احیاء روابط پوتین و اردوغان باعث کم توجهی روس ها به تهران می شود / ایران نباید تمام تخم مرغ هایش را در سبد روسیه بگذارد

داوود هرمیداس باوند بر این باور است که فاز جدید گفتگوهای ترکیه و روسیه منجر به کاهش توجه مسکو به تهران می شود.

کارشناس مسائل بین الملل، در گفت و گو با «انتخاب» در تحلیل احیا روابط ترکیه با مسکو و تل آویو اظهار داشت: ترکیه خط مشی را در منطقه و خاورمیانه به خصوص در رابطه با بهار عربی اتخاذ کرد که براساس آن، ابتدا سعی داشت در لیبی، سوریه، مصر و غیره، نقش میانجیگر را ایفا کند ولی بعدا به این نتیجه رسید، با توجه به اینکه پیروزی مردم خیلی سریع انجام گرفت تغییر رویه دهد و سیاست حمایت از مخالفین دولت به خصوص در سوریه را در پیش گرفت و بر این باور بود که با هزینه بسیار پایینی می تواند دستاورد سیاسی قابل توجهی را کسب کند و در خاورمیانه نقش محوری را احراز کند.

وی افزود: بر اساس این باور وزیر خارجه وقت ترکیه که به تهران آمده بود این نکته را به مقامات ایرانی یادآوری می کرد که دولت بشار اسد دو یا سه ماه بیشتر دوام نخواهد داشت و به نفع ایران هم است که رفتارش را با سوریه تغییر دهد، ولی این انتظار ترکیه تحقق پیدا نکرد. همانطور که می دانید نه تنها سه ماه بلکه نزدیک به 5 سال مسئله سوریه دوام پیدا کرد و همچنان ادامه دارد. ترکیه خواهان این بود که آمریکا با اقدامات نظامی سخت افزاری که دارد علیه سوریه قدم علم کند البته این تنها خواسته ترکیه نبود بلکه خواسته عربستان نیز بود، ولی باراک اوباما این خط مشی را در پیش نگرفت.

باوند در ادامه این مطلب گفت: با این حال، این انتظار ترکیه و عربستان هم تحقق پیدا نکرد. سپس ماجرای پناهندگان سوریه در ترکیه و استمرار حکومت بشار اسد خود تبدیل به مشکلی برای انکارا شد. از سویی دیگر، ترکیه با امریکا اختلاف نظر شدید درمورد ساقط کردن هواپیمای روسی پیدا کرد و ناتو هم اقدامش را تایید نکرد.

وی تصریح کرد: اردوغان که در مقابل روسیه موضع گیری کرده بود، توریست های این کشور که عمدتا منشاء درآمد ترکیه هستند را دست داد. همچنین قراردادهایی که روسیه با ترکیه برای عبور گاز از طریق دریای سیاه و در مسئله توریسم منعقد کرده بود هم لطمه دید. 

باوند ادامه داد: ترکیه که از اوضاع رفتار و روابط امریکا با کوبانی و سیاست های امریکا در قبال سوریه و خاورمیانه ناراضی بود، در یک شرایط اضطراری و یک حالت استیصالی سیاستش را تغییر داد یعنی به طور ناگهانی با اسرائیل و روسیه رابطه برقرار کرد. این درحالی است که اردوغان  قبلا اعلام کرده بود عذرخواهی نخواهد کرد ولی در مقام عذرخواهی برآمد و قرار شد که با روسیه روابطش را احیا کند.

وی اضافه کرد: باید من اینجا متذکر شوم بعد از قضیه اشغال کریمه که روسیه مورد تحریم های اقتصادی آمریکا و اتحادیه اروپا قرار گرفت،  انزوای سیاسی باعث شد پوتین روابط خود با کشورهای آسیایی مثل ایران، چین و ترکیه بیش از پیش تقویت کند.

باوند در پاسخ به سئوالی در مورد تاثیر این تحولات بر رابطه ایران و ترکیه گفت: تغییر وضع موجود با اسرائیل مسئله جدیدی نیست، چون ترکیه از آغاز این رژیم را به رسمیت شناخته بود.

وی تصریح کرد : ترکیه به دلیل جایگاهی که بین اروپا و آسیا دارد، می تواند به نفع روسیه ایفای نقش کند. بنابراین توجه روز افزون روسیه تا حدودی با بهبود رابطه با ترکیه معطوف به گسترش رابطه اش می شود، یعنی از این فضایی که در ترکیه به وجود آمده تهدید سیاست نگاه به غرب ترکیه به سوی شرق حداکثر استفاده را کند. لذا این برای روسیه خیلی مهم است که رابطه گسترده با ترکیه داشته باشد و این سبب می شود توجه روسیه به ایران کاهش پیدا کند. 

این کارشناس مسائل بین الملل اضافه کرد: به نفع ایران نیست که تمام تخم مرغ هایش را در سبد روسیه بگذارد و قدرت مانور خودش را از بین ببرد. پوتین قصد دارد که رابطه ای بین منافعش با ترکیه و ایران برقرار کند،ولی باید بگویم منافعی که در ترکیه از نظر ترانزیت و غیره برایش وجود دارد، بسیار قابل توجه است.