پیشنهاد موسویان برای همکاری ایران و عربستان

'حسین موسویان' دیپلمات سابق ایران در یادداشتی در مورد سفر باراك اوباما به عربستان و دیدار با مقامات این كشور كه وبگاه آمریكایی 'المانیتور' آن را منتشر كرد، نوشت: رئیس جمهوری آمریكا باید در این دیدار برای تشكیل یك 'سیستم همكاری مشترك منطقه ای' كه در قطعنامه 598 سازمان ملل هم اشاره شده، تاكید كند.

موسویان در این مطلب كه روز 19 آوریل (31 فروردین) در المانیتور منتشر شد، نوشت: اوباما رئیس جمهور آمریكا قرار است در اجلاس 21 آوریل (پنجشنبه - 2 اردیبهشت) سران شورای همكاری خلیج فارس در ریاض شركت كند. بعد از برجام، آمریكا سعی داشته كه به متحدین عرب خود اطمینان دهد كه برجام منجر به آشتی ایران و آمریكا نخواهد شد. اوباما تصریح كرد كه او هیچگاه درصدد نبوده كه متحدین سنتی آمریكا را بخاطر ایران به دریا بریزد.

وی افزود: مقابله با تروریسم امروزه در صدر دستور كار جامعه جهانی است. آمریكا و كشورهای عضو شورای همكاری خلیج فارس، ایران را متهم به حمایت از تروریسم می كنند. واقعیت این است كه ایران با گروههای تروریستی مثل داعش و القاعده مبارزه می كند كه توسط شورای امنیت سازمان ملل بعنوان تهدید بی سابقه علیه صلح و امنیت جهانی شناخته شده اند. آمریكا و ناتو هم بخوبی می دانند كه منبع تامین مالی و ایدئولوژی و تسلیحاتی این گروهها كجاست.

این دیپلمات سابق اضافه می كند: اوباما در مصاحبه با آتلانتیك تصریح كرد كه ایدئولوژی وهابیت، مطلوب حاكمان سعودی است و عربستان حوزه های علمیه افراط گرایان وهابی را در سطع وسیعی در سطح جهان تامین مالی كرده است. هیلاری كلینتون در سپتامبر گذشته در جلسه موسسه بروكینگزگفت 'اكثر افراط گرایی در جهان امروز نتیجه سیاستها و حمایتهای مالی دولت و اتباع عربستان است و ما احمق خواهیم بود اگر این واقعیت را درك نكنیم.' بایدن معاون رئیس جمهور آمریكا هم تصریح كرد كه افراط گرایان توسط متحدین آمریكا در منطقه به قصد سرنگونی بشار اسد رئیس جمهوری سوریه مورد حمایت قرار گرفته اند. با این وجود، حمایت آمریكا از چنین متحدینی موجب تعجب است. به همین دلیل (حضرت) آیت الله خامنه ای رهبر معظم ایران می گوید كه 'برخی از قدرتهای بزرگ بویژه آمریكا در مبارزه با تروریسم نه صادق هستند و نه جدی'.

موسویان می نویسد: بی اعتمادی بین ایران از یكطرف و آمریكا و شورای همكاری خلیج فارس از طرف دیگر؛ متقابل، عمیق و تاریخی است. اما به هرصورت و با توجه به بحرانهای متعدد منطقه، تامین صلح و ثبات بدون همكاری بازیگران كلیدی مثل ایران و شورای همكاری خلیج فارس غیرممكن خواهد بود.یك راهكار مطرح شده توسط شورای همكاری خلیج فارس، پیمان مشاركت و همكاری این شورا با ناتو است. چنین سناریویی برای منزوی كردن ایران یك تجربه شكست خورده است. شورای همكاری خلیج فارس اساسا بعد از انقلاب تمام راههای فشار و مقابله با ایران را انجام داد. این شورا و كشورهای غربی عضو ناتو از تجاوزصدام و بكارگیری سلاحهای شیمیایی علیه ایران حمایت كردند و بدترین تحریمهای تاریخ را هم علیه ایران اعمال كردند. با این وجود بعد از چند دهه، ایران امروز در قامت قدرتمندترین و با ثبات ترین كشور منطقه ظهور كرده و كشورهای عرب، دچار انواع آشفتگی ها و بی ثباتی ها هستند.

موسویان در بخش دیگری از این مطلب پیشنهاد داد: سناریو واقع بینانه این است كه دیدگاه 'هژمونی' یا ' بالانس قدرت' فراموش شود و برای تشكیل یك 'سیستم همكاری مشترك منطقه ای' بین ایران و كشورهای عضو شورای همكاری خلیج فارس و عراق تلاش شود. چنین سیستمی می تواند بر اساس مدل سازمان مشاركت و همكاری اروپا كه كشورهای اروپایی بعد از جنگ جهانی دوم تجربه كردند، شكل گیرد. مكانیزم لازم قبلا وجود دارد. بند هشت قطعنامه 598مصوب 1987 شورای امنیت سازمان ملل، به دبیركل این سازمان ماموریت داده كه برای چنین هدفی با كشورهای منطقه گفت وگو كند.

موسویان در پایان نوشت: شورای امنیت سازمان ملل با تصویب یك قطعنامه جدید می تواند این ماموریت دبیركل را براساس مدل برجام احیاء كند. وزرای خارجه كشورهای 1+5 طی نشست مشترك با وزرای خارجه هشت كشور خلیج فارس شامل ایران و عراق و شورای همكاری خلیج فارس، مذاكراتی جهت شكل دادن 'ساختار امنیتی خلیج فارس' را آغاز كنند. در چنین سیستمی دو قدرت منطقه یعنی ایران و عربستان بجای تقابل وارد همكاری خواهند شد تا چالش های 'پسا سایكس پیكو' و دوران جنگ سرد را مدیریت كنند. چنین مهمی نیازمند انعطاف های لازم توسط آمریكا در روابط با كشورهای عضو شورای همكاری خلیج فارس و ایران نیز خواهد بود. یك سیستم همكاری و امنیت كه مسئولیت امنیت، تضمین دسترسی به انرژی و حمل و نقل آزاد در خلیج فارس را بعهده گیرد، امری حیاتی و به نفع صلح و امنیت جهانی است.