گلایه‌های قابل تامل دانش‌جویان و دانش‌آموختگان صنعت نفت

جمعی از دانشجویان و فارغ‌التحصیلان دانشگاه صنعت نفت با انتشار نامه‌ای نسبت به سرنوشت صنعت نفت و فارغ‌التحصیلان رشته‌های مرتبط با این رشته در دانشگاه صنعت نفت ابراز نگرانی کردند. متن این نامه بدین شرح است:

آنچه کشور را نجات می دهد، تکیه به نیروی داخلی و نگاه به درون است.

19 بهمن 1392، مقام معظم رهبری(مد ظله العالی)

 

مسند مدیریت امانتی است الهی که به مدیر سپرده شده و او باید از این امانت الهی به شدت مراقبت کند. مولای متقیان علی (ع) درباره ی این امانت الهی می فرمایند:

 «مدیریت و حکمرانی برای تو طعمه نیست، بلکه امانتی است بر گردن تو و کسی که از تو بالاتر است از تو خواسته تا نگهبان آن باشی؛ وظیفه نداری در کار مردم به میل و خواسته ی شخصی خود عمل کنی، یا بدون ملاک معتبر و فرمان قانونی، به کار بزرگی دست بزنی».

76 سال از تأسیس دانشگاه صنعت نفت با فلسفه تربیت نیروی انسانی متخصص برای استقلال و خودکفایی صنعت نفت کشور می گذرد و با گذر این سالها مفاخر علمی و مدیران صنعتی توانایی همچون شهید محمد جواد تندگویان در دامان این دانشگاه ترتیب یافته اند. این دانشگاه قطب اصلی تأمین نیروی انسانی متخصص وزارت نفت بشمار می رود و به علت وابستگی مستقیم به شرکت ملی نفت، دارای رشته های تخصصی و انحصاری صنعت نفت و گاز می باشد که بسیاری از این رشته ها در سایر دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی مشاهده نمی شود. پیشینه و بنیه علمی قوی و امتیازات ویژه این دانشگاه مانند استخدام در شرکت های تابعه وزارت نفت، اولویت امریه پس از اتمام تحصیل و حضور اساتید منحصر به فرد و با سابقه، هر ساله باعث انتخاب این دانشگاه جهت کسب مدارج علمی بالا در مقاطع مختلف، از سوی داوطلبان آزمون های سراسری از تمام نقاط کشور شده است. اما آنچه باعث اعتراض خانواده دانشگاه صنعت نفت است، کم توجهی وزیر به آینده دانشگاه، دانش آموختگان و دانشجویان صنعت نفت می باشد. متأسفانه در عصری که تمام رقبای نفتی منطقه ای و غیر منطقه ای با هزینه های بسیار کلان به تلاش برای تربیت نیروی انسانی متخصص در دانشگاه های تخصصی صنعت نفت خود مبادرت می ورزند، ما نه تنها شاهد تلاش و برنامه ریزی در جهت رشد و گسترش توانمندی ها و اعتلای هرچه بیشتر دانشگاه صنعت نفت نبوده، بلکه متأسفانه با بی توجهی مسئولین مربوطه نظاره گر تضعیف این دانشگاه به عنوان قدیمی ترین و پیشتازترین مرکز آموزش عالی کشور در زمینه نفت و گاز نیز هستیم.

 

گاهاً در سخنرانی ها و مجالس رسمی از سوی مسئولین، صحبت ها و مقایسه هایی در مورد رشته های این دانشگاه مطرح می شود که موجب شگفتی افراد مطلع می گردد. به عنوان مثال مقایسه رشته مهندسی شیمی HSE  با بهداشت صنعتی و حراست از سوی مسئولین نشان از نا آگاهی این دوستان دارد، که لازم به تذکر است اساس رشته های دانشگاه صنعت نفت طراحی مهندسی ذاتاً ایمن و جلوگیری از هدر رفت منابع مالی و انسانی می باشد. چه بسا اگر سالیان پیش شاهد حمایت های بیشتری از این دانشگاه بودیم و بجای حذف رشته های نوینی چون مهندسی آتش در صدد توسعه و کاربردی تر کردن این قبیل رشته های تخصصی در دانشگاه صنعت نفت می بودیم، میتوانستیم اکنون ضمن حرکت به سمت کاهش وابستگی به نیروهای متخصص خارجی و تلاش در زمینه ارتقاء دانش فنی در منطقه شاهد افزایش سطح کمی و کیفی فعالیت های خود در زمینه نفت گاز باشیم. برای مثال در آتش سوزی های اخیر صنعت پتروشیمی اگر امکان بهره مندی از دانش و توانایی های دانش آموختگان  متخصص آتش وجود داشت، بجای سوختن و هدر رفت میلیون ها دلار سرمایه ملی شاهد کاربرد این سرمایه ها در چرخه اقتصاد کشور می بودیم.

 

عدم اتخاذ تصمیمات بلند مدت، نبود نگاه فنی و جامع در مدیریت کلان مجموعه وزارت نفت و صرفاً نگاه کوتاه مدت و مقطعی در  یافتن راه حل مشکلات موجود و بی توجهی به حل اساسی و ریشه ای مشکلاتی که صنعت اول کشور با آن دست به گریبان هست سبب شده است این صنعت با مشکلات حل نشده فراوانی مواجه شود که با توجه به فضای رقابتی شدید موجود در صنعت نفت و گاز در دنیا صدمات جبران ناپذیری به این بخش وارد خواهد شد که یکی از این مشکلات در زمینه جذب، نگهداشت و ارتقای سطح کیفی نیروی انسانی در صنعت نفت می باشد.

 

متاسفانه بنا به ابلاغیه 19 خرداد 1394 وزیر محترم نفت، جناب آقای مهندس زنگنه، مبنی بر ممنوعیت هرگونه استخدام و جذب نیروی انسانی در تمامی دستگاه های تابعه وزارت نفت ، علی رغم امتیازات و وعده های داده شده به دانشجویان دانشگاه صنعت نفت و اعتماد دانشجویان به آنها ، سرنوشت دانش آموختگان و دانشجویان دانشگاه صنعت نفت تحت الشعاع قرار گرفته است، لذا با توجه به ماهیت تخصصی رشته های دانشگاه صنعت نفت و محدود بودن آنها به صنایع نفت و گاز و متعهد به خدمت بودن دانش آموختگان در مجموعه وزارت نفت و شرکت های تابعه، دانش آموختگان و دانشجویان شانس اندکی جهت استخدام در مجموعه های خارج از وزارت نفت را دارند.

 

پس از پیگیری های شبانه روزی و اعتراضات گسترده دانشجویان و فارغ التحصیلان در خصوص تعیین وضعیت فارغ التحصیلان دانشگاه صنعت نفت در سال گذشته و بی توجهی مسئولان مربوطه به درخواست این افراد و بی نتیجه ماندن تمامی پیگیری های انجام شده، در نهایت تحصن و اعتصاب غذای دانشجویان دانشگاه صنعت نفت منجر به صدور ابلاغیه پر ابهام 27 دی ماه 1394 از جانب وزارت نفت گردید، افسوس که در این ابلاغیه آینده تاریک تری برای دانشگاه صنعت نفت ترسیم شد، و امتیاز اولویت جذب برای ورودی های سال 1395 و به بعد حذف شده، حال سوال اینجاست که با توجه به شرایط سخت دانشکده های فنی مهندسی این دانشگاه، با حذف بزرگترین امتیاز جذب افراد برتر کنکور سراسری در رشته های کاملا انحصاری و تخصصی در این دانشگاه ، چه کسی پاسخگوی افت شدید رتبه های ورودی در سال های آتی و افت کیفی بوجود آمده در نیروی متخصص برای صنعت نفت خواهد بود؟ آیا این تصمیم منجر به وابستگی بیشتر صنعت نفت و کشور به بیگانگان نخواهد شد؟

 

از سوی دیگر در برابر عدم اجرای ابلاغیه ی 27 دی ماه 1394 از سوی وزارت نفت، دلایلی از سوی این وزارت خانه مبنی بر کمبود بودجه و مازاد نیرو مطرح می گردد که باعث طرح این سوال می شود که آیا میزان بودجه ی لازم برای جذب حداکثر 2000 نفر نیروی متخصص، آن هم در طول 4 سال، برای وزارت عریض و طویل نفت، بهانه ی قابل قبولی محسوب می شود؟ آیا بی توجهی وزیر محترم به اعلام نیاز مکرر مدیران و رؤسای شرکت های تابعه به کمبود شدید نیروی متخصص انسانی در بخش های فنی و عملیاتی در 2 سال گذشته توجیه پذیر است؟  (لازم به ذکر است در صورت صحبت با چند تن از مدیران نفتی متوجه خواهید شد که شرکت های نفت نه تنها مازاد نیروی متخصص ندارند بلکه با کمبود شدید نیرو نیز مواجه هستند که انتقال کارکنان بخش حراست، آشپزخانه و ... به بخش های عملیاتی گواهی بر این مدعا می باشد.)

 

بیش از یک سال از تلاش و پیگیری بی وقفه دانش آموختگان و دانشجویان از مسئولین و وزیر محترم نفت برای تعیین تکلیف و حل مشکلات استخدامی به وجود آمده می گذرد و علیرغم دعوت این برادران به آیه مبارک (( یا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ أَوْفُواْ بِالْعُقُودِ. ای کسانی که ایمان آورده اید، به پیمان ها وفا کنید. سوره مبارکه مائده، آیه 1  )) متأسفانه پاسخ صحیح و شایسته ای به دانش آموختگان و دانشجویان داده نشده است و چنانچه استحضار دارید قوانین مصوب، عطف به ماسبق نمی گردند. بنابراین تصویب و اجرای هرگونه قانون جدید می بایست برای ورودی های جدید دانشگاه نفت اعمال گردد. در حالی که کلیه قوانین تصویب و اجرا شده از سال 94 تاکنون برای تمامی دانش آموختگان منتهی به ورودی سال 94 نیز در حال اعمال می باشد. در حال حاضر برخورد یکسانی با تمامی دانش آموختگان یک ورودی صورت نمی پذیرد و قانون به صورت عادلانه اجرا نمی گردد؛ به نحوی که دانش آموختگانی که تعهد انجام خدمت سربازی و یا تمایل به ادامه تحصیل پیش از استخدام در مجموعه وزارت نفت را نداشته اند، بر اساس قوانین گذشته جذب شده و مابقی طبق قوانین ناعادلانه جدید، تنها به دلیل گذراندن خدمت سربازی و یا تحصیل در مقاطع بالاتر امکان استخدام در شرکت های تابعه وزارت نفت را ندارند، آیا اینگونه تصمیمات نتیجه‌ ای جز ناامیدی و یأس نیروی جوان و باب شدن بدعهدی و عهد شکنی در جامعه اسلامی ایران خواهد داشت؟

 

شایان ذکر است که مخالفت با جذب نیروهای متخصص جدید باعث ایجاد اثرات سوء در مجموعه وزارت نفت شده که ذکر چند مورد از تبعات آنها در ذیل قابل تأمل است:

-    افزایش فشار و استرس کاری بواسطه افزایش حجم کار، خستگی مفرط و افزایش خطای انسانی

 

-    ایجاد خلاء فنی در سلسله مراتب سازمانی بواسطه عدم جذب سازمان یافته نیروهای متخصص در بازه های زمانی مناسب و بازنشسته شدن کارمندان با تجربه

-    عدم امکان انتقال دانش و تجربه کارکنان با تجربه به کارکنان رده های میانی و پایینی سازمان ها

 

-    از بین رفتن فرصت های مناسب زمانی برای شکوفا شدن تفکرات خلاقانه در جهت به روز نگهداشتن دانش فنی و تکنولوژی بومی نسبت به تکنولوژیهای روز دنیا

-    تضعیف و از بین رفتن بخش نظارتی در پروژه های برون سپاری شده بواسطه بازنشسته شدن کارکنان باتجربه و نبود کارکنان کیفی و با تجربه مناسب در رده های میانی سازمان

 

-    از بین رفتن فضای رقابت فنی و علمی در نزد کارکنان به دلیل عدم تزریق نیروهای جوان

آیا تأمل در هر کدام از موارد فوق الذکر منجر به این نتیجه نخواهد شد که تصمیم اخیر وزارت نفت در خصوص عدم جذب نیروی انسانی تصمیمی به دور از هرگونه بررسی و ارزیابی کارشناسی بوده و تبعات آن در آینده نزدیک گریبان گیر صنعت اول کشور خواهد شد؟

در این برهه زمانی خاص پس از رفع تحریم های ظالمانه علیه ملت ایران که باعث ایجاد مشکلات بیشماری برای کشور شده است و قرار گیری در یکی از حساس ترین دوران صنعت نفت کشور؛ عدم توجه کافی به پرسنل زحمت کش صنعت نفت، کار شکنی های متعدد در اجرای قانون و وعده های داده شده به دانش آموختگان و دانشجویان دانشگاه صنعت نفت و در انتها نابودی دانشگاه صنعت نفت به مثابه کاشت بادی است که در آینده طوفان نصیب این صنعت خواهد کرد، پیش گیری و رفع مشکلات مطروحه خواسته تمامی دانشجویان و دانش آموختگان دانشگاه صنعت نفت می باشد.