انتقاد از مداحانی که «نه از شعر سر درمی‌آورند و نه تاریخ»

حسین اسرافیلی می‌گوید: خیلی از مداحان نه از شعر سر درمی‌آورند و نه تاریخ خوانده‌اند.

این شاعر انقلاب و دفاع مقدس در گفت‌وگو با ایسنا، درباره شعرهایی که در مداحی‌ها استفاده می‌شود با اشاره به این‌که شعر خوب و بد و حتی شعر موهن در این حوزه وجود دارد گفت: شعرها از نظر شاعرانگی در درجه بسیار پایینی قرار گرفته‌اند، و از نظر محتوا نیز مشکل دارند و واقعیت‌های تاریخی را نشان نمی‌دهند.

او در ادامه متذکر شد: مداح در کنار صدای خوب باید شعر خوب را تشخیص دهد و تاریخ را هم بداند.

اسرافیلی با بیان این‌که خیلی از از مداحان شعر و همچنین تاریخ نمی‌دانند اظهار کرد: نوحه‌خوان و جلسات نوحه‌خوانی زیاد داریم و تنها جایی که نمی‌توانید بر روی آن انگشت بگذارید این جلسات است. کسانی که فقط صدای خوبی دارند با استفاده از ترانه‌های غربی و ترانه‌های خوانندگان ضدانقلاب شعری بر روی آهنگ آن‌ها می‌گذارند و  از این مسئله آگاهی ندارد که این ترانه‌های ضدانقلاب است و مخاطب با شنیدن آن‌ها به یاد امام حسین (ع) نمی‌افتد بلکه به یاد خواننده و ترانه اصلی آن‌ها می‌افتد.

این شاعر با اشاره به این مسئله که مداحان کمتر به شعر خوب توجه دارند بیان کرد: مداحان خیلی کم پیش می‌آید از شعرهای مرحوم عمان سامانی، مرحوم نیر تبریزی و... استفاده کنند. خیلی از مداحان سواد ندارند شعر را از روی متن آن بخوانند، چه رسد به این‌که شعر خوب را انتخاب کنند.

او در ادامه گفت: شعر خوب قطعا بر روی مردم تأثیرگذار است و با شعر خوب می‌توانیم ذوق مخاطب را بالا ببریم. زمانی که مداح شعر خوبی را انتخاب می‌کند، زیبایی شعر و صدا با هم ارائه می‌شود و بر روی سلیقه و ذوق مردم تأثیر مثبت می‌گذارد. در مقابل، شعر بد آثار منفی دارد، و علاوه بر این‌که وقت مردم را می‌گیرد خرافات را در بین آن‌ها رواج می‌دهد.

اسرافیلی همچنین افزود: برخی از مداحان شعر خوب می‌خوانند و خوب هم تحویل می‌دهند. خوب تحویل دادن شعر کار  سختی است. مداحان اگر شعر خوب و درجه اول بخوانند سنگ را هم به گریه می‌اندازند. شعر خوب قطعا اثرگذار است و درست تحویل دادن و صدای خوب در افزایش سطح سلیقه مخاطب اثر دارد.

نویسنده مجموعه شعر «آتش در خیمه‌ها»  درباره وضعیت شاعران آیینی بیان کرد: برخی از دوستانی که شعر می‌گویند شاعرانگی را خوب نمی‌دانند و اطلاعی از آن ندارند، عناصر شعری را نمی‌شناسند و گاهی اوقات شعر نشان می‌دهد که تاریخ را هم نخوانده‌اند. به طور مثال شعر «بعد از ابوالفضل علی‌اکبر زمین افتاد» نشان می‌دهد شاعر آن تاریخ کربلا را یک بار هم نخوانده‌ است، در صورتی که اگر تاریخ کربلا خوانده بود می‌دانست اولین شهید کربلا از خاندان بنی‌هاشم، علی اکبر (ع) است. در برخی از مقاتل آمده است که حضرت امام حسین (ع) و حضرت ابوالفضل (ع) با هم به میدان رفتند  و حتی قرار بود با ذکر تکبیر دیگری را از وضعیت سلامت خود آگاه کنند. کسی که می‌گوید بعد از ابوالفضل، علی اکبر بر روی زمین افتاد نشان می‌دهد یک بار هم تاریخ نخوانده است.

 اسرافیلی با  اشاره به شعر «یا علی من زنت را دوست دارم» گفت: این شعر، شعر سست و سخیفی است، می‌خواهد بگوید که من به حضرت زهرا (س) علاقه دارم اما نحوه بیان شعر مشکل دارد، آدم به برادر خود نمی‌تواند بگوید من زنت را دوست دارم.

او با بیان این‌که تعابیر به‌کاررفته در برخی شعرها درست نیست گفت: خیلی از شاعران تاریخ نمی‌دانند و اهل بیت (ع) را نمی‌شناسند. رفتن به زیارت اهل بیت (ع) آدابی دارد. زمانی که وارد ساحت شعر گفتن برای اهل بیت (ع) می‌شوید باید آداب آن را رعایت کنید. شخصیت حضرت ابوالفضل را با توصیف معشوق خیابانی در یک سطح قرار می‌دهند؛ مثلا می‌گویند قربون چشمای شهلات و ابروی پیوسته‌ت. مگر به خاطر ابروی پیوسته، حضرت ابوالفضل، ابوالفضل شد؟! این‌طور نیست. معشوق‌تان را با آن تعابیر خطاب می‌کنید حضرت ابوالفضل را هم با همان تعابیر مورد خطاب قرار می‌دهید؟!

این شاعر آیینی در ادامه گفت: در شعر آیینی خرافات فراوان داریم. مداحان و بعضا شاعران شعرهایی را با این نیت می‌گویند که مردم دل‌شان بسوزد درحالی که باید واقعیت را بگوییم. به طور مثال خرافاتی که درباره عروسی حضرت قاسم (ع) وجود دارد. با شرایطی که در کربلا حاکم بود و هر لحظه امکان حمله دشمن می‌رفت و خیمه‌ها در گوشه‌ای جمع شده بودند امکان نداشت کسی در آن وضعیت به فکر عروسی باشد.

 او اظهار کرد: درست است که در کربلا مظلومیت امام حسین (ع) بزرگ‌ترین امتیاز ایشان بود اما شجاعت و شهامت یاران امام حسین (ع) مهمتر است و باید در شعر بیان شود. تعداد یاران امام حسین (ع) با علی‌اصغر شیرخواره، قاسم ۱۳ ساله، عبدالله ۶ ساله تا حبیب بن مظاهر و مسلم بن عوسجه  به عنوان پیرترین افراد، ۷۲ نفر است. در  مقابل، حداقل ۳۰۰۰۰ و حداکثر ۱۲۰۰۰۰ نفر هستند. اگر حداقل در نظر بگیریم این ۷۲ نفر چه کردند و چه شجاعت‌هایی از خود نشان دادند این موضوع باید نشان داده شود.  

وی با اشاره به شعر خود درباره  حضرت زینب (س) «گرچه دشمن تبعیدم کرد حسین/ پیش دژخیمان نلرزیدم حسین/ گرچه از من قامتی خم شد  ولی / سرفراز افتاد اولاد علی» گفت: این شعر مظلومیت و شجاعت حضرت زینب (س) را نشان می‌دهد و آهنگران آن را به خوبی اجرا کرده است.

اسرافیلی  با بیان این‌که انجمن مداحان متولی بهبود وضعیت مداحی در کشور است، گفت: این انجمن کتاب‌هایی را منتشر کرد که متأسفانه شعر خوبی نداشتند، نه حروف‌چینی‌ مناسب  و نه چاپ خوبی داشتند و بدون مطالعه فقط چاپ شده بودند.

او در پایان پیشنهاد کرد که انجمن مداحان به برگزاری جلسات و دوره‌های مداحی اقدام کند تا افراد طی چند ماه آموزش ببیند و بعد از قبولی در آزمون به مداحی بپردازند نه صرف این‌که صدای خوبی داشته باشند به مداحی بپردازند.