دیشب توفیقی دست داد مانند سال قبل در جلسه درس تفسیر آیت الله سید محمد تقی مدرسی از مراجع ایرانی مقیم کربلا که سالهاست تمام ایام ماه مبارک رمضان را در محلی در نزدیکی امامزاده یحیی جلسه تفسیر برگزارمی کند، حضور داشته باشم .
در این جلسه که از ساعت دوازده ونیم وبمدت یک ساعت شروع وختم می شود به قدری جمعیت حاضر که غالبا از جوانها هستند وبرخی از علمای اهل منبر ومحراب تهران از آن استقبال می کنند که حتی راهروهای منتهی به محل جلسه پرمی شود.موضوع بحث این شبها تفسیر سوره مبارکه جاثبه بوده وهست.ابتدادعای افتتاحی خوانده میشود و بعد قرآنی و در آخربحث هم یکی از طلاب سید روضه جانسوزی از سیذالشهدا می خواند وبه جمعیت حال معنوی خاصی می بخشد.
آیت الله مدرسی از سالها قبل که به گمانم بالغ بر ربع قرن است جلسات تفسیردارد و بعضی مجلدات تفسیری وی هم چاپ شده اند که از قضادر محل به همراه سی دی سخنرانیها به فروش می رسند.
درمحوطه محقرورود به جلسه تالیفات متعدد ایشان به فروش می رسند که شاید بیش از 50 تالیف باشد که تماما درتفسیر قرآن وتاریخ وبحثهای فقهی اند.
قبل از جلسه نیم ساعتی با ایشان گپ وگفتگویی داشتم وطبق معمول بسیار محبت فرمودند.بتدریج بعضی از علمای جون هم خدمتشان رسیدند و ایشان که مشهدی الاصل است وسالها مقیم عراق وکربلا و درست مانند یک عراقی - وباهمان لهجه و زبان حرکات بدن که من بخوبی با آن آشنا هستم وعراقی هارا درچندلحظه اول از همین لحن وحرکات می شناسم- درباره خطرتکفیریهای داعش برای جهان بشریت درعراق وغیرعراق سخنانی گفتند و به برنامه اخیر گسترده این گروه پلید با 800 خودرووتماما افراد مسلح وماشینهای انفجاری در حمله سراسری به کربلا در شب بیست وسوم ماه مبارک رمضان که با هماهنگی سعودیها صورت گرفت اما با الطاف الهی وهوشیاری نیروهای مردمی عراق.حشدالشعبی- خنثی شد اشارتی داشتند. ایشان که از شهادت بیش از دویست تن درانفجار اخیرالکراده بغداد- که یک منظقه کاملا شیعه نشین در عراق است- و نیز با توجه به انفجارات اخیر عربستان و ترکیه توسط داعش به من و معدود حاضر از علما گفتند :
مقارنه ای عجیب بین رفتار ،ماهیت عملکرد داعشیها وسازمان منافقین ایران وجوددارد. غربیها وکشورهای منطقه چوب این بی توجهی را خورده وخواهند خورد مثلا وقتی امام جمعه های پیرمرد ما درایران همانند آیات مدنی و دستغیب اشرفی اصفهانی وقاضی طباطبایی مورد عملیات انتحاری منافقین قرارمی گرفتند اینها نه تنها موضع مخالفی نمی گرفتند بلکه به نوعی علاوه براینکه ما را شماتت می کردند این جنایات منافقین را تایید هم می کردند الآن هم عربستان وترکیه هم که مدتهاست درقبال جنایات داعش سکوت تایید آمیز می کنند مثل غربیهادرانفجاراخیرمدینه وقطیف واستانبول دود آتش جنایات داعش به چشم شان رفت .
حرف بسیار درستی است.
جلسه آماده بود وآیت الله به منبر دعوت شدند وجمعیت انبوه مشتاق شنیدن رموزی از کلام شیرین الهی . آیت الله مدرسی که شش فرزند جوانش تماما معمم هستندکه چندتایشان دراین مدت همراه ایشان هستنددرتفسیرسوره جاثیه که به معنای نشستن انسان بر روی دو زانو برای دویدن وحرکت است اشارات خوب و مفید و بعضا بدیعی داشتندکه به بعضی از آنها اشاره ای می کنم.
قبل ازجلسه باتوجه به اینکه سایتهای جهان تشیع وعرب بیانات و بیانیه های ایشان را بخوبی وگسترده منعکس می کنند و در سایتهای داخل ایران کمتر نماد و نمودی از اینها دیده می شود به مسول دفترشان ابوحامد یوسفی وخود جناب شان گفتم حیف است این مباحث در سایتهای معتبرخبری ایران مثل انتخاب وتابناک و منتشرنشوند.قرارشد اگرتوفیقی یار من باشد دراین زمینه که این معارف قرآنی به مخاطب ایرانی هم برسند اقدامی بشود.
و اما اشارات:
1- جزای کار بد وخوب انسان دوگونه است. یکی خود نتیجه کار، که فاعل و مرتکب آن، بدان می رسد مثل بچه خردسالی که پدرش به او می گوید این آب آلوده است آن را نخور ولی بچه به این توصیه پدرگوش نمی کند و آب آلوده را می خورد و سخت بیمار می شود و درد و رنج وسختی می بیند که این جزای اول کار بد اوست .جزای دیگر کار بد او این است که چون به حرف بزرگتراز خود توجهی نکرده وحرمت فرمان پدر را نادیده گرفته توسط پدرش توبیخ وتنبیه هم می شود .درست مثل مجرمی که در ملا عام به روی کسی چاقو می کشد و دستگیر می شود سیستم قضا برای او دوکیفرخواست صادر می کند .یکی حمله به شخص و دیگری بهم زدن نظم اجتماع و نادیده گرفتن حقوق اجتماعی جامعه که وظیفه هر حکومت برقراری ومحافظت ازآن است.
فاعل جزای خیر هم همین وضعیت رادارد. یک پاداش داردکه نماز خوانده و خود نماز خواندن برای او پاداش است و پاداش دیگراینکه چون به فرمان الهی عمل کرده پاداش بزرگتری هم برایش درنظرگرفته می شود.دو عبارت" ماکانوا "که به معنای جزای خود عمل و"بماکانوا" که بمعنای نادیده گرفتن دستورالهی در آیات بکار رفته همین برداشت ر تایید می کند.
البته جزای یک کارخیر مثل جزای یک کار بد، یکی نیست. جزای یک کار بد ،یکی است ولی خدا پاداش کارخیررا ده برابرمی دهد و درجایی هم فرموده این جزا وپاداش را مضاعف می کند .
د ر روایت فرموده اند ::وای برکسی که" یکی هایش" - یعنی کارهای بدش که یک جزا دارند- "ده تاییهایش " –کارخیری که ده برابر جزا دارد- را از بین ببرند.یعنی کارهای بد او اینقدر زیاد باشند وبشوند که حسناتش را نابودکنند.
مثال دیگر،
قرآن انفاق در راه خدا را به دانه گندمی مثال زده که وقتی کاشته می شود و در زمین رشد می کند یک دانه آن به هفت سنبله وخوشه تبدیل می شود و هر سنبله، صد دانه در بر دارد و در آخر آیه می فرماید: "یضاعف لهم ما یشاء "یعنی از این تعداد هم اگر خدا بخواهد یک دانه به دانه های بیشتر از700 دانه تبدیل می شود !
درروایت است گاهی کسی یک گوسفند در راه خدا می دهد وآن گوسفند دردستگاه الهی یک گوسفند نمی ماند رشد می کند و در قیامت در قالب یک گله گوسفند به او برگردانده می شود.
2- در آیه 28 این سوره " و تری کل امه جاثیه کل امه تدعی الی کتابها" نیز اشاره جالبی نهفته است. هم یکایک افراد یک امت در باره کرده یا نکرده شان مورد سوال و بازخواست حق قرار می گیرند و هم همه آنها درقالب امت پیرو یک امام و پیامبر به صورت جمعی در باره کارهای کرده یا نکرده خود مورد سوال واقع می شوند.
درروایت است شخصی از امام پرسید کسی ناقه صالح را کشت یا جمعی آن را کشتند ؟حضرت فرمود :یک نفرناقه را کشت .شخص پرسید پس چراهمه مردم قوم صالح عذاب شدند؟حضرت فرمود: برای اینکه همه ازاین کاراو راضی بودند والاجلوی کار اورا می گرفتند وشتر کشته نمی شد. لذا همه مثل او عذاب دیدند.درکوفه هم بعضی ها با قتل امیرالمومنین توسط ابن ملجم موافق بودندلذا در اذکار شب 19 ماه رمضان وارد شده که صدبارگفته شود :خدایا کشندگان امیرالمومنین را لعنت کن.اللهم العن قتله امیرالمومنین.
3- در ادامه آیه آمده" الیوم تجزون ماکنتم تعملون" که بحث تجسم اعمال است .
نمازتان را خوب بخوانید که در قیامت همان نمازخوب به شماخوب تحویل داه شود. روزه تان را خوب بگیرید که درقیامت مثل ابری می شود که شما را از حرارت جهنم محفوظ نگه می دارد:" الصوم جنه" روزه سپر عذاب است.
4- درقرآن آمده است:" انا کنا نستنسخ"یعنی ما دقیقا از روی کارهایی که می کنید نمونه مطابق با اصل برداشت می کنیم.یعنی عین خود نمازی را که میخوانید کپی برداری می کنیم برای روز قیامت.لذا مواظب باشید در نمازتان کم وکسری نداشته باشید چون همان را به شما می دهند. اگر کار بدی کردید همان را می بینید. درروایت است وقتی کسی دروغی می گوید بوی بدی از دهانش بلند می شود که هرملایکه ای این بو را بشنود آزرده شده وآن دروغگو را لعنت می کند.
5- درقیامت هرکاری راکه ازکوچک وبزرگ در دنیاکرده اید آماده است وخود آن را می بینید:"لایغادر صغیره ولا کبیره الا احصیها و وجدوا ما عملوا حاضرا " شاید تعجب کنید ولی تعداد نفسهایی را که کشیده اید یا پلکهایی را که زده اید یا تعداد حرکت دستهای تان را را به شما می گویند واز شما راجع به آنها توضیح می خواهند.
6- در قیامت دادگاه افراد اولا با خود خدا و تکی است یعنی خود خدا جداگانه با تک تک افراد درباره کارهایشان در دنیا صحبت می کند. در روایت است روز قیامت خدا به بنده اش می فرماید چرا فلان کار را نکردی؟ اگر بنده عذر آورد که نمی دانستم ، جواب می شنود مگربه تو یاد ندادند؟ اگر به واقع یا غیرواقع به خدا بگوید، نه ، پروردگارا کسی اینها را به من یاد نداد، به او گفته می شود: چرا خودت نرفتی یاد بگیری؟
7- آیت الله اشاره جالبی داشتند به اینکه وقتی بعضی مثلا می پرسند انجام فلان کار مباح برای ما اشکال ندارد یانه به آنها می گویم ا نجام این کار برای دیگران اشکالی ندارد ولی برای شما مثل انجام فعل حرام است! و توضیح داد ،چه لزومی دارد کسی آن همه وقت عزیزش را صرف کند و روز و شب این همه سریالهای تلویزیون را ببیند یا شبها تا دیر وقت بنشیند فوتبال نگاه کند ولی در درک مسایل دینش ناتوان و در مانده باشد.
در روایت است کسی متوجه شد چند روز بیشتربه پایان عمراوباقی نمانده است لذا به امام صادق مراجعه کرد و پرسید در این دوسه روز باقیمانده از عمرم، چه کاری افضل است تاانجام دهم؟آیا نماز بخوانم؟صله ارحام بکنم و..امام فرمود: علم بیاموز تا فردا که از دنیا می روی جاهل نمرده باشی.
8- ما باید یقین داشته باشیم که وعده های خدا حق است .متاسفانه بعضی عملا به وعده های انسانها بیشتراز وعده ها وگفته های خداتوجه دارند. خدا می گوید قیامتی درکار است .حساب و کتابی درکارهست ولی بعضی پیروگمراهانی می شوند که معتقد هستند قیامتی درکار نیست یا می گویند ما فکرنمی کنیم قیامتی درکارباشد.
9- آیت الله مدرسی به خاطره جالبی از مرحوم آیت الله سیبویه هم پرداخت که می گفت ایشان بعضی روایات عجیب را ازبعضی کتب خطی که دراختیار داشت که این روایات اغلب کمترگفته می شوند ازجمله شبی درهمین جا منبر رفت و گفت درروایت است اگر عالمی نه تنها عالم دین، بلکه هر عالمی ،از روستایی عبور کند ودر آن روستا هیچ توقفی نکند مثلا حتی درحد یک آب نوشیدن یاغذاخوردنی توقفی نداشته باشد خداتا 40 روز عذاب را از اهالی آن روستا برمی دارد!
منبرکه داشت تمام می شد تاسف خوردم کاش زمان این جلسه با اوقات وبرنامه های پس ازافطار من هماهنگی داشت تا بیشتر از محضراین عالم فرزانه بهره ای می بردم .عمری باشد انشالله سال آینده این جلسه را غنیمت می شمارم و به دوستان هم توصیه می کنندامثال چنین جلساتی را غنیمت بشمارند.
