پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : آن زمان که ساسانیان در منطقه داراب پنج اثر سنگی را خلق کردند میدانستند که مجموعه ای خاص و منحصر به فرد را برای آیندگان به یادگار می گذارند اما فکرش را هم نمی کردند که روزگاری فرا برسد که این سازه های معماری در انزوای مطلق قرار گیرند و به دست فراموشی سپرده شوند، آثاری که صرف نظر از قدمت و اصالت و حتی ثبت در فهرست ملی همچنان ناشناخته و مهجور باقی مانده اند و در آستانه تخریب اند!
به گزارش انتخاب، در نزدیکی شهر داراب ، پنج آثار سنگی باقدمت 1700 ساله در کنار یکدیگر قرار دارند و مجموعه ای منحصر به فرد و دیدنی هستند که کمتر گردشگری آن را دیده است .
مجموعه ای شامل مسجد ،آسیاب،جوی آب ، چاه و حوض سنگی که در نزدیکی یکدیگر قرار دارند و جزو دست ساخته های ساسانیان به شمار میروند که به غیر از مسجد که چندین مرتبه مرمت شده و طی سال های اخیر هم تبلیغات اندکی مبنی بر وجود این بنای مذهبی در سایت ها و کتابچه های میراث فرهنگی و گردشگری صورت گرفته مابقی این آثار سنگی همچنان ناشناخته اند.
به طور مثال آسیاب سنگی این مجموعه که می توان عنوان تنها آسیاب سنگی دو تنوره ایران را به آن داد هنوز معرفی نشده و گردشگران از وجود این سازه تاریخی بی اطلاعند. بنا بر این گزارش این آسیاب در قسمت شمالی مسجد سنگی و در دل کوه ساخته شده و دارای دو استوانه سنگی عظیم در بالای کوه است که از طریق آنها آب مورد نیاز آسیاب تامین می شده است.
همچنین دو جوی سنگی و ساروجی در دامنه کوه قرار دارند که چندین کیلومتر مسیر پرفرازو نشیب را در بالای کوه طی می کنند و آب را به آسیاب می رسانند. چندین حلقه چاه سنگی در بالای کوه برای برقراری توازن در انتقال آب ایجاد کرده اند که طول برخی از آنها بیش از 15 متر است. این آسیاب از نظر بنا و ساختمان در نوع خود در ایران بی نظیر است و قدمت آن به عصر ساسانیان می رسد.بنا بر این گزارش در این منطقه مسجدی دیده می شود که با گذشت بیش از 1700 سال همچنان استوار و زیباست و از شاخصه های معماری آن ستون های این بنا است که از سنگ های یک پارچه ساخته شده اند .
این بنای سنگی که در دوره ساسانی آتشکده بوده و به نام آتشكده آذرخش معروف در دوره اسلامی به مسجد تبدیل می شود. این بنای تاریخی در هفت کیلومتری شهر داراب و در شرق کوهی به نام پهنا ساخته شده است و دارای کتیبه ای است که قدمتش به قرن هفتم هجری قمری می رسد.
بناهای سنگی داراب از جمله بناهای جذاب برای گردشگران داخلی و خارجی محسوب می شوند اما به دلیل تبلیغات اندک و جای نگرفتن در بستههای سفر گردشگران و کمبود تاسیسات خدمات گردشگری در منطقه همچنان ناشناخته با قی مانده اند در این رابطه محمد باقر مهاجر ، عضو انجمن دوستداران میراث فرهنگی شهرستان داراب به خبرنگار ما می گوید: با اینکه آثار سنگی داراب در نوع خود بی نظیر اند و عناوین نخستین ها را به خود اختصاص داده اند اما هنوز ناشناخته اند و در بسته سفر گردشگران جایی ندارند.
این استاد دانشگاه می افزاید: برخی از این آثار مانند آسیاب سنگی قابلیت تبدیل به یک موزه تخصصی را دارد چرا که در کنار این آسیاب تاسیسات دیگری چون جوی ، چاه و حوض سنگی دیده می شود و این مجموعه می تواند به موزه تخصصی و رو باز آب در شهرستان بدل شود. مهاجر در ادامه با اشاره به اینکه در قسمت غربی ورودی آسیاب کتیبه ای به خط کوفی مربوط به دوره اتابکان وجود دارد می گوید: این آسیاب در این دوره تعمیر و راه اندازی می شود و مجدداً در دوره قاجاریه توسط حاکم داراب تعمیر می شود به طوری که کتیبه ای به خط فارسی به صورت نظم، چگونگی راه اندازی مجدد این آسیاب در عصر ناصر الدین شاه و دوره قاجار را بیان می کند.
این استاد دانشگاه در ادامه می افزاید :آسیاب سنگی در فاصله 200 متری از مسجد قرار گرفته اما اکثر گردشگرانی که به دیدن مسجد می آیند از دیدن این سازه آبی محرومند در حالی که آسیاب سنگی تنها سازه آبی در کشور است که در دل کوه جای گرفته و دارای دو کتیبه به خطوط عربی و فارسی است.
وی خواستار توجه بیشتر مسئولان فرهنگی استان نسبت به معرفی و احیا این آثار تاریخی شهرستان می شود و می گوید: چنانچه این مجموعه های دست کند ساسانی در شهرستان داراب احیا ، مرمت و بهسازی شوند می توانند به عنوان جاذبه های جدید گردشگری در استان مطرح شوند و مورد بازدید گردشگران قرار گیرند و با این اقدام بی شک شاهد رونق گردشگری و اقتصادی منطقه خواهیم بود.
*خبرجنوب
