پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) :
نظام سياسي آمريكا در حاكميت دو حزب «جمهوريخواه» و «دموكرات» است كه در سطوح مسئوليتهاي «ايالتي» و همچنين در اداره و مديريت كلان كشور و كسب آراي دو نهاد اصلي در نظام فدرالي آمريكا، كنگره (مجلس سنا) و رياست جمهوري (كاخ سفيد) رقابت دارند. هر 4 سال انتخابات رياست جمهوري آمريكا انجام ميپذيرد و سال انتخابات اوج رقابتهاي حزبي خوانده ميشود كه با تشكيل كنگره حزبي، برنامههاي آنها ارائه و گذشته 4سال مديريت نقد ميشود.
هفته گذشته، ابتدا كنگره سراسري حزب جمهوريخواه و 2 روز بعد از پايان آن، كنگره حزب دمكرات برپا شد. «دونالد ترامپ» سرمايهدار بزرگ آمريكايي كه او را «راكفلر» امروز در آمريكا ميخوانند، از حزب جمهوريخواه و « هيلاري كلينتون» همسر بيل كلينتون رئيس جمهوري سابق آمريكا و وزير خارجه سابق آمريكا «اوباما» از حزب نامزد رسمي انتخابات رياست جمهوري آمريكا معرفي شدند كه قرار است در آبان ماه آينده، انجام پذيرد.
تاريخچه مبارزات حزبي و انتخاباتي نشان ميدهد كه كنگرههاي حزبي دورنماي آمريكا را از نگاه هر يك از دو حزب نشان ميدهد. بسياري از اعضاء برجسته حزب و سياستمداران مشهور در كنگرههاي حزبي سخنراني ميكنند و در چند روز تشكيل آن، برنامههاي هر حزب براي 4 سال آينده با ارزيابي نقدها و مشكلات ارائه ميشود. بسياري از نويسندگان سياسي معتقدند كه دو حزب حاكم در كنگره آمريكا، از ظرفيت فكري و برنامهريزي براي نقد عملكرد گذشته و ارائه راهحلهايي براي رفع مشكلات برخوردارند، اما امسال در كنگره دگرگوني برجستهاي ديده نشد و سنت گذشته سياسي در كنگره بهم ريخت.
برجستهترين شاخص كنگره حزبي امسال «هتاكي» بود، تا آنجا كه «ترامپ» رقيب خود كلينتون را زني بيكفايت و داراي كارنامه و سابقه مديريتي در حد «خيانت» معرفي كرد كه بايد «محاكمه» شود. بخش بزرگي از سخنراني ترامپ در كنگره حزب جمهوريخواه پس از انتخاب رسمي نامزدي از سوي حزب براي رياست جمهوري، هتاكي عليه اوباما رئيس جمهوري و كلينتون بود، به طوريكه به مردم آمريكا وعده داد اگر به رياست جمهوري انتخاب شود، در همان ماههاي اول، واشنگتن را «پاكسازي» خواهد كرد. او 8 سال دوره رياست جمهوري اوباما بر آمريكا را «فاجعه بزرگ» ناميد و گفت، آمريكا امروز در بحرانهاي متعدد غوطهور و نيازمند ترميم و بازسازي است و مديريت قوي حتي فراتر از باورهاي حزبي نياز دارد. دو روز بعد و در پايان كنگره حزب جمهوريخواه، در كنگره حزب دموكراتها، پاسخ به هتاكيهاي ترامپ شاخص بود. اوباما در سخنراني خود براي حمايت از كلينتون، ترامپ را به سياهنمايي درباره آمريكا متهم كرد كه ميخواهد از اين طريق و با ايجاد وحشت عمومي در جامعه آمريكا، كسب رأي كند! اوباما گفت، آمريكايي كه ترامپ معرفي كرد، من و مردم اين كشور نميشناسيم و سياهنمايي در قالب هتاكي شاخصه شخصيت ترامپ است.
او همچنين ترامپ را سرمايهداري خواند كه مسئوليت گفتههاي خود را نميپذيرد و تنها ويژگي او، «هتاكي» است. نوبت كه به هيلاري كلينتون رسيد (نامزد رسمي حزب براي انتخابات رياست جمهوري آمريكا)، «ترامپ» را بدون كمترين سابقه سياسي و تجربه مديريتي معرفي كرد كه اگر انتخاب شود، براي آمريكا و جهان فاجعهآفرين خواهد بود!
ارزيابي چند روز كنگره دو حزب حاكم نشان ميدهد كه آمريكا دچار مشكلات اقتصادي، سياسي و اجتماعي است. هر دو حزب فاقد برنامههاي دقيق، روشن و مردمپسند هستند و با شعارهاي هيجاني، ضعف برنامهريزي و آيندهنگري بهتر براي آمريكا را نشان دادند. اگرچه در پايان كنگره دموكراتها، نظرسنجيها از پيشي گرفتن كلينتون از ترامپ تا 5 درصد را خبر داده است، اما همه كارشناسان انتخاباتي در آمريكا پيشبيني كردهاند كه تا سه ماه آينده رقابت «ترامپ» و «كلينتون» بسيار شديد و نزديك به هم خواهد بود. در مرحله بعد، مناظره تلويزيوني اين دو بسيار تعيين كننده است. مهمتر از آن، درصد شركت مردم آمريكا در اين انتخابات بسيار پايين خواهد بود، چرا كه مردم آمريكا از هر دو حزب و نامزدهاي آنها، مأيوس شدهاند. در بخش سياست خارجي آمريكا كه همواره در كنگره دو حزب و چرخش قدرت رياستجمهوري حائز اهميت بوده است، هيچ دورنماي تحول جديدي ديده نشده، بهطوريكه درباره بحران خاورميانه پيشنهاد يا برنامه روشني ارائه نشده است. اروپاي بحرانزده نيز از نتايج كنگرههاي دو حزب، نااميدي در آينده را كسب كرده است.
اين پرسش كه بعد از 8 سال از رياستجمهوري اوباما، با انتخاب ترامپ يا كلينتون، چرخش بزرگي در سياست خارجي آمريكا انجام خواهد گرفت، همچنان مسكوت مانده و گرايش به «محافظهكاري» يا «ليبراليسم» نيز در سخنان هر دو نامزد انتخاباتي رياستجمهوري بسيار محتاطانه انجام گرفته است. برخي از نويسندگان سياسي آمريكايي، پناه بردن به «هتاكي» در نقد دو نامزد انتخاباتي از يكديگر را، از سر ناكارآمدي و نداشتن برنامههاي قوي و روشن آنها دانستهاند تا به جاي كسب آراء از سر تدبير، از ابزار هيجانزدگي در جامعه آمريكا بهرهگيري كنند. به نظر ميرسد، كنگره دو حزب حاكم در آمريكا نتوانست دورنماي مشخصي از آينده را نشان دهد.