پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : بعد از گذشت پنج سال "جنگ نیابتی" از سوی ترکیه در سوریه که با آموزش
شورشیان سوری، ارسال سلاح برای آنها و نیز راه اندازی و تشکیل گروه‌های
سوری مسلح تحت امر خود مانند جنبش "نورالدین زنکی"، "سلطان مراد چهارم"،
"صقور الجبل" و "فیلق شام" همراه بود حالا دیگر ترکیه از پشت پرده بیرون
آمده و در مقابل چشمان آمریکا 50 تانک و بیش از 350 سرباز به جرابلس سوریه
فرستاده و علنا و رسما وارد جنگ سوریه شده است. هدف اصلی‌اش نیز جنگ با
یگان‌های مدافع خلق کرد سوریه است که آن را شاخه نظامی حزب دموکراتیک
کردستان سوریه می‌داند. ترکیه در واقع می‌خواهد مانع از تسلط نیروهای کرد
بر امتداد مرزهای جنوبی‌اش با سوریه شود چون نگران است که کردهای سوریه از
این مرزها برای حمایت از حزب کارگران کردستان ترکیه (پ ک ک) که آنکارا در
داخل با آن می‌جنگد، استفاده کنند. به همین خاطر جنگ خود علیه کردها را به
خاک سوریه کشانده تا امنیت ملی خود را تامین کند. ترکیه نمی‌خواهد جای خالی
داعش با کردها پر شود.
در این راستا یکی از رهبران گروه "سلطان مراد" مورد حمایت ترکیه درباره
اهداف این عملیات می‌گوید: "ترکیه سه هدف را دنبال می‌کند نابودی داعش،
نظام سوریه و نیروهای حزب اتحاد دموکراتیک سوریه."
اما مواضع آمریکا در قبال این چالش جدید کمی تامل برانگیز است. آمریکایی
که آنگونه به عملیات ارتش سوریه در خاک خودش در حسکه واکنش نشان داد و چند
بار از تریبون‌های مختلف به نظام سوریه هشدار داد این بار در قبال ترکیه و
عملیاتش در خاک سوریه علیه هم‌پیمانان کردش کاملا سکوت کرده و سیاست
انعطاف‌پذیری را در پیش گرفته است. پنتاگون تهدید کرده بود که اگر
جنگنده‌های سوری مواضع نیروهای مورد حمایت آمریکا را هدف قرار دهند این
جنگنده‌ها را ساقط خواهد کرد. اما در مورد ترکیه نه تنها خبری از تهدید
نیست بلکه جنگنده‌هایش را هم برای پوشش هوایی عملیات سپر فرات به کمک ترکیه
فرستاده است. در واقع آمریکا با صراحت ازعملیات ترکیه چه با پوشش هوایی
ائتلاف بین‌المللی ضد داعش و چه از طریق اظهارات جو بایدن، معاون رئیس
جمهوری آمریکا حمایت کرده است. بایدن که اخیرا به عنوان عالی‌ترین مقام
آمریکایی از زمان کودتای نافرجام ترکیه به این کشور سفر کرده بود اظهارات
مثبتی در قبال ترکیه چه در زمینه عملیات نظامی و موضع گیری در قبال کردها و
چه در زمینه استرداد فتح‌الله گولن، روحانی در تبعید ترکیه و مهمترین دشمن
رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه داشت.
این مسئول آمریکایی که همزمان با شروع عملیات وارد آنکارا شده بود از
کردها خواست به شرق فرات عقب‌نشینی کنند یعنی همان چیزی که ترکیه می‌خواهد.
در این راستا مولود چاووش اوغلو، وزیر خارجه ترکیه اخیرا گفته بود: "شبه
نظامیان کرد باید به شرق فرات عقب‌نشینی کنند والا ترکیه هر کاری لازم باشد
انجام می‌دهد." این حمایت در واقع اعلام مرگ طرح "تشکیل نظام فدرالی
کردها" و نقشه بر آب شدن رویای کردهاست که از حومه شرقی حسکه تا عفرین
کشیده شده؛ چیزی که کردها تصور می‌کردند که همیشه در دست آنها خواهد بود.
هر چند که بعید است آمریکا پشت کردها را که تاکنون کارایی خود را به
اثبات رسانده‌اند، خالی کند اما به نظر می‌رسد که از طرفی هم نمی‌خواهد
آنکارا که نقش محوری را در جنگ سوریه حفظ کرده، بازنده باشد. گویی واشنگتن
عزم خود را جزم کرده تا از درگیری سوریه و ترکیه به نفع خود بهره‌برداری
کند و با ملتهب نگه داشتن کانون این درگیری، راه را مقابل هر احتمالی باز
بگذارد.
در حالی که تصور می‌شد هر گونه اقدامی علیه نیروهای کرد در سوریه منجر
به اختلاف بیشتر آمریکا و ترکیه شود اما این اتفاق نیفتاد. حتی با اولین
تقابل مستقیم میان کردها و ارتش ترکیه وزارت دفاع آمریکا ازهرگونه اظهار
نظر درباره حمله نیروی هوایی ترکیه به مقرهای یگان‌های مدافع خلق کرد،
هم‌پیمان نیروهای دموکراتیک سوریه در نزدیکی جرابلس امتناع کرد. کریستوفر
شروود، سخنگوی پنتاگون در این زمینه تنها گفت: "آنچه می‌توانم بگویم این
است که نیروهای دموکراتیک سوریه همچنان شریک ما و یکی از نیروهای فعال در
جنگ با داعش هستند و درباره عملیات ترکیه نیز از ارتش ترکیه سوال کنید!"
این اظهارات نشان می‌دهد که آمریکا نمی‌خواهد صراحتا در قبال این عملیات
موضع بگیرد.
با این اوصاف گویی نقشه ائتلاف‌ها در سوریه در حال تغییر است و هرگونه
رویداد جدیدی در سوریه در این سمت و سو تنها درگیری در سوریه را پیچیده‌تر
می‌کند. هر چه قدر طرف‌های این جنگ بیشتر شوند خروج و برون رفت از بحران
سوریه برای جامعه جهانی سخت‌تر می‌شود. اما آنچه مهم است این است که چه بر
سر خاک و شهرهای سوریه خواهد آمد. آیا کردها، ترکیه یا گروه‌های موافق یا
مخالف نظام سوریه رقم زنندگان آینده تاریک سوریه خواهند بود؟
