پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : خبرگزاري ميراث فرهنگي نوشت: معطل ماندن تورليدر خانم بيرون قهوه‌خانه و حضور گردشگر عرب، اروپايي و يا شرق آسيايي براي کشيدن قليان در چايخانه‌هاي ايران، سناريوي مضحکي است که از اين پس آژانس‌هاي تورآور با آن مواجه‌اند و ناگزير يا بايد گردشگران ورودي به کشور را از حضور در چايخانه‌ها منع کنند و يا از معدود راهنمايان آقا براي همراهي با تمامي تورها استفاده کنند.
گردشگري موضوعي نيست كه تنها به يك بخش مربوط شود بلكه به انحا مختلف بر ساير رشته‌ها تأثير گذاشته و از همه مهم‌تر از ساير مشاغل و قوانين صادر شده در آنها تأثير مي‌پذيرد و شايد براي دست‌اندركاران و آنان كه از فضاي گردشگري فاصله دارند و يا دست‌اندركاران گردشگري نيز اين تأثير و تأثر واضح نباشد. نمونه‌اي كه اخيراً به تصويب رسيده و البته مربوط به چايخانه‌داران و قهوه‌خانه‌ها مي‌شود، ممنوع شدن ورود خانم‌ها به اماكني است كه قليان پذيرايي مي‌شود، در اين ميان سفره‌خانه‌ها فعلاً استثناء شده‌اند. اما سئوال اين است با پيامدهايي كه براي همين معدود گروه‌هاي گردشگر خارجي ورودي پيش مي‌آيد، چه مي‌توان كرد؟
در شهر اصفهان زماني از اِعمال محدوديت‌هايي براي پذيرايي با قليان در چايخانه‌ها ايجاد شده كه گردشگران خارجي نيز با آن برخورد دارند. مهدي صادقي راهنماي گردشگري در اين شهر گفت: همان طور كه مي‌دانيد قليان در كشورمان نزديك به 400 سال سابقه دارد و كلمه‌اش تركي است بنابراين چيز جديدي نيست. مشكلي كه داريم اين است عملاً خانم‌هاي تورليدر اجازه ورود به چايخانه‌ها را ندارند مگر برخي استثناءها.
وي ادامه داد: شايد با برخي اما و اگرها بشود وارد شد، يعني شما مي‌روي دم چايخانه،حال ممكن است اجازه بدهند وارد شوي و يا اجازه ندهند.
در رابطه با تأثير محدوديت ورود خانم‌ها به چايخانه‌ها بايد اين را در نظر داشت كه گروه‌هاي گردشگري متشكل از خانم و آقا هستند و گاهي پيش مي‌آيد كه فقط خانم يا آقا باشند كه در اين موارد هم ممكن است راهنما خانم يا آقا باشد، بنابراين چگونه مي‌توان چايخانه يا قهوه‌خانه را كه يكي از جايگاه‌هاي فرهنگ سنتي مردم به شمار مي‌رود، به گردشگران نشان داد؟
مهدي صادقي در پاسخ به اين پرسش به خبرگزاري CHN گفت: چايخانه يكي از نمادهاي فرهنگ است كه گردشگر دوست دارد برود و دليل عمده‌اش نيز ارتباط گرفتن با مردم است و الا كافي‌شاپ كه در كشورهاي خودشان دارند. اينها مي‌خواهند با عامه مردم ارتباط بگيرند و از نحوه زندگي آنها مطلع شوند كه در چايخانه‌ها خيلي راحت مي‌توان مواردي مثل گفت‌وگوهاي بازاري و نقالي را ديد.
نكته جالب آن كه اكنون در شهر اصفهان خانم‌ها اجازه ورود به چايخانه‌ها را با وجود آن كه قليان جزو اجزاء پذيرايي نيست، ندارند در حالي كه هستند چايخانه‌هايي كه نقالي دارند و امكاني هستند براي آشنا شدن گردشگران با ايران و فرهنگ ايراني. و البته اين جداي از توجيهاتي است كه يك راهنما بايد براي گردشگران بباورد.
اما در پايتخت
ژاله ابراهيمي راهنماي گردشگري در اين باره به خبرگزاري CHN گفت: وقتي گروه داريم از كاخ گلستان بازديد مي‌كنيم و گردشگر در موزه مردم‌شناسي انواع قليان را مي‌بيند،در موزه جواهرات همين طور و بايد تابلوهاي نقاشي را كه در آنها تصوير قليان ديده مي‌شود به اين موارد افزود، پس راهنما از قليان خواهد گفت و مسافر هم دوست دارد بداند كه قليان چيست. به علاوه خيلي از مسافران مي‌دانند كه در ايران قليان هست.
وي ادامه داد: برخي از مسافران چه خانم چه آقا دوست دارند تست كنند، همان طور كه وقتي ما مي‌رويم سفر نوشيدني يا خوراكي آن منطقه را امتحان مي‌كنيم. اما حالا با اين اعمال محدوديت،بلاتكليف هستيم. وقتي خانمي راهنماي يك گروه آقا است يا حتي وقتي مسافر خانمي دوست دارد قليان را امتحان كند، چه بايد كرد؟
اين راهنماي گردشگري ادامه داد: جداي از مقوله تست كردن، بحث ديگر وجه‌ايي است كه از كشور نشان داده مي‌شود. گردشگران هميشه مي‌پرسند كه چه كارهايي را خانم‌ها نمي‌توانند انجام بدهند و چه تفاوت‌هايي وجود دارد. من هميشه پاسخ مي‌دهم از نظر حقوقي خانم‌ها و آقايان برابرند. و اين قضيه را كه قليان تنها براي خانم‌ها ممنوع است، نمي‌توان براي مسافران توجيه كرد.
ابراهيمي براي توضيح صحبت خود به نمونه برخورد با سيگار در كشورهاي ديگر اشاره كرد: در كشورهاي ديگر خيلي تبليغ مي‌شود كه سيگار نكشيد و به همين ترتيب در اماكن عمومي محدوديت‌هاي بسياري براي افراد سيگاري مي‌گذارند. به عنوان مثال در يك رستوران جايي را به سيگاري‌ها اختصاص مي‌دهند كه جاي خوب رستوران نيست و آنها به همين دليل از كشيدن سيگار صرف نظر مي‌كنند. در اين موضوع دليل ممنوعيت يا محدوديت، سلامت مردم است و زن و مرد فرقي ندارد. قليان هم اگر مضر است، تفاوتي ندارد براي زن و مرد تأثير يكساني دارد.
وي خاطرنشان ساخت: گردشگران اصلاً نمي‌فهمند كه چطور چيزي مانند قليان فقط براي خانم‌ها ممنوع است و براي آقايان آزاد، و اين وجه درستي نيست. خيلي از گردشگران تصور مي‌كنند قليان مربوط به تركيه است كما اين كه از نام تركي آن يعني نارگيلا هم استفاده مي‌كنند.
