"طرح جدید" آمریکا-روسیه برای بحران سوریه

 گفته می‌شود روسیه و آمریکا قصد دارند طی روزهای آینده طرح‌ مشترکی را درباره بحران سوریه رونمایی کنند. جان کری این "طرح جدید" را با خود به بروکسل برده و خلاصه‌ای از آن را برای همتایان اروپایی و عرب خود توضیح داده است.
 
به گزارش انتخاب به نقل از روزنامه السفیر، هنوز مشخص نیست آیا این طرحی که جان کری، وزیر خارجه آمریکا درباره آن صحبت می‌کند صرفا یک طرح برای پر کردن خلأ رقابت است یا اینکه طرح بزرگی است برای ترسیم مرزهای نفوذ هر یک از بازیگران عرصه سوریه و تثبیت خطوط تماس در میادین نبرد این کشور؟ آنچه کری در دیدارش با همتایان اروپایی خود در بروکسل گفته این است که این طرح مجموعه‌ایاز برنامه‌های زنجیره‌وار قریب الوقوعی است که قرار است با توافق به دست آمده با مسکو مرحله به مرحله اجرایی شوند.
 
برخی اما می‌گویند این طرح و توافق‌های جدید میان روسیه و آمریکا یک بازی دیگر میان این دو کشور است و طرحی نیست که موجب تغییرات در جنگ سوریه شود.
 
اگر خلاصه کلیات این طرح را مد نظر قرار دهیم به نظر طرحی بزرگ می‌رسد. تشکیل مرکز هماهنگی مشترک برای نظارت بر "آتش‌بس دائمی" که واشنگتن و مسکو را در مرکز فرماندهی یکپارچه‌ای برای اداره میدان سوریه قرار دهد، به معنای برآوردن خواسته‌های روسیه درباره هماهنگی جدی و مشترک برای مبارزه با تروریسم نیز می‌باشد.
 
از سوی دیگر برای اجرای این طرح یقینا باید بهایی پرداخت. یکی اینکه باید جبهه النصره نیز مثل داعش در اولویت حملات قرار گیرد و دیگر آمریکا از این گروه حمایت نکند. اما بهای دوم را باید روسیه بپردازد. مسکو باید دمشق را ملزم کند که بر اساس نقشه آتش بسی حرکت کند که دستکم به توقف حملات هوایی منجر شود که این خود مقدمه خواهد شد برای تثبیت خطوط تماس و محافظت از مخالفان. مخالفان سوریه خود پیشتر این را پیش‌بینی کرده بودند.
 
منابع اروپایی می‌گویند این طرح را می‌توان با توافق‌نامه مینسک مقایسه کرد. به گفته این منابع جزئیات و وضعیت در این دو کشور (سوریه-اوکراین) متفاوت است اما اصل یکی است و آن اینکه روسیه خود را به عنوان یک بازیگر اصلی تحمیل می‌کند و می‌گوید که حل بحران‌های بین المللی بدون این کشور ممکن نیست. این منابع تأکید می‌کنند، روس‌ها می‌گویند هیچ بحرانی بدون ما حل نمی‌شود و تمامی تلاش‌ها بدون روسیه به شکست منتهی می‌شود. حرف آن‌ها درست است چرا که توانایی‌شان را در ناکام گذاشتن طرح‌هایی که به نقش روسیه در آن توجه نشود، ثابت کرده‌اند.
 
توافقنامه مینسک به طور نسبی درگیری غرب و روسیه بر سر اوکراین را متوقف کرد. آنچه که این توافق‌نامه انجام داد تثبیت نقاط تماس بود و ظاهرا این چیزی است که مسکو و واشنگتن درباره سوریه بر آن توافق کرده‌اند.
 
جان کری گفت که این طرح به شکل "گام‌های زنجیره‌وار" خواهد بود و همکاری میان آمریکا و روسیه برای ایجاد چارچوب و اعلام مرحله اول آن ادامه خواهد داشت. وی در کنفرانس مطبوعاتی مشترکی با فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفت که هدف از این طرح احیای آتش‌بس، توقف بمباران کورکورانه از سوی نظام بشار اسد، افزایش تلاش‌ها برای هدف قرار دادن جبهه النصره و ایجاد فضایی برای انتقال سیاسی واقعی است.
 
وی گفت: طی این هفته دیدارهایی با روس‌ها خواهم داشت و اقدامات جدیدی را که اتخاذ می‌کنیم اعلام خواهیم کرد.
 
به گفته منابع عالیرتبه این طرح برای برقراری آتش‌بس دائم و بعد اجرای آن براساس توافق فراگیر تلاش می‌کند. اما منابع از امکان تحقق یک گشایش واقعی در جنگ سوریه می‌کاهند و از مخالفت‌های عربستان با طرحی که به عقیده ریاض به معنای قبول ابقای نظام اسد در قدرت است، صحبت می‌کنند.
 
به گفته این منابع این مسئله موجب پیچیدگی بیشتر اوضاع سوریه می‌شود.