از ماجرای دزدی مجسمه‌ های شهر چه خبر؟

درحالی كه مسوولان شهرداری و پلیس پرونده سرقت مجسمه‌ها را پاس كاری می‌كنند، شهروندان تهرانی همچنان منتظر شنیدن خبر دستگیری سارقان مجسمه‌های پایتخت هستند.

به گزارش مشرق به نقل از برنا، سریال دزدیده شدن مجسمه های شهر که از ابتدای سال 89 کلید خورد، اگرچه فعلا به پایان رسیده و از سال گذشته تاکنون دیگر سارقان جرات عطشی به دزدیده شدن اندک مجسمه های باقی مانده در شهر ندارند، اما هنوز پرونده سریالی این سرقت ها با گذشت نزدیک به یک سال و نیم بسته نشده است و بسیاری از شهروندان پاسخی برای علت سرقت این مجسمه ها دریافت نکرده و هنوزهم وقتی از جلوی این مجسمه ها عبور می کنند، ناخودآگاه با خود این سوال را زمزمه ی کنند" چه کسی یا کسانی این مجسمه ها را دزدیده است".

سوالی که نه پلیس و نه شهرداری حاضر به پاسخگویی به آن نیستند، مدیران شهرداری هربار که با این پرسش مواجه می شوند، توپ را در زمین نیروی انتظامی می اندازند و وقتی از مسوولان نیروی انتظامی این سوال پرسیده می شود، واکنش های تندی نسبت به پرسش کننده نشان داده و هیچ جواب روشنی در این زمینه نمی دهند.

سکوت تنها پاسخ پلیس
سکوت پلیس در حالی که تاکنون هیچ سرنخی در این زمینه به دست نیامده است بر ابهامات پرونده افزوده است و این موضوع حتی به جنجال رسانه ای بیگانگان و سیاسی کردن سرقت ها نیز منجر شد، اما باز هم پلیس سیاست سکوت را برگزید. پلیس که هر گاه با پرسش های خبرنگاران مواجه می شد، باز هم یا سکوت می کرد و یا با پاسکاری جواب میان رییس پلیس تهران و پلیس آگاهی، سعی در بی پاسخ ماندن ابهامات خبرنگاران و همچنین شهروندان داشت.

شاید تنها جمله ای که به نقل از مسئولان پلیس در خصوص سرقت مجسمه ها تاکنون به گوش رسیده این است که: " در حال پیگیری موضوع هستیم".

این در حالی است که در دو سه ماهه ابتدایی سال 89 هر گاه شهروندی از خانه بیرون می آمد با جای خالی یکی از مجسمه های شهرش مواجه می شد و هیچ کس نمی دانست که چگونه این مجسمه ها با وزن های سنگین در روز روشن و در مقابل چشمان مردم دزدیده می شود. نکته جالب توجه دیگر آن است که برای ربودن مجسمه‌هایی كه پایه‌های آنها از بتون بوده و با بتون نیز پی‌ریزی شده‌اند علاوه بر نیروی انسانی فراوان باید زمان زیادی را نیز برای برداشتن آن صرف کرد و بدون تردید از ابزار و ماشین آلات خاصی نیز بهره برد.

سناریویی پرابهام
سناریوی سرقت مجسمه های شهرمان از تاریخ 6 اردیبهشت ماه 89 با سرقت مجسمه شهریار در مقابل تئاترشهر اثر علی قهاری كلید خورد. نکته جالب توجه آن است که طی مدت 8 روز تعداد مجسمه‌های سرقتی از مرز 10 عدد گذشت و در طول 2 ماه تعداد 14 مجسمه از شهر تهران ربوده شد در حالی که هیچکس نمی دانست که این مجسمه ها به کجا برده می شوند یا حتی چه کسی یا چه گروهی اقدام به این دزدی ها می کند. در این میان مجسمه هایی با ارزش تاریخی و همچنین فرهنگی همچون صنیع خاتم در پارک ملت، شهریار در تئاتر شهر، شریعتی در پارک شریعتی ،مادر و فرزند در میدان صنعت، باقر خان در خیابان شهرآرا، ستارخان در خیابان ستارخان و مجسمه های انتزاعی خانه هنرمندان دزدیده شدند. بسیاری از این مجسمه ها از جنس برنز بودند و ساخته شدن دوباره آن نیاز به هزینه های هنگفتی دارد ضمن آنکه خالقان بسیاری از این آثار هم اکنون دار فانی را وداع گفته اند.

خسارت 100 میلیونی شهر
با دزدیده شدن تنها 9 مجسمه مسئولان اداره زیباسازی شهر تهران و همچنین سخنگوی شهردار اعلام کردند که دزدیده شدن این مجسمه ها 100 میلیون تومان خسارت به شهر وارد کرده است. این درحالی است که باید تعداد 5 مجسمه دیگر را به این آمار اضافه کرد و به طور قطع با دزدیده شدن آن، خسارات وارده به بیش از 200 میلیون تومان می رسد. اما با این وجود هر زمانی به سراغ مسئولان شهرداری می رفتیم تا علت را جویا شویم آنها توپ را به میدان نیروی انتظامی می انداختند، نیروی انتظامی نیز همواره در پاسخ به خبرنگاران اعلام می کرد که پیگیر سرقت این مجسمه ها است.

البته در دوره ای سردار حسین ساجدی نیا فرمانده انتظامی تهران بزرگ اعلام کرده بود که شهرداری تهران خود اقدام به جابه جای مجسمه ها از جمله مجسمه شهریار کرده است که در این زمینه محمد هادی ایازی، سخنگوی شهرداری تهران، پاسخ داد:« تمام مجسمه‌ها به سرقت رفته و شهرداری هیچ مجسمه‌ای را جابه‌جا نكرده است، چرا که در طول سال‌های گذشته هنگامی كه مجسمه‌ای نیاز به ترمیم داشت، شهرداری تهران آن را جابجا و بعد از ترمیم دوباره آن را نصب می‌كرد. مجسمه "مریم مقدس " در بوستان گفت‌وگو از جمله این مجسمه هاست.»

مرتضی طلایی رئیس کمیسیون فرهنگی شورای شهر تهران هم با تایید این موضوع که این اقدام، سرقتی است که هنوز عوامل آن مشخص نشده است، گفته بود:« سرقت‌های سریالی مجسمه‌های شهر تهران سازمان یافته است و سارقان این کار را با برنامه ریزی قبلی انجام می دهند.» به هر حال آنچه که واقعیت داشت سرقت مجسمه ها در یک کلانشهر و در مقابل چشم میلیون ها نفر شهر وند بود. موضوعی که از ابعاد مختلف قابل بحث و بررسی است.

سارقان دستگیر می شوند
در پی حساسیت های به وجود آمده برای اهالی رسانه و همچنین بسیاری از شهروندان پایتخت نشین، سخنگوی شهرداری چندی بعد در نشستی خبری به خبرنگاران اعلام کرد که شهروندان خیالشان راحت باشد و به زودی سارقان مجسمه ها دستگیر می شوند.

سخنگوی شهرداری تهران در گفت‌وگو با خبرنگاران انگیزه سرقت ها را انگیزه مادی عنوان کرد و گقت؛ این سرقت‌ها بیشتر از ناحیه افرادی صورت گرفته است كه با انگیزه مالی اقدام به این كار كرده‌اند. سارقان این مجسمه‌ها را به مكان‌هایی كه برنزها را ذوب می‌كنند، منتقل و مورد استفاده قرار می‌دهند.

البته این خبر را ایازی در شرایطی اعلام کرد که تنها 9 مجسمه از شهر دزدیده شده بود و وقتی آمار دزدی ها به 14 اثر رسید، شهروندان همچنان منتظر شنیدن خبر دستگیری سارقان بودند.

ناکام ماندن سارقان در دزدیدن صوفی
اما در این میان در شرایطی که مجسمه صوفی واقع در منطقه 20 قرار بود به سرنوشت 14 مجسمه دیگر دچار شود، با هوشیاری نگهبان پارک دزدان موفق به سرقت این مجسمه نشده و با جرثقیلی كه برای حمل آن مجسمه 700 کیلویی آورده بودند از محل متواری شدند تا این بار پایتخت نشینان شامل اضافه شدن یک رقم به تعداد مجسمه های به سرقت رفته نباشند. رقمی نه فقط گویای کم شدن یکی از تندیس ها در تهران بلکه علامت سئوالی جدید درباره امنیت در یک شهر بود.

از فلیم ضبط شده تا عدم دستگیری سارقان
بعد از سرقت سریالی تعدادی از مجسمه‌های تهران؛ مسئولان شهری اعلام كردند كه فیلم سرقت یكی از مجسمه‌های ربوده شده توسط دوربین‌های مركز كنترل ترافیك ضبط شده است.
محمد جواد شوشتری، مدیر عامل جدید سازمان زیباسازی در این‌باره اعلام کرد ضبط این فیلم از سوی شهرداری تهران كمك بزرگی به باز شدن گره سرقت مجسمه‌های شهر تهران می‌كند.
اما در این میان حسین کلخورانی معاون خدمات شهری تهران گفت:« فیلم‌ها را به نیروی انتظامی تحویل داده‌ایم، اما تصاویر ضبط شده واضح نیستند.» بر این اساس روزنه امیدی یافتن این سارقان سریالی تندیس های پایتخت دوباره مسدود شد.

تذکر شورای شهر به شهرداری
پس از گذشت چند ماه از ربوده شدن مجسمه ها و این که هیچ یک از مسئولان انتظامی و شهرداری پاسخی در خصوص دستگیری سارقان ندادند، اعضای شورای شهر در این باره به شهرداری تهران تذکر دادند.
احمد مسجد‌جامعی عضو شورای اسلامی شهر تهران در صحن علنی شورا به موضوع تندیس‌ها و مجسمه‌های ربوده شده در شهر اشاره کرد و گفت: تندیس و سردیس‌هایی كه در تهران برداشته شد و چیزی جایگزین آنها نشد، بین شهروندان صورت بدی پیدا می‌كند؛ این مسئله رها شده است و باید تكلیف این موضوع مشخص شود. همچنین حسن بیادی؛ نایب رئیس شورای اسلامی شهر تهران اعلام کرد که مهدی چمران در رابطه با این موضوع با محمدباقر قالیباف، شهردار تهران صحبت كرده است و متذكر شده كه تكلیف این موضوع باید روشن شود. شهردار تهران نیز قول جایگزین كردن این مجسمه‌ها را داده است.
نصب نمونه تندیس های دزدیده شده درشهر
داستان سرقت تندیس ها و سردیس ها در پایتخت سرانجام به آنجا رسید که سازمان زیباسازی شهر تهران در طول سه تا چهار ماه پس از دزدیده شدن مجسمه ها قول ساخت و نصب این مجسمه ها را به شهروندان داد و 9 مجسمه همچون مجسمه استاد معین اثر جعفر نجیبی، صنیع خاتم اثر حمید شانس،‌ستارخان و باقرخان از آثار شهریار ضرابی،‌نیم تنه انتزاعی اثر مرحوم مددی و مجسمه شهید دادمان دوباره ساخته و در جایگاه قبلی خود نصب شدند، اما این پایان ماجرا نبود زیرا سرانجام مسئولان تصمیم جدیدی گرفتند. تصمیمی که شاید سارقان را در برنامه ریزی های خود ناکام می گذاشت.
موزه ای برای مجسمه های فاخر شهر
تهران صاحب 500 اثر فاخر در حوزه مجسمه سازی است که با توجه به سرقت سریالی مجسمه ها بالاخره مسئولان میراث فرهنگی و شهرداری از خواب چند صد ساله بیدار کرد آنها را بر ان داشت تا تصمیم جدیدی بگیرند که احداث موزه ای برای آثار فاخر شهر بود.
به گفته مجتبی موسوی رئیس اداره حجم سازمان زیباسازی شهر تهران، مجسمه‌های مانند فردوسی، خیام و غیره را می‌توان در موزه قرار داد. بنابراین باید فضای تعریف و این مجسمه‌ها را در آنجا نگهداری کرد.
این موزه بنا بر روال موجود باید از سوی میراث فرهنگی و شهرداری ساخته شود تا مجسمه های شهر شاید در این مکان در امان باشند.
در این زمینه سید محمد جواد شوشتری مدیرعامل سازمان زیباسازی می گوید:« قرار است برای مجسمه های شهری موزه ای احداث شود که هم اکنون این سازمان مشغول جانمایی آن است. البته ما درصدد هستیم که این موزه در کنار بوستان ولایت باشد و صحبت های ابتدایی برای ساخت این موزه در این بوستان صورت گرفته است.»

پایان سال 89 و ناکامی در شناسایی سارقان
در شرایطی که یک سال از سرقت مجسمه های شهر می گذرد، هنوز شناسایی سارقان مجسمه های شهرمان در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. هیچ ارگان و نهادی حاضر به به پاسخگویی به شهروندان نیست. اکنون تنها این سوال پیش می آید که چگونه می توان درک کرد در شهری زندگی می کنیم كه به رغم حضور پلیس به صورت شبانه‌ روزی در خیابان‌های شهر، وجود چند صد دوربین در مناطق مختلف، فعالیت گشت‌های پلیس، شهرداری و ... هنوز سارقان این مجسمه ها شناسایی نشده اند؟! آیا یک سال زمانی برای حل معمای دزدان مجسمه های شهر کافی نیست؟!

این در حالی است که شهروندان بسیاری هنوز آماده شنیدن خبر دستگیری سارقان از سوی مسئولان شهرداری و نیروی انتظامی هستند، پاسخی که گذشت زمان نه تنها آن را از یاد نمی برد بلکه گوش ها را برای شنیدن آن تیز و تیز تر می کند حتی اگر یک سال یا بیشتر از زمان دزدیده شدن مجسمه ها بگذرد و مدیران شهرداری از پاسخگویی به آن طفره روند.