«ترور سفیر روسیه در آنکارا» در گفت وگو با بهرام قاسمی

سخنگوی وزارت امور خارجه با بیان اینکه ما به یک توسعه ی قوی و با ثبات و امنیت در ترکیه علاقه مندیم، گفت: ترکیه باید یک بازنگری در برخی سیاست های خود داشته باشد و به این نکته توجه کند که مسایل منطقه پیچیده است و باید مسایل را کمی درازمدت ببیند.

بهرام قاسمی در گفت وگو با خبرنگار شفقنا با اشاره به ترور سفیر روسیه در ترکیه و برخی تحلیل ها که این حرکت را در راستای تخریب رابطه روسیه و ترکیه ارزیابی می کنند، اظهار کرد: در شرایط کنونی نمی توان این پیش فرض را پذیرفت که چنین قرار و برنامه ریزی از پیش تعیین شده ای به صورت قطع و یقین وجود داشته است و بعید بود این ترور الزاماً در این برهه خاص بر این اجلاس سه جانبه یا بر روابط روسیه و ترکیه اثرگذاری مستقیم داشته باشد. البته با توجه به این که این اتفاق در شب برگزاری اجلاس رخ داد، ذهن‏ بسیاری از تحلیلگران می توانست متوجه این موضوع شود که ارتباطی بین ترور و اجلاس وجود دارد و انجام این ترور در آن مقطع زمانی، تلاشی برای تأثیرگذاری بر روابط ترکیه و روسیه بوده است که در ماه های اخیر روندی رو به بهبود را طی می کرد.

سخنگوی وزارت امور خارجه با اشاره به فضا و تبلیغات نسبتاً منفی دامن زده شده در قبال دولت روسیه در بخش هایی از جامعه ی ترکیه و انجام تظاهراتی در روزهای گذشته در مقابل سفارت روسیه در آنکارا گفت: طی ماه های اخیر و بعد از تشدید حوادث تروریستی در ترکیه، کنترل های بسیار جدی امنیتی در آن کشور اعمال شد. برگزاری چنین نمایشگاهی در چنین شرایطی، ورود ضارب به محل برگزاری نمایشگاه در این وضعیت امنیتی و اینکه به سادگی ظرف چند ثانیه به سفیر فدراسیون روسیه حمله می برد و او را ترور می کند، برای بسیاری از تحلیل گران، سوال های بسیاری را مطرح نمود. به همین دلیل هنوز ماهیت ترور که توسط چه کسانی و چگونه طراحی شده و چرایی رخ دادن آن در شب اجلاس سه جانبه در هاله ای از ابهام است و تا این موضوع روشن نشود، نمی توان درباره اهداف و انگیزه ترور و اینکه چه کسانی و به چه منظوری آن را انجام دادند، قضاوت نهایی کرد.

او ادامه داد: باید کمی صبر کرد و دید که تحقیقات دولت ترکیه و همکاری هایی که در این خصوص با روسیه خواهند داشت، به کجا خواهد رسید. تصور اولیه این بود که این موضوع می ‏تواند تأثیر منفی بر برگزاری اجلاس سه جانبه بگذارد، اما مجموع شرایط اعم از وضعیت سوریه، رایزنی هایی که در ماه های اخیر بین سوریه و ترکیه در جریان بوده است و خود نفس ترور در شب برگزاری اجلاس می توانست و همانطور هم که دیدیم، توانست نیاز و ضرورت به انجام این نشست بین این کشورها را تقویت کند و اجلاس، به موقع و در زمان خودش انجام شود.

قاسمی تصریح کرد: بیانیه هایی که در مسکو و آنکارا توسط روسای جمهور صادر و مواضعی که اتخاذ شد، نشان می ‏داد طرفین سعی دارند این حادثه را چندان با اجلاس، مرتبط و آن را تأثیرگذار بر اجلاس سه جانبه در مسکو نکنند. در حقیقت به گونه ای اعلام کردند که اگر اهداف ضاربان یا طراحان حادثه هم این بوده است، دولت های دو کشور اجازه نخواهند داد این حادثه بر مناسبات، نوع همکاری و رایزنی آنها اثر بگذارد. با توجه به وضعیت حلب، زمان چندانی برای آنها وجود نداشت و در نهایت این موضوع باید با گفت وگو میان آنها از دید هر دو کشور به سامان می رسید.

ترور در آنکارا تا کنون تأثیر مخرب عمده ای بر اجلاس نداشته است

او با بیان اینکه تأثیر اتفاقات آینده و آنچه پروسه ی تحقیق نشان خواهد داد بر روابط دو کشور، پرونده ای باز و هنوز قابل بررسی است، اظهار کرد: در عین حال گرچه از زمان رخ دادن حادثه تا امروز در برخی محافل سیاسی و گزارش های بعضی رسانه های غربی مطرح می شد که این اتفاق می تواند آثار سوئی بر اجلاس داشته باشد، به نظر می ‏رسد که این آثار، جدی یا خیلی ملموس و قابل رویت نبوده است و ترور در آنکارا تأثیر مخرب بر اجلاس نداشته است و بر عکس احتمالا به دلایلی آثار مثبتی نیز در روابط آنها ایجاد نمود.

قاسمی ادامه داد: اگر چه این ترور، حرکتی مذموم بود و از جانب ما نیز محکوم شد، کشورها و بخصوص ترکیه و روسیه را مصمم تر کرده است برای اینکه بتوانند در رایزنی و گفت وگو مشکلات را بیشتر احساس کنند و بر آنها فائق آیند و شاید بر عزم آنها در همکاری های بیشتر در مبارزه با تروریسم بیفزاید.

قضاوت درباره احتمال نقش دیگر کشورها در ترور سفیر روسیه زود است 

این دیپلمات قضاوت درباره احتمال دخیل بودن سایر کشورها در این ماجرا را زود دانست و افزود: هنوز هیچ اطلاعات بیشتری غیر از حادثه داده نشده است و تنها چیزی که برخی محافل را با ابهام مواجه نموده در مورد حفظ امنیت سفیر روسیه در شرایط کنونی، بوده است.

او ادامه داد: درباره اقدام فردی یا سازمان یافته بودن این حرکت نیز جای بحث وجود دارد و باید بیشتر به آن فکر کرد و باید منتظر اطلاعات بیشتری بود، بخصوص اطلاعاتی که خود روس ها و ترک ها منتشر خواهند کرد، به هر حال هر دو احتمال وجود دارد.

باید بین کشورهای منطقه یک اجماع در برابر تروریسم صورت بگیرد

قاسمی با تأکید بر اینکه تروریسم، خوب و بد ندارد، گفت: تروریسم در هر شکل، در هر کجا و به هر صورتی که عمل کند، یک پدیده ی شوم و منفور است و می تواند برای همه خطرناک باشد. با قبول بعضی فرضیه ها وضعیت سوریه نشان می دهد که اولین آثار خروج بخشی از گروه های نظامی و مسلح سوریه می تواند در عملیاتی مثل ترور رخ داده متبلور شود و در صورت مقابله نکردن با تروریسم، این پدیده نفرت انگیز می تواند از جایی به جای دیگر کوچ کند. در نتیجه همه باید تروریسم را جدی بگیرند و تروریسم، قابل تقسیم نیست که در مقطعی با آن تعامل و آن را تحمل کرد و در مقطعی دیگر با آن مقابله کرد. تروریسم، مبارزه ای بی امان و دائم را طلب می کند که باید بین کشورهای منطقه در این خصوص یک اجماع و یک اراده ی جمعی صورت بگیرد تا بتواند ریشه های تروریسم در منطقه را بخشکاند.

سخنگوی وزارت امور خارجه با اشاره به برگزاری اجلاس سه جانبه در مسکو و بیانیه صادر شده گفت: به نظر می رسد سه کشوری که نقش اساسی در مسایل منطقه داشتند و دارند و در سوریه هم دارای مواضع مشخص بودند، اعتقاد راسخ خود را برای مبارزه با تروریسم، کمک به آتش بس و خروج داوطلبانه ی آوارگان یا گروه هایی که در حلب بودند، تکرار کرده اند. این باید زمینه ساز آن باشد که این سه کشور به اتفاق سایر کشورها و حتی خود دولت سوریه تلاش کنند برای یک مبارزه ی جدی با تروریسم و آماده کردن شرایط برای یک آتش بس و کمک رسانی به مردمی که دردها و مشکلات بسیاری طی دوران اخیر تحمل کردند.

قاسمی با بیان اینکه ترکیه یکی از همسایگان مهم ماست و ما به سرنوشت ترکیه حساس هستیم، اظهار کرد: ایران علاقه مند است ترکیه کشوری قوی باشد، بتواند با اقتدار، منافع ملی خود را دنبال کند و در ثبات و آرامش قرار داشته باشد، اما برخی اتفاقات رخ داده در ماه های اخیر در این کشور و حوادثی که ترکیه را تحت تأثیر قرار داد، برای ما نگران کننده و تلخ است. ترور سفیر روسیه به عنوان یکی از کشورهایی که رابطه خوبی با آن داریم و همینطور از نظر انسانی و کشته شدن فردی با گلوله ی ترویست ها دردناک و نگران کننده و قابل تأمل بود.

دولت ترکیه باید با اقتدار بیشتری در این خصوص اقدام کند

او تصریح کرد: دولت ترکیه در شرایط کنونی باید بتواند و امیدواریم که بتواند با اقتدار بیشتری در این خصوص اقدام کند. در نهایت نیز در صورت درست بودن چنین اخباری که فردی از درون نیرو‏های نظامی یا پلیس امنیتی ترکیه دست به چنین اقدامی زده باشد، حساسیت ها برای همسایگان ترکیه و نیز برای خود دولت و مردم ترکیه را بسیار افزایش داده و جدی می نماید. در نتیجه ترکیه باید در این مورد، بازنگری جدی در مسایل خود داشته باشد تا بتواند بر مشکلات فائق آید، از این لحظات سخت عبور کند و در مسیر قبلی خود یعنی توسعه و رفاه اقتصادی و امنیت حرکت کند.

ترکیه باید یک بازنگری در برخی سیاست های خود داشته باشد

قاسمی با ابراز ناخرسندی از اینکه ترکیه در دوران جدید به طور مکرر با ناامنی و بعضی مشکلات و بی ثباتی مواجه شود، گفت: ما به یک توسعه ی قوی و با ثبات و امنیت در ترکیه علاقه مندیم که بتوانیم مرزهای امنی با آن داشته باشیم و با مردم و دولت ترکیه همکاری های لازم و مناسب را داشته باشیم. این به نفع ما و همچنین ثبات و امنیت منطقه است بنابراین به نظر می رسد ترکیه هم باید یک بازنگری در برخی سیاست های خود داشته باشد و به این نکته توجه کند که مسایل منطقه پیچیده است و باید مسایل را کمی درازمدت ببیند و باید نگران تحولات و اتفاقات اخیر در منطقه باشد .

در مورد سفارتمان در ترکیه نگرانی خاصی نداریم

او با تأکید بر اهمیت امنیت ترکیه برای ایران و اینکه ترکیه بی ثبات و ناامن برای همه ناگوار است و خطرهایی را متوجه آنها می کند، اظهار کرد: در عین حال ما در مورد سفارتمان در ترکیه نگرانی خاصی نداریم چرا که با توجه به شرایط خاص حاکم در آنجا دستورالعمل های لازم را پیرامون مسایل حفاظتی و ایمنی به سفارت خود دادیم و آنها را به احتیاط دعوت کردیم. آنها هم افراد آگاه و باتجربه ای هستند که به شرایط لازم توجه می کنند.

امیدواریم دولت ترکیه بتواند از تمامی اماکن دیپلماتیک در کشورش به خوبی و آن گونه که لازم است حراست کند

سخنگوی وزارت امور خارجه با ابراز امیدواری از اینکه دولت ترکیه بتواند به وظایف بین المللی خود در خصوص حفاظت از اماکن دیپلماتیک در سراسر ترکیه جامه ی عمل بپوشاند، گفت: همچنین امیدواریم ترکیه بتواند از تمامی اماکن دیپلماتیک از جمله اماکن دیپلماتیک جمهوری اسلامی ایران حراست کند و حادثه رخ داده در مورد سفیر روسیه، پایانی باشد بر داستانی که هرگز دیگر نباید تکرار گردد. امیدوارم این آخرین اتفاق تلخی باشد که در ترکیه اتفاق می افتد و در این کشور دیگر شاهد این گونه حوادث ناگوار و به ویژه در حوزه اماکن دیپلماتیک و دیپلمات ها نباشیم.