برجام و برکات آن برای رزمایش های موشکی

همه به یاد دارند که عده ای از مخالفان توافق هسته ای در داخل کشور در دلایل مخالفت خود با این توافق روی یک نکته دست گذاشته و مدعی بودند: این توافق به قیمت کاستن از جنبه های سخت امنیت ملی کشور تمام خواهد شد و معامله ای اقتصادی در برابر ضعیف کردن رگه های اقتدار دفاعی و نظامی کشور است.

به معنای دیگر آنها مدعی بودند توافق هسته ای می تواند پایه های امنیت کشور را سست کند ، چون قرار است بازرسی های گسترده شود و اقتدار نیروهای نظامی کشور می تواند با این بازرسی ها ضعیف شود.

عده ای از این جماعت هنوز با گذشت ماه ها از توافق هسته ای (برجام) روی سخن خود مانده اند و به اشکال و بهانه های مختلف به این توافق می تازند.

اما اتفاقات دو روز گذشته همزمان با انجام آزمایش های موشکی اخیر سپاه و آزمایش های مشابه موشکی سپاه در چند ماهی که از حصول توافق هسته ای می گذرد، خلاف این ادعای مخالفان توافق هسته ای که در ادبیات سیاسی کشورمان از آنها با عنوان " دلواپسان " یاد می شود، را ثابت می کند؛ از این جهت که به نظر می رسد توافق هسته ای سبب شده است فضایی بسیار مساعد تر از گذشته برای توسعه قابلیت ها و توانمندی های نظامی کشور (از جمله توانمندی های موشکی) فراهم شود.

نکته مهم در این میان این است که دستگاه دیپلماسی رسمی کشور توانسته است با اقدامات انجام شده در دو سال و نیم گذشته ، هزینه های ارتقای توان دفاعی کشور را کاهش دهد،اما چگونه ؟

پرواضح است که بسیاری از کشورهای منطقه و برخی محافل متنفذ در داخل آمریکا و حتی کشورهای اروپایی مایل نیستند ایران دارای قابلیت بالای موشکی و دفاعی باشد و اگر از دستشان برآید هر آنچه در توانشان دارند، بسیج می کنند تا جلوی توسعه قابلیت های نظامی و موشکی ایران را بگیرند.

اما نکته مهم در این میان این است که با تدابیر اتخاذ شده از سوی دستگاه دیپلماسی کشور، در همین چند ماهی که از توافق هسته ای (برجام) می گذرد نیروهای مسلح کشور در چند نوبت دست به انجام آزمایش های موشکی زده اند، اما هیچ کشور و سازمان بین المللی قادر نشده است به بهانه این آزمایش های موشکی کشورمان را تحت تحریم قرار داده و یا اقدامات دیگری در راستای ایجاد یک اجماع بین المللی علیه  آزمایش های موشکی ایران صورت دهد و این مساله را می توان از برکات برجام برای نیروهای مسلح کشور دانست.

برای مثال در ماه های گذشته و همزمان با انجام هر رزمایش موشکی سپاه، بسیاری از محافل ، نهادها و شخصیت های سیاسی جمهوریخواه و حتی دموکرات در داخل آمریکا خواستار برخورد با اقدامات ایران در زمینه انجام آزمایش موشکی و تحریم ایران شده اند، اما دولت آمریکا با وجود اذعان به نگرانی از انجام آزمایش های موشکی و تاکید براین نکته که انجام این آزمایش ها نقض قطعنامه تحریم تسلیحاتی ایران از سوی شورای امنیت بوده است، اما در عمل هیچ اقدامی علیه ایران صورت نداده است.

در آخرین دور از انجام آزمایش های موشکی سپاه نیز (رزمایش اقتدار ولایت) و در حالی که بسیاری از سناتورها ، مقامات سیاسی (معاون رییس جمهوری) ، نامزدهای انتخاباتی ریاست جمهوری و رسانه های آمریکایی از انجام این آزمایش ها  ابراز نگرانی کرده و خواستار تحریم ایران شده اند، اما به فاصله چند ساعت پس از انجام آزمایش های موشکی گفت و گوی تلفنی محمد جواد ظریف و جان کری وزرای امور خارجه ایران و آمریکا نشان داد ، وجود کانال های تبادل پیام بین دو کشور تا چه میزان می تواند در کاستن از نگرانی های بی مورد و اغراق شده درباره فعالیت های مشروع دفاعی کشورمان موثر باشد و این همه از برکات برجام است.

حال تصور کنید اگر این کانال تبادل پیام (بین ظریف و کری) وجود نداشت و اگر کشورمان همچون دوره های گذشته (دولت های نهم و دهم) بی اعتنا به ظرفیت های دیپلماتیک در راستای ارتقای توانمندی های مشروع دفاعی کشور دست به اقداماتی چون آزمایش های موشکی می زد، چه پیامدها و هزینه های اضافی به کشور تحمیل نمی شد!

اما در دوره جدید که به لطف دیپلماسی ، فضای تازه ای در سیاست خارجی کشور گشوده شده است ، توانمندی های نظامی نیز بدون هزینه های مترتب اقتصادی و سیاسی که پیش از این بسیار شاهد آن بوده ایم، می تواند شاهد رشد و ارتقای طبیعی و بالنده باشد.

یکی از ایرادات و اشکالات کلیشه ای دلواپسان داخلی در جریان مذاکرات هسته ای و حتی پس از توافق هسته ای اخیر این بود که این توافق پایه های امنیت ملی کشور را سست کرده و به قول خودشان، دشمن با این توافق بهانه ای یافته است که در هر پستویی در داخل کشور از جمله  اماکن نظامی نفوذ کند و همه چیز در زیر ذره بین بیگانگان خواهد بود. آنها دستگاه دیپلماسی کشور را به چوب حراج زدن به منافع و امنیت ملی کشور متهم می کردند؛ اما بد نیست در همین چند ماهی که از توافق هسته ای می گذرد به انجام همین چند مورد آزمایش های موشکی سپاه نگاهی بیندازند و تبعات و پیامدهای آن را ببینند و از سر انصاف قضاوت کنند که اگر رویکرد دیپلماسی دولت یازدهم  و ظرفیت ها و فضای جدیدی که در اثر این رویکرد فراروی کشور قرار نگرفته بود، بابت همین چند آزمایش موشکی (که البته انجام آن حق طبیعی هر کشوری از جمله کشور ماست) باید چه هزینه هایی می دادیم!

البته این نوشتار نافی احتمال اعمال تحریم علیه کشورمان به بهانه همین آزمایش های موشکی نیست اما روی و مقصد اصلی سخن این است که دستگاه دیپلماسی ظرفیتی در اختیار کشور قرار داده که با وجود همه فشارهایی که به کاخ سفید بابت اعمال تحریم و فشار بیشتر به ایران می آید، اما کاخ سفید تا کنون در برابر این فشارها مقاومت کرده  و در اثر دو دستگی موجود در آمریکا اعمال تحریم های جدید علیه ایران سخت تر از گذشته شده است. نکته دیگر اینکه برجام باعث شده است اجماع سازی علیه کشورمان در فضای بین المللی بسیار سخت تر از گذشته شود.

نکته دیگر این که ممکن است عده ای بگویند این حق طبیعی کشور است که آزمایش موشکی انجام دهد و به هیچ کشور یا نهاد بین المللی ارتباط ندارد و گرفتن حق طبیعی هیچ افتخاری ندارد؛ در پاسخ به این افراد باید گفت که شما درست می گویید اما مگر توسعه برنامه هسته ای نیز بر اساس معاهده منع گسترش سلاح های هسته ای جزء حقوق طبیعی کشورها نیست اما دیدیم و دیدید که به بهانه همین حق طبیعی چند قطعنامه تحریمی در شورای امنیت وضع کردند و آمریکا و اتحادیه اروپا نیز به صورت جداگانه تحریم هایی گسترده علیه کشورمان اعمال کردند. پس حق طبیعی یک مساله است و توانایی ستاندن یا به قول معروف " نقد کردن چک حق" موضوعی دیگر و نکته در این است که این روزها بر خلاف سال های گذشته، احساس می شود "چک های حقوق طبیعی کشور" در بانک های بین المللی بسیار آسان تر از گذشته نقد می شود.