شفاف: بالاخره فصل نامه اقتصادی بانک مرکزی منتشر شد و بانک مرکزی در آخرین گزارش خود از اقتصاد ایران در سال ۸۹ اعلام کرد که در سال گذشته دولت با کسری بودجه بیش از ۲۶ میلیارد تومان مواجه شده است و در عین حال درآمد نفتی دولت نیز حدود ۸۶ میلیارد دلار رسیده است.

اما نکته قابل توجه اینجاست که با آنکه در سالهای گذشته این فصلنامه به بررسی رشد ارزش افزوده اقتصادی می‌پرداخت، اما امسال بر خلاف گذشته سردبیر این فصلنامه که مدیر کل امور اقتصادی بانک مرکزی نیز هست، کوچک‌ترین اشاره‌ای به ارزش افزوده اقتصادی نکرده است و در عوض به بررسی بخش خارجی اقتصاد ایران و بودجه دولت پرداخته است.

بانک مرکزی در گزارشی از تحولات اقتصادی کشور در سال ۸۹ در «فصلنامه روند پژوهش‌های اقتصادی» خود، این سال را «سالی پرفراز و نشیب برای اقتصاد کشور» برشمرده و اعلام کرده است: در نتیجه عملکرد بودجه عمومی دولت در پایان بهمن ۱۳۸۹، تراز عملیاتی دولت ۲۶ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان کسری داشت و مجموعه تراز عملیاتی و سرمایه‌ای نیز ۲۶ هزار میلیارد تومان کسری را نشان می‌دهد.
 
گزارش بانک مرکزی همچنین تصریح می‌کند که در سال ۱۳۸۹، در بخش خارجی اقتصاد، تراز حساب کالایی ۴۰ میلیارد دلار مازاد داشت که با احتساب خالص حساب‌های خدمات، درآمد و انتقالات، مازاد حساب جاری تراز پرداخت‌ها به ۲۵ میلیارد دلار رسید.

همچنین در بخش پولی، رشد نقدینگی در پایان سال ۱۳۸۹ نسبت به پایان سال ۱۳۸۸ معادل ۲/۲۵ درصد، پایه پولی ۷/۱۳ درصد و ضریب فزاینده نقدینگی ۱/۱۰ درصد بود.

علت کسری تراز

گزارش بانک مرکزی علت اصلی این کسری تراز عملیاتی و سرمایه‌ای را محقق نشدن واگذاری‌های شرکت‌های دولتی برمی‌شمرد و می‌نویسد: واگذاری دارایی‌های مالی در این دوره ۹/۴۱۱۶۸ میلیارد ریال بود که در مقایسه با رقم مصوب، ۵/۷۹ درصد عدم تحقق به دلیل محقق نشدن ۶/۷۴ درصدی وصولی از محل واگذاری شرکت‌های دولتی و عدم تحقق ۱۰۰ درصدی استفاده از موجودی حساب ذخیره ارزی بود.

رشد پایه پولی و نقدینگی

گزارش بانک مرزی درباره رشد پایه پولی می‌نویسد: پایه پولی در سال ۱۳۸۹ نسبت به پایان سال قبل، ۷/۱۳ درصد افزایش یافت که در مقایسه با رشد دوره مشابه سال قبل (رشد ۹/۱۱ درصد)، ۸/۱ واحد درصد افزایش نشان می‌دهد. در پایان سال ۱۳۸۹، ضریب فزاینده نقدینگی به ۲۹۶/۴ رسید و نسبت به پایان سال قبل ۱/۱۰ درصد افزایش یافت که در مقایسه با رقم دوره مشابه سال قبل (۷/۱۰ درصد افزایش)، کاهش رشدی برابر ۶/۰ واحد درصد نشان می‌دهد.

درآمدهای نفت

براساس این گزارش، ارزش صادرات نفتی در سال ۱۳۸۹ حدود ۸۶ میلیارد دلار بود و نسبت به سال قبل ۲/۲۳ درصد رشد داشت که عمدتا ناشی از افزایش قیمت‌های جهانی نفت و فرآورده‌های آن بود. در همین مدت، صادرات غیرنفتی نیز با ۴/۲۷ درصد رشد به حدود ۶/۲۲ میلیارد دلار بالغ گردید که در مجموع صادرات کالایی کشور به قیمت‌های فوب را به حدود ۱۰۹ میلیارد دلار رساند. با احتساب ارزش واردات فوب به میزان ۶۸ میلیارد دلار، حساب کالایی کشور از مازادی معادل ۴۰ میلیارد دلار برخوردار شد. چنانچه کسری‌های حساب خدمات (۱۵ میلیارد دلار) و حساب درآمد (۸۲ میلیون دلار) و مازاد حساب انتقالات جاری (۴۸۶ میلیون دلار) نیز در نظر گرفته شود، مازاد حساب جاری تراز پرداخت‌های خارجی کشور به ۲۵ میلیارد دلار می‌رسد.
 
گفتنی است در امارهای اقتصادی سه ماهه سوم سال ۸۹ که توسط بانک مرکزی منتشر شد نیز مانند گزارشات منتشر شده طی دو سال اخیر خبری از رشد اقتصادی نبود.

این در حالی است که شمس الدین حسینی وزیر امور اقتصادی و دارایی از عدم انتشار نرخ رشد اقتصادی توسط بانک مرکزی ابراز تعجب کرده بود و به نظر می‌رسد هنوز بانک مرکزی حاضر به انتشار این نرخ نیست، قابل ذکر است که صندوق بین المللی پول چندی پیش رشد اقتصادی سال ۸۹ ایران را حدود صفر درصد اعلام کرده بود و در حالی که مسئولین اقتصادی عنوان می‌کنند رشد اقتصادی کشوردر سال ۸۹ بالا بوده است .