اظهارات احمدرضا درویش درباره‌ی «رستاخیز»، مخالفت بهروز افخمی با فرستادن فروشنده به اسکار و صحبت‌های حبیب احمدزاده درباره‌ی اظهارات افخمی از جمله مباحثی بود که در برنامه‌ی اخیر «هفت» مطرح شد.
به گزارش انتخاب، طبق اعلام روابط عمومی برنامه‌ی «هفت»، این برنامه شامگاه 26 شهریور ماه میزبان احمدرضا درویش بود تا درباره سینمای جنگ با بهروز افخمی گفتگو کند.
بهروز افخمی در ابتدای این میزگرد با طرح این سوال که چرا در سال‌های اخیر فیلم‌های جنگی به معنای درست نداریم و با شعارهایی نظیر ضد جنگ به سمت بی‌قهرمانی و انفعال در فیلم‌هایمان رفته‌ایم، گفت: از سوی دیگر می‌بینیم فیلمی مستندگونه مثل «ایستاده در غبار» می‌آید و فروش خوبی می‌کند.
درویش پاسخ داد: هر فیلم جنگی خوبی در جهان ساخته شود حتما استقبال میشود. اینکه در سینمای ما چرا ادامه نیافت و دنبال نشد باید از زوایای مختلف پیگیری شود. یکی از دلایلش این است که ساخت فیلم جنگی باید در میدان و صحنه جنگ انجام شود که این نیاز به اراده‌ای دارد و این اراده باید در درون این سینما باشد. وقتی سینمای ایران از نظر شخصی من ملی نیست و طبق آمار رسمی 40 میلیون تماشاگر از دسترسی به سینما محروم باشند، دیگر ملی نیست. این یعنی بنیه سینما نحیف است و با این بدنه نحیف نمی‌توان وارد سینمای پرهزینه‌ای مثل سینمای جنگی، کودک، انیمیشن و... شد.
وی افزود: من دو آرزو داشتم بعد از «دوئل» یکی ساخت «رستاخیز» بود و یکی «فتح خرمشهر» بود. ولی الان فکر می‌کنم غیرممکن است برای فتح خرمشهر یک فیلم بزرگ بیگ پروداکشن باعظمت برای آن اتفاق بزرگ تولید کرد. کلا ساحت سینما انقدر کوچک و فقیر شده است که در چنین سینمایی به لحاظ نیروی انسانی و سرمایه نمی توان تولید کرد. همین «دوئل» در بخش خصوصی سرمایه‌گذاری شده است. اما با رنج بسیار و تلاش بی‌حد.
کارگردان «دوئل» ادامه داد: همین امروز اگر «دوئل» بخواهد ساخته شود من عقیده دارم باید اسکوپ ساخته شود. اما همین امروز هم این امکانات وجود ندارد. سینمای جنگی سخت چون اما من اعتقاد دارم اساسا کار سینما کار سخت و خطرناکی است.
وی درباره سینمای جنگی گفت: درباره سینمای جنگی سوال این است اساسا جنگ تنها بین ایران و عراق مطرح بوده است؟ واقعیت این است خیر و این جنگ میتوانند بسط پیدا کند. اما امروز محدود شده است به نگاه‌های ضدجنگ. این بدلیل رویکرد سینماست ما وقتی که مخاطب‌مان محدود به عده‌ای خاص شده که امکان دیدن فیلم‌ها دارند یا رسانه‌هایی که منعکس کننده هستند یا جشنواره‌هایی که محل حضور فیلم‌ها هستند، این توقع میرود.
هزینه فایده حضور بین المللی سینمای ایران
درویش در ادامه افزود: سوال من این است بابت حضور بین المللی سینمای ایران در همه جشنواره‌ها چقدر هزینه شده است و برای همین موضوع چقدر ارز وارد ایران شده است؟ همواره هزینه کرده‌ایم و مردم دنیا از سینمای ما خبری ندارند. امروز ما چند تهیه کننده داریم که با تهیه کنندگان و پخش کنندگان سینمایی در جهان - غیر از جشنواره‌ها - رابطه تناتنگ دارند که فیلم اکران کنند و به تلویزیون آنها بدهند؟ نیست. پس ما جهانی نیستیم. در چنین سینمایی وقتی "آژانس شیشه ای" و "دوئل" و... ساخته میشود باید کلاهمان را بالا بیاندازیم.
«رستاخیز» شانس و اقبال بزرگ زندگی من بود
درویش در ادامه با طرح گلایه‌هایی از عدم نمایشفیلم «رستاخیز» گفت: «رستاخیز» شانس و اقبال بزرگ زندگی من بوده است. باید دو مسئله را درباره آن تفکیک کرد. اولا همین که ساخته شده است اتفاق خوبی بوده است. این فیلم تجربه بزرگی برای مدیریت منابع مالی و انسانی برای سینما بوده است. برای خود من هم دانشگاه بزرگی بود.
کارگردان «رستاخیز» افزود: مسائلی هم که برای بعد از ساخت فیلم و در حین نمایش آن پیش آمده است، فرامتنی است که به دلیل همین نحیف و کوچک بودن سینمای ایران رخ میدهد و اگر مسئولین تمام آرمان سینما را در جشنواره‌اش نمی‌دیدند، این اتفاق برایش پیش نمی‌آمد.
وی افزود: امروز این ضعف مفرط باعث شده است، خیال و آرزوهای ما در فیلم‌هایمان خراش پیدا کند. دیگر خیال‌های ما به سمت عشایر، دریاها، معادن و... نمی رود. قصههای ما ارزان شده است و برای پرفروش شده با کمترین هزینه به یک ساختمان رسیده است. این دیگر سینما نیست. امروز آمار سینمایی فاجعه است. تنها 67 شهر ما سینما دارد. این یک تبعیض بزرگ فرهنگی است.
مگر «رستاخیز» فیلم زیرزمینی بود که آن را از پرده پائین کشیدند؟
این کارگردان ادامه داد: ماجرای بعد از پائین کشیده شدن فیلم «رستاخیز» ماجرای فرامتنی است و بسیاری از مسائل آن ربطی به اصل ماجرا ندارد. برای اینکه مگر فیلم زیرزمینی ساخته شده است؟ فیلمی که طی 10 سال پروانه ساخت گرفته است و نهایتا با پروانه نمایش اکران شده است. آن هم درباره موضوعی به مهمی عاشورا.
درویش با ابراز گلایه گفت: به هر صورت اتفاقی که افتاد شان قوانین سینما زیر سوال رفت و آقایان گفتند به دلیل جشن هسته‌ای توقیف کردیم. مقطع اکران این فیلم با توافق هسته ای همزمان شد. چون جشن هسته‌ای در پیش بود آقایان گفتند: ما نمی خواستیم حواشی‌ای که برای این فیلم پیش آمده این جشن را تحت الشعاع قرار دهد. اما بالاخره رای دادگاه صادر شد و دولت را مقصر اعلام کرد.
وی بیان داشت: در دو ساحت ماجرا در حال پیگیری است. در بحث مالی ارشاد زیر بار نمی‌رفت اما با وجود رای دادگاه مجبور شد دولت بپذیرد و آقای ایوبی هم با تدبیر و درایت خودشان بالاخره به قوانین تمکین کردند. اما در باب اکران و نمایش فیلم به تهیه کننده فیلم مرتبط است و من آرزو دارم بالاخره این فیلم یک روز دیده شود. اما قراردادهای اکران بین المللی فیلم ضربه سنگینی خورده است و احیای آن سخت است.
درویش با ابراز امیدواری از اکران «رستاخیز» در ماه محرم گفت: من امیدوارم که این فیلم اکران شود و به قول آقای ایوبی محرم عاشورایی‌تری داشته باشیم. من خیلی ناراحت شدم که آقای فخیم زاده در همین برنامه «هفت» گفتند بعد از «رستاخیز» من پشت دستم را داغ می‌کنم دیگر سمت فیلم تاریخی بروم.
امیدوارم «رستاخیز» در انتهای دولت تدبیر و امید به پرده بازگردد
وی نهایتا گفت: دولت تدبیر و امید با این همه قول و تعهد در حوزه فرهنگ اما اینگونه با فیلم برخورد کرد. بالاخره سرنوشت سینمای ایران را که نباید در حوزه شان قوانین و هویتی با رفتار غلط خود زیر سوال برد. در دولت تدبیر و امید «رستاخیز» از پرده سینماها پائین کشیده شد و من امیدوارم در انتهای این دولت هم «رستاخیز» به پرده بازگردد و مرهمی باشد بر این زخم بسیار.
اظهارات بهروز افخمی درباره اسکار و فروشنده
بنا بر این گزارش، بهروز افخمی در ابتدای این برنامه با اشاره به میز نقد دو فیلم «فروشنده» و «لانتوری» در برنامه هفته گذشته بیان داشت: هفته گذشته درباره فیلم‌های سینمای انتقاد اجتماعی صحبت کردیم و با حضور مسعود فراستی و سعید قطبی زاده بحث به دو فیلم روز یعنی «فروشنده» و «لانتوری» رسید و منتقدین حاضر، نظرات خود را درباره این دو فیلم گفتند.
وی افزود: اما عکس العملی که در برخی روزنامه‌ها و فضای مجازی به وجود آمد ما را سر ذوق آورد که این بحث را ادامه دهیم. چون برخی گمان کردند سینما هم جای سیاست است و میتوانند با فشار و ارعاب مانع از ورود ما به برخی مباحث شوند.
افخمی ادامه داد: مخصوصا درباره فیلم «فروشنده» به نظر الان فشارهای زیادی است که این فیلم به عنوان نماینده ایران در اسکار معرفی شود. فضای تهدید آمیزی است و برخی گمان میکنند با تهدید، ارعاب و فحاشی می توانند ما را وادار به عقب نشینی کنند. ما اگر قرار به ترسیدن بود اصلا شروع نمیکردیم.
مجری «هفت» درباره این فیلم گفت: حقیقت این است که فیلم «فروشنده» فرهادی فیلم بسیار بدی است و در میان 5 فیلم اخیر ایشان بدترین و ضعیف‌ترین فیلم به حساب می‌آید و در فضای بین الملل و منتقدین جهانی نیز همین تصویر ایجاد شده است. این فیلم اشتباهات فیلمنامه نویسی فاحش و بزرگی دارد و در موعد مقرر به طور مفصل بدان خواهیم پرداخت.
افخمی ادامه داد: اما امروز که این گمان پیش آمده برخی میتوانند با گرایشات سیاسی و فضاسازی‌های سیاسی مانع از انتشار نقد درباره این فیلم شوند! ما به عنوان یک برنامه تخصصی سینمایی صریح‌تر درباره این فیلم صحبت خواهیم کرد تا فیلم بهتری به اسکار معرفی شود.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: امروز شنیدم فیلم «ابد و یک روز» که از هر نظر بهتر از «فروشنده» است از لیست 8 فیلم اولیه معرفی به اسکار حذف شده و احتمالا فیلم «ایستاده در غبار» هم در مرحله بعدی حذف خواهد شد.
افخمی با اشاره به قوانین آکادمی اسکار گفت: اما آکادمی اسکار نظر نهایی را در کنار ملاحظات خود، براساس شناخت خود از سینما می دهد و کارشناسی جدی است. برنامه «هفت» هم برنامه کارشناسی و جدی سینما است. ما با آقای فرهادی دشمنی نداریم و ارزیابی تخصصی می‌کنیم. من خودم بخاطر نادیده گرفتن فیلم قبلی ایشان در جشنواره کن انتقاد کردم و 3 سال پیش درباره‌اش یادداشت نوشتم. امسال هم همین حرف را - بدون آنکه فیلم «فروشنده» را دیده باشم- در جهت فضاسازی برای کسب جایزه در کن گفتم. چون به هر حال موفقیت در عرصه بین الملل برای ایران خوب است. اما پس از تماشا، خود فیلم صرف نظر از تمایلات سیاسی ایشان و من حداقل با فیلم های قبلی ایشان مقایسه می شود.
مجری «هفت» بیان داشت: اما باید گفت کوشش برای خوب جلوه دادن فیلم «فروشنده» کوششی بیهوده است و سبب تضییع حق فیلم‌های دیگر این لیست خواهد شد. تقریبا تمام این لیست 8 تایی بهتر و لایق تر از «فروشنده» برای حضور در اسکار هستند.
در ادامه بهروز افخمی با ارائه آماری از سایت سینمایی "متاکریتیک" به عنوان معتبرترین سایت نقد حرفه‌ای در جهان به این نکته اشاره کرد که منتقدین این سایت که خود از طرفداران آثار فرهادی هستند، فروشنده را ضعیف‌ترین فیلم این کارگردان دانسته‌اند و در رتبه‌بندی برترین آثار سینمایی جهان رتبه ای بهتر از 1430 کسب نکرده است.
پاسخ حبیب احمدزاده به اظهارات افخمی درباره اسکار
«هفت» در ادامه میزبان حبیب احمدزاده، نویسنده و فیلمنامه نویس بود. احمدزاده با اشاره به اظهارات بهروز افخمی در ابتدای برنامه درباره فیلم «فروشنده» و جشن اسکار گفت: من در دوره‌ای جز کمیته انتخاب فیلم برای ارسال به اسکار بودم. اولا این سایتی که شما گفتید الزما نظر داوران اسکار نیست و صرفا نظر برخی منتقدان سینمایی ست.
وی افزود: دوما برای انتخاب یک فیلم قیاس این فیلم با فیلم‌های قبلی این فیلمساز درست و مهم نیست. ممکن است از فیلم‌های قبل ضعیف‌تر باشد اما میان فیلم‌های موجود خیرالموجودین باشد. سوما چرا انقدر هر دو گروه مخالف و موافق اسکار همه برایشان اسکار مهم است؟ اگر اسکار صهیونیسیتی‌ست به ما چه ربطی دارد، هر فیلمی دوست دارند، بفرستند.
در ادامه افخمی بیان داشت: در همین مدت کوتاه در فضای مجازی درباره اظهارات ابتدایی من فضاسازی شده و ادعا کردند ما نظر مردم را در سایت "متاکریتیک" درباره «فروشنده» گفته‌ایم که اساسا چنین نبوده است. ما نظر یک سایت حرفه‌ای نقد فیلم را منعکس کرده‌ایم و مجدد گفته‌اند فقط 10 منتقد درباره این فیلم نظر داده‌اند. مگر درباره فیلم «گذشته» یا «درباره الی» چند منتقد نظر داده‌اند؟ آنهایی که فیلم را قابل دانستند، نقد نوشته اند.
مجری «هفت» افزود: گروه بزرگی از منتقدین این فیلم را در جشنواره کن و سایر محافل دیده‌اند. اگر قرار بود برخورد مثبتی درباره این فیلم شود، می‌نوشتند. نمره فیلم در این سایت 75 است و با وجود بیش از چند ماه از عرضه فیلم بیشتر از 10 منتقد درباره فیلم صلاح ندیدند یا لایق ندانستند نقد بنویسند.
افخمی گفت: ما جدای از نظر منتقدین، نقدهای ایرانی به لحاظ فرهنگ خودمان به این فیلم وارد داریم. ما در ایران نیازی نداریم درباره فیلم شایسته معرفی به اسکار، به نظرات خارجی رجوع کنیم. اما طبیعتا نظر اسکار هم ممکن است به نظر تخصصی منتقدان این سایت نزدیک باشد.
پیش بینی افخمی از سرنوشت «فروشنده» در اسکار 2017
وی ادامه داد: هرچند اخبار رسیده حاکی از انتخاب «فروشنده» برای معرفی به اسکار دارد، اما خواهیم دید موفقیتی کسب نمی‌کند. در دوره‌ای که خودم عضو هیئت انتخاب معرفی فیلم به اسکار بودم شاهد بودم چطور با همین توجیهات که «گذشته» شانس بیشتری دارد و فرهادی شاخته شده است، حق فیلم «دربند» را در مقابل فیلم «گذشته» خوردند و نهایتا دیدیم رای نیاورد. حالا برخی هرقدر جوسازی کنند ما هم جوابشان را خواهیم داد.
رفتار «یالثارات» اشاعه فحشا و حرکتی غیرشرعی و ضددینی است
بهروز افخمی در انتهای برنامه در واکنش به توهین جدید نشریه «یالثارات» بیان داشت: این نشریه مجددا با نوشتن مطلبی به اشاعه فحشا و حرکت غیرشرعی، ضددینی و ضدحکومت اسلامی خود ادامه داد، ما برای اولین بار و آخرین بار در برنامه «هفت» این مسئله را مطرح می کنیم. نرود میخ آهنین در سنگ. این آقایان اصرار دارند به حرکت برخلاف شرع و کثیف خود ادامه دهند.
حبیب احمدزاده نیز بیان داشت: کاش آقایان شهامت این را هم داشتند پای متن خود نامشان را هم می زدند.
