انتخابات و خواست مردم

اين‌ روزها گزارشگران رسانه‌اي تلاش دارند تا با اقشار گوناگون مصاحبه انجام دهند و به‌صورت عمومي پرسشي كليشه‌اي نيز دارند: انتظار شما از يك نماينده چيست؟ پاسخ‌ها اگرچه متفاوت ولي در اغلب موارد كلي و البته توصيه‌هاي اخلاقي است. نويسنده محك همواره در آستانه انتخابات تأكيد داشته و دارد كه اگر در اين فاصله كوتاه برنامه‌هايي از صدا و سيما با محوريت آشنايي مردم با قانون‌ اساسي تهيه و پخش مي‌شد راهنماي بسيار خوبي براي مردم و احاد رأي‌دهندگان بود. 

زيرا از شيوه‌هاي مهم آگاهي شهروندان به حقوق خود كمك به آشنايي آنها با متن قانون اساسي براي دريافت اهميت و جايگاه حق انتخاب آنها است. 

قانون اساسي جمهوري اسلامي استقرار قانوني نهادهاي جمهوري را بر اساس حق انتخاب مردم از طريق انتخابات دانسته است و مطالعه قانون اساسي نشان مي‌دهد شاكله جمهوري اسلامي ايران بر اساس و پايه آراء مردم استوار است. از سوي ديگر متن قانون اساسي درباره قواي سه‌گانه مقننه، مجريه و قضائيه، همچنين مجلس خبرگان، شعاع وظايف و اختيارات آنها را مشخص و معين مي‌سازد. 

ما براي انتخاب و رأي آگاهانه نياز داريم تا با متن قانون اساسي و روح تفسيري آن آشنا شويم. در اينصورت است كه بخش عمده از انتخاب آگاهانه بر اساس حق انتخاب ما فراهم مي‌آيد. بخش ديگر نگاه به تجربه گذشته است. انتخاباتي كه در پيش داريم انتخابات براي مجلس شوراي اسلامي و مجلس خبرگان است. براي آينده بهتر براي اين دو ركن اساسي و مهم در جمهوري اسلامي علاوه بر مطالعه قانون اساسي، مي‌بايست نگاهي به تجربه گذشته از ادوار اين دو مجلس داشته باشيم تا با مقايسه محك تجربه گذشته راهي بهتر براي آينده باز كنيم. 

مجلس نهم با انتخابات به مجلس دهم خواهد رسيد. تجربه تلخ و شيرين و خوب و بد مجلس نهم چه بود؟ اكنون با انتخابات جديد براي تشكيل مجلس دهم و با استفاده از حق انتخاب خود مي‌خواهيم مجلسي بهتر از گذشته تدارك ببينيم. قصد اين نوشته نقد مجلس نهم نيست، اما تجربه آن در اختيار همه ما است. مجلسي كه در اوج دوران رياست جمهوري احمدي‌نژاد شكل گرفت و همواره در راستاي سياست‌هاي دولت دهم به اجراي سياست‌هاي اقتصادي، سياسي و اجتماعي آن دولت كمك كرد. همين مجلس كه شكل گرفته از دوران احمدي‌نژاد است، چه رفتاري با دولت يازدهم (دولت روحاني) داشت. آيا مجلس نهم در تعامل با دولت روحاني موفق بود و تجربه آن با اين دولت چگونه به انتها رسيد؟ پاسخ به اين پرسش‌ها دستمايه تجربه ما است در حضور مجدد پاي صندوق‌هاي رأي و بهره‌گيري از حق انتخاب خود. امروز همه شعار مي‌دهند كه راه را بايد به حضور افراطيون و افراط‌گرايي در مجلس بست و مجلسي بر اساس مفهومي «اعتدال» تدارك ديد تا دو نهاد عمده و اصلي نظام، مجلس و دولت، در دايره تعامل بتوانند مشكلات مردم و كشور را حل كنند. در محك گذشته نوشته شد همه آگاهند كه حل مشكلات نياز به زمان دارد و نمي‌توان يكباره از آنها عبور كرد. در اين مسير، تعامل مجلس و دولت نه تنها نياز مبرم بلكه بسيار ضروري است و بدون تعامل اين دو نهاد كه امور را در كشور مديريت مي‌كنند، امكان برون رفت از مشكلات بدست نمي‌آيد. 

اگر از درون انتخابات، مجلسي در تنافر با دولت سر برآورد، منحني انباشت مشكلات سير صعودي مي‌يابد. همه شعار مجلسي نو مي‌دهند و نه تكرار گذشته را.

مطالبات مردم البته متنوع و گوناگون است كه شمارش آنها در اين نوشته كوتاه امكان‌پذير نيست، اما به راحتي مي‌توان دريافت كه رونق اقتصادي درصدر خواسته‌هاي مردم است و در كنار آن امنيت اجتماعي كه با اين دو از مشكلات بيكاري و توليد كاسته و چرخه معيوب ركود از اقتصاد تا اخلاق‌ عمومي اصلاح شود. 

اگر خود را همچون بسياري از گروه‌هاي سياسي اسير شعار زدگي كنيم، حق انتخاب ما انجام خواهد گرفت اما اطميناني نيست كه محصول مطلوب براي مردم به ارمغان آورد. 

نقد ديگر بازيابي فضاي انتخاباتي است كه در آن به‌خوبي مي‌توان دو جريان را ديد. از داخل و خارج عده‌اي و مراكزي تلاش دارند تا جامعه ايراني را در آستانه انتخابات نااميد سازند. به جاي اميد به آينده، يأس و به جاي وحدت جمعي، توليد تنافر در متن جامعه مي‌كنند. نقد تخريبي، فعاليت روزانه آنها شده است و هدف نقد تخريبي، مرگ «حق‌انتخاب» است كه مردم هنوز در اختيار دارند. برنامه‌ريزي اين جريان‌سازي از داخل و خارج دورسازي مردم از پاي صندوق‌هاي آراء است تا به‌جاي شركت حداكثري و بهره‌گيري از حق انتخاب خود، انتخابات به سمت و سوي شركت حداقلي هدايت شود. 

جريان ديگر كه طالب شركت حداكثري مردم است، واقعيت‌ها را شرح و اميد به آينده‌اي بهتر را نويد مي‌دهد. باور كنيم كه ساخت آينده‌اي بهتر جز با حضور در صحنه و انتخاب آگاهانه ميسر نمي‌شود. جمعه آينده روز انتخابات ديگري است و حق‌ انتخاب در اختيار ما است. براي ايراني آبادتر و آزادتر شما با حق انتخاب خود رسالت ديني و ميهني خود را نشان خواهيد داد.

*ابوالقاسم قاسم زاده