arrow-right-square Created with Sketch Beta.
کد خبر: ۳۳۶۳۷
تاریخ انتشار: ۳۴ : ۰۲ - ۱۲ مرداد ۱۳۹۰

هشت درس از هشتمين آفتاب

پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) :
سيد علي رضا جعفري: پيشوايان شيعه تمام عمر خويش را صرف بسط احکام و اخلاق و عقايد نمودند و تنهاهدف و مقصدشان نشر احکام خدا و اصلاح و تهذيب بشر بوده، نورشان از بسيط خاک تاآن سوي افلاک و از عالم ملک تا آن سوي ملکوت اعلي پرتوافشاني کرده و مي کند.در اين مختصر با استفاده از رهنمودهاي معصومين(ع) و علماي بزرگواردر محضر درخشان ترين سيماي نوراني از تبار امام کاظم(ع) و آفتاب خطه خراسان مي نشينيم و از اخلاق امام هشتم، هشت درس فرا مي گيريم.

1 - عبادت و نيايش
شيخ صدوق ازابراهيم بن عباس نقل مي کند که: حضرت رضا(ع) در شب کم مي خوابيد و بيشتر بيدارمي ماند، اکثر شبهايش را از اول شب تا صبح احيا مي داشت و به عبادت و نيايش مي پرداخت. و حتي اهل منزل خود را به نماز شب وادار مي ساخت. آن حضرت درباره وحشت و هراس شيطان از نماز و نمازگزارمي فرمايد: شيطان همواره از مومني که مراقب وقت نمازهاي پنجگانه اش باشد در هراس است و در صورتي که وي نمازهاي خود را ضايع کند بر او جرات پيدا مي کند و کم کم او را در گناهان بزرگ مي اندازد. برخيز و شست و شو کن/ با اشک خود وضو کن/ تحصيل آبرو کن/ در پيشگاه يزدان/ دور افکن اين ريا را/ وين کبر و اين هوي را/يکدم بخوان خدا را/چون عاشقي پريشان

2 - انس به قرآن و تامل در آن
اصولا پيوند ميان قرآن و عترت پيوندي عميق، جاودانه و پايدار است که حديث شريف ثقلين بدان شهادت داده است. شيخ صدوق از يکي از معاصران حضرت چنين نقل کرده است: همه کلام حضرت و جوابها و مثالهايش برگرفته از قرآن بود، هر سه روز يک بار قرآن را ختم مي کرد و مي فرمود: اگر بخواهم در کمتر از سه روز هم مي توانم آن را ختم نمايم اما هرگز به آيه اي نمي رسم مگر اينکه در معناي آن و اينکه درباره چه چيزي و در چه وقتي نازل گشته، مي انديشم. آن حضرت در مورد پيروي از قرآن مي فرمايد: قرآن کلام و سخن خداست ازآن نگذريد و هدايت را در غير آن نجوييد که گمراه مي شويد.

3 - اطاعت از ولي امر

اساسا تمامي ائمه اطهار(ع) تا قبل از رسيدن به مقام امامت مطيع ترين فرد نسبت به ولي امر خويش بوده اند.

امام کاظم(ع) فرموده اند: «علي، پسرم، بزرگترين فرزندم است و سخنانم راشنواتر و دستوراتم را مطيع تر است ».

4 - علم و دانش
شيخ طبرسي نقل مي کند که: امام کاظم(ع) همواره به فرزندان خويش مي فرمود: اين برادر شما، علي بن موسي، عالم آل محمد است، پس از وي در مورد اديان خود بپرسيد و آنچه به شما تعليم مي دهد را حفظ کنيد، چرا که از پدرم امام صادق(ع ) چندين بار شنيدم که مي فرمود: عالم آل محمد در صلب توست و اي کاش او را درک مي کردم. شيخ طبرسي از هروي نقل کرده است که: هيچ کس را دانشمندتر از علي بن موسي الرضا(ع) نديدم و هيچ دانشمندي نيز وي را نديد مگر اينکه همانند من به فضل ودانش او شهادت داد.خود حضرت امام رضا(ع) مي فرمايد: ... آنگاه که من بر اهل تورات با توراتشان و بر اهل انجيل با انجيلشان و براهل زبور با زبورشان و بر صائبين با زبان عبري خودشان و بر هربذان با زبان فارسي شان و بر روميان با زبان خودشان و بر اصحاب مقالات با لغت خودشان استدلال کنم و آنگاه که هر دسته اي را محکوم کردم و دليلشان را باطل ساختم و دست ازعقيده و گفتار خود کشيدند و به گفتار من گراييدند مامون در مي يابد مسندي که بر آن تکيه کرده است حق او نيست و در اين هنگام پشيمان مي گردد.

5 -امر به معروف و نهي از منکر
طبق تصريح آيات قرآن و روايات اهل بيت(ع) امر به معروف و نهي از منکر از اهميت ويژه اي برخورداراست و اصولاً ساير واجبات به واسطه آن دو برپا مي گردند. اميرالمؤمنين(ع) فرموده است: امر به معروف و نهي از منکر را ترک نکنيد که در غير اين صورت ستمگران برشما مسلط مي گردند و آنگاه هر قدر هم که دعا کنيد اجابت نمي شود.

نقش امر به معروف و نهي از منکر به حدي در زندگي آن حضرت بارز بود که يکي ازمهمترين علل شهادت حضرت رضا(ع) محسوب مي گردد. مرحوم شيخ صدوق در کتاب عيون اخبار الرضا(ع) در باب اسباب شهادت آن حضرت، سه خبر نقل کرده است که مويد ادعاي مزبور مي باشد. و جالب اينجاست که در ضمن خبراول حضرت به پرونده ثروتهاي بادآورده مامون و غيرقانوني بودن آنها نيز اشارت کرده است.

6 - هوشياري سياسي و سازش ناپذيري
مرحوم شيخ کليني از قول يکي از ياران امام رضا(ع) مي نويسد: پس از آنکه حضرت رضا(ع) به امامت رسيد سخناني ايراد فرمود که بر جان وي ترسيديم و لذا به آن حضرت عرض شد: مطلبي آشکار کردي که بيم داريم اين طاغوت(هارون) ضد شما اقدامي کند، و حضرت در جواب فرمود: هر کاري مي تواند انجام دهد.يکي ديگر از ياران حضرت مي گويد: به امام عرض کردم: شما خود را به اين امر (يعني امامت) شهره ساخته و جاي پدرنشسته ايد، در حالي که از شمشير هارون خون مي چکد (و دوران اختناق عجيبي حکمفرماست، شما با چه جراتي چنين مي کنيد؟! ) که آن حضرت با پاسخ خود به وي فهماند که اين مسائل و ماموريتهاي ائمه(ع) قبلا از جانب الهي تعيين شده و هارون قدرت مقابله با حضرت را ندارد.

امام هشتم با هوشياري سياسي خويش توانست پس از مرگ هارون در دوران نزاع و کشمکش هاي ميان دو برادر (يعني امين و مامون) به ارشاد و تعليم و تربيت شيعه ادامه دهد.و بالاخره پس از به قدرت رسيدن مامون، با حرکتها و موضعگيريهاي دقيق وحکيمانه نقش عظيم خويش را به خوبي ايفا نمود.

7 - تواضع و فروتني
مرحوم شيخ صدوق به نقل از يکي از معاصران حضرت رضا(ع)مي نويسد: چون سفره انداخته مي شد، غلامانش حتي دربان و نگهبان نيز با اوسر يک سفره مي نشستند. مرحوم کليني طبق حديثي فرموده: شبي امام مهمان داشت، در ميان صحبت، چراغ دچار نقص گشت، مهمان خواست آن را اصلاح نمايد ولي حضرت اجازه نداد و خود به اصلاح آن پرداخت.

8 - احترام و محبت به ديگران

مرحوم اربلي (از دانشمندان قرن هفتم) در خبري که نقل نموده است از قول يکي از معاصران امام رضا(ع) مي نويسد: هرگز نديدم که امام در سخن خويش نسبت به کسي بي احترامي کند و هرگز نديدم که کلام ديگري را قطع کند، و مي گذاشت تا سخنانش به پايان رسد. هيچگاه در برابر کسي که مقابلش نشسته بود پاهايش را دراز نمي کرد و تکيه نمي زد. هرگز نديدم به هيچيک از خدمتکاران و غلامانش ناسزا گويد. آن حضرت فرموده است: محبت به ديگران نيمي از عقلانيت و خرد ورزي است.
نظرات بینندگان