سرنوشت زاینده‌رود به میزان بارش‌ها گره خورد

رودخانه زاینده رود چند سال است با مشکل خشکسالی و کمبود منابع آب روبرو شده و گرچه دولت اقداماتی را برای احیای این رودخانه در نظر گرفته اما با این وجود حال زاینده رود وخیم است و بسیاری از دست‌اندرکاران آبی سرنوشت حیات این رودخانه را به میزان بارش‌ها وابسته دانسته‌اند.

به‌گزارش ایسنا، کمبود آب در حوضه زاینده‌رود نزدیک به یک میلیارد مترمکعب در سال تخمین زده شده و بر اساس آخرین آمار در حال حاضر ذخیره آب در مخزن سد زاینده‌رود حدود ۲۰۰ میلیون مترمکعب و بیش از یک میلیارد مترمکعب حجم سد خالی است. این ارقام درحالی است که حجم سد زاینده‌رود نسبت به زمان مشابه در سال گذشته حدود ۵۰ درصد کاهش داشته که این تغییرات بر کشاورزی بیشترین اثر را گذاشته و به‌رغم کاهش حدود ۱۵ میلیون مترمکعب سهم آب مصرفی در صنعت جبران‌کننده کمبود آب کشاورزی نبوده است.

در این میان برای رفع مشکل رودخانه زاینده‌رود اقداماتی درنظر گرفته شده که به گفته بصیرپور - معاون حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه ای اصفهان - باز کردن آب سد زاینده‌رود و جاری شدن آب در این رودخانه بستگی به بارش‌های فصل پائیز دارد و هنوز در رابطه با جاری شدن آب تصمیم‌گیری نشده است.

وی تأکید کرد: برنامه آبی سال جدید (۹۶-۹۵) برای آب زاینده‌رود تدوین نشده و طی هفته‌های آتی با همکاری شرکت مدیریت منابع آب برنامه ریزی انجام خواهد شد؛ اما همه شرایط آبی استان به بارش‌های فصل پائیز و زمستان بستگی دارد که طبق پیش بینی‌ها در پاییز با تأخیر در بارش مواجه هستیم.

معاون حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه ای اصفهان مهم‌ترین مشکلات حوضه زاینده‌رود را عدم تعادل منابع و مصارف آبی، شیوه‌های غلط بهره‌برداری از منابع آب، عدم اعتماد به نهادهای دولتی، عدم مدیریت یکپارچه منابع آب در منطقه و مشکلات اجتماعی دانست و تصریح کرد: راهکار برون‌رفت از مشکلات آبی حوضه زاینده رود احیای مدیریت یکپارچه منابع آب، کنترل برداشت‌ها، تصفیه پساب، اجرای طرح‌های جایگزین برای شرب، نوسازی شبکه آبرسانی، تکمیل و توسعه کانال‌های آبیاری، اصلاح و بهبود روش‌های آبیاری، اصلاح تعرفه آب و فرهنگ سازی مصرف بهینه در تمامی بخش‌های مصرف شامل کشاورزی، شرب و صنعت است.

وی با بیان این نکته که بحران آبی موجود مختص حوضه زاینده‌رود نبوده و در کل استان با یک بحران بی سابقه مواجه هستیم؛ به طرح مهم ملی احیا و تعادل‌بخشی منابع آب اشاره کرد و گفت: این طرح در صف اول اقدامات شرکت قرار گرفته و امیدوار هستیم با اجرای این طرح و همکاری همه مردم، سازمان‌ها و نهادها بتوانیم به شرایط پایداری در منطقه برسیم.

علاوه‌بر این محمد حاج‌رسولی‌ها - مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران - نیز وضعیت رودخانه زاینده‌رود را وخیم دانست و گفت: در حال حاضر شرایط موجودی مخزن زاینده‌رود نسبت به سال گذشته افت کرده به‌طوری که براساس آمار موجودی مخزن این دریاچه ۵۵ درصد کمتر از سال گذشته است.

وی با بیان این‌که در حال حاضر مخزن زاینده‌رود حدود ۱۸۸ میلیون مترمکعب آب دارد، تصریح کرد: حال زاینده‌رود خوب نیست و باید برای این موضوع اقداماتی در نظر گرفته شود.

طبق برنامه‌ریزی‌های انجام شده قرار است که در آینده نه‌چندان دور کارگروه ملی زاینده رود پیگیری مصوبه ۹ ماده‌ای شورای عالی آب در دستور کار قرار گیرد و برای نجات زاینده رود به عنوان تنها رودخانه مرکزی کشور راهکار ارایه شود. این کارگروه به ریاست عیسی کلانتری خواهد بود تا بتواند الگوی دریاچه ارومیه را نیز در خصوص زاینده رود پیاده کند.

جلوگیری از بارگذاری مجدد و جدید، تخصیص تمام حق آبه‌ها، ابطال مجوزهایی که تاریخ آنها پایان یافته، اعمال مدیریت مصرف بهینه (صنعت، شرب و کشاوری)، پیگیری اجرای طرح‌های بین حوضه‌ای از جمله بهشت آباد و تونل سوم کوهرنگ، برنامه ریزی برای تشکیل شورای حفاظت آب یا تعیین میزان حق آبه‌ها، پیگیری طرح‌های توسعه‌ای و استحصال آب و بررسی چشم انداز ۳۰، ۲۰ و ۴۰ ساله در سازمان برنامه و بودجه استان از جمله راهکارهایی است که باید برای احیای زاینده رود به کار گرفته شود.

علاوه‌بر این قرار شده تا گروهی تحت عنوان گروه خلاق برای حل مسال بحران زاینده‌رود تشکیل شود که قرار است در این گروه  از طرح‌های خلاقانه برای کمک به احیای زاینده رود استفاده شود که در این گروه همه می‌توانند کمک کنند و حتی کارشناسان استان‌های مجاور نیز می‌توانند طرح‌های خلاقانه خود را ارایه دهند.