افروغ: این روز‌ها شاهد وحدت گرایی صوری هستیم

عماد افروغ در همشهری نوشت:

این روزها گروه‌های زیادی با خطوط فكری متفاوت هستند كه خود را پیرو اندیشه‌ها و آرمان‌های حضرت امام(ره) می‌دانند.

نفس اینكه گروه‌های مختلفی خودشان را خط امامی و دنباله‌رو و وفادار به اندیشه‌های سیاسی، فرهنگی، اجتماعی حضرت امام (ره) بدانند امر مباركی است. این موضوع خود گواهی است بر اینكه امام (ره) هنوز زنده هستند و گفتمان ایشان همچنان پویاست.

بر این اساس وجود اختلاف سلیقه و رای در ذیل گفتمان انقلاب اسلامی و آرا و اندیشه‌های امام(ره) چندان جای نگرانی ندارد و حتی به عقیده بنده امری كاملا ضروری است.

مشكل جایی است كه یك تعبیر و تفسیر بخواهد تعبیر دیگر را از صحنه خارج كند یا به نام اندیشه‌های امام (ره) و به نام انقلاب اسلامی اندیشه دیگری را القا و منتشر كند؛ یعنی قالب مدعیات و مواضع ما حاكی از توجه به اندیشه‌های سیاسی و گفتمان انقلاب اسلامی باشد اما جوهر و روح و محتوا چیز دیگری باشد و لعاب و روكشی از اندیشه‌های امام(ره) بر مواضع و دیدگاه‌هایی كشیده شود كه هیچ سنخیتی با اندیشه‌های امام (ره) و گفتمان انقلاب اسلامی ندارد.

گاهی این دو انحراف همزمان رخ می‌دهد كه در واقع مشكل را مضاعف می‌نماید. البته گروه‌های دیگری هم هستند كه از این روكش استفاده نمی‌كنند كه حسابشان جداست.

سؤالی كه در اینجا مطرح می‌شود این است كه شاخص شناسایی آرمان‌ها و اندیشه‌های حضرت امام (ره) چیست؟ به عقیده من خود اندیشه‌های امام(ره) و گفتمان انقلاب اسلامی آنقدر ظرفیت و جامعیت دارد كه بتواند شاخص ارزیابی نسبت به 2 انحرافی باشد كه بدان‌ها اشاره شد.

بر این اساس سیره عملی و نظری‌امام(ره) می‌تواند شاخصی باشد برای داوری از هرگونه كجروی گروه‌های فرصت‌طلب. چه؛ سیره عملی حضرت امام(ره) حكایت از آن داشت كه تمام گروه‌هایی كه در ذیل التزام به اسلام و گفتمان انقلاب اسلامی فعالیت می‌كردند محل اعتنا و حرمت بودند و حتی امام (ره) یكی از خطوط قرمز فعالیت‌های سیاسی گروه‌ها را این می‌دانستند كه كسی نخواهد و تلاش نكند كه گروه دیگر را حذف كند و مادامی كه این التزام وجود داشت امام(ره) از این تضارب آرا و اختلاف سلایق استقبال می‌كردند.

همانگونه كه اشاره شد گفتمان ایشان از جامعیت كافی برخوردار است و هر آنكس كه دغدغه آزادی و عدالت و اخلاق و معنویت دارد، در ظرف وجودی حضرت امام جای دارد و مشكل تنها جایی به‌وجود خواهد آمد كه به نام آزادی و عدالت و اخلاق رفتار و بیانی مغایر با انقلاب اسلامی ابراز شود و وجوه مرتبط با انقلاب اسلامی و پیوند دین با سیاست نادیده انگاشته شود.

حضرت امام (ره) توجه و تاكید بسیار زیادی روی وحدت داشتند.

اما این وحدت به معنای نادیده انگاشتن سلایق مختلف نیست. از نظر ایشان ممكن است اختلاف سلایقی وجود داشته باشد كه هم طبیعی است و هم مطلوب اما این تفاوت‌ها نباید به‌گونه‌ای باشد كه به اشتراكات آسیبی وارد نماید.

اگر محور، اسلام و گفتمان انقلاب اسلامی است، همه باید در ذیل این محور فعالیت داشته باشند و اگر تفاوتی هم هست به آن وجوهی كه مشترك است توجه شود.

بنابر این می‌توان گفت وحدت در اندیشه امام(ره) همان وحدت در عین كثرت است؛ یعنی هم به وحدت توجه داشتند و هم كثرت؛ چرا كه همانگونه كه كثرت‌گرایی بی‌رویه و بدون توجه به وحدت مطلوب نیست، وحدت صوری و بدون توجه به تفاوت‌ها و اختلاف سلایق هم نمی‌تواند مطلوب باشد.

به‌نظر می‌رسد این روز‌ها شاهد وحدت گرایی صوری منهای توجه به كثرت دیدگاه‌ها و سلایق درون‌گفتمانی باشیم.

معتقدم آنچه این روز‌ها شاهد آن هستیم ترجمانی از وحدت بدون كثرت است. به این معنا كه عده‌ای می‌خواهند سلیقه خودشان را اعمال كنند. آن هم در شرایطی كه خود این سلیقه اولا نسبت‌اش با انقلاب اسلامی شفاف نیست و در ثانی اصل اعمال سلیقه شخصی و جناحی، با گفتمان انقلاب اسلامی همخوانی ندارد.