پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : فانی وزیر آموزش و پرورش در روز معلم به برخی از انتقادات مربوط به دستگاه تحت مدیریت خود و مسایل معلمان پاسخ گفت.
به گزارش انتخاب، علی اصغر فانی در برنامه گفتگوی ویژه خبری شبکه 2 سیما به سئوالات متعدد درباره مشکلات معلمان پاسخ داد تا این برنامه پلی میان وزارت خانه و انبوهی از معلمان این مرز و بوم باشد.
در ابتدای این برنامه، مسایل اقتصادی معلمان در صدر گزارش صدا و سیما بیان شد و البته مسایلی مانند افت کیفیت آموزش، عدم پرداخت مرتبط حقوق، عدم پرداخت حق الزحمه امتحانات خرداد گذشته و مشکلات آموزشی معلمان مدارس استثنایی و برقراری حقوق بازنشستگی نیز بیان شد.
فانی در این میزگرد خبری، سخنان جدیدی درباره معلمان نگفت و بر حل مشکلات به خصوص مسایل بودجه ای توسط دولت تاکید کرد. در ادامه مشروح این نشست را می خوانید:
بالاترین و پایین ترین حقوق در آموزش و پرورش چقدر است؟
خوشحالم از نزدیک با 1 میلیون همکار فرهنگی که در 105 هزار مدرسه تعلیم و تربیت 13 میلیون دانش آموز را بر عهده دارند، سخن می گویم. مشکل معیشتی فرهنگیان مشکلی نیست که در 2-3 سال اخیر ایجاد شده باشد. حتی قبل از پیروزی انقلاب بیش از 60 سال پیش این مشکلات وجود داشته و هر سال انباشته شده. همکاران عزیز فرهنگی انتظار ندارند دولت در مدت 2.5 اخیر همه مشکلات را حل کند. در مجموع بنده اواخر مرداد 92 وارد آموزش و پرورش شدم و میانگین دریافتی حقوق فرهنگیان حدود 1میلیون و 300 هزار تومان بود. بعد هم در اسفند 94 این میانگین به 2 میلیون و 80 هزار تومان رسیده. در مجموع میانگین 700 هزار تومان اضافه شده. عده ای بیشتر؛ عده ای کمتر دریافت می کنند. این بضاعت دولت علی رغم مشکلات اقتصادی است. سال 94 از لحاظ اقتصادی بسیار سخت بود و 108.1 درصد را از دولت گرفتیم. یعنی 8.1 درصد بالاتر از بودجه مصوب از دولت گرفته شد تا پرداخت صورت گیرد.
بودجه سال 95 چقدر بوده؟
سال 94 حدود 25 هزار میلیارد بود که نزدیک به 26 هزار میلیارد دولت تامین کرد. سال 95 هم 31 هزار میلیارد تومان بودجه داریم. حداقل حقوق نیز حدود یک میلیون و 400 یا 500 هزار تومان باشد. حداکثر حقوق هم حدود 2میلیون و 700 هزار تومان است.
برخی افراد می گویند با حقوق 300 یا 400 هزار تومان کار می کنند؟
هر کارمند رسمی یا پیمانی اصلا رقمهای 400 تومان در قوانین کشور برایش وجود ندارد. برخی همکاران عزیز فرهنگی نیروهای پاره وقت هستند که حق التدریس کار می کنند و به نسبت کاری که می کنند دریافتی دارند. کارمند رسمی و پیمانی حداقل یک میلیون و 400 هزار تومان است. عزیزانی که می گویید تماس می گیرند کارمند رسمی آموزش و پرورش نیستند.
ولی آنها هم دارند خدمت ارائه می کنند. دغدغه ای برای آنها دارید؟
یقینا، وقتی می گوییم یک میلیون کارمند داریم کسانی هستند که در سیکل رسمی و پیمانی کار می کنند و اشخاص حق التدریسی در آمار ما وارد نمی شوند.
برخی حق التدریسی ها می گویند از مهرماه 94 حقوق دریافت نکردند؟
من همه چیز را در جریان هستم. اینطور نیست این دستگاه عریض و طویل در مخیله من نباشد. از صبح تا شب همین کار را دارم. فرهنگیان رسمی که در استخدام آموزش و پرورش هستند، حقوقشان را آخر ماه دریافت می کنند. دو گروه از همکاران ما پرداختی شان تاخیر دارد. یکی مربیان پیش دبستانی هستند که به موجب قانون مصوب مرداد 94 آموزش و پرورش را موظف کرد بر حسب رشته و نیاز این عزیزان را به کار بگیرد، اینها یک گروه هستند. گروه دوم، کسانی هستند که علاوه بر ساعات موظفی، اضافه تدریس دارند. مثلا 10ساعت بیشتر یا کمتر کار کردند. موظفشان 24 ساعت در هفته است و هر چه بیشتر درس بدهند می شود اضافه کاری. اینها را به دلیل محدودیت اعتباری پرداخت نداشتیم.
چرا می گویید محدودیت اعتباری؟ الان که می گویید از بودجه مصوب بیشتردریافت کردید؟
دریافتی ها و پرداختی ها با همدیگر تناسب ندارد. اشاره کردم سال گذشته 8.1 درصد اعتبارات بیش از مصوبات گرفتیم. اما کفایت نداشته یا نتوانستیم مطالبات را پرداخت کنیم.
چرا کفایت نداشته؟ آیا مدیریت کارامدی در آموزش و پرورش نیست از منابع مالی و نیروی انسانی استفاده کند؟
این حرف را تایید نمی کنم. امسال ما درخواست اعتبار با توجه به نیازهایمان 37هزار میلیارد تومان بود. در حالی که قریب به 31 هزار میلیارد برای ما تامین شد و مجلس تصویب کرد. همین الان پیش بینی ما کسر بودجه 6هزار میلیاردی است. یعنی بودجه ای که دولت تامین و مجلس تصویب می کند کفایت نیاز ما را نمی کند. آموزش و پرورش بیش از 98 درصدش اعتبار پرسنلی و اجتناب ناپذیر است. این که می گویید بر منابع آموزش و پرورش مدیریت نمی شود، وقتی همکاری دارید و حقوقی دریافت می کند که اجتناب ناپذیر است، یعنی 98 درصد اعتبارات از قبل تامین شده است و مدیریت روی آن صورت نمی گیرد. ما روی 2 درصد بودجه مدیریت می کنیم که ناچیز است و اتفاقا خوب مدیریت می شود. آموزش و پرورش بر منابع خود مدیریت می کند ولی پرداختهای اجتناب ناپذیر را نمی شود نپرداخت. دو گروه حق التدریسی که گفتم حق الزحمه شان در آخر اسفندماه پرداخت شده. حق الزحمه انتخابات نیز پرداخت شده. حقوق سربازمعلمان و قراردادی ها هم تامین و پرداخت شده.
پس چه بخشی پرداخت نشده؟
در بودجه 95 برای پاداش پایان خدمت فرهنگیان عزیز اعتبار 4500 میلیارد تومانی در یک ردیف مستقل دیده شده. امروز شورای نگهبان بودجه 95 را به مجلس برگرداند. منتظریم بودجه 95 ابلاغ شود تا پرداخت پاداش خدمت همکاران که در سال 94 بازنشست شده اند را بپردازیم. بازنشستگان 93 نیز بیش از 95 درصدشان پاداش گرفته اند و انشالله برای باقیمانده ها نیز پرداخت می شود.
معلمان گلایه دارند پرداخت حقوق ها با تاخیر صورت می گیرد. چرا اینطور است؟
اعتبارات حقوق و مزایای کارکنان دولت توسط سازمان مدیریت به خزانه ابلاغ و خزانه به دستگاه ها می دهد. ما نیز مشمول این روند هستیم. در سال 94 دولت در تامین منابع با مشکلات جدی مواجه بود. وگرنه همزمان با سایر دستگاه ها که اعتبارات از طریق سازمان مدیریت و خزانه پرداخت می شود، ما نیز این روند را طی کردیم.
مشکلاتی از این دست، مربوط به سالیان دور است. آیا این روند از نظر شما مورد قبول است؟
معمولا پرداخت حقوق ها در بازه زمانی 25 م هر ماه تا آخر ماه بوده. این خاص آموزش و پرورش نیست. حتی در اسفند 94 به دلیل کمبود منابع خزانه، حدود روز 27م اسفند این پرداختها را داشتیم. در حالی که حقوق بازنشستگان کشوری در روز 28 یا 29م اسفند پرداخت شد. این به معنی پاسخگو نبودن خزانه است. ولی معمولا اگر مشکلی وجود نداشته باشد در بازه زمانی 25 تا آخر ماه حقوق ها پرداخت می شود.
اردیبهشت 94 شما درباره نقشه راه سند تحول بنیادین سخن گفتید. یک سال گذشته. چه زمانی قرار است رونمایی شود؟
در مرداد 94 در اجلاس روسای آموزش و پرورش سراسر کشور، رونمایی صورت گرفت. نقشه راه آماده شده. نیازی به تصویب در شورای عالی آموزش و پرورش ندارد. اصل سند به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسیده. یکی از مطالبات مقام معظم رهبری تدوین نقشه راه این سند بود. این نقشه راه آماده شده. نقشه، یک برنامه زمانی بندی برای اجرای مرحله ای سند است. این نقشه آماده و رونمایی شده. برنامه های سال 95 بر اساس این نقشه راه با ظرفیت 150 برنامه آماده شده و به تدریج اجرا می شود. سند تحول نظام آموزش و پرورش مبنای برنامه ششم توسعه در بخش آموزش و پرورش است که شورای راهبری سند و کمیسیون مربوطه تشکیل شده و در حال برنامه ریزی هستند و به تدریج اجرا می شود.
طبق نظرسنجی سایت آموزش و پرورش 70 درصد فرهنگیان با این سند آشنایی ندارند. چرا اینطور است؟
یکی از مواد نقشه راه، ترویج سند تحول است. در اسفند 94 جلسه ای با شورای معاونین صدا و سیما داشتیم و همکاری صدا و سیما با آموزش و پرورش برای آشنایی معلمان بحث شد. قرار شد تفاهم نامه ای بین صدا و سیما و آموزش و پرورش امضا شود که پیش نویس آماده شده. نماینده ما و صدا و سیما پیش نویس را امضا کرده اند. در دیدار مقام معظم رهبری یکی از تاکیدات حضرت آقا این بود اگر لازم باشد صدا و سیما یک شبکه برای اجرایی کردن سند ایجاد کند. ما این موضوع را با صدا و سیما مطرح کردیم و امیدواریم صدا و سیما نیز به کمک ما بیاید.
نقش آموزش و پرورش در پیش نویس برنامه ششم توسعه فقط به خرید خدمت از بخش خصوصی مطرح شده. آیا این مهمترین بخش سند تحول است؟
اشتباه نکنید. برنامه ششم توسعه با برنامه های قبلی کشور تفاوت اساسی دارد. پیشنهادهای دولت برای برنامه ششم تصویب قوانینی است که دولت نیاز به اجرایی کردن برنامه دارد. وگرنه برنامه ششم توسعه به تصویب دولت رسیده. در بخش آموزش و پرورش این برنامه آمده برنامه راهبردی آموزش و پرورش در طول برنامه ششم توسعه، اجرای سند است. یعنی اجرای سند مبنای برنامه ششم توسعه در آموزش و پرورش است. بخشی از اجرای سند تحول از اختیارات دولت است و نیاز به قانون مجلس ندارد. دولت در لایحه پیشنهادی خود، بندهایی را پیشنهاد داده که از اختیارات دولت خارج بوده و نیاز به قانون مصوب مجلس داشته. برنامه ششم توسعه در آموزش و پرورش مبتنی بر سند تحول است و لاغیر. از سال 95 مقرر کردیم هیچ برنامه ای در آموزش و پرورش اجرا نمی شود مگر در راستای سند تحول و نقشه راه آن.
برخی خدمات آموزش و پرورش در بخش خصوصی را سیاسی می دانند و مغایر با عدالت اجتماعی. نظر شما چیست؟
در فرمایش بزرگان کشور تا عزیزان صاحب نظر در حوزه تعلیم و تربیت، این نکته آمده آموزش و پرورش دستگاهی نیست که در داخل یک وزارتخانه محبوس شود. باید از همه امکانات کشور استفاده کنیم. اتفاقا خلاف این را عرض می کنم که بخش خصوصی مغایرت با عدالت دارد. ما در سال 93 با بخش غیردولتی مذاکره کردیم و از ظرفیتهای خالی این مدارس استفاده کردیم. کلاس یک مدرسه دولتی 40 دانش آموز دارد. ما 10 نفر از دانش آموزان را به مدرسه غیردولتی دادیم و هزینه ها را دولت پرداخت کرد. در برخی رسانه ها اینطور مطرح شد آموزش و پرورش مردم را مجبور به پرداخت شهریه می کند. در حالی که کل هزینه ها را دولت پرداخت می کند.
چقدر خود را دارای ابزار برای نظارت بر مدارس غیردولتی می دانید؟
سال 67 قانون مدارس غیرانتفاعی به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید و شورای نگهبان تایید کرد و ابلاغ و اجرا شد. بیش از 27 سال است از تاسیس مدارس غیردولتی می گذرد و ساز و کارهای نظارتی دارد. بحث شورای نظارت بر مدارس غیردولتی، واحدهای مدارس غیردولتی و مشارکتهای مردمی داریم.
از گلایه های مردم از شهریه ها، کیفیت آموزش و سایر مسایل این مدارس مطلعید؟
در کشور بیش از 12 هزار مدرسه غیردولتی داریم. ممکن است 30 تا تخلف کنند که برخورد می شود. جامعه خبر دارند خیلی ها برای ثبت نام فرزندانشان در مدارس غیردولتی تلاشهای جدی می کنند.
معدل کار مد نظر ماست.
معدل کار مورد تایید است. ممکن است تخلف در مدرسه دولتی نیز باشد. کما اینکه برخورد می کنیم اعم از دولتی یا غیردولتی. مشارکت مردم در اداره تعلیم و تربیت را نباید از دست داد. باید از همه توانمان در بخش دولتی و مردمی در ارتقای سطح آموزشی کشور استفاده کنیم.
آیا استقبال مردم از مدارس غیر دولتی به معنی کیفیت پایین مدارس دولتی است؟
این وظیفه آموزش و پرورش است که در ارتقای مدارس دولتی کار کند. در چند سال اخیر با متنوع کردن انواع مدارس دولتی مانند هیات امنایی ها، شاهد، نمونه مردمی، باعث شده توجه به مدارس دولتی کم شود. از ابتدای مسئولیتم سیاستمان این بوده مدارس دولتی تقویت و از تنوع آنها کم شود. عملا ورود پیدا کردیم. ولی مسایل مدارس و آموزش و پرورش، اجتماعی است و به زمان نیاز دارد.
گفتند خانمهای معلم با 25 سال سابقه مجوز بازنشستگی دارند ولی اعمال نشده. چرا؟
ما در سال 93 این کار را انجام دادیم و با برخی از موارد موافقت کردیم و برای سازمان بازنشستگی فهرستی دادیم و با وجود مقاومت، تصویب شد. الان اگر مشکلی باشد، مشکل از ما نیست از سازمان بازنشستگی کل کشور است که در وزارت کار، است. بخشی که به ما مربوط می شود تلاش می کنیم همکاران خانم با سابقه 25 سال را موافقت کنیم. ولی وقتی به سازمان بازنشستگی می رود به دلیل محدودیتهای پرداخت، ممکن است مخالفتهایی شود. در سال 93 و بخشی از 94 توانستیم موافقت سازمان بازنشستگی را بگیریم. این عزیزان باید درخواستشان را به آموزش و پرورش منطقه شان بدهند. اداره کل استان، درخواستها را به وزارتخانه می دهد و ما نامه می نویسیم و یک نسخه از نامه را برای پیگیری به ذی نفع می دهیم. من بتوانم وزارت را با این عرض و طول اداره کنم، هنر کرده ام. مشکل دیگر در دستگاه ما نیست.
چرا این همه گلایه از نظام رتبه بندی معلمان داریم و می گویند به درستی اجرا نشده؟
این که می گویند باید 70 درصد حقوق استادان را به معلمان بدهند در سند تحول نیامده. هیچ وقت این بحث در سند نبوده. اصل رتبه بندی آمده و ما هم قبول داریم. نظام سنجش مهارتهای حرفه ای آمده. در اجرای سند تحول، یکی از بخشهای سال 95 و 96 ما راه اندازی مراکز سنجش حرفه ای معلمان است که به دنبال آن، معلمان سنجیده می شوند و در رتبه هایی قرار می گیرند. این رتبه ها نیاز به قانون مجلس دارد و باید لایحه به مجلس بدهیم. هنوز اجرای سند به این نقطه رتبه بندی نرسیده. برای اینکه اقدامی را به عنوان کار جدید و سریع کنیم از مهر 94 با استفاده از قانون مدیریت خدمات کشوری اجرا کردیم. بسیار موثر بود و میانگین دریافتی معلمان حدود 300 هزار تومان افزایش یافت. امیدواریم در اجرایی کردن سند تحول بتوانیم نظام ارزیابی حرفه ای معلمان را قطعی کنیم و این که معلمان در آن نظام رتبه بندی در چه رده ای قرار گیرند نیاز به قانون مجلس دارد.
درباره بیمه تکمیلی معلمان گلایه دارند و چرا از بیمه ایران به بیمه آتیه سازان حافظ تغییر داده اید؟ مگر معلمان بیمه ندارند؟
وقتی من آمدم آموزش و پرورش با بیمه ایران قرارداد داشت. درخواست تمدید قرارداد بیمه داشتیم. به دلیل بدهی آموزش و پرورش از سنوات گذشته، قرارداد یک طرفه لغو شد و ما با بیمه آتیه سازان حافظ قرارداد امضا کردیم. از ابتدای سال 94 نیز به صورت صندوقی بیمه تکمیلی را اجرا می کنیم. همکاران فاکتور پرداختی ها را به واحدهای مربوطه ارائه می کنند و هزینه را دریافت می کنند. در بسیاری از معالجات سقف پرداختی برداشته شده و سال 94 نسبت به 93 وضعیت بیمه تکمیلی بهتر است. این بیمه تقویت شده. در سال 95 نیز حتما بهتر خواهد شد.
برخی می گویند با این نظام رتبه بندی برخی افراد دچار معوقه می شوند. درست است؟
نمی دانم منظورتان از معوقه چیست. رتبه بندی را شورای مدیریت سازمان مدیریت تصویب کرده و حداقل سابقه خدمت باید 6 سال تمام باشد. رتبه بندی که در مهر 94 اجرا کردیم حدود 830 هزار نفر را شامل شد. برخی همکاران با سابقه کمتر از 6 سال وقتی به حداقل می رسند مشمول رتبه بندی می شوند.
رهبر انقلاب هفته گذشته انتقاد کردند برخی دستها جلوی فعالیت جریانات انقلابی را نمی دهند. این دستها متعلق به چه کسانی است؟
ما 105 هزار مدرسه در سراسر کشور داریم. اکثر این مدارس دارای مدیرانی متدین، دلسوز، پرتلاش، مدافع انقلاب هستند. منتهی ممکن است موارد خیلی اندکی که در لفظ حضرت آقا "برخی" بودند، دستور پیگیری دادیم و اگر به مواردی برخورد کنیم، هر چند موردی گزارش نشده، برخورد می کنند.
می دانید که شایعاتی مطرح شده. آیا وزیر خواهید ماند؟
به خاش برای دیدار معلم بلوچستانی رفته بودم. روز پنجشنبه بود که دیدم در شبکه های اجتماعی دیدم نوشتند وزیر استعفا داده و رئیس جمهور موافقت کرده!
پس یک سال دیگر انشالله شاهد حضورتان هستیم؟
امیدواریم توفیق داشته باشیم در خدمت نظام تعلیم و تربیت باشیم.
در برخی مدارس جا برای حضور دانش آموزان ندارند و به بچه ها می گویند مثلا کلاسهای 4 تا 6 بروند در مدرسه دیگری. داستان این چیست؟
در نظام جدید، ابتدایی 6 ساله شده و بچه ها در دبستان درس می خوانند. یک انتقاد این است که فاصله سنی بین دانش آموزان کلاس اول و ششم زیاد است و ممکن است مشکلاتی ایجاد کند. موفق شدیم در سال تحصیلی در حدود 60 درصد مدارسی که بالای 200 دانش آموز داشتند، دوره ابتدایی را به دو دوره مجزا 3 ساله تقسیم کنیم که دوره اول ابتدایی و دوره دوم ابتدایی بود و نزدیکی سنی دانش آموزان را به اینوسیله تامین کنیم. اگر بتوانیم همه مدارس را اینطور کنیم به سند تحول نزدیک شده ایم.
برای اولیا سختتر نمی شود؟
همینطور است. برای مدارس پر جمعیت این کار را کردیم. برای اینکه تعداد مدارس بیشتر است. اگر ما بتوانیم ابتدایی را به دو دوره سه ساله جدا کنیم یکی از مصوبات سند تحول انجام شده.
