تداوم فصل "خاکستان" در غرب و جنوب کشور/ امسال هم گرد و خاک عربی به ایران می‌آید

در حالی که مدیر کل هواشناسی استان خورستان منشا گرد و غبار چند روز پیش را داخلی اعلام کرد، مدیر طرح ملی مقابله با پدیده گرد و غبار سازمان حفاظت محیط زیست گفت: گرد و غبارخوزستان ناشی از دو منبع جنوبی و غربی عربستان وعراق است و پیش بینی می شود با استمرار شرایط و افزایش دامنه آن شاهد وقوع طوفان گرد و غبار در پایتخت باشیم.

به گزارش خبرآنلاین، در هفته ای که گذشت ایلام، کرمانشاه و اهواز دوباره شاهد گرد و غبار شدید و طوفان های شدید بود به طوری که در برخی روزها به دلیل شدت ریزگردها مدارس و دانشگاه ها به تعطیلی کشیدند و بیمارستان ها پر شدند از بیماران تنفسی.

در همین رابطه، ضیاء الدین شعاعی مدیر طرح ملی مقابله با پدیده گرد و غبار سازمان حفاظت محیط زیست گفت: این پدیده متاثر از جریان بادی بوده که از سمت جنوب و از داخل کشور عربستان به خاک ایران نفوذ کرد.

شعاعی گفت: همزمان با وقوع این پدیده در نخستین روز از اسفندماه سالجاری، تولید جریان مشابهی از سمت غرب یعنی از عراق و تداخل این دو جریان با هم، منجر به ایجاد گرد و غباری با شدت بالا از دو منشاء جنوبی و غربی در خوزستان شد.

او با بیان اینکه همزمان با وقوع این پدیده، باد نیز از سرعت قابل ملاحظه ای برخوردار بود و حتی در مواقعی به 60 کیلومتر بر ساعت رسید، اظهارکرد: سرعت باد به گونه ای بود که در ساعت 10 صبح روز یکم اسفندماه، میزان غلظت گرد و غبار در هوای اهواز به 505 میکروگرم بر متر مکعب، آبادان 2900 ، دزفول 78 و بهبهان به 100 رسید.

او ادامه داد: براساس گزارش ها، متاسفانه در اهواز شاهد افزایش میزان غلظت گرد و غبار بودیم به گونه ای که در ساعت 12 نخستین روز اسفندماه، شاهد 7521 میکروگرم بر متر مکعب غلظت گرد و غبار در هوای اهواز، 5380 در اندیمشک و 160 تا 200 نیز در شهرهای دزفول و بهبهان و امیدیه بوده ایم.

افزایش غلظت آلاینده ها به 80 برابر حد مجاز

شعاعی با بیان این که گزارش ایستگاه های سنجش سازمان حفاظت محیط زیست در اهواز نشان دهنده غلظت 10هزار میکروگرم برمترمکعب همزمان با ساعت 12 ظهر روز نخست اسفندماه بود، گفت: این میزان که 80 برابر حد مجاز است، بالاترین ظرفیت سنجش ایستگاه های سازمان حفاظت محیط زیست است و احتمال آن می رود که عدد واقعی از این میزان نیز بالاتر رفته باشد.

مدیر ملی کارگروه مقابله با پدیده گرد و غبار ادامه داد: عدد ثبت شده در ساعت 13 همان روز نشان دهنده اندکی کاهش میزان غلظت گرد و غبار بود، به گونه ای که دستگاه ها میزان غلظت گرد و غبار در شوشتر را 224 میکروگرم بر متر مکعب، اهواز را 9900 میکروگرم بر متر مکعب، سوسنگرد را 4325 میکروگرم بر متر مکعب و شهرهای جنوبی امیدیه و بهبهان را بین 140 تا 240 میکروگرم بر متر مکعب نشان داد.

او ضمن یادآوری این موضوع که آمار ثبت شده در ساعات 15 و 16 همان روز با کمی کاهش همچنان نشان دهنده شدت میزان غلظت گرد و غبار در اهواز بود، خاطرنشان کرد: میزان غلظت گرد و غبار در اهواز به 6600 میکروگرم بر مترمکعب و اندیمشک به 6900 رسید و این ناشی از افزایش و کاهش شدت باد تداخلی از سمت های جنوبی و غربی به صورت نقطه ای بود.

شعاعی ضمن تاکید بر این نکته که تحلیل وضعیت گرد وغبار کشور درروز نخست بیانگر منشاء فرار این پدیده بود، بیان کرد: از همین رو سوسنگرد به عنوان شهری مرزی از غلظت بالایی برخوردار بود ولی اهواز با کاهش شدت میزان غلظت گرد و غبار مواجه بود.

منشا گرد و غبار اخیر خارجی بوده است

مدیر ملی کارگروه مقابله با پدیده گرد و غبار با بیان این که گزارش ها موید منشاء خارجی برای گرد و غبار اخیر بودند گفت: از همین رو برخی گزارش های تایید نشده حاکی از آن است که جریان باد وارد شده از جنوب و از سمت کشور عربستان، تشدید کننده گرد و غبار در جنوب خوزستان بود.

او اشاره ای هم به پیش بینی های سازمان هواشناسی در این حوزه داشت و گفت: بر طبق این پیش بینی ها، طوفان در روزهای دوم و سوم اسفندماه مجدد فعال می شد که البته گزارش ها حاکی از وضعیت نسبتا مناسب در روز دوم بود به گونه ای که در ساعت 12 ظهر روز دوم میزان غلظت گرد و غبار در اهواز به 371 میکروگرم بر مترمکعب، اندیمشک به 102 ، ماهشهر به 239 و دزفول به 88 رسید.

گرد و غبار به تهران می رسد

تجربه ثابت کرده است که هر گاه مناطق غربی کشور درگیر گرد و غباری به این شدت می شوند، مناطق مرکزی و پایتخت هم بی تاثیر نمی ماند. مدیر کل محیط زیست استان تهران هم این موضوع را تایید می کند و از احتمال رسیدن گرد و غبار به تهران می گوید. 

شعاعی هم با اشاره به آخرین گزارش اعلامی از سوی سازمان هواشناسی در روز سوم اسفندماه داشت و بیان کرد: پیش بینی ها حاکی از استمرار وقوع گرد و غبار و حتی افزایش دامنه آن تا پایتخت کشور یعنی تهران است.

مدیر ملی کارگروه مقابله با پدیده گرد و غبار با بیان این که به دلیل شدت طوفان گرد و غبار در خوزستان و تلفیق این شدت با جریان باد شمالی از عراق، شاهد گسترش دامنه گرد و غبار به استان هایی همچون ایلام و کرمانشاه بودیم.

اقدامات محیط زیست برای از بین بردن منشا داخلی گرد و غبار

کارشناسان معتقدند که برای منشا خارجی گرد و غبار اقدام چندانی نمی شود انجام داد و دستشان در این رابطه بسته است اما برای گرد و غباری که منشا داخلی دارند، اقداماتی در دست انجام است.

رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست چندی پیش در این رابطه گفت: طی پیگیری‌های انجام‌شده به‌منظور جلوگیری از پدیده گرد و غبار در عراق، توافق‌نامه‌ای به امضا رسید؛ اما به دلیل ناامنی کنونی کشور عراق پیگیری‌ها به سرانجام نرسید؛ سازمان ملل نیز در جلسه‌ای اعلام کرد که به دلیل ناامنی امکان تغییر وضعیت در حال حاضر وجود ندارد.

ابتکار از تدوین برنامه ملی برای مقابله با پدیده گرد و غبار در کشور خبر داد و گفت: استان‌هایی که کانون گرد و غبار هستند، با توجه به ظرفیت‌های استان خود راهکارهای کوتاه‌مدت و بلندمدت ارائه می‌دهند.

رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست گفت: اقدامات گسترده‌ای برای مقابله با گرد و غبار توسط وزارت کشور انجام ‌شده و استان به استان طرح‌های مقابله با گرد و غبار در دست بررسی است.

او در خصوص مصوبه دولت برای مقابله کوتاه‌مدت با مسئله گرد و غبار گفت: این مصوبه شامل سازگاری و آمادگی مقابله با این پدیده، تعیین وظیفه هواشناسی در پیش‌بینی این توفان‌ها، وظایف دستگاه‌های بهداشتی و آمادگی اورژانس‌ها برای مقابله با پدیده، تجهیز شهرها در بخش ساختمان‌ها و سامانه‌های حمل‌ و نقل عمومی، کاشت گیاهان سازگار و مالچ‌پاشی و دیگر اقدامات مؤثر برای مقابله با این پدیده است.

او حفظ مرتع را مهم‌ترین بعد مقابله با پدیده گرد و غبار معرفی و خاطر نشان کرد: استان‌هایی که برای مراتع خود برنامه‌ریزی کرده و بتوانند مراتع خود را حفظ و از چرای بی‌رویه و استفاده بیش ‌از حد و برداشت بی‌رویه از سفره‌های آب زیرزمینی جلوگیری کنند، با پدیده گرد و غبار مقابله خواهند کرد.

مدیر ملی کارگروه مقابله با پدیده گرد و غبار هم در این خصوص گفت: سازمان حفاظت محیط زیست با کمک دستگاه های مرتبط اقدام به منشاء یابی و اولویت بندی این منشاء ها در خوزستان کرده است که از زمان آغاز عملیات اجرایی تا کنون 8 هزار هکتار از عرصه های مستعد وقوع پدیده گرد و غبار در استان که در حدود 360 هزار هکتار است، توسط وزارت نفت و سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری به روش مالچ پاشی و نهال کاری تثبیت شده است.