی ؟

فواد معصوم : ما به توازن نیاز داریم و امروز عراق به توازن بیشتر نیاز دارد، بعد از آن ما به مشارکت نیاز داریم، تا به امروز هم سهم دهی و سهم خواهی به نتیجه نرسیده است، از این رو باید از این مساله خود را خلاص کنیم و این سهم دهی و سهم خواهی را فراموش کنیم.

مجری : این توازنی که می فرمایید نوعی از مشارکت است یا سهم خواهی و سهم دهی است ؟

فواد معصوم : خیر با همه چیز فرق می کند، توازن بخشی از قانون اساسی عراق است.

مجری : آیا عراق امروز آن گونه که وعده داده بودید براساس نظام مدنی است، یا خیر ؟

فواد معصوم : از نظر ظاهری بله مدنی است، حتی تا حدودی ...

مجری : گفته می شود دولت عراق اسلامی است ، رئیس جمهور فارغ التحصیل الازهر است، و رئیس پارلمان از الحزب الاسلامی است و نخست وزیر عراق هم از حزب الدعوه اسلامی است ؟

به مذهبی بودن خود افتخار می‌کنم

فواد معصوم : من افتخار می کنم دینی و مذهبی هستم و از خانواده ای ملتزم می باشم، اما من از یک حزب اسلامگرا نیستم، البته در این بین باید بگویم من برای تمام احزاب اسلامی هم ارزش و احترام خاصی قائل هستم، خواه شیعی باشند یا سنی فرقی نمی کند.

مجری: جناب آقای رئیس جمهوری عراق از فرصتی که در اختیار ما قرار دادید تا با شما این مصاحبه را انجام دهیم سپاسگزاریم.