وقتی نویسنده‌ها مجسمه می‌شوند

به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، از بعضی نویسنده‌ها چند مجسمه و بنای یادبود در کشورهای مختلف دیده می‌شود، برخی از آن‌ها هم مثل «چارلز دیکنز» وصیت کرده‌اند تندیسی از آن‌ها نسازند! در این گزارش نگاهی داریم به مجسمه‌هایی که گاهی بیشتر از یادآوری نویسندگان سرشناس، مخاطب را درگیر بحث‌های زیبایی‌شناختی می‌کنند.

«آگاتا کریستی»
«آگاتا کریستی»

سال 2015 صدوبیست‌وپنجمین سالروز تولد «ملکه جنایت» بود. هواداران رمان‌های پرتعلیق این نویسنده انگلیسی در ماه سپتامبر سال گذشته راهی زادگاه «آگاتا کریستی» شدند و در جشنواره‌ای شرکت کردند که بیش از 100 برنامه در آن برای بزرگداشت یاد او طراحی شده بود. مجسمه آگاتا کریستی در تقاطع دو خیابان «کرانبورن» و «گریت نیوبورن» لندن نصب شده و تصویر این نویسنده را وسط یک کتاب نشان می‌دهد.

«آگاتا کریستی» نویسنده 66 رمان کارآگاهی و 14 مجموعه داستان کوتاه است که بین سال‌های 1920 تا 1976 به نگارش درآمده‌اند. مجموعه آثار او تاکنون بیش از چهار میلیون نسخه در سطح جهان فروش داشته‌ است. همچنین سریال‌ها و تله‌فیلم‌های بسیاری براساس داستان‌های پلیسی جذاب او ساخته شده و به نمایش درآمده‌اند.

خلق کارآگاهان نام‌آشنایی چون «هرکول پوآرو» و «خانم مارپل» موجب شد تا لقب «ملکه‌ جنایت» را به «کریستی» بدهند. کتاب رکوردهای جهانی گینس نیز او را نویسنده‌ پرفروش‌ترین کتاب‌های جنایی در طول دوران و دومین نویسنده‌ پرفروش تاریخ ادبیات جهان دانسته است که آثارش در میان تمامی ژانرها، پرفروش‌ترین بوده‌اند. «آگاتا کریستی» در 12 ژانویه‌ سال 1967 در سن 85 سالگی درگذشت.

«هارپر لی»
«هارپر لی»

دنیا «هارپر لی» را که چندی پیش درگذشت، در دنیا با رمان «کشتن مرغ مقلد» می‌شناسند. او نویسنده‌ای آمریکایی بود که جایزه «پولیتزر» سال 1961 را با این اثر که چند دهه تنها کتاب او بود، به دست آورد. «لی» سال گذشته اعلام کرد دست‌نوشته‌های رمان دومش توسط وکیل او در گاوصندوق خانه‌اش پیدا شده. «برو یک بپا بگذار» نام قسمت دوم «کشتن مرغ مقلد» بود که چاپ آن با استقبال کم‌نظیری روبه‌رو شد. اما این نویسنده چند ماه پس از انتشار این کتاب درست در روز درگذشت «اومبرتو اکو» نویسنده و فیلسوف مشهور ایتالیایی از دنیا رفت.

مجسمه‌ای که یادآور معروف‌ترین رمان‌ «هارپر لی» است، «اسکوت» و «جم» شخصیت‌های اصلی این اثر را نشان می‌دهد و در مونروویل، محل سکونت «لی»، نصب شده است. پس از مرگ این رمان‌نویس، هوادارانش گل‌هایی را به یاد او پایین این مجسمه قرار می‌دهند.

از زمان اولین چاپ «کشتن مرغ مقلد»، این کتاب تاکنون بیش از 40 میلیون نسخه‌ فروش داشته و به بیش از 40 زبان ترجمه شده است. این رمان از زبان دختری به نام «اسکات فینچ» روایت می‌شود که دختر وکیل سفیدپوستی به نام «اتیکوس فینچ» است. اتیکوس دفاع از جوان سیاه‌پوستی به نام «تام رابینسون» را که به اتهام ناروای تجاوز به یک دختر سفیدپوست در شهر کوچکی به نام «میکوم» آلاباما محاکمه می‌شود، به عهده می‌گیرد. تم اصلی رمان معروف هارپر لی، معصومیت و قربانی‌شدن آن در برابر بی‌عدالتی و تعصب ‌نژادی است و عنوان آن برگرفته از صحنه‌ای است که در آن «اتیکوس» یک تفنگ بادی‌ به عنوان هدیه کریسمس برای فرزندانش می‌خرد و از آن‌ها می‌خواهد که به خاطر داشته باشند که هیچ‌گاه به مرغ مقلد شلیک نکنند، چون کشتن مرغ مقلد گناه است.

«ارنست همینگوی»
«ارنست همینگوی»

«ارنست همینگوی» نویسنده «پیرمرد و دریا»، در تاریخ دوم جولای 1961 درگذشت، اما کتاب‌دوستانی که به کافه «ال فلوریدیتا»ی آمریکا می‌روند، می‌توانند با «پاپا همینگوی» دیداری تازه کنند و با این مجسمه برنزی عکس بگیرند. این‌جا یکی از مکان‌های محبوب نویسنده سرشناس آمریکایی بوده است.

«ارنست میلر همینگوی» نویسنده و روزنامه‌نگار سرشناس آمریکایی و برنده‌ جایزه‌های نوبل ادبیات و پولیتزر، بیست‌ویکم جولای ‌١٨٩٩ در ایلینویز آمریکا و از یک پدر فیزیکدان متولد شد. «پیرمرد و دریا» معروف‌ترین اثر اوست که در سال ‌١٩٥٢ منتشر شد و با استقبال چشم‌گیری همراه بود. این کتاب جایزه‌ ادبی «پولیتزر» را در سال ‌١٩٥٣ برای این نویسنده به‌همراه آورد. یک سال بعد از آن،‌ موفقیت «همینگوی» با دریافت نوبل ادبیات کامل شد.

«وداع با اسلحه»،‌ «نسل گمشده»، «خورشید همچنان می‌درخشد»، «مردان بدون زنان»، «برنده هیچ نمی‌برد» و «زنگ‌ها برای که به صدا درمی‌آیند» از دیگر کتاب‌های معروف این نویسنده هستند. خالق «برف‌های کلیمانجارو» در اواخر عمر به دلیل چند حادثه‌ رانندگی،‌ از جراحت و مصدومیت‌های زیادی در بدن خود رنج می‌برد و فشار خون بالا به همراه مشکلات کلیه نیز او را آزار می‌داد. ابتلا به افسردگی موجب شد در سال ‌١٩٦١ اقدام به خودکشی کند اما موفق نشد. بعد از سه هفته روان‌درمانی،‌ «همینگوی» سرانجام روز دوم جولای ‌١٩٦١ در خانه‌اش در «آیداهو» به زندگی‌اش پایان داد.

«چارلز دیکنز»
«چارلز دیکنز»

«چارلز دیکنز» نویسنده رمان‌های «داستان دو شهر»، «الیور توییست» و «آرزوهای بزرگ» نهم ژوئن 1870 در سن 58 سالگی درگذشت. او در وصیت‌نامه‌اش خطاب به خانواده و دوستانش نوشت که نمی‌خواهد هیچ مجسمه یا بنای یادبودی به نامش نصب شود. با این وجود این اتفاق افتاد.

به گزارش تلگراف، دو تندیس به یاد «دیکنز» در دو نقطه از جهان وجود دارد؛ اولی (تصویر سمت راست) سال 2011 در پارک مرکزی سیدنی استرالیا بنا شد. به نظر می‌رسد موهای دیکنز در این تصویر اندکی برای او ایجاد مشکل کرده است!

دومین تندیس این نویسنده انگلیسی سال 2014 به مناسبت دویست‌ودومین سال‌روز تولد «دیکنز»، در میدان «گیلدهال» پورتس‌موث زادگاه او نصب شد. این مجسمه 140 هزار پوندی اولین تندیس دیکنز در انگلیس به حساب می‌آید که فوریه سال 2014 در زادگاه وی رونمایی شد. پسرکی که روی این مجسمه نشسته «الیور دیکنز» نواده رمان‌نویس معروف در سن 9 سالگی است.

«گونتر گراس»

«گونتر گراس»
«گونتر گراس» نویسنده و شاعر سرشناس آلمانی و برنده نوبل ادبیات سال 1999 بود. به نظر می‌رسد تندیس او از خودش بشاش‌تر است. او در این مجسمه روی یک نیمکت روبه‌روی پسرکی نشسته که به احتمال زیاد «اسکار ماتزارس» شخصیت اصلی معروف‌ترین رمان او «طبل حلبی» است. به نظر می‌رسد این دو در حال گفت‌وگو هستند و یا شاید «گراس» از روی کتابش برای پسرک می‌خواند. کنار کتابی که روی پای نویسنده مشهور آلمانی است، حلزونی در حال حرکت است که به کتاب زندگی‌نامه‌ای «گراس» یعنی «از دفتر خاطرات یک حلزون» اشاره دارد.

«گونتر ویلهلم گراس» رمان‌نویس، شاعر، نمایشنامه‌نویس، تصویرگر، مجسمه‌ساز و نقاش آلمانی متولد 16 اکتبر 1927 در شهر «دانتسیگ» بود که در سال 1999 به عنوان برنده‌ جایزه نوبل ادبیات معرفی شد. این نویسنده سرشناس در سال 1959 با نگارش رمان «طبل حلبی» که به 24 زبان ترجمه شده است به شهرت رسید.

یکی از جنجالی‌ترین رخدادهای زندگی «گونتر گراس»، مصاحبه‌ او درباره‌ کتاب «پوست کندن پیاز» در سال 2006 بود که طی آن این برنده‌ نوبل ادبیات اعتراف کرد زمانی عضو ارتش نازی بوده است.

«گراس» در سال 2012 با انتشار شعری علیه رژیم اشغالگر قدس به تیتر اول روزنامه‌های جهان تبدیل شد. او در آوریل آن سال شعری را به نام «آن‌چه باید گفت» منتشر کرد که در آن اسراییل را تهدیدی علیه صلح جهانی خواند. چاپ این سروده در سه روزنامه «نیویورک تایمز»، «ریپابلیکا» و «دویچه سایتونگ» خشم مقام‌های اسراییلی را برانگیخت تا جایی‌ که ورود این شاعر آلمانی را به سرزمین‌های اشغالی ممنوع اعلام کردند.

او در طول دوران نویسندگی‌اش در گونه‌های مختلف نمایشنامه،‌ شعر‌ و ادبیات‌ داستانی قلم می‌زد. «موش و گربه»‌، «سال‌های سگی‌«، «ماده موش»، «قرن من»، «آخرین رقص» و «از دفترچه خاطرات یک حلزون» از جمله مشهورترین کتاب‌های این نویسنده هستند. شرایط و رخدادهای سیاسی و اجتماعی مهم‌ترین دغدغه‌های «گراس» بودند که انعکاس آن‌ها در آثارش هویداست.

«جان اشتاین‌بک»
«جان اشتاین‌بک»

مجسمه «جان اشتاین‌بک» نویسنده «خوشه‌های خشم» و «شرق بهشت» را می‌توان در شهرستان مونتری کالیفرنیا دید. به نظر می‌رسد این مدل سبیل و گوش‌ها کاملا مناسب «اشتاین‌بک» هستند. تندیس این نویسنده را «استیون وایت» هنرمند بومی کالیفرنیا طراحی کرده و هزینه یک میلیون دلاری ساخت آن به طور کلی توسط اهداکنندگان خصوصی پرداخت شده است.

نخستین اثر «اشتاین‌بک» که شاید بتوان او را برجسته‌ترین چهره هنری و سیمای راستین ادبیات معاصر آمریکا نامید، با عنوان «فنجان طلا» در سال 1929 منتشر شد و پس از آن آثاری چون «چمنزارهای بهشتی» (1932)،‌ «در نبردی مشکوک» (1936)، «اسب کهر» (1937)، «موش‌ها و آدم‌ها» (1938)، «خوشه‌های خشم» (1939) و «ماه پنهان است» (1942) از او به چاپ رسید. «اشتاین‌بک» در سال 1934 نویسندگی را کنار گذاشت و به عنوان خبرنگار جنگی به انگلیس و مناطق در حال جنگ سفر کرد. او سال 1947 «مروارید» را به چاپ رساند و در سال 1962 موفق به دریافت جایزه‌ ادبی نوبل شد.

«اسکار وایلد»

«اسکار وایلد»
«گفت‌وگویی با اسکار وایلد» مجسمه عجیبی از شاعر و ‌نویسنده مشهور ایرلندی است. «مگی هامباینگ» هنرمندی است که اولین یادبود عمومی «وایلد» را خلق کرده است. مجسمه «وایلد» در خیابان «آدلاید» لندن نصب شده و داستان جالبی دارد. دهه 1980 و 1990 اولین پیشنهاد از سوی «درک جارمن» برای نصب مجسمه‌ای از این شاعر سرشناس مطرح شد، اما با درگذشت «جارمن» کمیته‌ای متشکل از «شیموس هینی» شاعر مطرح، ‌«جودی دنچ» بازیگر مشهور سینما و «یان مک‌کلن» هنرپیشه فیلم‌هایی چون «ارباب حلقه‌ها»، «هابیت» و «مردان مجهول» دنباله این پروژه را پی گرفت. از میان 12 هنرمندی که طرح خود را برای ساخت این مجسمه ارسال کردند، اثر «مگی هامبلینگ» برگزیده شد.

سر اسکار وایلد که سیگاری در دست دارد،‌ از جنس برنز است و زیر آن تابوتی قرار دارد که به عنوان نیمکت هم عمل می‌کند. بسیاری از افراد و نهادهای خیر به سرانجام رسیدن این پروژه کمک کردند. زیر این مجسمه جمله معروفی از «بادبزن خانم ویندیرمیر» نمایشنامه کمدی از «وایلد» نوشته شده است: همه ما در مرداب هستیم اما بعضی از ما به ستاره‌ها نگاه می‌کنیم.

اسکار وایلد، نویسنده، شاعر و نمایشنامه‌نویس نام‌دار ایرلندی، شانزدهم اکتبر 1854 در دوبلین متولد شد. او در دانشگاه دوبلین به مطالعه‌ ادبیات کلاسیک پرداخت و موفق به دریافت مدال طلای «برکلی» شد که بالاترین نشان برای دانشجویان این رشته بود. «اسکار وایلد» روز 30 نوامبر 1900 بر اثر ابتلا به مننژیت درگذشت و در نزدیکی پاریس به خاک سپرده شد. او طبع شوخ و زیرکی داشت و به‌ خاطر اظهارنظرهای بذله‌گویانه‌اش بسیار مشهور بود. وایلد 4 مجموعه‌ شعر، 9 نمایش‌نامه و 11 اثر داستانی از خود به جا گذاشت. «روح کانترویل» (1887)، «داستان‌های شاهزاده‌ شاد» (1888)، «انارستان» (1891)، «تصویر دوریان گری» (1891) و «نامه‌های اسکار وایلد» از معروف‌ترین آثار این نویسنده‌اند.

«جورج برنارد شاو»

«جورج برنارد شاو»
«جورج برنارد شاو» نمایشنامه‌نویس ایرلندی برنده نوبل ادبیات، 94 سال داشت که در دوم نوامبر 1950 با زندگی وداع کرد. او برای هرس کردن بالای درختی رفته بود که افتاد و صدماتی که دید، در نهایت منجر به فوتش شد. سال 1999 کتابخانه بریتانیا و موزه بریتانیا پس از 28 سال درگیری، بر سر تصاحب مشترک مجسمه برنزی خالق «بشر و فوق بشر» به توافق رسیدند.

«جورج برنارد شاو» بیست‌وششم جولا‌ی 1856 در ایرلند به دنیا آمد و به سال ۱۹۲۵ میلادی به عنوان برگزیده‌ جایزه‌ نوبل ادبیات معرفی شد. «برنارد شاو» یکی از برترین منتقدان موسیقی و تئاتر نسل خود محسوب می‌شد که علاوه ‌بر این‌که یک منتقد در موسیقی،‌ هنر و نمایش‌نامه بود، رمان هم می‌نوشت. کتاب‌های «سنت ژان»، «کسب و کار خانم وارن»، «سلاح‌ها و انسان‌ها»، «کاندیدا»، «سزار و کلئوپاترا»، «بشر و فوق بشر» و «ماژور باربارا» از آثار این نویسنده‌اند.

«توماس هاردی»
«توماس هاردی»

«توماس هاردی» همان نویسنده رمان‌های «تس» و «جود گمنام» است. اما مجسمه او در دورچستر بیشتر به موجودات فضایی شباهت دارد!

«توماس هاردی» رمان‌نویس و شاعر جنبش ناتورالیستی اهل انگلستان بود که در سال 1840 در حوالی دورچستر انگلستان به دنیا آمد. او در ابتدا حرفه‌ معماری را انتخاب کرد، اما کمی بعد به نوشتن و سرودن شعر روی آورد. هاردی ده‌ها رمان و شعر نوشت و امروزه به عنوان یکی از شاعران و نویسندگان مطرح قرن بیستم شناخته می‌شود.

از جمله آثار او که شهرت جهانی دارند می‌توان «تس» و «دور از اجتماع خشمگین» را نام برد که براساس هر دو آن‌ها نیز فیلم ساخته شده است.

«توماس هاردی» سال 1873 داستان «یک جفت چشم آبی» را با نام خودش منتشر کرد. رمان «دور از اجتماع خشمگین» در سال 1874 منتشر شد و به حدی موفق بود که توانست کار معماری را رها کند و به صورت تمام‌وقت به ادبیات بپردازد. در طی 25 سال بعد «هاردی» بیش از 10 رمان نوشت.

«جین آستین»
«جین آستین»

به نظر می‌رسد تندیس «جین آستین» را در زمان برگزاری یک کمپین کاهش وزن و تندرستی نصب کرده‌اند! عکسی که از این نویسنده کلاسیک موجود است تفاوت سایز این دو را به خوبی نشان می‌دهد. این بنای یادبود در محوطه بیرونی مرکز «آستین» شهر «باث» انگلیس نصب شده‌ است.

«جین آستین» نویسنده‌ انگلیسی است که روز شانزدهم دسامبر سال 1775 به ‌دنیا آمد. آثار او ادبیات غرب را بسیار مورد تأثیر قرار داده ‌است. شناخت آستین از زندگی زنان و مهارتش در گوشه و کنایه‌ها، او را به یکی از مشهورترین رمان‌نویسان عصر خودش تبدیل کرد. او از سال 1811 تا 1816، با نگارش چهار رمان ‌«عقل و احساس»، «غرور و تعصب»، ‌«منسفیلد پارک» و «اما» اعتبار یک نویسنده‌ شناخته‌شده را به ‌دست آورد.

«آستین» که هیچ‌گاه ازدواج نکرد، دو رمان دیگر به نام‌های «کلیسای نورث‌انگر» و «ترغیب» نیز نوشت که هر دو در سال 1818 پس از مرگش به چاپ رسیدند. او کار نگارش اثری دیگر با عنوان «سندیشن» را نیز آغاز کرد،‌ اما عمرش به اتمام آن کفاف نداد.

ترجمه: مهری محمدی مقدم،‌ مترجم ایسنا