مبادلات تجاری ایران و آفریقای جنوبی به 8 میلیارد دلار افزایش می یابد

افزایش ارزش مبادلات تجاری ایران و آفریقای جنوبی به هشت میلیارد دلار تا سال ٢٠٢٠ میلادی و بازگشت درآمد 517 میلیون دلاری از فروش 9 ماهه نفت به این کشور، از نتایج سفر رییس جمهور آفریقای جنوبی به تهران است.
 
 به گزارش انتخاب،  از پایگاه اطلاع رسانی دولت، در سفر رییس جمهور آفریقای جنوبی به ایران بار دیگر مذاکرات برای از سرگیری صادرات نفت به این کشور آغاز شده است که در صورت بازگشت به شرایط گذشته و صادرات روزانه 68 هزار بشکه در روز در 9 ماهه پایانی سال 1395، می توان از این محل به درآمد 517 میلیون دلاری دست یافت.

حضور رییس جمهور آفریقای جنوبی به همراه چهار وزیر کابینه اش و 100 نماینده بخش خصوصی در ایران منجر به امضای توافق نامه هایی شد که بخش زیادی از آنها نوید رونق همکاری دو کشور در بخش انرژی کشور را می دهد.

آفریقای جنوبی تا پیش از تحریم ها در سال 2012 روزانه 68 هزار بشکه نفت از ایران وارد می کرد. هر چند که در آنزمان پیش بینی می شد به دلیل نیاز 550 هزار بشکه ای نفت این کشور در هر روز این رقم با افزایش مواجه شود اما به یکباره به دستور شورای امنیت مبنی بر لغو خرید نفت از ایران ناشی از فشار تحریم ها بر کشور، خرید روزانه آفریقای جنوبی در شش ماهه دوم سال 2012 تا کنون به طور کامل قطع شد.

تا قبل از اعمال تحریمها آفریقای جنوبی یکی از مشتریان باثبات ایران در حوزه نفت بود به نحوی که زمانی که در سال ١٩٩٦ بیل کلینتون قانون 'داماتو 'را تصویب کرد این کشور از این قانون که مانع سرمایه گذاری در صنایع نفت و گاز می شد تبعیت نکرد و در بخش خرید نفت نیز به دلیل نیاز به نفت ایران آن را ادامه داد.

البته باید اذعان کرد که با آغاز تحریمها روابط اقتصادی ایران با آفریقای جنوبی به دلیل اعمال فشارهای فراوان رو به افول نهاد، با این حال در حوزه سیاسی روابط ـ هرچند محتاطانه ـ همچنان برقرار بود.

هر چند که آفریقای جنوبی بیشتر خریدار نفت سنگین ایران بود و این نفت به نسبت نفت سبک ایران ارزان تر است اما در همان زمان متوسط قیمت خرید نفت سنگین ایران بنابر آمارهای اوپک حدود 109 دلار بود. برهمین اساس ایران در همان شش ماهه اول قطع صادرات نفت به این کشور با عدم النفع بیش از یک میلیارد دلار مواجه شد.

سال 2012 سال شکوفایی قیمت نفت و تحقق رویاهای کشورهای نفت خیز بود چرا که در این سال قیمت نفت بعضا تا 140 دلار هم رسید که این خود موجب رونق اقتصادی در کشورهای نفت خیز شد. با اینحال در آنزمان ایران این فرصت را حداقل در خصوص یکی از خریداران بزرگ خود در قاره سیاه از دست داد تا جاییکه عدم النفع عدم فروش نفت در این سالها به آفریقای جنوبی بیش از 7 میلیارد و 257 میلیون دلار برآورد می شود.

با این حال، در سفر رییس جمهور آفریقای جنوبی به ایران باردیگر مذاکرات برای از سرگیری صادرات نفت به این کشور آغاز شده است که در صورت بازگشت به شرایط گذشته و صادرات روزانه 68 هزار بشکه در روز در 9 ماهه پایانی سال 1395، می توان از این محل به درآمد 517 میلیون دلاری دست یافت.

هر چند که این رقم بر مبنای نفت سنگین به قیمت 27.87 سنت محاسبه شده است چراکه میانگین قیمت نفت سنگین ایران از سال 2016 تا کنون از سوی اوپک همین رقم اعلام گردیده است. اگر همچنان قیمت پایه نفت سنگین ایران همانند سال 2012 می بود در حال حاضر ایران می توانست در 9 ماهه پایانی سال 1395 به درآمدی بیش از 2 میلیارد دلار دست یابد.

با این حال آمارها نشان می دهد در سال ٢٠١٥ میلادی (١٣٩٤ خورشیدی) ارزش مبادلات تجاری تهران و پرتوریا حدود ٣٥٠ میلیون دلار بود که نسبت به قابلیتها و ظرفیتهای اقتصادی دو کشور بسیار ناچیز است.

براساس مذاکرات صورت گرفته با مقامات آفریقای جنوبی در ایران قراراست ارزش مبادلات تجاری دو کشور تا سال ٢٠٢٠ میلادی به هشت میلیارد دلار افزایش یابد.

همچنین در این نشست ها درباره تاسیس شورای مشترک سرمایه گذاری بویژه در حوزه های نفت، گاز و پتروشیمی مذاکراتی صورت گرفت که در صورت تحقق آن می توان به مبادلات تجاری تا سقف 8 میلیارد دلار در سال 2020 امیدوار بود. آفریقای جنوبی به سبب عضو بودن در نهادهای منطقه ای و بین المللی مانند اتحادیه آفریقا، اتحادیه کشورهای همسود، سازمان جهانی تجارت، صندوق بین‌المللی پول، گروه 77 و گروه 20 موقعیتی متمایز و متفاوت از دیگر کشورهای آفریقایی دارد و برای شرکتهای ایرانی گزینه های مطلوب تری برای همکاری فراهم می کند.

امروز حجم مبادلات تجاری ایران و آفریقای جنوبی رضایت بخش نیست، اما این امکان وجود دارد که با استفاده از ظرفیتها و پتانسیلهای موجود، آفریقای جنوبی به یکی از مهمترین شرکای تجاری ایران بدل شود.

در همین زمینه از سرمایه‌گذاریهای آفریقای جنوبی در ایران در پارس جنوبی و تلفن همراه می توان به عنوان نماد روابط دو کشور یاد کرد. سرمایه‌گذاری شرکت ساسول در حوزه پتروشیمی با مشارکت شرکت ملی پتروشیمی ایران که به آریاساسول معروف است و همچنین شرکت ( MTN) ام تی ان آفریقای جنوبی با شرکای ایرانی تحت نام ایرانسل در حوزه تلفنهای همراه از جمله موفق ترین سرمایه گذاریهای خارجی انجام شده در ایران بود.

اهمیت این دو پروژه در این است که این پروژه ها در قالب همکاری مشترک ( Joint Venture) بود که طرف آفریقای جنوبی علاوه بر تامین سرمایه انتقال تکنولوژی در ریسک سرمایه گذاری نیز مشارکت داشت. امری که حتی شرکتهای بزرگ اروپایی یا ژاپن و کره نیز تاکنون نیز در چنین قالبی با ایران وارد همکاری اقتصادی و سرمایه گذاری در این حجم نشده اند.
گسترش روابط سیاسی و اقتصادی ایران با آفریقای جنوبی در دوران پسابرجام به لحاظ سیاسی و اقتصادی از اهمیت بالایی برخوردار است زیرا این کشور از اعضای گروه صنعتی ٢٠ است. اقتصاد رو به رشد این کشور به دنبال منابع باثبات در حوزه اقتصاد انرژی است و ایران با دارا بودن منابع غنی انرژی وثبات سیاسی حاکم، از جمله کشورهای قابل اتکا در این زمینه است.

آفریقای جنوبی از اعضای گروه صنعتی ٢٠، پیمان BRICS ( اقتصادهای نوظهور شامل برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی) گروه ٧٧ و جنبش غیرمتعهدهاست و با توجه به این که از اعتبار خوبی در دنیا برخوردار است می تواند شریک قابل اتکای ایران در حوزه وسیع قاره آفریقا و جهان باشد. ایران نیز می تواند از ظرفیت های آن در حوزه انرژی، صنایع و معادن و کشاورزی بهره برده و پیوندهای خود را در این زمینه ها تحکیم کند.

همچنین با توجه به ظرفیت بالای آفریقای جنوبی در حوزه صنعت، معادن و کشاورزی، این کشور می تواند جایگزین خوبی برای برخی شرکتهای غربی در این بخشها برای کشورمان باشد، بخصوص این که آفریقای جنوبی برخلاف غربی ها برای همکاریهای اقتصادی خود مابه ازای سیاسی مطالبه نمی کند. دیگر این که این کشور به عنوان قدرتمندترین اقتصاد در حوزه کشورهای آفریقا می تواند شریک قابل اتکایی برای ایران در این قاره رو به رشد باشد.