فردا در «کوچه مروی» چه خبر است؟

دستگاه‌های ذی‌ربط اعلام کرده ‌اند که از روز شنبه دوازدهم تیرماه قرار است که در یک طرح ضربتی، با فروشندگان دارو، مواد غذایی، مکمل‌های غذایی، مواد آرایشی و بهداشتی قاچاق برخورد کرده و علاوه بر اینکه کالاهای آنها را ضبط می‌کند، با متخلفان هم برخورد کند. همین کافی است تا هیجانی در بین کوچه و بازاری‌های این محله قدیمی تهران برپا شود. قاچاقچیان چوب حراج به مالشان زده‌اند و حتی کالاها را با تخفیف‌های مشتری پسند یا شاید هم باور نکردنی عرضه می‌کنند.

اگر این طور باشد، از این لحظه، کمتر از ۲۴ ساعت دیگر زمان لازم است که قاچاقچیان کالاهای خود را بفروشند و حداقل جلوی زیان را از هر جا که شده بگیرند. مردم هم از این فرصت البته سوءاستفاده می‌کنند و برای خرید کالاها، آنقدر هیجان و اشتیاق نشان می‌دهند، غافل از اینکه هر کالایی که آنها با قیمتی ناچیز خریداری می‌کند، حداقل دو ضربه را به خود و خانواده خود وارد می‌آورند. اول اینکه جلوی اشتغال فرزند و همسر و اقوامشان را می‌گیرند و دوم اینکه، سلامتی خود را به بهایی ناچیز تقدیم قاچاقچیان می‌کنند.

شاید کمتر کسی از خریداران به این موضوع توجه می‌کند که کالاهای قاچاق علیرغم اینکه ممکن است به بهایی اندک‌تر از واردات رسمی و فروش تحت ضابطه کالاهای وارداتی خریداری شود، اما سلامتی آنها را تهدید می‌کند. اصلا معلوم نیست که شرایط واردات این کالاهای قاچاق چطور بوده است، چند شبانه روز پشت مرزها برای ورود کالا به صورت غیررسمی از سوی قاچاقچیان زمان صرف شده و چند نفر از کوله بران تاکنون برای واردات این کالاهای قاچاق، جان خود را از دست داده اند. یا حتی این کالاها آنقدر در دمای بالای ۴۰ تا ۵۰ درجه مانده اند که شاید انقضایی زودتر از آنچه که تاریخ بسته‌هایشان نشان می‌دهد، برای آنها متصور است.

همین چند وقت پیش بود که محمدرضا نعمت‌زاده، وزیر صنعت، معدن و تجارت به شدت از توزیع مویرگی کالاهای قاچاق در واحدهای صنفی و برخی فروشگاه‌ها به شدت گلایه کرد. او با بیان اینکه امروز یکی از مشکلات جدی تولید و تجارت، موضوع ورود غیررسمی کالا به کشور است، بر این باور است که قاچاق، لطمات زیادی به تولید و اشتغال داخلی می‌زند و اگر مبارزه با کالای قاچاق و ورود آن به مبادی عرضه، کار ساد ای بود تا به حال باید معضل قاچاق حل می‌شد، پس همکاری و همفکری بسیار گسترده ای لازم است که بین تمام سطوح دولت، واردکنندگان، توزیع کنندگان و اصناف با هماهنگی بتوان بساط قاچاق را جمع کرد.

نعمت‌زاده حتی به این موضوع هم اشاره کرد که خودش بارها در چند کیلومتری قاچاقچیان، شیوه ساماندهی ورود کالاهای قاچاق را دیده و حتی گزارشی هم از قاچاق کالا توسط کوله‌بران به دولت ارائه کرده است. او با انتقاد شدید از موضوع کوله‌بری کالاهای قاچاق در برخی مبادی مرزی، به این موضوع هم اشاره کرد که شان مردم ایران این نیست که کالای قاچاق را کول کنیم و از آن سوی مرز به این سمت بیاوریم؛ بنابراین باید در رفع این معضل و مرض اجتماعی و اقتصادی، همه دست به دست هم دهند.

حال یک سالی از صحبت‌های او می‌گذرد و قرار است که از شنبه برخورد با کالاهای قاچاق آغاز شود اما اینکه این طرح چقدر تداوم داشته باشد و تا چه اندازه کار بر این پاشنه بچرخد که از توزیع و فروش کالاهای قاچاق به خصوص مواد غذایی جلوگیری شود هم خود موضوعی شایان توجه است. واقعیت این است که باید دید که چقدر مبارزه با قاچاقچیان ریشه‌دار کوچه مروی موفق خواهد بود و حیات این محله قدیمی تهران که اتفاقا کاسبی در آن همیشه از رونق هم برخوردار بوده است، به چه نحوی پس از این ادامه خواهد یافت.

یکی از خریدارانی که برای خرید کالا به کوچه مروی مراجعه کرده است، وقتی در معرض پرسش خبرنگار مهر قرار می‌گیرد که هر چند وقت یکبار برای خرید به مروی می‌آید، می‌گوید: معمولا برای خرید مواد غذایی خارجی به خصوص نسکافه و شکلات به کوچه مروی می‌آیم و به غیر از اینجا هم از جای دیگری خرید نمی‌کنم. قیمت‌ها این جا آنقدر جذاب است که حاضرم شلوغی مترو و بازار را تحمل کنم و برای خرید هر از چند گاهی به اینجا بیایم.

او در پاسخ به این سئوال که چقدر از سلامت کالاهای عرضه شده در این بازار مطمئن است، می‌گوید: معمولا به تاریخ مصرف این کالاها دقت می‌کنم اما به هرحال گاهی اوقات هم فروشندگان برای کالاهایی که چند ماه بیشتر به تاریخ انقضای آن باقی نمانده است، تخفیف‌های خوبی می دهند و ما هم از آنها خرید می‌کنیم، چراکه مصرف ما آنقدر بالا است که حتما تا پیش از پایان مهلت مقرر، آن را مصرف کرده‌ایم.

یکی دیگر از خریداران که با اشتیاق زیاد از مواد آرایشی عرضه شده در کوچه مروی با همراهش سخن می‌گوید، در پاسخ به پرسش خبرنگار مهر می‌گوید: اینجا قیمت اقلام آرایشی بسیار مناسب است و همین کالاها را با قیمت بسیار بالا در برخی هایپرمارکت‌های مرکز و شمال شهر می‌فروشند. در حالی که اینجا قیمت بسیار مناسب است چون عمده فروش هستند.

او در پاسخ به این سئوال که این اقلام آرایشی تقلبی نیستند که به این قیمت فروخته می‌شوند، می افزاید: مهم این است که قیمت مناسبی دارند! مغازه های شمال شهر فقط پول سرقفلی و اجاره بهایشان را می گیرند و همین کالاها را عرضه می کنند پس چه بهتر که ما از محل اصلی فروش خرید کنیم. به هرحال قیمت برای من خیلی مهم است.

اما رفتار برخی فروشندگان هم در این میان جالب است. برخی می گویند که اغلب فروشندگانی که کالاهای قاچاق در مغازه های خود می فروشند، بعد از اطلاع از برخوردی که قرار است با فروشندگان و توزیع کنندگان کالاهای قاچاق از شنبه صورت گیرد، افرادی را انتخاب کرده اند که به عنوان «دادزن» مشتریان را ترغیب به خرید کنند. حتی برخی فروشگاه‌ها کالاها را با ۷۰ تا ۸۰ درصد زیر قیمت عرضه می‌کنند.

آنها می‌گویند: برخی فروشندگانی هم در کوچه مروی هستند که کالاها را به صورت رسمی وارد می‌کنند و البته قیمت گران‌تری دارند اما به دلیل رقابت منفی که قاچاقچیان بدون پرداخت حقوق و عوارض گمرکی در فروش کالاهایشان به راه انداخته‌اند، اوضاع کاسبی خوبی ندارند. پس برخی هم رو به فروش نصفه و نیمه کالاهای قاچاق آورده اند، یعنی بخشی از کالاهایشان واقعا به صورت رسمی وارد کشور می شود و بخشی دیگر، از همین کالاهای قاچاق عرضه می شود. این اجباری است که قاچاقچیان بر سر فروشندگان و واردکنندگانی رسمی اعمال می کنند.

به هرحال هر چه که باشد، حال و روز مروی این روزها دیدنی است. اگرچه شاید گشت و گذاری در این کوچه باریک و میان مغازه های آن، تاسفی عمیق را به حال اقتصاد ایران یک بار دیگر به خاطر می‌آورد. اقتصاد بیماری که پایه های تولیدش فلج است و ولع مصرف‌کنندگانش به کالاهای مرغوب و با بسته بندی پر زرق و برق، جولانی عظیم به کالاهای قاچاق داده است. ای کاش تولید ایرانی آنقدر حرف برای گفتن داشت که با کیفیتش، اجازه خرید کالاهای قاچاق را نمی داد و ای کاش، مسئولان آنقدر برای اقتصاد ایران برنامه داشتند که با بهبود فضای کسب و کار، قاچاقچیان بر تولیدکنندگان غالب نشوند.