جمعه ۰۳ ارديبهشت ۱۴۰۰ | Friday, 23 April 2021
  • ارتباط با انتخاب
  • |
  • پیوندها
  • |
  • آب و هوا
  • |
  • اوقات شرعی
  • |
  • مجله الکترونیک
  • |
  • نظرسنجی
جمعه ۰۳ ارديبهشت ۱۴۰۰ | Friday, 23 April 2021
  • صفحه نخست
  • اخبار انتخابات ۱۴۰۰
  • سیاست
  • بین الملل
  • تاریخ
  • اقتصاد
  • اجتماع
  • آی تی و فناوری
  • فرهنگ و هنر
  • حوادث
  • ورزش
  • خواندنی ها
  • سلامت
  • ویدیو
  • عکس
جستجو
ویدئو جدیدترین اخبار پربیننده ترین
لایو خبر عکس خواندنی ها اخبار ویژه
  • صفحه نخست
  • اخبار انتخابات ۱۴۰۰
  • سیاست
  • بین الملل
  • تاریخ
  • اقتصاد
  • اجتماع
  • آی تی و فناوری
  • فرهنگ و هنر
  • حوادث
  • ورزش
  • خواندنی ها
  • سلامت
  • ویدیو
  • عکس
  • درباره انتخاب
  • ارتباط با انتخاب
  • پیوندها
  • آب و هوا
  • اوقات شرعی
  • مجله الکترونیک
  • نظرسنجی
  • آرشیو
ویدیو / ادعای یک نماینده مجلس: نظرسنجی ها نشان داده مردم دوست دارند بیشتر از سه فرزند داشته باشند

ویدیو / ادعای یک نماینده مجلس: نظرسنجی ها نشان داده مردم دوست دارند بیشتر از سه فرزند داشته باشند

ویدیو / تمجید AFC فارسی از بازیکن استقلال: «مهدی قایدی» نیمار آسیا

ویدیو / تمجید AFC فارسی از بازیکن استقلال: «مهدی قایدی» نیمار آسیا

ویدیو / آغاز لیگ فوتبال چین بدون محدودیتهای کرونایی و تمام ظرفیت تماشاگران

ویدیو / آغاز لیگ فوتبال چین بدون محدودیتهای کرونایی و تمام ظرفیت تماشاگران

سردار نقدی در مورد انفجار در نزدیکی دیمونا: آن قارچ انفجاری را همه دیدند؛ وقتی که کسی شرارت می کند نباید انتظار دیگری داشته باشد

سردار نقدی در مورد انفجار در نزدیکی دیمونا: آن قارچ انفجاری را همه دیدند؛ وقتی که کسی شرارت می کند نباید انتظار دیگری داشته باشد

تماشا کنید:حمله از پشت / از مستندسازی تا اخبار منابع ناآگاه؛ اوج گیری حملات صداوسیما و رفقا به ظریف و تیم مذاکره کننده در آستانه احیای برجام

تماشا کنید:حمله از پشت / از مستندسازی تا اخبار منابع ناآگاه؛ اوج گیری حملات صداوسیما و رفقا به ظریف و تیم مذاکره کننده در آستانه احیای برجام

ویدیو / هرآنچه باید در مورد منازعه روسیه _ اوکراین بدانید + زیرنویس فارسی

ویدیو / هرآنچه باید در مورد منازعه روسیه _ اوکراین بدانید + زیرنویس فارسی

کد خبر: ۲۷۷۳۵۳
تاریخ انتشار: ۳۹ : ۱۱ - ۰۵ تير ۱۳۹۵
صفحه نخست >> سیاست
پ

نظر شهیدبهشتی درباره‌ موسیقی: «موسیقی حرام است» نداریم

پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) :
علیرضا بهشتی در آستانه سالگرد شهادت پدر از دیدگاه‌های شهید بهشتی درباره موسیقی، زنان و جوانان می‌گوید. به گفته او، مرحوم بهشتی معتقد بود که گزاره‌ای با این عنوان که «موسیقی حرام است»، نداریم.

به گزارش انتخاب، اغلب از شهید آیت‌الله بهشتی با عنوان «فقیهی سیاستمدار» یاد می‌شود این در حالی است که وجوه فلسفی اندیشه‌های او، کم از جایگاه سیاسی او ندارد و او پیوسته می‌کوشید تا با افکار و آثار خود در خصوص دغدغه‌های «انسان امروز» روشنگری کند؛ «انسان، آزادی و جایگاه آن در جامعه» از جمله موضوعاتی است که بسیار محل تأمل آیت‌الله بهشتی بود.
 
در آستانه سالروز شهادت دکتر بهشتی، به سراغ فرزند او، دکتر علیرضا بهشتی، رفتیم که استاد علوم‌سیاسی دانشگاه تربیت مدرس است. اما این‌بار هدف ما از این گپ‌وگفت پرداختن به وجوه عقلانی، معرفت‌شناختی و انسان‌شناختی منظومه فکری شهید بهشتی نبود. می‌خواستیم بدانیم شهید بهشتی به عنوان یک فقیه و اسلام شناس چه موضعی نسبت به موسیقی دارد؟ بجز کتاب های جدی فلسفی-فقهی، آیا رمان، شعر و داستان نیز می خواند؟ اگر امروز بود به دغدغه‌های امروز ما همچون مشارکت‌های سیاسی - اجتماعی زنان، هویت یابی جوانان و... چگونه پاسخ می گفت؟ هر یک از این موضوع ها، خود فضایی مستقل برای بحث می طلبد با این حال، صرفاً می خواستیم در کلام فرزندش، مروری به آرای این متفکر داشته باشیم.
 
آنچه در ادامه می آید ماحصل این گپ‌وگفت است که می‌خوانید.
 
جناب دکتر بهشتی! به عنوان فرزند شهید بهشتی جهان بینی پدر را چگونه توصیف می‌کنید؟
 
اگر بخواهیم شخصیت فکری شهید بهشتی را خلاصه اما دقیق توصیف کنم، او را یک «اسلام شناس اسلام گرا» می دانم که برایش «انسان» جایگاه و کارکردش نقش کلیدی در فهم از اسلام دارد. در تفسیری که شهید بهشتی نسبت به اسلام ارائه می کند «انسان» محوریت خاصی دارد. وجه ممیزه انسان از دیگر موجودات، «انتخابگری» او است و برای اینکه انتخابگری اش تحقق پیدا کند، دو پیش‌شرط لازم است: «آزادی» و «آگاهی». پیامد انتخاب گری انسان «مسئولیت داشتن» است؛ مسئولیت در قبال پنج اصل خویشتن خویش، خالق هستی، جامعه، طبیعت و تاریخ. اینها مسئولیت های پنج گانه ای است که برای انسان تبیین می شود. شهید بهشتی این فهم را مبتنی بر آموزه های قرآنی می‌داند و طبیعتاً وقتی وارد مباحث فقهی می‌شود، همین نگاه را حفظ می‌کند. ملاک های بنیادین اخلاقی به نحوی در منظومه فکری شهید بهشتی نقش ایفا می کند که شریعت تابع اخلاق می شود. به تعبیر من، فقه و شریعت چیزی جز آیین‌نامه اجرایی و انضباطی اصول اخلاقی فطری بشری (پیامبر درونی) که به امضای وحی (پیامبر بیرونی) رسیده، نیست.
 
به این اعتبار، در نگاه شهید بهشتی خط قرمزها و هنجارهای اجتماعی را کدام یک از اینها تعیین می‌کند؛ اخلاق، شریعت، سیاست یا قانون؟
 
همین فهم از انسان که او را به موجودی آزاد و انتخابگر تعریف می کند، تعیین کننده خط قرمزها است. حق اعمال انتخابگری نمایانگر انسانیت انسان است و هر چیزی که مختل تجلی انسانیت انسان باشد برای شهید بهشتی به عنوان خط قرمز مطرح می شود.
 
به زعم شهید بهشتی انسان آزاد است که به سمت خیر یا شر برود، این یک اصل بنیادین است. اگر در این رابطه اجبار یا اکراهی باشد و فرد مجبور به انتخاب های از پیش تعیین شده، شود، خلاف انسانیت عمل شده  است، از این رو، وظیفه حکومت اسلامی نیز چیزی جز فراهم کردن گسترده ترین طیف گزینه های مشروع، برای انتخاب آزادانه افراد نیست.
 
با توجه به اصل مبنایی که از اندیشه شهید بهشتی مطرح کردید حال می‌خواهیم کمی از دیدگاه های ایشان درباره فرهنگ و هنر بدانیم. این روزها در جامعه ما نسبت به موسیقی موضعگیری‌های متفاوتی می‌شود؛ شهید بهشتی به عنوان یک اسلام‌شناس چه رویکردی نسبت به موسیقی دارد و خط قرمز او در این زمینه چیست؟
 
مرحوم بهشتی معتقدند که اولاً گزاره‌ای با این عنوان که «موسیقی حرام است» نداریم. چه چیزی باعث حرمت بعضی از انواع موسیقی می‌شود؟ این ملاکی دارد که اتفاقاً تعیین موضوع آن ملاک، با فقیه است، اما تعیین مصداقش با خود فرد است؛ یعنی فقیه حکم را تعیین می کند و می گوید آن نوع از موسیقی که آدمی را از انسانیت خودش دور کند، در آیین اسلام مجاز نیست. از این رو، دکتر بهشتی هم حکم موضوع را روشن می کند و تشخیص مصداق را به افراد واگذار می‌کند: اینکه آیا موسیقی که گوش می دهند آنها را از انسانیتشان دور می‌کند یا خیر؟ اگر دور کند، از نظر اسلام حرام است؛ اگر نه، مشکلی ندارد.
 
ایشان خود به نوع خاصی از موسیقی علاقه داشتند؟
 
خیلی یادم نمی آید اما تا آنجا که به خاطر دارم به موسیقی‌های کلیسایی علاقه داشتند که با ارگ نواخته می شد.
 
رمان چطور؛ هیچگاه دیده بودید که پدر رمان بخوانند؟
 
می دانم که دکتر بهشتی مجله هایی مانند «نگین» را می خواندند که حاوی مطالب داستانی هم بود، اما اینکه به رمان خاصی علاقه داشتند به خاطر ندارم، هر چند ماها را به خواندن کتاب های داستان تشویق می کردند. شعر هم ازجمله علاقه مندی های ایشان بود. شهید بهشتی لابه لای صحبت ها از اشعار مولوی و حافظ و مانند آن مثال می آورد و از اشعار برای انتقال مفاهیم استفاده می کرد، هرچند ادعای شعرشناسی نداشت. ایشان چون ذهنی منطقی داشت، شعر را به عنوان تمثیل برای ایضاح به کار می برد نه به عنوان برهان.
 
«نشاط اجتماعی» و ضرورت آن در جامعه، این روزها ذهن بسیاری از سیاستگذاران فرهنگی-اجتماعی را به خود مشغول کرده است، با توجه به اینکه شهید بهشتی کتابی با عنوان «موسیقی و تفریح از دیدگاه اسلام» را نیز در کارنامه علمی خود دارد، رویکرد ایشان به «نشاط اجتماعی» چیست؟
 
همانطور که اشاره کردید کتاب «موسیقی و تفریح از دیدگاه اسلام» که چند سال پیش منتشر کردیم، نمونه بسیار خوبی برای پاسخ به این مسأله است. دکتر بهشتی معتقد است که انسانِ مسلمان مؤمن «انسان با نشاط» است و این اصل را هم برای خود و هم برای ما و هم برای جامعه و مجموعه هایی که با آنها کار می کرد، به عنوان یک اصل مؤکد پذیرفته بود. خودش به کوهپیمایی، تنیس روی میز، والیبال و شنا علاقه‌مند بود. اخیراً در اسناد مربوط به «دبیرستان دین و دانش» قم که ریاست آن را برعهده داشتند دیدم که چقدر زنگ ورزش را برای دانش آموزان جدی می‌گرفت و برای تهیه وسایل مورد نیاز هزینه می کرد.
 
در بحث مشارکت اجتماعی و سیاسی زنان ایشان چگونه می اندیشیدند و عمل می کردند؟
 
دکتر بهشتی از جمله افرادی است که بیشترین وسعت میدان عمل اجتماعی را برای خانم ها قائل بود و این را در عمل هم نشان می داد؛ هم در فعالیت‌های اجتماعی و هم در خانه. به اصرار ایشان یک خانم به عنوان تنها نماینده زن در مجلس خبرگان در فهرست کاندیداهای حزب جمهوری معرفی شد که اتفاقاً انتخاب هم شد. ایشان همچنین اصرار داشت در دیگر ارکان حزب هم خانم ها حضور فعال داشته باشند.
 
در زندگی خصوصی هم بر همین منوال عمل می‌کردند. قبل از انقلاب مادر من تصمیم گرفت رانندگی یاد بگیرد، پدر اصلاً مانع نشد و بلکه کمک هم کرد و آیین نامه را خودشان با مادرم کار کرد تا بتواند امتحان دهد، هر چند که در نهایت مادر من به دلایلی موفق به اخذ گواهینامه نشد، اما شهید بهشتی اساساً منعی برای چنین فعالیت‌هایی نداشتند.
 
بحث جوانان و هویت یابی آنان نیز از دیگر موضوعاتی است که این روزها بسیار پیرامونش بحث و نظر در می‌گیرد، دکتر بهشتی به «من کیستم جوان ایرانی» چگونه پاسخ می دهد؟
 
مهم این است که زندگی برای فرد معنا داشته  باشد؛ یعنی بداند از کجا آمده، برای چه آمده و به کجا می رود و به چه شیوه هایی می تواند این راه را برود. برای اینکه زندگی اجتماعی معنا داشته باشد، انسان باید نسبت به گذشته خود آگاه شود. از مهم‌ترین آسیب ها و مشکلات ما این است که اغلب از هویت تاریخی‌مان بی‌اطلاع هستیم. اینکه از کجا آمدیم؟ چه عناصری وارد فرهنگ ما شده است؟ نسبت ما با جهان متجدد چگونه بوده و امروز این نسبت چگونه است؟ پرداختن به این مسائل به جوانان کمک می کند تا هویت خود را بشناسند، بازسازی کنند و محترم بشمارند. این مسائل دستوری و شعاری نیست و جوان باید بتواند آزادانه انتخاب کند، اگر چنین کنیم نمی خواهم بگویم بحران هویتی مان به کلی حل می شود، ولی راه برای حل آن باز می‌شود. ما اگر بتوانیم به تعبیر فلسفی از آن روایتی که گذشته را به حال و آینده متصل می کند روایتی منسجم بسازیم، طبیعتاً با بحران هویت مواجه نمی شویم. جوانانی که در پیروزی انقلاب و پس از آن نقش بسیار مهمی داشتند، توانسته بودند این کار را در همان دهه های 40 و 50 انجام دهند، حال اینکه چرا دوام پیدا نکرد خود بحث مفصلی است.
 
چند روز پیش سالروز درگذشت دکتر شریعتی بود، به نظر می رسد دکتر شریعتی و شهید بهشتی در مباحثی که پیرامون هویت و انسان ارائه می‌کنند، وجوه مشترکی دارند؛ بویژه آنجا که از «عصیانگری انسان» و «بازگشت به خویشتن» سخن می‌گویند، چقدر به نزدیکی نظرگاه این دو متفکر معتقد هستید؟
 
موافقم که تفکرات این دو بخصوص در رابطه با انسان گرایی خیلی به هم نزدیک است. واقعیت این است که تحمیل زندگی‌های قالبی به انسان ها اجازه تبلور انسانیت شان را نمی دهد؛ به همین خاطر «عصیان علیه قالب ها» وجهی است که دکتر بهشتی در مباحثش مرتب مطرح می کند. قرابت فکری این دو بسیار بالا بود و به همین دلیل از معدود روحانیونی که در آن دوره از فعالیت های دکتر شریعتی دفاع می کرد، دکتر بهشتی بود؛ هر چند نقدهایی هم به او داشت که در گفت‌وگوهایی منتقل کرد.
 
اگر امروز شهید بهشتی  بود، فکر می‌کنید کدام موضوع‌ها و چه مباحثی دغدغه فکری او می‌شد؟
 
تحقق عدالت اجتماعی، پاسداشت حقوق ملت و آزادی های فردی و سیاسی، توسعه سیاسی از طریق نهادینه کردن تحزب، نهادینه کردن عقلانیت جمعی، پیشرفت بر مبنای توسعه انسانی، گفت‌وگوی میان ادیان و مذاهب، بازگشت اخلاق به روابط اجتماعی، تحکیم پیوندهای اجتماعی و توسعه جامعه مدنی، اصلاح قانون اساسی و بازخوانی قرآن محور اسلام برای ارائه راه‌هایی برای تحقق این آرمان‌ها؛ فکر می‌کنم اینها از موضوعاتی باشد که می‌تواند هر متفکری را در زمانه ما دغدغه‌مند کند و دکتر بهشتی هم احتمالاً بر این مباحث تأمل و تمرکز می کرد.
 
منبع: روزنامه ايران

لینک کوتاه
ارسال به تلگرام
بازید از صفحه اول ارسال به دوستان نسخه چاپی
گزارش خطا
0
وب گردی
کدام بسته اینترنتی بهتر است؟!

کدام بسته اینترنتی بهتر است؟!

زهره حمیدی: تلویزیون خیلی از بیننده‌هایش را از دست داده

زهره حمیدی: تلویزیون خیلی از بیننده‌هایش را از دست داده

دستمزد 18 میلیارد تومانی گلزار / مگر سوپر لیگ اروپاست!؟

دستمزد 18 میلیارد تومانی گلزار / مگر سوپر لیگ اروپاست!؟

طرح یک ادعای جنجالی علیه شادمهر عقیلی

طرح یک ادعای جنجالی علیه شادمهر عقیلی

نظرات بینندگان
نام:
ایمیل:
* نظر:
تصاویر
۱/۴
۱/۴
تصاویر: آيين كتلبندون در ايل بختياري

تصاویر: آيين كتلبندون در ايل بختياري

۲/۴
تصاویر: در انتظار زمین پاک

تصاویر: در انتظار زمین پاک

۳/۴
تصاویر: سفر وزیر خارجه پاکستان به مشهد

تصاویر: سفر وزیر خارجه پاکستان به مشهد

۴/۴
تصاویر: نخستین اعزام مشمولان خدمت سربازی ۱۴۰۰

تصاویر: نخستین اعزام مشمولان خدمت سربازی ۱۴۰۰

ببینید!

ویدیو / رفتار جدید کرونا به روایت وزیر بهداشت

ویدیو / تردد با الاغ؛ ترفند حیرت‌انگیز برای فرار از محدودیت‌های کرونایی

تماشا کنید: روزهای رویایی زاکانی / زاکانی در حیاط خلوت خود در مجلس چه می کند؟ از حاشیه های مالی تا تاسیس دفتر در خارج

ویدیو / فرمانده ناجا: به دلیل شلوغی مترو و اتوبوس‌ها، اجرای طرح ترافیک باید متوقف شود

ویدیو / لحظه پرواز موفقیت آمیز بالگرد ناسا بر فراز مریخ

تماشا کنید: یار غار بابک / همه آنچه تاکنون درمورد پرونده حسن رعیت برملا شده

ویدیو / دفاع جالب الیکا عبدالرزاقی از فضای هنری کشور: اسم ما بد در رفته وگرنه جامعه تمیزی داریم

آرشیو
پربازدیدها
روز هفته ماه سال

قیمت طلا و سکه، امروز ۲ اردیبهشت ۱۴۰۰

حمله موشکی به نزدیکی تاسیسات اتمی دیمونا

ادعای احمدی‌نژاد: جزیره خریده‌اند تا به آنجا فرار کنند!

آخرین آمار کرونا در ایران، ۲ اردیبهشت ۱۴۰۰: فوت ۴۵۳ نفر در شبانه روز گذشته

برای رسیدن به گندم خیالی ری دروغ های شاخدار منتشر می کنند / مستند، سریال و خبر تحریف شده علیه تیم مذاکره کننده پخش می کنند، آن هم با هزینه‌های میلیاردی از جیب ملت تحت فشار ایران / هیهات از این همه بی تقوایی عزت سوز

قیمت دلار، امروز ۲ اردیبهشت ۱۴۰۰

خرید سربازی ۱۴۰۰ ؛ قیمت، شرایط و نحوه اقدام

اشکان منصوری پورشیرازی، بازیگر و خبرنگار جوان درگذشت

ماجرای بوعذار و علی دایی چیست؟ + فیلم

قیمت طلا و سکه، امروز ۲ اردیبهشت ۱۴۰۰

سردار حجازی، جانشین فرمانده نیروی قدس سپاه درگذشت

تصاویری جدید از آیفون ۱۳ قرمز منتشر شد

رضا کریمی، عامل خرابکاری در نظنز، قبل از حادثه به خارج از کشور گریخته

ویدیو / جزئیات و علت درگذشت محمد حجازی، جانشین فرماندهی نیروی‌قدس سپاه از زبان سخنگوی سپاه پاسداران

ویدیو / معاون وزیر آموزش: غایبان کلاس‎های مجازی مردود می ‎شوند

بازداشت پدر ۵۲ ساله و پسر ۲۲ ساله سازنده کلیپ ساختگی «سیلی به یک روحانی»

بازار خودرو سکته کرد / پژو ۲۰۶ تا ۵۲ میلیون، سمند ۱۴ میلیون، پژو ۴۰۵ تا ۱۵ میلیون و تیبا ۲۶ میلیون ارزان شد / پراید ۹۰ میلیونی هم خریدار ندارد

جو بایدن پیروز انتخابات معرفی شد / فاکس نیوز، آسوشیتدپرس، سی ان ان و ان بی سی این خبر را اعلام کرده اند / بیانیه ترامپ: نتیجه انتخابات هنوز قطعی نشده / پیشنهاد داماد ترامپ به او برای پذیرش شکست

استفتاء مهم ایت الله سیستانی در باره مراسم عزاداری امام حسین (ع)

ترامپ: ایران اگر کرم بریزد بلایی سرش می آوریم که تا حالا سابقه نداشته!

دانش‌آموز ممتاز تهرانی بعد از کنکور خودکشی کرد

جدول غیررسمی افزایش حقوق بازنشستگان کشوری و لشکری / افزایش ۳۰ تا ۷۰ درصدی حقوق ها

مدیرعامل سایپا: خیال همه را از پراید راحت کردیم

ویدیو/ کتک زدن یک زن افغانستانی توسط مامور نیروی انتظامی

خواندنی ها
خواص چای زعفران چیست؟

خواص چای زعفران چیست؟

خرید سربازی ۱۴۰۰ ؛ قیمت، شرایط و نحوه اقدام

خرید سربازی ۱۴۰۰ ؛ قیمت، شرایط و نحوه اقدام

چگونه بیت کوین بخریم؟ / آموزش خرید بیت کوین

چگونه بیت کوین بخریم؟ / آموزش خرید بیت کوین

گوشی «گلکسی ام ۴۰»  سامسونگ به روزرسانی شد

گوشی «گلکسی ام ۴۰»  سامسونگ به روزرسانی شد

آخرین اخبار مهمترین عناوین روز

آمادگی رونالدو برای بازگشت به منچستریونایتد با قبول حقوق کمتر

اعزام ۴ فضانورد دیگر به ایستگاه فضایی بین‌المللی

کالچومرکاتو: بازگشت استراماچونی به فوتبال با تیمی قطری

بانک مرکزی: فروش سفته و برات زیاد شد

آیت‌الله موحدی کرمانی: تخریب‌کنندگان حاج حسن آقا خمینی، بینش دینی و سیاسی ندارند

هواشناسی: رگبار، رعد و برق و وزش باد شدید در ارتفاعات استان تهران

ارتش یمن: برای بار دوم پایگاه ملک خالد را هدف قرار دادیم

آیت الله موحدی کرمانی: تمکین سیدحسن خمینی به نظر رهبری جای تشکر دارد

مزاحمت جنگنده‌های آمریکایی برای هواپیمای روسی بر فراز اقیانوس آرام

آیت‌الله موحدی کرمانی: تخریب‌کنندگان حاج حسن آقا خمینی، بینش دینی و سیاسی ندارند

آیت الله موحدی کرمانی: تمکین سیدحسن خمینی به نظر رهبری جای تشکر دارد

تفاهم عراق با روسیه، فرانسه و آمریکا برای ساخت راکتور‌های هسته‌ای

جزئیات طرح تشکیل ۲ وزارتخانه «آب و محیط زیست» و «انرژی» در مجلس

اولین ابتلا به ویروس کرونا در مراسم حمل مشعل المپیک

فرمانده سنتکام: فعالیت ها جبرانی برنامه هسته ای ایران قابل بازگشت است

وضعیت آب و هوا، امروز ۳ اردیبهشت ۱۴۰۰ / بارش پراکنده در استان‌های ساحلی خزر تا برخی شهر‌های جنوب

وضعیت جاده‌ها و راه‌ها، امروز ۳ اردیبهشت ۱۴۰۰ / تردد روان در جاده‌های شمالی

واکنش پنتاگون به برخورد ۳ راکت به نزدیکی پایگاه آمریکایی «ویکتوریا»: اوضاع را دنبال می‎‌کنیم

واعظی: اولویت دولت تامین واکسن مورد نیاز از خارج است

حمله راکتی به پایگاه نیروهای آمریکایی در اطراف فرودگاه بغداد

رضا نصری: برای اولین بار یک مقام ارشد وزارت خارجه آمریکا در مذاکرات وین اعتراف بزرگی کرد / او «مشروعیت» تحریم‌های دولت قبل را زیر سؤال برد

ژنرال اسرائیلی: مطمئن باشید این پاسخ تهران به حادثه مرکز غنی سازی نطنز نیست؛ آنها هنوز با ما تسویه حساب نکرده‌اند / آنچه منفجر شد موشک ایرانی نبود

ادعای احمدی‌نژاد: جزیره خریده‌اند تا به آنجا فرار کنند!

اعلام جزییات امتحانات آخر سال دانش‌آموزان در همه پایه‌های تحصیلی؛ پایه‌های نهم و دوازدهم آزمون حضوری دارند/ پایه های سوم تا ششم بر اساس ارزشیابی معلمان

ورود اولین محموله بانک سلولی واکسن کرونا به کشور / شرکت دارویی اکتوور: از فردا تولید واکسن اسپوتنیک آغاز می شود

نتایج نخستین نظرسنجی رسمی درباره انتخابات ۱۴۰۰: ۳۶.۸ از مرددین می‌گویند اگر شرایط اقتصادی بهتر شود در انتخابات شرکت می‌کنند / نرخ تمایل فعلی مردم برای شرکت در انتخابات ۳۹ درصد

سخنگوی سازمان غذا و دارو: پایان بهار واکسن اسپوتنیک ساخت ایران در دسترس قرار می‌گیرد

اعلام جزییات افزایش تعرفه برق؛ ۳۳ درصد افزایش تعرفه در انتظار مشترکان پرمصرف

مقام‌های آمریکایی: بایدن احتمالا کشتار ارامنه را به‌عنوان نسل‌کشی به رسمیت خواهد شناخت / این موضوع هنوز به ترکیه اطلاع داده نشده

مسکو: از تلاش‌هابرای احیای برجام رضایت داریم / واشنگتن و تهران مصمم هستند به نتیجه برسند

محیط زیست: آلودگی فاضلاب بندرعباس ۵ برابر استاندارد جهانی است

سردار نقدی در مورد انفجار در نزدیکی دیمونا: آن قارچ انفجاری را همه دیدند؛ وقتی که کسی شرارت می کند نباید انتظار دیگری داشته باشد

قیمت طلا و سکه، امروز ۲ اردیبهشت ۱۴۰۰

تصويب جریمه روزانه ۵۰ میلیاردی براي اختلال در کلاب هاوس

قیمت دلار و یورو در بازار آزاد، امروز ۲ اردیبهشت ۱۴۰۰

مشاور وزیر بهداشت: ۲ میلیون دوز واکسن کرونا تاکنون وارد کشور شده

ششمین محموله واکسن روسی به میزان ۱۰۰ هزار دوز به ایران ارسال شد

قیمت سکه پارسیان، امروز ۲ اردیببهشت ۱۴۰۰

قیمت دلار، امروز ۲ اردیبهشت ۱۴۰۰

آرشیو
وبگردی

استایل نفیسه روشن در خارج از کشور +عکس

مرد ۵۳ساله در ظاهر زن جوان ژاپنی

اتهام توهین ایرانیان از سوی ستاره‎ تلویزیون آمریکا

گلزار؛ حتی اگر میلیاردی هم نگیرید، دیگر محبوب نیستید

توطئه زن جوان برای کشتن شوهر

ماجرای انتشار کلیپ آوازخوانی مادربزرگ گیلانی و درآمدزایی با آن چه بود؟

جزئیاتی تازه از قتل دختر ۱۳ساله جیرفتی

کرونا، باران کوثری را راهی بیمارستان کرد

گدای70ساله را کشتند و پولها و دلارهایش را دزدیدند/ او در بانک220میلیون تومان پس انداز داشت

بیانیه وکیل «نامجو» درباره اتفاقات اخیر

شباهت «یاور» با «فردوس» دستوری بود؟

توده ۳کیلویی از شکم پسربچه قشمی درآمد

  • صفحه نخست
  • اخبار انتخابات ۱۴۰۰
  • سیاست
  • بین الملل
  • تاریخ
  • اقتصاد
  • اجتماع
  • آی تی و فناوری
  • فرهنگ و هنر
  • حوادث
  • ورزش
  • خواندنی ها
  • سلامت
  • ویدیو
  • عکس
  • درباره انتخاب
  • |
  • ارتباط با ما
  • |
  • پیوندها
  • |
  • آب و هوا
  • |
  • اوقات شرعی
  • |
  • مجله الکترونیکی
  • |
  • نظرسنجی
  • |
  • جستجو
  • |
  • آرشیو
تمامی حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به انتخاب است و استفاده از مطالب با ذکر منبع بلامانع است.
طراحی و تولید : "ایران سامانه"
کد خبر: ۲۷۷۳۵۳
تاریخ انتشار: ۳۹ : ۱۱ - ۰۵ تير ۱۳۹۵
صفحه نخست >> سیاست
پ

نظر شهیدبهشتی درباره‌ موسیقی: «موسیقی حرام است» نداریم

پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) :
علیرضا بهشتی در آستانه سالگرد شهادت پدر از دیدگاه‌های شهید بهشتی درباره موسیقی، زنان و جوانان می‌گوید. به گفته او، مرحوم بهشتی معتقد بود که گزاره‌ای با این عنوان که «موسیقی حرام است»، نداریم.

به گزارش انتخاب، اغلب از شهید آیت‌الله بهشتی با عنوان «فقیهی سیاستمدار» یاد می‌شود این در حالی است که وجوه فلسفی اندیشه‌های او، کم از جایگاه سیاسی او ندارد و او پیوسته می‌کوشید تا با افکار و آثار خود در خصوص دغدغه‌های «انسان امروز» روشنگری کند؛ «انسان، آزادی و جایگاه آن در جامعه» از جمله موضوعاتی است که بسیار محل تأمل آیت‌الله بهشتی بود.
 
در آستانه سالروز شهادت دکتر بهشتی، به سراغ فرزند او، دکتر علیرضا بهشتی، رفتیم که استاد علوم‌سیاسی دانشگاه تربیت مدرس است. اما این‌بار هدف ما از این گپ‌وگفت پرداختن به وجوه عقلانی، معرفت‌شناختی و انسان‌شناختی منظومه فکری شهید بهشتی نبود. می‌خواستیم بدانیم شهید بهشتی به عنوان یک فقیه و اسلام شناس چه موضعی نسبت به موسیقی دارد؟ بجز کتاب های جدی فلسفی-فقهی، آیا رمان، شعر و داستان نیز می خواند؟ اگر امروز بود به دغدغه‌های امروز ما همچون مشارکت‌های سیاسی - اجتماعی زنان، هویت یابی جوانان و... چگونه پاسخ می گفت؟ هر یک از این موضوع ها، خود فضایی مستقل برای بحث می طلبد با این حال، صرفاً می خواستیم در کلام فرزندش، مروری به آرای این متفکر داشته باشیم.
 
آنچه در ادامه می آید ماحصل این گپ‌وگفت است که می‌خوانید.
 
جناب دکتر بهشتی! به عنوان فرزند شهید بهشتی جهان بینی پدر را چگونه توصیف می‌کنید؟
 
اگر بخواهیم شخصیت فکری شهید بهشتی را خلاصه اما دقیق توصیف کنم، او را یک «اسلام شناس اسلام گرا» می دانم که برایش «انسان» جایگاه و کارکردش نقش کلیدی در فهم از اسلام دارد. در تفسیری که شهید بهشتی نسبت به اسلام ارائه می کند «انسان» محوریت خاصی دارد. وجه ممیزه انسان از دیگر موجودات، «انتخابگری» او است و برای اینکه انتخابگری اش تحقق پیدا کند، دو پیش‌شرط لازم است: «آزادی» و «آگاهی». پیامد انتخاب گری انسان «مسئولیت داشتن» است؛ مسئولیت در قبال پنج اصل خویشتن خویش، خالق هستی، جامعه، طبیعت و تاریخ. اینها مسئولیت های پنج گانه ای است که برای انسان تبیین می شود. شهید بهشتی این فهم را مبتنی بر آموزه های قرآنی می‌داند و طبیعتاً وقتی وارد مباحث فقهی می‌شود، همین نگاه را حفظ می‌کند. ملاک های بنیادین اخلاقی به نحوی در منظومه فکری شهید بهشتی نقش ایفا می کند که شریعت تابع اخلاق می شود. به تعبیر من، فقه و شریعت چیزی جز آیین‌نامه اجرایی و انضباطی اصول اخلاقی فطری بشری (پیامبر درونی) که به امضای وحی (پیامبر بیرونی) رسیده، نیست.
 
به این اعتبار، در نگاه شهید بهشتی خط قرمزها و هنجارهای اجتماعی را کدام یک از اینها تعیین می‌کند؛ اخلاق، شریعت، سیاست یا قانون؟
 
همین فهم از انسان که او را به موجودی آزاد و انتخابگر تعریف می کند، تعیین کننده خط قرمزها است. حق اعمال انتخابگری نمایانگر انسانیت انسان است و هر چیزی که مختل تجلی انسانیت انسان باشد برای شهید بهشتی به عنوان خط قرمز مطرح می شود.
 
به زعم شهید بهشتی انسان آزاد است که به سمت خیر یا شر برود، این یک اصل بنیادین است. اگر در این رابطه اجبار یا اکراهی باشد و فرد مجبور به انتخاب های از پیش تعیین شده، شود، خلاف انسانیت عمل شده  است، از این رو، وظیفه حکومت اسلامی نیز چیزی جز فراهم کردن گسترده ترین طیف گزینه های مشروع، برای انتخاب آزادانه افراد نیست.
 
با توجه به اصل مبنایی که از اندیشه شهید بهشتی مطرح کردید حال می‌خواهیم کمی از دیدگاه های ایشان درباره فرهنگ و هنر بدانیم. این روزها در جامعه ما نسبت به موسیقی موضعگیری‌های متفاوتی می‌شود؛ شهید بهشتی به عنوان یک اسلام‌شناس چه رویکردی نسبت به موسیقی دارد و خط قرمز او در این زمینه چیست؟
 
مرحوم بهشتی معتقدند که اولاً گزاره‌ای با این عنوان که «موسیقی حرام است» نداریم. چه چیزی باعث حرمت بعضی از انواع موسیقی می‌شود؟ این ملاکی دارد که اتفاقاً تعیین موضوع آن ملاک، با فقیه است، اما تعیین مصداقش با خود فرد است؛ یعنی فقیه حکم را تعیین می کند و می گوید آن نوع از موسیقی که آدمی را از انسانیت خودش دور کند، در آیین اسلام مجاز نیست. از این رو، دکتر بهشتی هم حکم موضوع را روشن می کند و تشخیص مصداق را به افراد واگذار می‌کند: اینکه آیا موسیقی که گوش می دهند آنها را از انسانیتشان دور می‌کند یا خیر؟ اگر دور کند، از نظر اسلام حرام است؛ اگر نه، مشکلی ندارد.
 
ایشان خود به نوع خاصی از موسیقی علاقه داشتند؟
 
خیلی یادم نمی آید اما تا آنجا که به خاطر دارم به موسیقی‌های کلیسایی علاقه داشتند که با ارگ نواخته می شد.
 
رمان چطور؛ هیچگاه دیده بودید که پدر رمان بخوانند؟
 
می دانم که دکتر بهشتی مجله هایی مانند «نگین» را می خواندند که حاوی مطالب داستانی هم بود، اما اینکه به رمان خاصی علاقه داشتند به خاطر ندارم، هر چند ماها را به خواندن کتاب های داستان تشویق می کردند. شعر هم ازجمله علاقه مندی های ایشان بود. شهید بهشتی لابه لای صحبت ها از اشعار مولوی و حافظ و مانند آن مثال می آورد و از اشعار برای انتقال مفاهیم استفاده می کرد، هرچند ادعای شعرشناسی نداشت. ایشان چون ذهنی منطقی داشت، شعر را به عنوان تمثیل برای ایضاح به کار می برد نه به عنوان برهان.
 
«نشاط اجتماعی» و ضرورت آن در جامعه، این روزها ذهن بسیاری از سیاستگذاران فرهنگی-اجتماعی را به خود مشغول کرده است، با توجه به اینکه شهید بهشتی کتابی با عنوان «موسیقی و تفریح از دیدگاه اسلام» را نیز در کارنامه علمی خود دارد، رویکرد ایشان به «نشاط اجتماعی» چیست؟
 
همانطور که اشاره کردید کتاب «موسیقی و تفریح از دیدگاه اسلام» که چند سال پیش منتشر کردیم، نمونه بسیار خوبی برای پاسخ به این مسأله است. دکتر بهشتی معتقد است که انسانِ مسلمان مؤمن «انسان با نشاط» است و این اصل را هم برای خود و هم برای ما و هم برای جامعه و مجموعه هایی که با آنها کار می کرد، به عنوان یک اصل مؤکد پذیرفته بود. خودش به کوهپیمایی، تنیس روی میز، والیبال و شنا علاقه‌مند بود. اخیراً در اسناد مربوط به «دبیرستان دین و دانش» قم که ریاست آن را برعهده داشتند دیدم که چقدر زنگ ورزش را برای دانش آموزان جدی می‌گرفت و برای تهیه وسایل مورد نیاز هزینه می کرد.
 
در بحث مشارکت اجتماعی و سیاسی زنان ایشان چگونه می اندیشیدند و عمل می کردند؟
 
دکتر بهشتی از جمله افرادی است که بیشترین وسعت میدان عمل اجتماعی را برای خانم ها قائل بود و این را در عمل هم نشان می داد؛ هم در فعالیت‌های اجتماعی و هم در خانه. به اصرار ایشان یک خانم به عنوان تنها نماینده زن در مجلس خبرگان در فهرست کاندیداهای حزب جمهوری معرفی شد که اتفاقاً انتخاب هم شد. ایشان همچنین اصرار داشت در دیگر ارکان حزب هم خانم ها حضور فعال داشته باشند.
 
در زندگی خصوصی هم بر همین منوال عمل می‌کردند. قبل از انقلاب مادر من تصمیم گرفت رانندگی یاد بگیرد، پدر اصلاً مانع نشد و بلکه کمک هم کرد و آیین نامه را خودشان با مادرم کار کرد تا بتواند امتحان دهد، هر چند که در نهایت مادر من به دلایلی موفق به اخذ گواهینامه نشد، اما شهید بهشتی اساساً منعی برای چنین فعالیت‌هایی نداشتند.
 
بحث جوانان و هویت یابی آنان نیز از دیگر موضوعاتی است که این روزها بسیار پیرامونش بحث و نظر در می‌گیرد، دکتر بهشتی به «من کیستم جوان ایرانی» چگونه پاسخ می دهد؟
 
مهم این است که زندگی برای فرد معنا داشته  باشد؛ یعنی بداند از کجا آمده، برای چه آمده و به کجا می رود و به چه شیوه هایی می تواند این راه را برود. برای اینکه زندگی اجتماعی معنا داشته باشد، انسان باید نسبت به گذشته خود آگاه شود. از مهم‌ترین آسیب ها و مشکلات ما این است که اغلب از هویت تاریخی‌مان بی‌اطلاع هستیم. اینکه از کجا آمدیم؟ چه عناصری وارد فرهنگ ما شده است؟ نسبت ما با جهان متجدد چگونه بوده و امروز این نسبت چگونه است؟ پرداختن به این مسائل به جوانان کمک می کند تا هویت خود را بشناسند، بازسازی کنند و محترم بشمارند. این مسائل دستوری و شعاری نیست و جوان باید بتواند آزادانه انتخاب کند، اگر چنین کنیم نمی خواهم بگویم بحران هویتی مان به کلی حل می شود، ولی راه برای حل آن باز می‌شود. ما اگر بتوانیم به تعبیر فلسفی از آن روایتی که گذشته را به حال و آینده متصل می کند روایتی منسجم بسازیم، طبیعتاً با بحران هویت مواجه نمی شویم. جوانانی که در پیروزی انقلاب و پس از آن نقش بسیار مهمی داشتند، توانسته بودند این کار را در همان دهه های 40 و 50 انجام دهند، حال اینکه چرا دوام پیدا نکرد خود بحث مفصلی است.
 
چند روز پیش سالروز درگذشت دکتر شریعتی بود، به نظر می رسد دکتر شریعتی و شهید بهشتی در مباحثی که پیرامون هویت و انسان ارائه می‌کنند، وجوه مشترکی دارند؛ بویژه آنجا که از «عصیانگری انسان» و «بازگشت به خویشتن» سخن می‌گویند، چقدر به نزدیکی نظرگاه این دو متفکر معتقد هستید؟
 
موافقم که تفکرات این دو بخصوص در رابطه با انسان گرایی خیلی به هم نزدیک است. واقعیت این است که تحمیل زندگی‌های قالبی به انسان ها اجازه تبلور انسانیت شان را نمی دهد؛ به همین خاطر «عصیان علیه قالب ها» وجهی است که دکتر بهشتی در مباحثش مرتب مطرح می کند. قرابت فکری این دو بسیار بالا بود و به همین دلیل از معدود روحانیونی که در آن دوره از فعالیت های دکتر شریعتی دفاع می کرد، دکتر بهشتی بود؛ هر چند نقدهایی هم به او داشت که در گفت‌وگوهایی منتقل کرد.
 
اگر امروز شهید بهشتی  بود، فکر می‌کنید کدام موضوع‌ها و چه مباحثی دغدغه فکری او می‌شد؟
 
تحقق عدالت اجتماعی، پاسداشت حقوق ملت و آزادی های فردی و سیاسی، توسعه سیاسی از طریق نهادینه کردن تحزب، نهادینه کردن عقلانیت جمعی، پیشرفت بر مبنای توسعه انسانی، گفت‌وگوی میان ادیان و مذاهب، بازگشت اخلاق به روابط اجتماعی، تحکیم پیوندهای اجتماعی و توسعه جامعه مدنی، اصلاح قانون اساسی و بازخوانی قرآن محور اسلام برای ارائه راه‌هایی برای تحقق این آرمان‌ها؛ فکر می‌کنم اینها از موضوعاتی باشد که می‌تواند هر متفکری را در زمانه ما دغدغه‌مند کند و دکتر بهشتی هم احتمالاً بر این مباحث تأمل و تمرکز می کرد.
 
منبع: روزنامه ايران

قران
ارسال به تلگرام
قران
قران
قران
قران
قران
قران
  • صفحه نخست
  • اخبار انتخابات ۱۴۰۰
  • سیاست
  • بین الملل
  • تاریخ
  • اقتصاد
  • اجتماع
  • آی تی و فناوری
  • فرهنگ و هنر
  • حوادث
  • ورزش
  • خواندنی ها
  • سلامت
  • ویدیو
  • عکس
  • درباره انتخاب
  • |
  • ارتباط با ما
  • |
  • پیوندها
  • |
  • آب و هوا
  • |
  • اوقات شرعی
  • |
  • مجله الکترونیکی
  • |
  • نظرسنجی
  • |
  • جستجو
  • |
  • آرشیو
تمامی حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به انتخاب است و استفاده از مطالب با ذکر منبع بلامانع است.
طراحی و تولید : "ایران سامانه"