بخشی از گفتگوی قانون با آیت الله حائری شیرازی ، استاد اخلاق دولت:
تا حالا شده كه در جلسات هیات دولت همزمان با حجتالاسلام آقاتهرانی كه دیگر معلم اخلاق كابینه است، حضور داشته باشید؟
یادم نمیآید چرا كه ایشان یكشنبهها میآید و من چهارشنبهها.
چه توصیهای برای سالمسازی گفتمان در جامعه دارید؟
انسان هر حقی را كه برای خود قائل است باید برای دیگران هم قائل باشد. منی كه دلم میخواهد همه برایم احترام بگذارند، طرف مقابل هم میخواهد محترم باشد. حقوقی كه برای خود قائل هستیم باید یكسان و مشابه باشد.
از طرف دیگر حدود الهی و كرامت انسانی باید رعایت شود. اگر در جامعه تهمت زنی و بدگویی افزایش یابد كار غلطی است. قرآن میگوید «دستكم گرفت فرعون قومش را و قوم مطیع او شدند» خداوند متعال ایراد را در قوم میبیند كه فاسق شدند نه در فرعون.
این مردم هستند كه رهبران خود را بد عادت میكنند و اشكال در رهبران نیست. همواره رهبران فاسدی نیز وجود داشتهاند اما آنكه اطاعتش میكند مقصر است نه او كه یاغیگری میكند. از این جهت این آیه علت كار را بر دوش مردم میگذارد نه روی دوش حكومت؛ میگوید مردم فاسق بودند كه اطاعت قربان كردند.
به نظر شما مناظرات انتخاباتی سال 88 كه رهبر معظم انقلاب نیز نسبت به آن انتقاداتی را مطرح كردند، چه تاثیری بر فضای جامعه گذاشت؟
مقام معظم رهبری حق داشتند كه انتقاد كنند. حفظ حدود الهی در جهاد هم دخیل است. رعایت حدود الهی در جهاد آن را به مقام فوز عظیم میرساند در غیر اینصورت آن را تبدیل به چیزی بدتر از گوشت مردار و گوشت خوك میكند. این كار نه تنها ثواب ندارد بلكه به اندازهی خوردن گوشت مردار ممنوع است.
در این باره شما هم انتقاداتی نسبت به این مناظرات وارد كردید؟
در مورد مناظرهها خود در جریان كار بودم و دیگران هم مطالبی را مطرح كردند. مناظره، بسیار خوب و ضروری است و همواره باید برقرار و نهادینه باشد اما باید به همراه بایدها و نبایدها و حفظ حدود الهی باشد. مثلا كسی كه در جلسه حضور ندارد و اسم او برده میشود، زمینه دفاع از خود را هم ندارد، كجای این كار درست است؟ مقام معظم رهبری نیز نسبت به این مسئله انتقاد كردند.
چه توصیهای برای رعایت اخلاق در گفتار دارید؟
انسان وقتی جهنم را باور، قیامت و مجازات را نیز قبول كند میتواند خود را كنترل كند. برخی میگویند كه نباید از جهنم ترسید بلكه باید از خدا ترسید اما من معتقدم به خاطر ترس از جهنم نباید عبادت كرد.
امام علی (ع) اجازه نمیداد به دشمنانش كسی توهین كند بطور مثال در جنگ صفین و زمانی كه به معاویه توهین شد حضرت برآشفت و با این كار مخالفت كرد، این اقدام را چگونه ارزیابی میكنید؟
حضرت، دشنام دادن به دشمن را نمیپسندید اما معتقد به افشاء عملكرد بود چرا كه وقتی عملكرد آنها را معرفی كنید بیشتر دردشان میگیرد.
آیا ما مجاز به دشنام دادن به دشمنانمان مثل آمریكا و اسرائیل هستیم؟ بطور مثال جرج بوش كه بسیار جنایت كرد!
گاهی پیش میآید؛ حتی رهبری در مورد كریستفر گفت «این آدم زشت» زمانی كه فردی كارهای زشتی انجام میدهد باید كارهای او را افشا كنی. حضرت علی(ره) هم این كار را میكرد. فردی كه دندانش افتاده بود در جایی كه امام علی(ره) سخن آن فرد را میشنید گفت «لا حكم الا الله» حضرت شنید و گفت «خدا زشتت كند دندان افتاده». حق زائل شد اما موقعی بود كه هم صدایت نارسا بود و هم خودت دیده نمیشدی. وقتی باطل نعره كشید تو هم مانند شاخ بز رویش كردی و آمدی بالا. حضرت در برخورد هم طنز را رعایت میكرد و هم حفظ حدود الهی.
منتقدان رییس جمهور انتقاداتی را نسبت به ادبیات و اصطلاحاتی كه ایشان به كار میبرد مطرح میكنند اما به عقیدهی طرفداران ایشان، آقای احمدینژاد با زبان عامیانه سخن میگوید، شما چه نظری دارید؟
وقتی كسی حرف دل خود را میزند بطور عامیانه سخن میگوید و این طرز صحبت نشان از بیان باور خود گوینده است. رییس جمهور پس از بازگشت از آخرین سفری كه به سازمان ملل داشت همه توقع داشتند كه آقای توكلی نكتهای علیه رییس جمهور بیان كند اما ایشان از اظهارات رییس جمهور تجلیل و آن را خردمندانه و متناسب با مصلحت و حكمت دانست.
اینكه ایشان در سخنرانی میگوید فلان افراد حتی نمیتوانند آب دماغ خود را بالا بكشند، چطور؟
این خود یك فن است! مرحوم آیتالله سید نورالدین در شیراز همین طور سخن میگفت. اگر بتوانی در جای خود استفاده كنید هنر است. در تاكسی نشسته بودم مسافری پیاده شد، آن زمان نرخ تاكسی پنج ریال بود و فرد در جیب خود به دنبال پول گشت و موجب معطل شدن تاكسی شد. بعد از پرداخت كرایه و راه افتادن ماشین راننده تاكسی گفت «خدا بیامرزتت آسید نورالدین كه همیشه میگفتی مسلمون باید قاپ قمارخونه باشه، مرد حسابی پولتو قبلا آماده میكردی» از لفظ او میگفت كه مسلمان باید زرنگ باشد.
حزب توده كه به «حزب برادران» حمله كرد و قرآن را نیز آتش كشید، آیتالله نورالدین طی سخنرانی گفت: «لوتی آن است كه چوب چپقش نقره باشه، توتونش برگ گل و نصف كومش گشنه باشه». میگفت شما اگر با من مشكل دارید چرا آمده و قرآن را آتش میزنید. این زبان درست و ادبیات خود را دارد.
از این مباحث جدا شویم و به ورزش بپردازیم. آقای حائری چه شد كه عضو هیات رییسهی فدراسیون تیراندازی شدید؟
فكر میكنم همه باید آمادگی و توانایی تیراندازی را داشته باشند و اگر دیگران بگویند كه ایرانیها تیراندازی شان خوب است به نفع اسلام باشد. از بیرون همه باید بگویند كه صغیر و كبیر، پیر و جوان در جمهوری اسلامیتك تیرانداز هستند.
خود شما زیاد تیراندازی میكنید؟
بله تفریحم است و هرجا كه بروم جزء پذیرایی است كه از من میشود و میدان تیری ترتیب داده و من هم میروم. مثلا با آقای هاشمی، رییس فدراسیون 50 هزار تومان وسط گذاشتیم، یكبار او برد و یكبار هم من بردم.
تیراندازیتان چطور است؟
خوب؛ من با فرماندهان زیاد مسابقه میدهم و اگر عینكم همراهم باشد از عهده آنها بر میآیم.
آیا تا حالا اول شدهاید؟
بله خیلی اوقات.
مسابقه رسمیهم شركت كردهاید؟
بله در مسابقه رسمی هم شركت كردهام. حتی یكبار در اتریش با رییس جنگلبانی آنها مسابقه تیراندازی دادیم و قبل از مسابقه به زبان آلمانی گفت كه میترسد مغلوب من بشود.
تا حالا شده با سایر مسئولان كشور نیز مسابقه تیراندازی بدهید؟
اگر فرصتی پیش آمده و یا بیاید حتما این كار را انجام داده و یا میدهم.
به نظر شما علت ضعف ما در ورزشهایی چون تیراندازی و سواركاری كه مورد تاكید اسلام است، چیست؟
ما باید مسئلهی برد و باخت را عمومیت دهیم تا مردم را از قمار به تیراندازی بیاوریم. این برد و باخت حلال است و اگر كسی یك میلیون تومان هم بزارد و ببرد، حلال است.
