رابطه سطوح ویتامین D و ابتلا به بیماری ام‌اس

ارتباط بین ویتامین D و بیماری ام‌اس به واسطه پیوند بین نور خورشید و خطر ابتلا به این بیماری هر چه بیشتر پشتیبانی شده است.
 
به گزارش انتخاب به نقل از عصر ایران، نتایج پژوهشی جدید نشان داده است که ویتامین D می‌تواند به بهبود شرایط زندگی افرادی که از بیماری ام‌اس رنج می‌برند، کمک کند و همچنین خطر ابتلا به این بیماری در میان افرادی که از نظر ژنتیکی یا جغرافیایی نسبت به آن آسیب پذیرتر هستند را کاهش دهد.
 
سیستم ایمنی افراد مبتلا به بیماری ام‌اس دوست را از دشمن تشخیص نمی‌دهد و بر همین اساس، در حالت هشدار بالا قرار گرفته و به غلاف‌های میلین محافظ که سلول‌های عصبی را در مغز و نخاع پوشش می‌دهند، حمله می‌کند. این فرآیند به مشکلات سلامت پیشرونده در دیگر نقاط بدن منجر می‌شود. اما نتایج رو به افزایش پژوهش‌های مختلف نشان می‌دهند که وجود ویتامین D در سلول‌ها به عنوان یک تنظیم کننده برای سیستم ایمنی عمل می‌کند و از این رو، دیگر حالت تهاجمی به خود نمی‌گیرد.
 
سه مطالعه - یکی در دانشگاه آکسفورد، یکی در بیمارستان اینلندر نروژ و دیگری در دانشکده پزشکی نیو جرسی - گزارش کردند که حفظ سطوح کافی از ویتامین D که در قالب مکمل‌ها مصرف شدند نه تنها خطر ابتلا به بیماری ام‌اس را کاهش می‌دهد، بلکه امکان عود در افراد مبتلا به بیماری را نیز کاهش می‌دهد. هر سه مطالعه در نشریه Neurology منتشر شده‌اند.
 
ارتباط بین ویتامین D و بیماری ام‌اس به واسطه پیوند بین نور خورشید و خطر ابتلا به این بیماری هر چه بیشتر پشتیبانی شده است. به غیر از مکمل‌ها، بهترین منبع برای ویتامین D (به ویژه ویتامین D3) نور خورشید است. مطالعه صورت گرفته توسط پژوهشگران فنلاندی پیوند بین میزان فاصله مکان زندگی مردم از خط استوا با ابتلا به بیماری ام‌اس را تایید کرده است و بر همین اساس، هر چه نور خورشید کمتری دریافت می‌شود، خطر ابتلا به بیماری ام‌اس افزایش می‌یابد.
 
همچنین، پژوهشگران فنلاندی دریافتند نوزادانی که در بهار متولد می‌شوند، احتمال بیشتری دارد به بیماری ام‌اس مبتلا شوند. نوزادانی که در معرض بیشترین خطر قرار دارند آنهایی هستند که در ماه آوریل به دنیا می‌آیند که 9.4 درصد خطر بیشتر وجود دارد، در شرایطی که نوزادان متولد نوامبر 11.1 درصد احتمال کمتری دارد به ام‌اس مبتلا شوند. دلیل این مساله؟ این نوزدان در تاریک‌ترین ماه‌های سال در رحم مادر رشد کرده‌اند.
 
از آنجایی که در زندگی مدرن امروز زمان بیشتری را در داخل ساختمان‌ها سپری می‌کنیم و از کرم‌های ضد آفتاب استفاده می‌کنیم، چندان جای شگفتی نیست که با کمبود ویتامین D مواجه شویم. با یک آزمایش خون ساده که نیازی به ناشتا بودن نیز ندارد می‌توان سطح ویتامین D را اندازه‌گیری کرد. محدوده عادی بین 32 تا 100 است و پزشکان به طور معمول 50 را محدوده میانی در نظر می‌گیرند.
 
دکتر دوسان استفوسکی، استادیار عصب شناسی در مرکز پزشکی دانشگاه راش در شیکاگو، مصرف بین 3,000 تا 5,000 واحد ویتامین D در روز را برای بیماران مبتلا به ام‌اس خود توصیه می‌کند و سطوح این ویتامین را هر سه ماه یک بار بررسی می‌کند تا در صورت نیاز تغییرات لازم ایجاد شوند. مقدار مصرف روزانه توصیه شده برای افراد سالم در بازه سنی یک تا 70 ساله برابر با 600 واحد بین المللی و برای بانوان باردار و مادران شیرده و همچنین افراد بالای 71 سال 800 واحد بین المللی است.
 
البته نور خورشید و مکمل‌ها تنها گزینه‌های موجود برای دریافت میزان توصیه شده روزانه ویتامین D نیستند. این ویتامین در مواد غذایی نیز یافت می‌شود. ماهی‌های چرب مانند سالمون، خال مخالی، تن و ساردین منابع خوبی محسوب می‌شوند. مقادیر کم ویتامین D در جگر گاو، پنیر و زرده تخم مرغ یافت می‌شود. همچنین، بسیاری از مواد غذایی با این ویتامین غنی سازی می‌شوند. رایج‌ترین محصولات غنی شده با ویتامین D شامل شیر، غلات صبحانه، ماست، آب پرتقال و حتی بستنی می‌شوند. اما باید به این مساله توجه داشته باشید که مصرف مواد غذایی به تنهایی نمی‌تواند ویتامین D مورد نیاز بدن را تامین کند و بر همین اساس است که استفاده از مکمل ها و در صورت امکان قرار گرفتن در معرض نور خورشید توصیه می‌شود.
 
مصرف مکمل‌های ویتامین D در صورت تجویز پزشک سرمایه‌گذاری بیهوده‌ای نخواهد بود. ویتامین D نشان داده است که به درمان دیگر اختلالات خود ایمنی مانند لوپوس، آرتریت روماتوئید و بیماری‌های دستگاه گوارش مانند کرون و کولیت نیز کمک می کند و همچنین، خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را کاهش می‌دهد.
 
واکنش‌های سمی به ویتامین D حتی در دوزهای بالا نیز نادر هستند. در مطالعات انجام گرفته به شرکت کنندگان حتی 4,000 تا 5,000 واحد بین المللی ویتامین D در روز داده شده و هیچ گونه عوارض جانبی نیز مشاهده نشده است. بنابر گزارش کلینیک مایو، پیامد اصلی مسمومیت با ویتامین D تجمع کلسیم در خون (هیپرکلسمی) است که می‌تواند کاهش اشتها، تهوع و استفراغ را به همراه داشته باشد. همچنین، خستگی، ضعف، تکرر ادرار و مشکلات کلیوی ممکن است رخ دهند. توقف مصرف دوز بالا ویتامین D به احتمال زیاد هر گونه مشکلی را برطرف خواهد کرد. در موارد شدید، پزشک ممکن است داروها و مایعات را تجویز کند که گاهی اوقات شامل تزریق وریدی می‌شود.
 
در هر صورت، اگر نگران مصرف بیش از اندازه ویتامین D در روز هستید، ابتدا با پزشک خود در این زمینه صحبت کنید.