پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : شرکت بوئینگ روز سه‌شنبه توافقی برای فروش ۶۰ فروند هواپیمای ۷۳۷ به ارزش شش میلیارد دلار به یک شرکت هواپیمایی ایرانی اعلام کرد که منتقدان آمریکایی ایران را به خشم آورد و احتمالا آزمونی برای دولت ترامپ خواهد بود که وعده داده برخورد خصمانه ای در قبال ایران در پیش می گیرد.
به گزارش انتخاب به نقل از ایسنا، بوئینگ که یک شرکت هوافضای بزرگ و یک صادرکننده بزرگ آمریکایی است در بیانیه‌ای اعلام کرد این توافق که مستلزم تایید دولت آمریکاست حدود ۱۸ هزار شغل آمریکایی ایجاد خواهد کرد.
توافق بوئینگ با شرکت هواپیمایی آسمان که سومین شرکت هواپیمایی بزرگ ایران به‌شمار می‌رود، نخستین توافقی است که از سوی یک شرکت بزرگ آمریکایی با ایران از زمان به قدرت رسیدن ترامپ در ژانویه اعلام می‌شود.
بوئینگ دسامبر گذشته توافقی برای فروش ۸۰ فروند هواپیما به ایران‌ایر به ارزش ۱۶.۶ میلیارد دلار اعلام کرده بود.
فروش هواپیمای مسافربری به ایران تحت توافق هسته‌ای که در سال ۲۰۱۵ میان ایران و قدرت‌های جهانی از جمله آمریکا امضاء شد امکان‌پذیر شده است. این توافق بسیاری از تحریم‌های اقتصادی علیه ایران را در قبال محدود شدن فعالیت هسته‌ای این کشور تسهیل کرد.
ترامپ مکررا از توافق هسته‌ای انتقاد کرده و آن را بذل و بخشش به کشوری توصیف کرده که او و دستیارانش، یک کشور حامی تروریسم و عامل بی‌ثباتی در خاورمیانه خوانده‌اند، اما از سوی دیگر ترامپ وعده داده است از صنایع و کارگران آمریکایی در برابر رقابت خارجی حمایت کند.
تحلیلگران هوافضا می‌گویند توافق‌های بوئینگ با ایران، اولویت‌های دولت ترامپ را به آزمون خواهد گذاشت. اگر فروش هواپیما به ایران برای بوئینگ کاملا ممنوع شود، شرکت‌های هواپیماسازی در سایر کشورها ممکن است این شکاف را پر کنند.
به گفته ریچارد ابولافیا – نایب رییس تحلیل در شرکت مشاوره تحقیقات هواپیمایی تیل گروپ، همواره برسر این مساله درگیری وجود خواهد داشت. ترامپ وعده داده است در برابر ایران موضع محکمی اتخاذ کند اما از سوی دیگر مساله مشاغل تولیدی در میان هستند و گفتن این‌که ما این کار را به اروپایی‌ها می‌دهیم واقعا دشوار است.
اعلام توافق اخیر بوئینگ، برخلاف سایر نشانه‌های خصومت رو به رشد میان دولت ترامپ و ایران است. آمریکا ماه گذشته ۲۵ نهاد و شهروند ایرانی را بر سر آزمایش‌های موشکی که کاخ سفید غیرقانونی خوانده است، تحریم کرد. ترامپ ایران را در فهرست کشورهای مسلمانی قرار داده که شهروندان آنها با ممنوعیت ورود به آمریکا روبه‌رو هستند. روشن نیست که توافق اخیر بوئینگ با شرکت آسمان تحت دولت ترامپ یا در زمان باراک اوباما مذاکره شده است. مقامات بوئینگ در این باره اظهارنظر نکردند.
براساس اطلاعیه‌ای که در وب‌سایت بوئینگ منتشر شده است، آسمان قصد دارد ۳۰ فروند بوئینگ ۷۳۷ MAX به ارزش سه میلیارد دلار خریداری کند و همچنین از حق خرید ۳۰ فروند دیگر برخوردار خواهد بود. تحویل هواپیماها قرار است در سال ۲۰۲۲ آغاز شود.
طبق اطلاعات وب‌سایت planespotters، آسمان در حال حاضر ناوگانی شامل ۳۱ فروند هواپیما دارد که مدل‌های بوئینگ، ایرباس و فوکر را در بر می‌گیرند و متوسط عمر آنها ۲۵ سال است.
اجرای توافق بوئینگ مستلزم دریافت اجازه از دفتر کنترل دارایی‌های خارجی وزارت خزانه‌داری است که بر اجرای تحریمها نظارت می کند. اگرچه در توافق اخیر بوئینگ به این مساله اشاره‌ای نشد اما همچنان مانع قابل توجهی برای دو طرف وجود دارد که مربوط به نحوه پرداخت پول هواپیما است. تحت تحریم‌هایی که همچنان علیه ایران وجود دارد این کشور نمی‌تواند از سیستم بانکی آمریکایی استفاده کند، بنابراین معاملات باید در خارج از آمریکا و به ارزهایی به جز دلار انجام شود.
مخالفان آمریکایی ایران در کنگره و بخشهای دیگر همواره با برنامه بوئینگ برای فروش هواپیما به ایران مخالفت کرده و استدلال کرده‌اند که بعضی از این هواپیماها ممکن است برای اهداف نظامی مورد استفاده قرار گیرند. پیتر روسکام یکی از نمایندگان جمهوری‌خواه پرنفوذ مجلس آمریکا که یکی از مخالفان فروش بوئینگ به ایران بوده است توافق روز سه‌شنبه این شرکت را بسیار شوکه‌کننده خواند. وی در بیانیه‌ای ابراز امیدواری کرد که دولت ترامپ هر آنچه در توان دارد برای متوقف کردن این فروش به کار بندد اما بوئینگ اعلام کرده تمهیدات کافی برای جلوگیری از سوء‌استفاده از این هواپیماها وجود دارد و توافق اخیر تحت توافق هسته‌ای، قانونی است.
