پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : مذاکره با ایرباس، بوئینگ، بمباردیه، امبرائر و میتسوبیشی بخشی از فرآیند طولانی مذاکرات ایران با طرف‌های خارجی برای بازگشت به عرصه اصلی صنعت هوانوردی جهان بود. عرصه‌ای که به نظر می‌رسد با وجود موافقت تمام طرف‌ها هنوز یک مخالف جدی دارد و تا زمان جلب نشدن رضایت آن هنوز بسیاری از برنامه‌ها با اما و اگر پیش خواهد رفت.
در شرایطی که با نهایی شدن مذاکرات ابتدایی ایران با دو غول هوانوردی جهان یعنی بوئینگ و ایرباس به نظر می‌رسید خیلی زود شرایط برای وارد شدن هواپیمای جدید فراهم شود، اما مخالفت وزارت خزانه‌داری آمریکا هنوز نهایی شدن این مذاکرات را با اما و اگر مواجه کرده است.
اوفک نه تنها به‌طور خاص اعلام کرده فروش هواپیماهای آمریکایی بوئینگ به ایران نیازمند مجوز رسمی این سازمان است که حتی تمام هواپیماهایی که حداقل ۱۰ درصد از تجهیزات‌شان را از طریق شرکت‌های آمریکایی تامین کرده‌اند نیز باید براین اساس شانس خود را پس از نهایی کردن مجوزهای اوفک امتحان کنند.
این شرط‌های عجیب که با نص صریح برجام تناقض دارد، باعث شده مذاکرات ایران با طرف‌های خارجی با اما و اگر روبه‌رو شود. هرچند وزیر راه و شهرسازی ابراز امیدواری کرده با توجه به وعده‌های ایرباس شرایط برای ورود هواپیماهای جدید تا پایان پاییز امسال فراهم شود، اما با توجه به اینکه هنوز اوفک هیچ تاریخ خاصی را برای صدور مجوزهایش اعلام نکرده، مشخص نیست تکلیف نهایی چه زمانی معلوم می‌شود.
در این شرایط نه تنها ایرباس و بوئینگ بلکه بسیاری از دیگر شرکت‌های هواپیماساز جهان نیز برای فروش هواپیما به ایران با مشکل مواجه خواهند شد و در این مسیر شاید تنها یک گزینه بالفعل باقی بماند و آن باز هم بازگشت به گزینه هواپیماهای روس است.
ناوگان ایران که خاطرات بسیار بدی از نمونه‌هایی مانند توپولوف و آنتونوف داشته، حالا یک گزینه جدید از سوی روس‌ها روی میز خود می‌بیند و آن سوپرجت سوخو ۱۰۰ است.
این هواپیمای مسافرتی که نخستین نمونه هواپیمای تجاری ساخته شده از سوی شرکت سوخو به عنوان یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های هواپیماساز جنگی در جهان به‌شمار می‌آید، در طول سال‌های گذشته به‌طور رسمی مورد بهره‌برداری قرار گرفته و امروز روس‌ها امید زیادی دارند که بتوانند بخشی از بازار ایران را به عنوان هدف جدید این هواپیما مشخص کند.
این هواپیما که برای رقابت با سری AN-۱۴۸ امبرائر و سری CSERIES بمباردیه طراحی شده در چند حوزه می‌تواند برای ناوگان ایران گزینه‌ای مطلوب به حساب بیاید.
این هواپیمای دو موتوره که یک جت منطقه‌ای به حساب می‌آید برای پروازهای کوتاه درون کشوری و منطقه‌ای امکان استفاده خواهد داشت.
در کنار آن ظرفیت مسافرگیری این هواپیما بین ۸۷ تا حدود ۱۰۰ مسافر است که برای فرودگاه‌های کوچک ایران گزینه مناسب به حساب می‌آید. در کنار آن شرکت سوخو تلاش کرده برای رقابت‌پذیر کردن هواپیمایش قیمت ارائه شده در بازار را در قیاس با دیگر نمونه‌های خارجی با رقمی پایین‌تر عرضه کند.
با وجود آنکه این هواپیما گزینه‌های نسبتا مناسبی به ایران عرضه می‌کند، اما هنوز راهی طولانی تا راضی‌کردن مقامات ایرلاین‌های داخلی خواهد داشت. یکی از اصلی‌ترین دلایل سخت بودن این راه سابقه بسیار منفی هواپیماهای روس در ایران است.
هرچند آمار عملکرد سوخو ۱۰۰ در قیاس با دیگر هموطنان‌اش مثبت بوده، اما این هواپیما نیز در سال ۲۰۱۲ در خط هوایی جاکارتای اندونزی با یک حادثه مواجه شده و تمام مسافرانش را به کام مرگ فرو برده است.
هرچند روس‌ها تلاش کردند اعلام کنند نقص فنی عامل اصلی این مشکل نبوده، اما به نظر می‌رسد اعتماد ۱۰۰ درصدی به این هواپیما هنوز وجود ندارد.
این هواپیما که نخستین پرواز خود را در خط هوایی ایروان به مسکو انجام داد، در حال حاضر از سوی برخی از ایرلاین‌های منطقه‌ای در کنار ایرلاین‌های روس مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما هنوز نتوانسته در سطح بازارهای جهانی جای پای محکمی برای خود به وجود بیاورد.
ماجرای سوخو ۱۰۰ و ایران نیز ابهام‌هایی دارد؛ از یکسو سفر معاون علمی و فناوری رییس جمهوری ایران به مسکو از سوی روس‌ها به خبر مذاکره ایران برای خرید سوخو ۱۰۰ تعبیر شد و حتی بعد از آن چند رسانه روس از توافق نهایی دو کشور در این زمینه خبر دادند.
هرچند ایران بارها اعلام کرده تا زمانی که این هواپیما یا هر نمونه دیگر از سوی سازمان هواپیمایی کشوری مجوز رسمی پرواز بگیرد اجازه فعالیت نخواهد داشت، اما هنوز سایه این هواپیمای روس در آسمان ایران به چشم می‌آید به خصوص در زمانی که آمریکا مقابل فرآیند ورود هواپیماهای جدید از بسیاری از شرکت‌های خارجی قرار گرفته و مشخص نیست چه زمانی راه را برای ایرباس و بوئینگ یا دیگر نمونه‌های خارجی باز می‌کند.
