ناتو و طرح سوریه شرقی و غربی

شمال شرقی و شرق سوریه بستر تحولات نظامی و سیاسی گسترده‌ای است همانگونه که حلب شاهد در گیری‌های نظامی وسیع تری خواهد بود.
 
به گزارش انتخاب، اخبار و اطلاعات دریافتی حاکی از ورود نیروهای آلمانی و فرانسوی در کنار نیروهای آمریکایی در استان حسکه سوریه است. این یعنی آن که دو بازوی اصلی ناتو به شکل فعالی در تحولات نظامی سوریه حاضر شده‌اند. با این تفاصیل اگر حومه جنوبی و شمالی حلب را قلب اصلی درگیری‌های نظامی در سوریه محسوب کنیم بدون شک شهر رقه در شرق سوریه دیگر نقطه داغ درگیری‌های نظامی سوریه خواهد بود. این در حالی است که جبهه النصره تلاش دارد برای تضعیف قوای ارتش سوریه جنگ را به شهرهای ساحلی سوریه که تاکنون از امنیت بالایی برخودار بوده است، منتقل کند.
 
پیشتر در تحلی‌ های گذشته در باره سوریه یادآوری شده بود که نقشه برلین شرقی و غربی در حال پیاده شدن در شهر حلب است اما با وجود حضور نیروهای آلمانی که اکنون بالغ بر 500 تن ارزیابی می‌شوند، در کنار حدود 300 تن از نیروهای فرانسوی، این تصور تداعی و تجلی بیشتری پیدا کرده است که سوریه شرقی و غربی همچون آلمان شرقی و غربی در سوریه به عنوان سرآغاز جنگ سرد بر فراز خاورمیانه در حال شکل گیری عملی است، معادله‌ای که بهای آن را مردم منطقه خاورمیانه پرداخت می‌کنند.
 
 
 
بر همین اساس حدود دو ماه است که از حمله سراسری از سوی امریکا و هم پیمانانش در استان حسکه " نیروهای کرد سوریه" از میان حزب دمکراتیک کردهای سوریه به سوی رقه سخن گفته می‌شود.
 
با حمله کردهای سوریه به سوی "منبج" در شمال غربی رقه، نقشه نظامی حمله به رقه با رهبری میدانی آمریکا بیش از گذشته روشن تر شده است.
 
با عملیاتی شدن برنامه آمریکا،ارتش سوریه با حمایت نیروی هوایی روسیه حملات وسیعی برای تسلط بر منطقه "الطبقه" و به شکل خاص فرودگاه الطبقه در جنوب غربی رقه آغاز کرده است. این عملیات نشان می‌دهد عملیات آمریکایی‌ها در رقه با حمایت مستشاران نظامی آلمانی و فرانسوی بسیار جدی تر از گذشته شده است. از نگاه اروپایی‌ها رقه پایتخت داعش است، سازمانی که بزرگترین ضربات امنیتی را متوجه اروپا و بشکل خاص فرانسه و دیگر کشورهای اروپایی کرده است. با وجود حجم بالای پناهندگان سوری در آلمان، این کشور نیز از هم اکنون به فکر حفاظت از خود با کمک به حمله و تسخیر رقه افتاده است و یا حداقل توجیه مناسبی برای این کار دارد زیرا تمام تحلیل های اطلاعاتی و نظامی نشان می‌دهد بیشتر عملیات تروریستی در اروپا از رقه سازماندهی و تمرین شده است.
 
اما همه می‌دانند به دلیل بافت اجتماعی و وجود هزاران پناهنده سوری که از شهرهای حلب و ادلب و دیگر شهرهای سوریه عازم رقه شده و در آن استقرار یافته اند و بخشی از آنها به صفوف داعش و دیگر مجموعه های مسلح در رقه پیوسته‌اند آزادی شهر رقه از دست داعش کار آسان و سریعی نخواهد بود به خصوص آن که حمله به رقه می‌تواند آسیبهای جدی به شهروندان عادی وارد کند و داعش از آنها به عنوان سپر انسانی استفاده می‌کند. فراموش نکنیم که سازمان اطلاعاتی آمریکا اخیرا اعلام کرده است داعش ده‌ها هزار نیروی جنگنده در جهان دارد و اگر چنین تخمینی درست باشد پس اوضاع داعش از نظر نیروی پیاده نظام در دو شهر رقه و دیرالزور باید در اوج قدرت باشد.
 
حملاتی که از سوی جبهه النصره و جیش الفتح اکنون متوجه حومه حلب است، با نگاه به عملیات آتی در رقه ادامه و گسترش یافته است زیرا هم پیمانان نظامی ترکیه و سعودی در حومه حلب در صدد هستند تا با زمین گیر کردن نیروهای ارتش سوریه و هم پیمانانش در حومه جنوبی حلب، راه تسخیر یکدست رقه را هموار کنند تا ارتش سوریه و هم پیمانانش نتوانند پیش از آزادی رقه به مناطقی از این منطقه از جمله فرودگاه الطبقه دست پیدا کنند. به اعتقاد آمریکا، رقه باید پس از آزادی به شکل یکدست تحت فرمان نیروهای تحت امرش باشد به خصوص آن که آمریکا امیدوار است با آزادی رقه نیروها و مجموعه‌های مسلح تحت حمایت سعودی و ترکیه در این شهر استقرار یابند و این می‌تواند رونمایی اولیه از طرح"ب" آمریکا در سوریه باشد که سعودی نیز طی چند ماه اخیر از آن سخن زیاد گفته است.
 
روسیه نیز از زبان وزیر امور خارجه‌اش " لاورف"رسما اعلام کرده است که آمریکا برای حفظ موازنه نظامی در صدد بهره برداری از توان جبهه النصره در سوریه است به خصوص آن که آمریکا رسما اعلام کرده است که تصنیف گروه های مسلح در سوریه به تروریستی و معتدل حداقل و جدایی صف مخالفان مسلح معتدل از نیروهای النصره سه ماه طول می‌کشد. این سیاست امریکا با گسترش جنگ توسط جبهه النصره و جیش الفتح در حومه حلب و طرح حمله به رقه کاملا همخوانی دارد.    
 
حالا گرایش و نگاه استراتژیک ترکیه و سعودی و یا تقسیم کار این دو در سوریه در سایه برنامه‌های نظامی آمریکا و ناتو هویداتر از گذشته است. ترکیه به حلب و نواحی اطراف آن اهتمام بالایی دارد و آن را حوزه عملیاتی خود در قالب نگاه استراتژیکش به شمال سوریه می‌داند و از سویی دیگر سعودی اهتمام بالایی به رقه دارد تا در سایه عملیات آزاد سازی رقه توسط آمریکایی‌ها، نیروهای تحت امرش پس ازپاکسازی رقه از نیروهای داعش جایگرین آنان شود.
 
همه شواهد نشان می‌دهد دامنه عملیات در رقه و نیز حومه حلب تا روی کار آمدن رییس جمهور جدید در آمریکا استمرار خواهد یافت، سعودی نیز پیش تر و از زمان سقوط قیمت‌های نفت به منظور شکستن توان مالی هم پیمانان نظام سوریه(روسیه و ایران) و پمپاژ سلاح‌های جدید به سوریه نشان داده بود که به شدت تلاش می‌کند تا پرونده نظامی سوریه تا زمان روی کار آمدن رییس جمهور جدید آمریکا هم چنان باز بماند به این امید که جانشین باراک اوباما با گرایش بیشتر به عملیات نظامی مستقیم در سوریه،تکلیف نظام سوریه را یکسره کند.
 
شکست مذاکرات سیاسی سوریه در ژنو و ناامیدی شدید استفان دی میستورا، نماینده ویژه سازمان ملل در امور سوریه خود دلیل روشن دیگری است که دامنه جنگ در سوریه گسترش خواهد یافت تا مذاکرات سیاسی آینده سوریه در سایه برگ‌های برنده میدانی و نظامی در سوریه ادامه یابد. وی اعلام کرده است هیچ زمان جدیدی برای ادامه گفتگوهای سیاسی در ژنو نمی‌توان تعیین کرد.
 
با سیاست آمریکا در سوریه، اسرائیل خود را برنده اوضاع ناپایدار خاورمیانه می داند. هرتسی هلیوی، رییس شعبه اطلاعات نظامی ارتش اسرائیل دراین باره می‌گوید: توصیف خاورمیانه وضعیت عدم استقراری است که استقرار خواهد داشت،ما باید به این عدم استقرار عادت کنیم، اسرائیل در این حالت پرقدرت ترین در خاورمیانه است، ارتش‌های بزرگ در این شرایط بیشتر تضعیف می شوند و بیشتر تغییر می‌یابند.
 
از دید اسرائیل "عدم استقرار خاورمیانه" می‌تواند تا سال های سال "پایدارترین" و ثابت ترین عنصر "استقرار و امنیت اسرائیل" باشد.با این سیاست نه در عرصه مذاکرات سیاسی سوریه توافقی به دست می‌آید و نه در عرصه نظامی طرفی بر طرف دیگر پیروز می‌شود، خروجی چنین طرحی همان "توسعه جنگ سرد" و استمرار " سیاست هرج و مرج هوشمندانه" آمریکایی در خاورمیانه است.
 
دو راه بیشتر برای خروج از این دایره وجود ندارد، یا آن که مصالحه سیاسی در سوریه به نتیجه برسد که هیچ گواهی برای تحقق این امر اکنون وجود ندارد و یا آن که کفه نظامی در سوریه آن قدرتغییر کند تا بشود دست برتر را در آن به نفع یکی از طرف‌ها دید. شواهد نشان می‌دهد با توجه به تعلل عمدی آمریکا در حل و فصل سیاسی بحران سیاسی، راه دوم سرعت بیشتری در سوریه پیدا کرده است گرچه سختی و عواقب غیر قابل پیش بینی نیز می تواند در راه داشته باشد.