همتای فرانسوی ترامپ در کمین الیزه

یکشنبه آینده، فرانسوی‌ها در انتخاباتی متفاوت شرکت می‌کنند؛ انتخاباتی که برای نخستین بار، رئیس‌جمهور فعلی در آن شرکت نمی‌کند و رای‌دهندگان با طیف گسترده‌ای از نامزدها روبه‌رو هستند؛ از چپ افراطی تا راست افراطی.انتخابات فرانسه دومين انتخابات از سه‌گانه انتخاباتي اروپاست كه خيلي‌ها منتظرش بودند.

به گزارش انتخاب به نقل از الف، همچون انتخابات قبلي در هلند و مانند انتخابات بعدي در آلمان، سرنوشت انتخابات رياست‌جمهوري فرانسه هم با سرنوشت «اروپاي واحد» گره خورده است. در هر سه‌اين كشورها، راست‌هاي افراطي پس از خروج بريتانيا از اتحاديه اروپا و پيروزي دونالد ترامپ در انتخابات رياست‌جمهوري آمريكا جان تازه‌اي گرفته‌اند و سوداي جدايي فرانسه از اتحاديه اروپا را در سر دارند.

مارين لوپن، رهبر راست‌هاي افراطي فرانسه با شعارهاي ضد مهاجرت و ملي‌گرايانه كه شباهت‌هاي بسياري به شعارهاي تبليغاتي ترامپ دارد، براي اولين بار اين جناح افراطي را در چند قدمي كاخ اليزه قرار داده است. در هلند كه حدود 2‌ماه پيش شاهد برگزاري انتخابات سراسري بود، خرت ويلدرز، يكي از افراطي‌ترين چهره‌هاي احزاب دست‌راستي اروپا شكست سختي خورد تا هلند دچار تغييرات عمده نشود و ماجراي خروج از اتحاديه اروپا فعلا تا 4سال ديگر در اين كشور به فراموشي سپرده شود.

به گزارش همشهری، در آلمان، راست‌هاي افراطي پس از سال‌ها قد علم كرده‌اند اما در برابر قدرت آنگلا مركل حرفي براي گفتن ندارند. آلمان‌ها هفته اول مهر به پاي صندوق‌هاي رأي مي‌روند. اما در فرانسه، ماجرا به‌گونه‌اي ديگر پيش مي‌رود. در 2سر طيف نامزدهاي انتخابات، 2چهره افراطي ديده مي‌شوند كه طبق مدل انگليسي‌ها، به‌دنبال برگزاري رفراندوم براي خروج از اتحاديه هستند؛ ژان لوك ملانشون در سر چپ طيف و مارين لوپن در سر راست طيف.

فرانسوي‌ها در 2مرحله، يكي يكشنبه هفته آينده برابر با 3ارديبهشت و ديگري 2هفته بعد از آن درصورتي كه انتخابات به دور دوم كشيده شود، به پاي صندوق‌هاي رأي مي‌روند. نظرسنجي‌ها 2سالي است كه مي‌گويند مارين لوپن نامزد پوپوليست، ملي‌گرا و راست افراطي حزب جبهه ملي يك پاي دور دوم انتخابات است. باز همان نظرسنجي‌ها مي‌گويند كه لوپن در دور دوم از امانوئل ماكرون، نامزد مستقل ميانه‌رو كه زماني عضو حزب سوسياليست بود شكست خواهد خورد. مارين لوپن در پي فروپاشي اتحاديه اروپا و ماكرون به‌دنبال حفظ سازوكار اتحاديه است.

تعداد نامزدهاي اين دوره انتخابات رياست‌جمهوري فرانسه، آنقدر زياد است كه طبق آخرين نظرسنجي‌ها هنوز حدود يك سوم راي‌دهندگان در مورد نامزد مورد نظرشان به نتيجه نرسيده‌اند. امسال براي نخستين بار 11نفر نامزد پست رياست‌جمهوري شده‌اند. در ميان اين افراد تنها 4نفر هستند كه شانس رفتن به دور دوم را دارند: امانوئل ماكرون، مارين لوپن، فرانسوا فيون و ژان لوك ملانشون.

لوپن و ماكرون

طبق بيشتر نظرسنجي‌ها، مارين لوپن و امانوئل ماكرون به دور دوم انتخابات راه پيدا مي‌كنند. در دور دوم اما ماكرون دست‌كم با اختلاف 20 درصدي پيروز ميدان خواهد شد.

مارين لوپن 48سال سن دارد و سومين دختر ژان ماري لوپن، بنيانگذار حزب جبهه ملي فرانسه است. لوپن 6سال پيش در يك جنگ قدرت تمام‌عيار به رهبري حزب رسيد. او كه در پارلمان اروپا هم عضويت دارد، متهم است از بودجه‌اي كه در اختيارش قرار مي‌گرفته سوءاستفاده كرده است. لوپن شعار «اقتصاد ملي» سر‌مي‌دهد و مي‌گويد به‌دنبال احياي اقتصاد فرانسه است. او هم مانند ترامپ كه شعار مي‌داد «اول آمريكا»، شعار «اول فرانسه» سر‌مي‌دهد. لوپن سال گذشته بيش از ديگر راست‌هاي افراطي اروپا از انتخاب ترامپ در آمريكا به‌ وجد آمد و آن را سرآغاز فتح اروپا به‌دست جنبش‌هاي راست دانست.

امانوئل ماكرون 39ساله در دوره كوتاهي كارمند دولت بود اما خيلي زود به دنياي بانكداري وارد و كارشناس پولي و بانكي شد. او خيلي زود در حزب سوسياليست فرانسه رشد كرد و به وزارت اقتصاد رسيد. او هيچ‌گاه در هيچ انتخاباتي حضور نداشته و انتخابات رياست‌جمهوري فرانسه نخستين تجربه جدي انتخاباتي اوست. او خود را يك «عملگرا» مي‌داند و گفته كه قصد دارد فضاي سياسي «پوچ» فرانسه را بشكند. او چند سال پيش، پس از جدا شدن از كابينه اولاند، از حزب سوسياليست هم خارج شد. ماكرون اكنون خود را نه‌طرفدار چپ و نه طرفدار راست مي‌داند و به عنوان يك نامزد «مستقل» وارد كارزار انتخابات شده است.

فيون و ملانشون

با عملكرد خوب فرانسوا فيون و ژان لوك ملانشون در مناظره‌هاي انتخاباتي و سخنراني‌هاي تبليغاتي، وضعيت آنها طي 2هفته اخير ناگهان درنظرسنجي‌ها رشد داشته است.

فيون 63ساله در دوره رياست‌جمهوري نيكلا ساركوزي، به‌مدت 5سال نخست‌وزير بود. او يك محافظه‌كار تمام‌عيار است و دائما بر ارزش‌هاي كاتوليك تأكيد دارد و خواستار حفظ بنيان خانواده در جامعه فرانسه است. او در مورد اقتصاد فرانسه برنامه‌هاي راديكالي دارد كه اصلاحات مارگارت تاچر در انگليس را يادآور مي‌شود. افزايش سن بازنشستگي و برچيدن بسياري از شغل‌هاي دولتي تنها بخشي از برنامه‌هاي اقتصادي اوست. فيون كه از ابتدا شانس اول رياست‌جمهوري به شمار مي‌رفت، حدود 2‌ماه پيش درگير يك رسوايي مالي شد و محبوبيتش را از دست داد. او متهم است بابت شغل‌هاي صوري به همسر و فرزندانش پول پرداخت كرده است.

اگر ماكرون پديده اول انتخابات فرانسه باشد، ملانشون 65ساله قطعا پديده دوم است. او يك چپگراي افراطي است كه برخلاف تصور بسياري موفق شده با سخنراني‌هاي پرشور و سخنوري‌اش در مناظره‌هاي انتخاباتي جايگاه خوبي در نظرسنجي‌ها به‌دست آورد. او رهبر جنبش «فرانسه نافرمان» است. او به‌دنبال كاستن از ساعات كاري در طول هفته و كم كردن سن بازنشستگي است. ملانشون وعده افزايش دستمزدها را داده است. او مخالف سلاح‌هاي هسته‌اي فرانسه است. ملانشون مي‌گويد فرانسه بايد از ناتو خارج و در مقابل به روسيه نزديك شود. مخالفان ملانشون مي‌گويند او پس از اولاند چپ‌هاي فرانسه را به وضعيت آشفته خواهد انداخت.

سازوكار انتخاباتي فرانسه چگونه است؟

افراد براي اينكه بتوانند در انتخابات رياست‌جمهوري فرانسه نامزد شوند، بايد حمايت رسمي دست‌كم 500شهردار، نماينده مجلس و سناتور را داشته باشند. درصورتي كه هيچ‌يك از نامزدها نتوانند در دور اول بيش از 50درصد آرا را كسب كنند، انتخابات به دور دوم كشيده مي‌شود و 2نفر اول، در دور دوم باهم رقابت مي‌كنند.

برنده دور دوم با هر نتيجه‌اي پيروز انتخابات خواهد بود. اين سيستم انتخاباتي از سال 1962 از سوي شارل دوگل اعمال شد. ابتكار دوگل طي همه اين سال‌ها باعث شده راست‌ها و چپ‌هاي افراطي هيچ‌گاه در فرانسه به قدرت نرسند. معروف است كه مي‌گويند فرانسوي‌ها در دور اول با قلب‌شان رأي مي‌دهند و در دور دوم با عقل‌شان. به اين معني كه اگر افراطي‌هاي دست‌‍راستي و دست‌چپي به دور دوم راه پيدا كنند، همه گروه‌ها و احزاب ديگر با هم متحد مي‌شوند و از نامزد مقابل آنها حمايت مي‌كنند.

رئيس‌جمهور تك‌دوره‌اي

فرانسوا اولاند در ميان تعجب همه در سال 2012رئيس‌جمهور فرانسه شد. او از سال 2001تا 2008شهردار تولوس بود و پيش از آن در مجلس حضور داشت. سابقه او به حضور در سمت مشاوره ويژه فرانسوا ميتران برمي‌گشت اما فعاليت اجرايي چنداني نداشت. در انتخابات سال 2012 او نيكلا ساركوزي راستگرا را شكست داد و او را به رئيس‌جمهور تك‌دوره‌اي تبديل كرد. اما اكنون خود او هم رئيس‌جمهور تك‌دوره‌اي است. اولاند سوسياليست سال گذشته اعلام كرد كه قصد حضور دوباره در انتخابات رياست‌جمهوري را ندارد.

كارنامه ضعيف اقتصادي او در كنار حملات تروريستي كه طي 2سال گذشته فرانسه را تكان داد، باعث شده كه ميزان محبوبيت او به پايين‌ترين حد برسد؛ طوري كه براي مدتي اين ميزان تك‌رقمي شد. اولاند در سال اول شروع به كارش با رسوايي افشاي روابط شخصي‌اش با يك خانم بازيگر روبه‌رو شد. يك خبرنگار تصاويري از اولاند را منتشر كرد كه او را هنگام ترك كاخ اليزه به‌صورت پنهاني براي رفتن به خانه خانم بازيگر نشان مي‌دهد. حزب سوسياليست فرانسه او را مسئول ناكامي‌هاي اخير اين حزب و همچنين كاهش محبوبيت اين حزب مي‌داند.

مهم‌ترين موضوعات انتخاباتي و ديدگاه‌هاي نامزدها

انتخابات فرانسه تنها حول ماندن يا نماندن در اتحاديه اروپا پيش نمي‌رود. بحث امنيت يكي از مهم‌ترين بحث‌هاي اين روزهاي فرانسه است؛ مسئله‌اي كه ناتواني فرانسوا اولاند، رئيس‌جمهور كنوني در مديريت آن به قيمت از دست دادن محبوبيتش و عدم‌حضورش در انتخابات تمام شد.

حملات تروريستي در 2شهر پاريس و نيس كه طي سال‌هاي 2015و 2016جان بيش از 230نفر را گرفت، به مارين لوپن كمك كرده دستور كار انتخاباتي‌اش را بر مبناي امنيت، مهاجرت، اسلام و هويت ملي برنامه‌ريزي كند. او و ژان لوك ملانشون نخبگان حاكم و فساد سيستم سياسي فرانسه را زير سؤال برده و طرفداران خوبي هم براي خود دست و پا كرده‌اند. فارغ از اينها، 2بحث‌ محوري انتخابات فرانسه، اقتصاد و اشتغال است. فرانسه جزو كشورهايي است كه هنوز از زير فشار بحران اقتصادي سال 2008اروپا و جهان كمر راست نكرده است. نرخ بيكاري در اين كشور از مرز 10درصد گذشته و روزبه‌روز به آمار نيروي جوان بيكار آن هم اضافه مي‌شود.

امانوئل ماكرون

اتحاديه اروپا: ماكرون خود را يك اروپايي «معتقد» مي‌داند. او به‌دنبال تقويت سازوكارهاي اتحاديه اروپاست.

اقتصاد: او ديدگاه‌هاي ليبرال دارد و به‌دنبال كاستن از ماليات بر درآمد و هزينه‌هاي عمومي است. طبق برنامه او 120هزار موقعيت شغلي دولتي برچيده مي‌شود.

سياست خارجي: او از حمله موشكي آمريكا به سوريه دفاع كرده است. ماكرون يك چهره ضد‌روسيه به شمار مي‌رود و روس‌ها را متهم كرده كه به‌دنبال دخالت در انتخابات به ضرر او هستند.

مهاجرت: او به‌دنبال حفظ اروپاي واحد و تقويت مرزهاي اروپا در مقابل سيل پناهجويان است.

اسلام: ماكرون سياست‌هاي دولت عليه اقليت مسلمان فرانسه را شديدا مورد انتقاد قرار داده است.

مارين لوپن

اتحاديه اروپا: او وعده داده اگر به رياست‌جمهوري برسد، فرانسه را از اتحاديه اروپا خارج كند.

اقتصاد: لوپن مخالف سياست‌هاي رياضتي است. او وعده داده حقوق كارگران را افزايش و سن بازنشستگي را تا 60سال كاهش دهد.

سياست خارجي: لوپن به‌دنبال توسعه روابط فرانسه با روسيه است. او با دخالت غرب در سوريه مخالف است.

مهاجرت: لوپن به‌شدت با حضور مهاجران در فرانسه مخالف است. او خواستار توقف ورود پناهجويان به اين كشور شده است.

اسلام: لوپن مخالف اسلام است. او در اين زمينه با ديگر چهره‌هاي افراطي راستگراي اروپا هماهنگ است.

ژان لوك ملانشون

اتحاديه اروپا: ملانشون منتقد سياست‌هاي اتحاديه اروپاست و اين سازمان را ابزاري در دست اقتصاد نئوليبرال مي‌داند. او به‌دنبال برگزاري رفراندوم براي خروج از اتحاديه اروپاست.

اقتصاد: ملانشون خواستار پايان دادن به سياست‌هاي رياضتي است. او گفته بر درآمدهاي بالاتر از 35هزار دلار، ماليات 100درصدي مي‌بندد.

سياست خارجي: ملانشون مخالف ناتو و سياست‌هاي ضد‌مسكو است. او مخالف فشار غرب بر بشار اسد در سوريه است.

مهاجرت: ملانشون مي‌گويد برخوردهاي كنوني با مهاجران غيرانساني است.

اسلام: ملانشون حامي سرسخت سكولاريسم است اما منتقد جدي رفتارهاي دولت فرانسه با مسلمانان هم هست.

فرانسوا فيون

اتحاديه اروپا: فيون چهره محافظه‌كاري است كه از اتحاديه اروپا حمايت مي‌كند. اما با سيستم شنگن مخالف است.

اقتصاد: فيون به‌دنبال كاهش 100ميليارد دلاري هزينه‌هاي عمومي و برچيدن 500هزار شغل دولتي است.

سياست خارجي: او حامي ارتباط با مسكو است اما بر همراهي با آمريكا و ناتو هم تأكيد دارد.

مهاجرت: فيون معتقد است ورود مهاجران و پناهجويان به فرانسه بايد كنترل شود.

اسلام: او حامي «اسلام فرانسوي» است و معتقد است مسلمانان خود بايد افراطي‌ها را از ميدان به‌در كنند.