مختارنامه را خلاصه پخش نکنید

سال‌هاست تلویزیون در مناسبت‌های عزاداری همچون محرم، چاره‌ را پخش مکرر کارهای شناسنامه‌دار، فاخر و ارزشمندی می‌داند که به دلیل پخش مکرر از شبکه‌های مختلف، اثرگذاری‌ گذشته را از دست داده‌اند.

موضوع این گفت‌وگو تکرار و بازپخش آثاری است که این روزها آنتن شبکه‌های تلویزیون را پر کرده‌اند؛ این سریال‌ها که در دوران تولید و پخش‌ اولیه، اتفاقا از اثرگذارترین مجموعه‌های تلویزیونی بوده‌اند، به واسطه‌ی پخش چندین‌باره که گاه با هدف رفع تکلیف و پر کردن آنتن انجام می‌شود، روز به روز با کاهش اثرگذاری در بین مخاطبان مواجه می‌شوند.

حسن هدایت، کارگردان سریال «کارآگاه علوی» در گفت‌وگو با ایسنا درباره شرایط حاکم بر این روزهای تلویزیون معتقد است: مشکل تلویزیون به مدیریت و برنامه‌ریزی آن برمی‌گردد؛ برای همین است که در هر شرایطی به ویژه مناسبت‌ها برنامه‌های کوتاه مدت و باعجله درست می‌شود و از روی ناچاری این عادت بد را دارد که به پخش مداوم یک آثار می‌پردازد.

او درباره‌ی پخش مکرر مجموعه‌هایی همچون «مختارنامه» و «شب دهم» در عزاداری‌ها و به روزمره‌گی افتادن تلویزیون در مناسبت‌ها، اظهار کرد: متاسفانه فرهنگ حاکم بر تلویزیون، همان فرهنگ حاکم بر دیگر بخش‌ها در حوزه عزاداری در ایام محرم است. این در حالی است که از واقعه کربلا مانند یک جام بلورین یاد می‌شود که می‌توان از زوایای مختلف به آن نگاه کرد. با نگاه کردن به این واقعه تاریخی از یک زاویه‌، به جایی نخواهیم رسید. تلویزیون هم به دلیل اینکه اولا برنامه ندارد و دوما برنامه‌ی مناسب ندارد که بدتر است، دچار روزمرهگی شده است. متاسفانه صداوسیما برای اینکه کارهای مناسبتی خود را با این ایام وفق دهد، فقط از یک منظر، یعنی غم و گریه به واقعه عاشورا نگاه می‌کند و به آن روحیه سلحشوری و جانبازی این اتفاق تاریخی توجه کافی نمی‌شود؛ البته این روحیه، فرهنگ حاکم بر جامعه ماست.

هدایت در ادامه‌ این گفت‌وگو پخش مکرر یک اثر تلویزیونی را عادت بد تلویزیون دانست و گفت: مشکل تلویزیون به مدیریت و برنامه‌ریزی آن برمی‌گردد و برای همین است که برنامه‌های کوتاه‌مدت و با عجله درست می‌شوند. اگر فرهنگ در مملکت ما به روزمره‌گی بیفتد یک فاجعه است، چراکه فرهنگ زیربنای جامعه است اگر به شکل سطحی با آن برخورد شود، آدم‌هایی درست می‌شوند که نسبت به هر چیزی بی‌مبالات هستند. در کشور ما که 90 درصد مخاطبان اتفاقات را از طریق رادیو و تلویزیون دنبال می‌کنند، وظیفه تلویزیون در زمینه فرهنگ‌سازی پررنگ‌تر می‌شود. وقتی چنین سازمانی با چنین قدرتی وجود دارد حیف است سطحی به مسائل نگاه کند.

این کارگردان سپس یادآور شد: مدیریت نادرست در تلویزیون میراثی است که از گذشته در تلویزیون تلنبار شده و به مدیریت جدید رسیده است، اما این دلیل بر این نمی‌شود که از زیر بار مسئولیت شانه خالی شود و این رسانه با پخش برنامه‌ها و مجموعه‌های تکراری به روزمره‌گی بیفتد. تلویزیون حتی اگر برنامه‌ای در این ایام ندارد، می‌تواند برنامه‌هایی از کشورهای دیگر خریداری و پخش کند. متاسفانه در این زمینه به شدت محدود عمل می‌کنیم و اگر هم این اتفاق بیفتد برنامه‌های ضعیف آنها را خریداری می‌کنیم.

هدایت در همین زمینه با اشاره به پخش سریال ترکیه‌ای «کلید اسرار» در تلویزیون و ضعیف و سطحی بودن آن، اظهار کرد: متاسفانه یک رسانه ضعیف به دنبال مجموعه‌های ضعیف هم‌ می‌رود. «کلید اسرار» مجموعه‌ای بسیار سطحی بود و تلویزیون خودمان هم به تقلید از آن مجموعه «شاید برای شما هم اتفاق بیفتد» را ساخت بدون اینکه آمار مخاطب برایش مهم باشد.

این کارگردان در پایان درباره پخش مجموعه‌های تکراری از تلویزیون و واکنش مخاطب نسبت به آن اظهار کرد: مخاطب دیگر کارهای تکراری را تماشا نمی‌کند و اگر تماشا کند سریع از آن رد می‌شود؛ چرا که دیگر جذابیتی برایش ندارد. از اشتباهات دیگر تلویزیون این است که مجموعه‌های طولانی را به شکل خلاصه و شبیه به آنونس‌های طولانی به روی آنتن می‌برد، در حالی که فقط نباید به عنوان مثال با پخش مجموعه‌ای مثل «مختارنامه» به اطلاعات تماشاگر از واقعه کربلا متکی شویم. باید به این شکل نگاه کنیم اگر چیزی پخش می‌شود به اطلاعات تماشاگر نظم و قوام ببخشد.