سینمای ایران در آستانه رحلت پیامبر اسلام (ص) در حالی یک فیلم را بر پردهی سینماهای ترکیه دارد که فیلم مصطفی عقاد همواره به عنوان برجستهترین اثر سینمایی مربوط به حضرت محمد (ص) شناخته میشد.
به گزارش انتخاب، بیش از یک سال از اکران فیلم «محمد رسوالالله (ص)» ساختهی مجید مجیدی در ایران میگذرد؛ فیلمی که به فروش بیش از ۱۴ میلیارد تومان رسید و در زمان خود رکوردهایی را در فروش جابهجا کرد. اظهارات متعددی دربارهی این فیلم مطرح شده و خیلی از کشورهای اسلامی از آن استقبال کردهاند اما دو کشور عربستان و مصر از اکران آن جلوگیری کردند.
به مناسبت فرا رسیدن رحلت رسول اکرم (ص)، بر مراحل تولید و اکران این فیلم مروری میکنیم.
«محمد رسولالله (ص)» که پروسه تولید آن تا رسیدن به اکران حدود هفت سال طول کشید، در سکوتی خبری کار خود را شروع کرد و اطلاعرسانی خاصی از مراحل ساخت صورت نگرفت که همین امر باعث شد برخی مجید مجیدی را محافظهکار بدانند. البته او در اولین اظهارنظر رسمی با رد این موضوع تاکید کرد که دلیل رسانهای نکردن مراحل ساخت فیلم و پرهیز از تبلیغات به دلیل برخی نگاههای ژورنالیستی است که ممکن است مشکلاتی را به وجود بیاورد.
او همچنین دربارهی برخی هجمههایی که در طول ساخت به وجود آمده بود هم خاطرنشان کرد که در هنگام شروع ساخت فیلم تقریبا با همهی علمای شیعه و سنی جهان اسلام رایزنی شده اما متاسفانه برخی کجفهمیها باعث به وجود آمدن چالشهایی شد.
مجیدی فیلم خود را که نام رسمی «محمد رسولالله (ص)» را داشت، با حضور عوامل ایرانی و خارجی مطرحی ساخت که از بین آنها به چند چهره اسکاری مثل ای. آر. رحمان (آهنگساز)، ویتوریو استرارو (فیلمبردار) میتوان اشاره کرد. با این حال کارگردان این فیلم علیرضا شجاع نوری (عبدالمطلب)، مهدی پاکدل (ابوطالب)، ساره بیات (حلیمه، دایه پیامبر)، مینا ساداتی (آمنه)، داریوش فرهنگ (ابوسفیان) و محسن تنابنده (ساموئل تاجر یهودی) که بازیگران اصلی فیلم بودند را بزرگترین سورپرایزهای «محمد رسولالله (ص)» معرفی کرده بود.
فیلم «محمد رسولالله (ص)» داستان کودکی پیامبر است که البته قصهی آن از روزهای آخر شعب ابوطالب آغاز میشود و حدود ۲۰ دقیقه زمان فیلم به حصر پیامبر (ص) در شعب ابوطالب میگذرد و سایر صحنهها به صورت فلاش بک قبل از تولد تا مقطع ۱۲ سالگی پیامبر (ص) را روایت میکند.
برای ساخت این مقطع تاریخی، شهرکی سینمایی به نام پیامبر اعظم (ص) در خارج از تهران با چشمانداز ۳۰ ساله ساخته شد که طبق اعلام صادقیان، رییس هیات مدیره شرکت نور تابان به عنوان تهیهکننده این فیلم، مساحت آن ۲۲۰ هکتار و هزینه ساختش برای بخش مکه ۱۴۱ به میلیارد، کلیسای بصرا ۶۹ میلیارد، شهر مدینه ۴۲ میلیارد و سالن اجتماع ۱۲ میلیارد ریال رسید.
زمستان سال ۹۳ برای اولین بار درهای این شهرک به روی اهالی رسانه با برپایی یک نشست خبری باز و هزینه ساخت فیلم بیش از ۶۲۳ میلیارد ریال اعلام شد که بهصورت جزئی برای فیلمنامه ۳ میلیارد، تحقیق و پژوهش ۶ میلیارد، پیش تولید ۱۵۲ میلیارد، تولید ۳۱۰ میلیارد و پس از تولید ۱۵۱ میلیارد ریال پرداخت شده بود.
سال ۹۱ مقام معظم رهبری هم از این شهرک دیدن کردند و مجیدی در نشست خبری خود در این مکان، حُسن اعتماد مراجع تقلید خصوصا مقام معظم رهبری را یکی از توفیقات پروژه دانست و اشاره کرد که خدمت حضرات آیات سیستانی، وحید، جوادی آملی، مکارم شیرازی و مقام معظم رهبری رسیدهاند و با علمای اهل تسنن در کشورهایی همچون ترکیه، الجزایر و سوریه هم ملاقات داشتهاند.
او همان زمان با اشاره به برخی اظهار نظرها تاکید کرد، «این فیلم دومین اثری است که درباره پیامبر (ص) ساخته میشود و نمیدانم دوستانی که درباره فیلم جوسازی میکنند، از چه جهت باید نگران باشند. همانقدر که اهل تسنن به وجود حضرت احترام دارند، احترام شیعیان به مراتب بیشتر است، پس چرا باید نگرانی داشته باشند و مرتب از دور تخطئه کنند و قبل از اینکه فیلم را دیده باشند، نقدهای غیرمنصفانهای داشته باشند؟» مجیدی در این راستا از علمای اهل تسنن خصوصا "الازهر" خواست فیلم را ببینند و بعد صحبت کنند.
این فیلم سال گذشته همزمان با ولادت امام رضا (ع) اکران داخلی خود را آغاز کرد و شهرهای زیادی هم که سالن سینما نداشتند، مجهز به فضا و سیستمی برای نمایش «محمد رسول الله (ص)» شدند. این فیلم حدود دو هفته پس از شروع اکران با ۴۵ سینما در تهران و بیش از ۸۰ سینما در شهرستانها به فروش سه میلیارد تومانی رسید.
البته این فیلم همزمان با رونمایی در ایران، با نمایش در جشنواره فیلم مونترال بهعنوان فیلم افتتاحیه، بهنوعی اکران جهانی خود را هم آغاز کرد و تاکنون در چند جشنواره و کشور خارجی دیگر هم از جمله دانمارک نمایش محدود داشته و مورد استقبال قرار گرفته است. درواقع اولین نمایش اروپایی فیلم، در مسجد امام علی (ع) دانمارک بود.
این فیلم مجیدی همچنین در پاییز سال گذشته بهعنوان نماینده ایران در اسکار انتخاب شد. هرچند وقتی فهرست نامزدهای بخش خارجی آکادمی اعلام شد، نامی از فیلم «محمد رسول الله (ص)» به چشم نمیخورد و برخی کارشناسان نبود یک پخشکننده قوی در آمریکا و پخش جهانی فیلم را در کنار شدت گرفتن اسلامستیزیها، از دلایل حدف این فیلم میدانستند.
«محمد رسول الله (ص)» اخیرا در سینماهای ترکیه بر پرده رفته و کارگردانش در گفتوگویی با یکی از رسانههای این کشور بهمناسبت اکران فیلم در ترکیه، گفته است: متأسفانه فیلم حضرت محمد (ص) در عربستان سعودی و مصر از سوی برخی مفتیهای تندرو حرام اعلام شده است، این بهدلیل تعصبات غیرمنطقی است. آنها بدون مشاهده فیلم، حکم بر حرام بودن آن دادند و من از آن مفتیها خواستم اول فیلم را ببینند و بعد فتوا بدهند اما قبول نکردند.
او یادآور شده است: فیلم من دومین فیلم درباره پیامبر اعظم است اما در غرب ۲۰۰ فیلم درباره حضرت عیسی (ع) و ۱۵۰ فیلم درباره حضرت موسی (ع) و ۴۲ فیلم درباره زندگی بودا ساخته شده است. درواقع دنیای اسلام در معرفی پیامبر خاتم از طریق دنیای رسانه کمکاری کرده است.
مجیدی در همین مصاحبه در تاکیدی چندباره درباره انتخاب مقطع کودکی حضرت رسول برای ساخت فیلم اظهار کرد: «برای ساخت فیلم حضرت محمد(ص) خیلی مطالعه کردم و بعد از پژوهشهای فراوان دوران کودکی نبی مکرم اسلام (ص) را انتخاب کردم، چراکه این دوران کمترین اختلاف را در منابع فرق مختلف اسلامی داشت و با ساخت این فیلم بهدنبال تقویت وحدت امت اسلامی بودم.»
اگرچه فیلم «محمد رسول الله (ص)» این روزها در ترکیه اکران میشود اما با توجه به صحبتهای قبلی سازندگان این فیلم و برنامهریزیهایی که داشتند، به نظر میرسد برخی مسئولان و مراجع کشورهایی که اکران در آنها پیشبینی شده بود با مخالفتها و اظهار نظرهای خود، کار اکران را سخت کرده باشند.
به همین دلیل اگرچه مجیدی در مقطعی گفته بود که از این فیلم یک سریال حدود هشت قسمتی میتوان تولید کرد، ولی بیشترین انتظار شاید بر این باشد که تکلیف ادامه پروژهی سینمایی «محمد رسول الله (ص)» مشخص شود؛ چراکه پیش از این اعلام شده بود قرار است زندگی پیامبر اسلام در سه مقطع و سه پروژه ساخته شود.
با این حال فعلا مجیدی مشغول ساخت فیلم جدید خود با نام «باغهای معلق» در کشور هند است.