پنجشنبه ۱۸ خرداد ۱۴۰۲
۱۸ ذی القعده ۱۴۴۴
- Thursday 08 June 2023
  • ارتباط با انتخاب
  • |
  • پیوندها
  • |
  • آب و هوا
  • |
  • اوقات شرعی
  • |
  • مجله الکترونیک
  • |
  • نظرسنجی
  • صفحه نخست
  • سیاست
  • بین الملل
  • تاریخ
  • اقتصاد
  • اجتماع
  • فناوری
  • فرهنگ و هنر
  • حوادث
  • ورزش
  • خواندنی ها
  • سلامت
  • ویدیو
  • عکس
جستجو
ویدئو جدیدترین اخبار پربیننده ترین
لایو خبر عکس خواندنی ها اخبار ویژه
  • صفحه نخست
  • سیاست
  • بین الملل
  • تاریخ
  • اقتصاد
  • اجتماع
  • فناوری
  • فرهنگ و هنر
  • حوادث
  • ورزش
  • خواندنی ها
  • سلامت
  • ویدیو
  • عکس
  • درباره انتخاب
  • ارتباط با انتخاب
  • پیوندها
  • آب و هوا
  • اوقات شرعی
  • مجله الکترونیک
  • نظرسنجی
  • آرشیو
ویدیو/ فرو رفتن روستاهای حاشیه سد گتوند خوزستان به زیر آب

ویدیو/ فرو رفتن روستاهای حاشیه سد گتوند خوزستان به زیر آب

ویدیو / رادان: پلیس کم‌کاری سایر دستگاه‌های اجرایی در اجرای قانون حجاب را به عنوان تخلف اداری گزارش می‌کند

ویدیو / رادان: پلیس کم‌کاری سایر دستگاه‌های اجرایی در اجرای قانون حجاب را به عنوان تخلف اداری گزارش می‌کند

ویدیو / لحظه‌ی ورود کریم بنزما به عربستان با استقبال مدیران و هواداران الاتحاد

ویدیو / لحظه‌ی ورود کریم بنزما به عربستان با استقبال مدیران و هواداران الاتحاد

ویدیو / لحظه وقوع طوفان شن عظیم در کانال سوئز در مصر

ویدیو / لحظه وقوع طوفان شن عظیم در کانال سوئز در مصر

ویدیو / وضعیت ماهیان پس از منفجر شدن سد کوخافکا

ویدیو / وضعیت ماهیان پس از منفجر شدن سد کوخافکا

ویدیو / سلفی گرفتن دوستانه یک شهروند با رئیس‌جمهوری فرانسه و صدراعظم آلمان

ویدیو / سلفی گرفتن دوستانه یک شهروند با رئیس‌جمهوری فرانسه و صدراعظم آلمان

کد خبر: ۳۴۸۴۵
تاریخ انتشار: ۲۴ : ۰۶ - ۲۳ مرداد ۱۳۹۰
صفحه نخست >> سیاست
پ

رئیس اداره خلیج ­فارس وزارت خارجه در دهه ۵۰: در ماجرای بحرین سر شاه را شیره مالیدند

پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) :
ماه نامه«نسیم بیداری» به مناسبت چهلمین سالگرد استقلال بجرین گفت وگویی با مجید مهران از دیپلمات‌های با سابقه پیش از انقلاب انجام داده است.

اهم مطالب طرح شده در مصاحبه با رئیس اداره خلیج فارس وزارت خارجه در ابتدای دهه 50 به این شرح است.

*شاه بعد از ۲۸ مرداد متوجه شد که باید هم سلطنت کند و هم حکومت. برای تحقق همین هدف، گام­به­گام به سمت دیکتاتوری و نزدیک­شدن به رویّه پدرش رضاخان قدم برداشت. این مسأله در کتاب «عوامل سقوط» علی دشتی که در سال ۱۳۶۲ به چاپ رسید، مورد اشاره قرار گرفته­است. این جمله کتاب که «محمدرضا شاه می‌خواست عین رضاخان باشد، اما دیکتاتوری قبایی بود برازنده پدرش، چون شاه متزلزل نمی‌توانست دیکتاتور باشد» بسیار به دل من نشست.

* محمدرضا پهلوی به موازات ضعیف‌ترشدن در عرصه سیاسی، بیشتر مناصب را در اختیار خود می‌گرفت و اصرار داشت که تمام کار‌ها با نظر وی انجام شود. به ترتیبی که نخست­وزیر، رؤسای ارتش و وزرای مهم باید توسط شخص او انتخاب می‌شدند. خلاصه این اقدامات آن­قدر گسترش یافت که شاه حتی در بسیاری از مسائل جزئی سیاست خارجی هم دخالت می­کرد و عملا همه دستگاه دیپلماسی و اقدامات آن زیر نظر مستقیم وی بود. بعد از تثبیت این روند و دخالت­های مستقیم شاه در وزارت خارجه، در واقع آقایان زاهدی، خلعتبری و آرام منشی‌های وی محسوب می‌شدند و از خود اختیاری نداشتند. در این دوره، اگر شاه دستوری را صادر می‌کرد، کسی جرأت نداشت بگوید که این اقدامات به صلاح کشور نیست.

*عباس آرام از کارمندی سرکنسول­گری ایران در بمبئی، به سفارت ایران در لندن منتقل شد. وی شخصا به من گفت که سهیلی او را به لندن منتقل کرد و زمانی­که وزیر امور خارجه شد، آرام را رسما به کادر سیاسی وزارت خارجه منتقل کرد. آرام از لحاظ ریشه خانوادگی، مطلقا اصل و نسب نداشت و آن­طور که شهرت دارد پدر یا مادرش بهایی بودند و توسط مردم یزد کشته شدند. او دوران جوانی خود را در آباده به سختی گذارند تا اینکه سرهنگی انگلیسی که آرام در استخدام او بود و در پلیس جنوب کار می‌کرد، از فرمان­برداری او خوشش می­آید و او را با خود به کلکته می‌برد. آنجا ضمن تحصیل و تکمیل زبان انگلیسی از دانشگاه محل تحصیل، درجه لیسانس می‌گیرد. او که در زبان انگلیسی تسلط یافته­بود، مدارج ترقی را تا مستشاری سفارت ایران در واشنگتن طی می‌کند. در زمان سفارت علا در آمریکا با او رابطه دوستانه‌ای پیدا می‌کند. چون کارمند مطیعی بود، مورد علاقه سفیر واقع می‌شود. لذا وقتی که علا وزیر دربار بود و پس از استعفای دکتر عبده، به شاه می‌گوید اگر وزیر خارجه سربه­راه می‌خواهید، بهتر از عباس آرام سفیر ما در ژاپن نداریم و چون شاه هم دنبال یک نوکر می‌گشت، این پیشنهاد را می‌پذیرد. وزارت او قریب به ۶ سال طول می‌کشد. زمانی­که آرام در دوران انقلاب اسلامی به تازگی از زندان‌‌ رها شده­بود و کسالت داشت، به ملاقات او رفتم. وی خیلی با احتیاط حرف می‌زد. روزی که شخص ثالثی نبود گفت می‌خواهم سرّی را به شما بگویم و آن این است که من در ظاهر، وزیر خارجه شاه بودم و هر وقت با هیأت رسمی به اتفاق او به خارج می‌رفتیم، قبل از شروع مذاکرات با رؤسای­جمهور به من می‌گفت لازم نیست شما به اطاق مذاکرات بیایید. من خودم بهتر می‌دانم چگونه صحبت کنم و این پیرمرد با دل پردرد می‌گفت این حرکت شاه، توهین علنی بود و نمی‌دانی چقدر مرا افسرده می‌کرد.

  

*شاه در سال ۱۳۴۹ یک سفر به هند داشت. در آن سفر، کنفرانس مطبوعاتی تشکیل داد و بدون مقدمه گفت اگر اهالی جزیره بحرین نخواهند جزئی از ایران شوند، ما حرفی نداریم و حاضر نیستیم حکومت ایران را به کسی تحمیل کنیم. درحالی­که همین اعلی­حضرت بار‌ها پیش از این تأکید کرده­بود که بحرین، استان چهاردهم ایران است و کسی نباید جز این حرفی بزند.

*شاه بار‌ها گفته بود اگر نماینده یا دیپلمات ایرانی در کنفرانسی شرکت کند که در آن کنفرانس نماینده بحرین وجود داشته باشد، یا پرچم بحرین بر فراز آن عمارت قرار گرفته باشد، من آن فرد را تعلیق می‌کنم، مگر این­که به سرعت آن مکان را ترک کند. هنوز هم مشخص نیست که چرا این تغییر موضع ۱۸۰ درجه‌ای رخ داد. البته یک زمزمه‌هایی بود که انگلیسی‌ها از نظر مالی، کسر بودجه دارند و نیروی خود را می‌خواهند از خلیج فارس بیرون بکشند. از سال ۱۹۶۸ دیگر انگلیسی‌ها بر خلیج­فارس نظری نداشتند. شاید پشت­پرده به شاه گفته بودند اگر به بحرین استقلال بدهید، می‌توانید مالک سه جزیره بشوید. احتمالا در این راستا، معامله‌ای صورت گرفت و بعد از یک سال مذاکره با حضور نماینده انگلیس «سر ویلیام لوس» که نماینده سیاسی ایران در بحرین بود، بالاخره شاه را راضی می‌کنند که یک یادداشت تفاهم با حاکم شارجه امضا کند. طبق‌‌ همان یادداشت، توافق شده بود تا بهره­برداری از چاه‌های نفت ساحل شارجه نشده­است، سالیانه یک و نیم میلیون لیره انگلیسی به حاکم شارجه کمک مالی شود.

*اعتراض من به یادداشت تفاهمی بود که رد و بدل شد. من به­شخصه با این یادداشت تفاهم از اول مخالفت داشتم. اما این اعتراض هیچ­گاه علنی نشد، زیرا نمی‌توانستم با هیأت حاکمه در بیفتم. من بر این باورم که این یادداشت تفاهم در واقع حاکمیت ملی ایران را زیر سؤال می‌برد و ‌ای­کاش شاه زیر بار آن نمی‌رفت. زیرا در مورد بحرین چیزی نصیب ایران نشد؛ نه پولی به ایران تعلق گرفت و نه امتیازی داده شد. به نظر من در مورد جزایر نیز نیازی به رد و بدل­کردن تفاهم­نامه نبود، چون بر طبق اسناد تاریخی، بحرین و سه جزیره، متعلق به ایران بوده و ما برای تصرف در مال خود نباید از مقامی اجازه می‌گرفتیم، ولی این اشتباه رخ داد. متأسفانه این اعتراض من از قوه به فعل درنیامد، زیرا نمی‌توانستم با هیأت حاکمه ایران در بیفتم. متأسفانه دلایل اعتراض را به علل سیاسی و حفظ منافع کشورم نمی‌توانم بیشتر توضیح بدهم.

*علی­رغم وعده­های داده شده، سازمان ملل به­دلیل نفوذ انگلستان رفراندومی برگزار نکرد، درحالی­که شاید نتیجه رفراندوم به نفع ایران تمام می‌شد. یکی از مقامات سازمان ملل که ایتالیایی بود با مسئولان بحرین دیدار کرد و آن‌ها را متقاعد کردند که همه­پرسی انجام نشود، درحالی­که عرف بین­المللی حکم می‌کرد که همه­پرسی برگزار شود. این رفراندوم برگزار نشد، زیرا می‌دانستند به نفع ایران است. به عبارت بهتر، سر شاه را شیره مالیدند. به نظر من الان هم همان ایرانیانی که نمی‌خواهند زیر نفوذ آل­خلیفه باشند، به نظام حاکم اعتراض می­کنند. این مردم بیش از دو قرن است که تحت سیطره آل­خلیفه قرار دارند و همین نخست­وزیر بحرین ۴۰ سال است که این منصب را در اختیار دارد. این حکومت برخلاف میل مردم بحرین استقرار یافته.

*از سال ۱۸۲۰، انگلیس به کل خلیج­فارس مسلط شد. البته پیش از آن هلندی‌ها و پرتغالی‌ها خلیج­فارس را در اختیار گرفته بودند. انگلیسی‌ها مقدمه­چینی کردند و گفتند برای مبارزه با برده­فروشی و حمل اسلحه قاچاق با شیخ­نشین‌ها قرارداد می‌بندیم، اما این قرارداد در واقع قرارداد استعمار و تحت­الحمایگی بود. به­عبارت بهتر به آن‌ها اجازه داده نمی‌شد که با هیچ دولتی قرارداد ببندند، زیرا تحت انقیاد دولت انگلستان بودند. در بحرین، انگلستان نماینده سیاسی داشت و آمریکا هم پایگاه نظامی ساخت. به­صورت علنی این دو کشور برای امنیت خلیج­فارس پا به میدان گذاشتند. در این شرایط، شاه دستور داد در این مورد با انگلیس مذاکره شود. به نظر من با وجود گذشت چندین سال، انگلیس همچنان در این منطقه و بین شیخ­نشین‌ها نفوذ دارد. البته بحرین چاه‌های نفت قابل ملاحظه‌ای ندارد، اما امنیت خلیج­فارس به بحرین بسیار وابسته است. این مسأله برای دنیای امروز و اتحادیه اروپا و امریکا بسیار قابل ملاحظه است، زیرا از تنگه هرمز روزانه میلیون‌ها بشکه نفت صادر می‌شود.

لینک کوتاه
ارسال به تلگرام
بازید از صفحه اول ارسال به دوستان نسخه چاپی
گزارش خطا
0
وب گردی
سرنوشت مادر بابک خرمدین چه شد؟

سرنوشت مادر بابک خرمدین چه شد؟

بریده شدن گلوی نوجوان ۱۶ ساله عمدی بود یا بر اثر تصادف؟

بریده شدن گلوی نوجوان ۱۶ ساله عمدی بود یا بر اثر تصادف؟

سرقت‌های سریالی باند «دو انگشتی» در ایستگاه آخر

سرقت‌های سریالی باند «دو انگشتی» در ایستگاه آخر

تتلو عاشق اجرا زنده در برج میلاد بود/ اگر جای او بودید، درباره بخش‌های دردناک زندگی‌تان صراحت به خرج می‌دادید یا پنهان کاری می‌کردید؟

تتلو عاشق اجرا زنده در برج میلاد بود/ اگر جای او بودید، درباره بخش‌های دردناک زندگی‌تان صراحت به خرج می‌دادید یا پنهان کاری می‌کردید؟

خانم مجری از آگهی بازرگانی تلویزیون سر درآورد!

خانم مجری از آگهی بازرگانی تلویزیون سر درآورد!

نظرات بینندگان
تصاویر
۱/۴
۱/۴
تصاویر: تنگه‌دز؛ در انتظار پل

تصاویر: تنگه‌دز؛ در انتظار پل

۲/۴
تصاویر: تلاقی کویر و دریا

تصاویر: تلاقی کویر و دریا

۳/۴
تصاویر: رونمایی از موشک هایپرسونیک «فتاح»

تصاویر: رونمایی از موشک هایپرسونیک «فتاح»

۴/۴
تصاویر: «گورهای ایرانی» پارک ملی کویر

تصاویر: «گورهای ایرانی» پارک ملی کویر

ببینید!

ویدیو / بازگشایی نمایندگی‌های ایران در جده

ویدیو / کریدور مهمی که ایران را دور زد

ویدیو / عربی صحبت کردن بنزما پس از پیوستن به الاتحاد

ویدیو / برافراشته شدن پرچم ایران در سفارت تهران در ریاض

ویدیو / لحظه‌ی افتتاح سفارت ایران در عربستان با حضور مقامات دو کشور

ویدیو / واکنش شرکت کنندگان در مراسم WWDC۲۳ به اعلام قیمت هدست واقعیت افزوده اپل ویژن پرو

ویدیو / کپی تیتراژ برنامه میثاقی از سریال خارجی محبوب

آرشیو
پربازدیدها
روز هفته ماه سال

ویدیو / کریدور مهمی که ایران را دور زد

قیمت طلا و سکه، امروز ۱۷ خرداد ۱۴۰۲

واکنش روحانی به بازتاب سخنان ظریف در کلاب هاوس

ویدیو / وضعیت ماهیان پس از منفجر شدن سد کوخافکا

سازمان اداری و استخدامی: ساعت کاری کارمندان دولت ۶ صبح تا ۱۴:۴۵ شد

شقایق دهقان به خاطر بی‌حجابی به حبس محکوم شد

همتی: آقای رییس جمهور! به داد مستاجرین برسید / از وضع اجاره‌ها خبر دارید؟ / رسانه‌های دولتی که مدعی کاهش ۲۰ درصدی قیمت مسکن هستند؛ حداقل بگویند که چقدر بالا رفته؟

وکیل مهران سماک: دادگاه بدوی برای متهم به قتل موکلم حکم قتل عمد صادر کرد

ویدیو / کودکی رهبران جهان با هوش مصنوعی

تصاویر / روحانی، احمدی‌نژاد، لاریجانی در مراسم سالگرد امام

مهدی طائب: برخی می‌گویند چرا می‌خواهید حجاب را اجباری کنید؟ پاسخ من این است که ما در دنیا حجاب اجباری نداریم بلکه بی‌حجابی اجباری داریم / در ایران بی‌حجابی هرگز نبوده، حتی زمان ساسانیان

ویدیو / کریدور مهمی که ایران را دور زد

یک خبرگزاری دولتی: بزودی ۲۴ میلیارد دلار ارز وارد ایران می‌شود؛ ۷ میلیارد دلار از کره جنوبی، ۱۰ میلیارد دلار از عراق و ۶.۷ میلیارد دلار حق برداشت ویژه از صندوق بین‌المللی پول

پرویز پرستویی: آقای جبلی! قطع ارتباط هنرمندان با صداوسیما، بدین خاطر است که نمی‌خواهند قیافه‌ی شما را ببینند

پهپاد نظامی آمریکا که با هوش مصنوعی کنترل می‌شود، در آزمایش مجازی، اپراتور خود را کشت

لیست ملی‌پوشان فوتبال برای مسابقات کافا تکذیب شد

روایتی از چگونگی شهادت ۵ مرزبان در سراوان/ نماینده مجلس: تروریست‌ها برجک را تخریب کردند / یک ساعت درگیر بودند / تروریست‌ها از مرزبانان خواسته بودند که تسلیم شوند، اما مرزبانان شهادت را بر تسلیم شدن ترجیح دادند / مشخص است که سرویس‌های بیگانه آن سوی مرز با گروهک تروریستی ارتباط تنگاتنگ داشتند

اطلاعیه مرزبانی سیستان و بلوچستان: مرزبانان‌هنگ مرزی زابل با افراد مسلح ناشناس که قصد ورود به خاک ایران را داشتند، در نقطه صفر مرزی درگیر شدند / مرزبانان با برتری آتش سنگین و تحمیل تلفات، خسارات جدی را به آنان وارد کردند

ویدیو / رونمایی از نخستین قطار هوایی با خط مغناطیسی معلق در چین

سخنان یک مقام ارشد نظامی امریکا درمورد ایران که اسرائیل را حیرت زده کرد / توانایی تهران برای تولید کلاهک اتمی و نصب آن بر روی موشک ظرف چند ماه / «یا ژنرال میلی اشتباه می‌کند یا ما در این مدت خواب بودیم»

رئیس‌ بانک مرکزی به آمریکا سفر کرد

ویدیو / کودکی رهبران جهان با هوش مصنوعی

تصاویر / روحانی، احمدی‌نژاد، لاریجانی در مراسم سالگرد امام

نگاهی به سوابق دبیر جدید شورای عالی امنیت ملی / علی اکبر احمدیان، از دندانپزشکی تا ریاست مرکز راهبردی سپاه

دایی مهسا امینی: مهسا کاملاً سالم بود؛ بیماری قلبی مادرزادی او دروغ مطلق است

ویدیو / واکنش امیر قطر به برد ایران مقابل ولز

ویدیو / آزار و اذیت شیطانی دختر دانشجو توسط این ۵ آدم‌ربا

ساعت و تاریخ بازی ایران - آمریکا

ویدیویی که پلیس از مهسا امینی منتشر کرد

۱۲ حقیقت شگفت انگیز درباره قوم باستانی آزتک که ثابت می کند جلوتر از زمان خود بودند

بازگشت ملوانان ایرانی از جهنم یک کشور آفریقایی بعد از ۱۰ سال: غذا‎ فقط روزی یک وعده ذرت کوبیده بود و یک تُشک برای خوابیدن۶ مرد

ویدیوی کامل حادثه حمله به حرم شاهچراغ در ۴ آبان ۱۴۰۱ (۱۸+)

خواندنی ها
۱۲ حقیقت جالب و خواندنی درباره کشور اتریش که نمی دانستید

۱۲ حقیقت جالب و خواندنی درباره کشور اتریش که نمی دانستید

مدیرعامل OpenAI: به‌خاطر ساختار عجیب شرکت، برنامه‌ای برای عرضه عمومی سهام نداریم

مدیرعامل OpenAI: به‌خاطر ساختار عجیب شرکت، برنامه‌ای برای عرضه عمومی سهام نداریم

اینستاگرام احتمالاً به‌زودی به چت‌بات هوش مصنوعی مجهز می‌شود

اینستاگرام احتمالاً به‌زودی به چت‌بات هوش مصنوعی مجهز می‌شود

ثبت تصاویر خیره‌کننده از هزاران ستاره در فاصله ۱۷ میلیون سال نوری زمین توسط تلسکوپ جیمز وب

ثبت تصاویر خیره‌کننده از هزاران ستاره در فاصله ۱۷ میلیون سال نوری زمین توسط تلسکوپ جیمز وب

آخرین اخبار مهمترین عناوین روز

پروازهای بین سوریه و عربستان از سر گرفته می‌شود

واریز یارانه خرداد ماه تکذیب شد/ شرط افزایش ۲۰ درصدی یارانه

طالبان: جامعه جهانی از کشاورزانی که از تخریب مزارع خشخاش آسیب دیده‌اند حمایت کند

دعوت از ۲۵ بازیکن برای اردوی تیم ملی فوتبال ایران / شجاع خلیل‌زاده و احمد نورالهی در تورنمنت کافا حضور نخواهند داشت

رگبار و رعد و برق در تهران/ تداوم کاهش دما تا فردا

اینفوگرافیک / امروز ۱۸ خرداد ۱۴۰۲ قیمت ها چقدر است؟

ظریف: والله که برنامه انتخاباتی ندارم؛ نه نمایندگی مجلس را خوب بلدم و نه برای کار‌های جدی‌تر آمادگی دارم / نگران شده اند؛ اصلا همه‌اش برای خودشان، هیچ چیز نمی‌خواهم / همین گوشه‌ی اتاق دانشگاه برای من کافی ست

ظریف: تعهد محضری می‌دهم که قصد شرکت در انتخابات را ندارم

ساپینتو رسما سرمربی آپوئل قبرس شد

دعوت از ۲۵ بازیکن برای اردوی تیم ملی فوتبال ایران / شجاع خلیل‌زاده و احمد نورالهی در تورنمنت کافا حضور نخواهند داشت

اینفوگرافیک / امروز ۱۸ خرداد ۱۴۰۲ قیمت ها چقدر است؟

ساپینتو رسما سرمربی آپوئل قبرس شد

اژه‌ای: به صِرف قول و حرف زدن مسؤولان امیدآفرینی ایجاد نمی‌شود

رئیسی: به تولید محصول موشکی که دنیا را خیره می‌کند افتخار می‌کنیم ولی تولید قدرت فقط ساخت موشک نیست

رئیسی: دشمن نمی‌خوا‌هد در کشور تولید و درآمد داشته باشیم / واحدهای اقتصادی که عمدتا در دهه ۹۰ راکد شده بودند در مسیر احیاء قرار گرفته‌اند

بیمارستان امام علی چابهار: علت فوت ۲ نوزاد نارسی اندام‌های حیاتی و رضایت پدر در ترخیص نوزادان بود نه قصور پزشکی

 اسامی ۱۰ ایرلاین گرانفروش اعلام شد/ سازمان هواپیمایی: جریمه ایرلاین‌ها عرضه بلیت را کاهش می‌دهد

وضعیت آب و هوا، امروز ۱۸ خرداد ۱۴۰۲ / بارش باران در اغلب استان‌ها / خیزش گرد و خاک در نوار شرقی

ویدیو/ فرو رفتن روستاهای حاشیه سد گتوند خوزستان به زیر آب

ویدیو / رادان: پلیس کم‌کاری سایر دستگاه‌های اجرایی در اجرای قانون حجاب را به عنوان تخلف اداری گزارش می‌کند

«لیونل مسی» به اینترمیامی آمریکا پیوست

معاون رئیسی: لازم باشد متهمان پرونده فرش‌های سعدآباد را معرفی می‌کنیم؛ از نجابت دولت سوءاستفاده نکنید

اجرای طرح «پاک‌سازی پارک‌ها و تفرجگاه‌های ساری» / پلیس: به ۲۶۵ مورد بدحجابی و سگ‌گردانی تذکرات لازم داده شد

جزئیات جدید تسنیم از حمله ۶ سال پیش به مجلس: همراه یکی از نمایندگان مجلس همدست منافقین بود / منافقین اطلاعات مربوط به ساختمان‌ها و مسیر‌های ورود و خروج به مجلس را از طریق ارتباط با او به‌دست آورده بودند

نماینده ایران در آژانس: مداخله امارات در کشور‌های همسایه نمونه‌ای از خطر و تهدید‌ واقعی است / وضعیت ایمنی نیروگاه هسته‌ای این کشور تهدیدی جدی برای محیط زیست و ثبات منطقه است

رئیس سازمان محیط زیست: طالبان در مورد حقابه ایران از هیرمند نرمش نشان داده است

امام جمعه قزوین: برخی معلمان در دل دانش‌آموزان شبهه می‌اندازند؛ این‌ها انسان‌های حقیری هستند، نباید تحمل کنیم

اماکن دیپلماتیک ایران در عربستان به صورت رسمی بازگشایی شد

انتقاد آذری جهرمی از عدم تغییر ساعات رسمی کشور: به جای توجیه معدود افرادی که تغییر ساعت رسمی را یک «قانون وارداتی» می‌دانستند، یک ملت را سردرگم کردند؛ حالا به دنبال توجیه ملت هستند / چرا عاقل کند کاری که باز آرد پشیمانی؟

تالاب گاوخونی صد در صد خشک شد

بیانیه اتحادیه اروپا: پاسخ‌های تهران درباره آزمایش انفجاری در آباده از لحاظ فنی معتبر نیست / عمیقا نگرانیم که ممکن است تجهیزات آلوده به مواد هسته ای در ایران وجود داشته باشد که آژانس از آن اطلاع نداشته باشد

اطلاعیه استاندری فارس درباره حواشی حافظیه شیراز/ فیلم منتشر شده منطبق با فرهنگ ما نبود

وزیر نیرو: تابستان امسال ۲ درجه گرم‌تر می‌شود/ قطع برق خانگی خط قرمز وزارت نیرو است

اینفوگرافیک / امروز ۱۷ خرداد ۱۴۰۲ قیمت ها چقدر است؟

سازمان اداری و استخدامی: ساعت کاری کارمندان دولت ۶ صبح تا ۱۴:۴۵ شد

اعلام وضعیت اضطراری در خرسون در پی شکستن سد کاخوفکا

رایزنی بن سلمان و بلینکن در مورد روند عادی سازی روابط با اسرائیل

وزیر ارتباطات: در حال پیگیری برای رفع فیلتر گوگل پلی هستیم

سلاجقه: تغییر اقلیم برای ایران بحث مرگ و حیات است / ضمانت‌های اجرایی لازم در لایحه تغییر اقلیم پیش‌بینی می‌شود

آرشیو
  • صفحه نخست
  • سیاست
  • بین الملل
  • تاریخ
  • اقتصاد
  • اجتماع
  • فناوری
  • فرهنگ و هنر
  • حوادث
  • ورزش
  • خواندنی ها
  • سلامت
  • ویدیو
  • عکس
  • درباره انتخاب
  • |
  • ارتباط با ما
  • |
  • پیوندها
  • |
  • آب و هوا
  • |
  • اوقات شرعی
  • |
  • مجله الکترونیکی
  • |
  • نظرسنجی
  • |
  • جستجو
  • |
  • آرشیو
تمامی حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به انتخاب است و استفاده از مطالب با ذکر منبع بلامانع است.
طراحی و تولید : "ایران سامانه"
کد خبر: ۳۴۸۴۵
تاریخ انتشار: ۲۴ : ۰۶ - ۲۳ مرداد ۱۳۹۰
صفحه نخست >> سیاست
پ

رئیس اداره خلیج ­فارس وزارت خارجه در دهه ۵۰: در ماجرای بحرین سر شاه را شیره مالیدند

پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) :
ماه نامه«نسیم بیداری» به مناسبت چهلمین سالگرد استقلال بجرین گفت وگویی با مجید مهران از دیپلمات‌های با سابقه پیش از انقلاب انجام داده است.

اهم مطالب طرح شده در مصاحبه با رئیس اداره خلیج فارس وزارت خارجه در ابتدای دهه 50 به این شرح است.

*شاه بعد از ۲۸ مرداد متوجه شد که باید هم سلطنت کند و هم حکومت. برای تحقق همین هدف، گام­به­گام به سمت دیکتاتوری و نزدیک­شدن به رویّه پدرش رضاخان قدم برداشت. این مسأله در کتاب «عوامل سقوط» علی دشتی که در سال ۱۳۶۲ به چاپ رسید، مورد اشاره قرار گرفته­است. این جمله کتاب که «محمدرضا شاه می‌خواست عین رضاخان باشد، اما دیکتاتوری قبایی بود برازنده پدرش، چون شاه متزلزل نمی‌توانست دیکتاتور باشد» بسیار به دل من نشست.

* محمدرضا پهلوی به موازات ضعیف‌ترشدن در عرصه سیاسی، بیشتر مناصب را در اختیار خود می‌گرفت و اصرار داشت که تمام کار‌ها با نظر وی انجام شود. به ترتیبی که نخست­وزیر، رؤسای ارتش و وزرای مهم باید توسط شخص او انتخاب می‌شدند. خلاصه این اقدامات آن­قدر گسترش یافت که شاه حتی در بسیاری از مسائل جزئی سیاست خارجی هم دخالت می­کرد و عملا همه دستگاه دیپلماسی و اقدامات آن زیر نظر مستقیم وی بود. بعد از تثبیت این روند و دخالت­های مستقیم شاه در وزارت خارجه، در واقع آقایان زاهدی، خلعتبری و آرام منشی‌های وی محسوب می‌شدند و از خود اختیاری نداشتند. در این دوره، اگر شاه دستوری را صادر می‌کرد، کسی جرأت نداشت بگوید که این اقدامات به صلاح کشور نیست.

*عباس آرام از کارمندی سرکنسول­گری ایران در بمبئی، به سفارت ایران در لندن منتقل شد. وی شخصا به من گفت که سهیلی او را به لندن منتقل کرد و زمانی­که وزیر امور خارجه شد، آرام را رسما به کادر سیاسی وزارت خارجه منتقل کرد. آرام از لحاظ ریشه خانوادگی، مطلقا اصل و نسب نداشت و آن­طور که شهرت دارد پدر یا مادرش بهایی بودند و توسط مردم یزد کشته شدند. او دوران جوانی خود را در آباده به سختی گذارند تا اینکه سرهنگی انگلیسی که آرام در استخدام او بود و در پلیس جنوب کار می‌کرد، از فرمان­برداری او خوشش می­آید و او را با خود به کلکته می‌برد. آنجا ضمن تحصیل و تکمیل زبان انگلیسی از دانشگاه محل تحصیل، درجه لیسانس می‌گیرد. او که در زبان انگلیسی تسلط یافته­بود، مدارج ترقی را تا مستشاری سفارت ایران در واشنگتن طی می‌کند. در زمان سفارت علا در آمریکا با او رابطه دوستانه‌ای پیدا می‌کند. چون کارمند مطیعی بود، مورد علاقه سفیر واقع می‌شود. لذا وقتی که علا وزیر دربار بود و پس از استعفای دکتر عبده، به شاه می‌گوید اگر وزیر خارجه سربه­راه می‌خواهید، بهتر از عباس آرام سفیر ما در ژاپن نداریم و چون شاه هم دنبال یک نوکر می‌گشت، این پیشنهاد را می‌پذیرد. وزارت او قریب به ۶ سال طول می‌کشد. زمانی­که آرام در دوران انقلاب اسلامی به تازگی از زندان‌‌ رها شده­بود و کسالت داشت، به ملاقات او رفتم. وی خیلی با احتیاط حرف می‌زد. روزی که شخص ثالثی نبود گفت می‌خواهم سرّی را به شما بگویم و آن این است که من در ظاهر، وزیر خارجه شاه بودم و هر وقت با هیأت رسمی به اتفاق او به خارج می‌رفتیم، قبل از شروع مذاکرات با رؤسای­جمهور به من می‌گفت لازم نیست شما به اطاق مذاکرات بیایید. من خودم بهتر می‌دانم چگونه صحبت کنم و این پیرمرد با دل پردرد می‌گفت این حرکت شاه، توهین علنی بود و نمی‌دانی چقدر مرا افسرده می‌کرد.

  

*شاه در سال ۱۳۴۹ یک سفر به هند داشت. در آن سفر، کنفرانس مطبوعاتی تشکیل داد و بدون مقدمه گفت اگر اهالی جزیره بحرین نخواهند جزئی از ایران شوند، ما حرفی نداریم و حاضر نیستیم حکومت ایران را به کسی تحمیل کنیم. درحالی­که همین اعلی­حضرت بار‌ها پیش از این تأکید کرده­بود که بحرین، استان چهاردهم ایران است و کسی نباید جز این حرفی بزند.

*شاه بار‌ها گفته بود اگر نماینده یا دیپلمات ایرانی در کنفرانسی شرکت کند که در آن کنفرانس نماینده بحرین وجود داشته باشد، یا پرچم بحرین بر فراز آن عمارت قرار گرفته باشد، من آن فرد را تعلیق می‌کنم، مگر این­که به سرعت آن مکان را ترک کند. هنوز هم مشخص نیست که چرا این تغییر موضع ۱۸۰ درجه‌ای رخ داد. البته یک زمزمه‌هایی بود که انگلیسی‌ها از نظر مالی، کسر بودجه دارند و نیروی خود را می‌خواهند از خلیج فارس بیرون بکشند. از سال ۱۹۶۸ دیگر انگلیسی‌ها بر خلیج­فارس نظری نداشتند. شاید پشت­پرده به شاه گفته بودند اگر به بحرین استقلال بدهید، می‌توانید مالک سه جزیره بشوید. احتمالا در این راستا، معامله‌ای صورت گرفت و بعد از یک سال مذاکره با حضور نماینده انگلیس «سر ویلیام لوس» که نماینده سیاسی ایران در بحرین بود، بالاخره شاه را راضی می‌کنند که یک یادداشت تفاهم با حاکم شارجه امضا کند. طبق‌‌ همان یادداشت، توافق شده بود تا بهره­برداری از چاه‌های نفت ساحل شارجه نشده­است، سالیانه یک و نیم میلیون لیره انگلیسی به حاکم شارجه کمک مالی شود.

*اعتراض من به یادداشت تفاهمی بود که رد و بدل شد. من به­شخصه با این یادداشت تفاهم از اول مخالفت داشتم. اما این اعتراض هیچ­گاه علنی نشد، زیرا نمی‌توانستم با هیأت حاکمه در بیفتم. من بر این باورم که این یادداشت تفاهم در واقع حاکمیت ملی ایران را زیر سؤال می‌برد و ‌ای­کاش شاه زیر بار آن نمی‌رفت. زیرا در مورد بحرین چیزی نصیب ایران نشد؛ نه پولی به ایران تعلق گرفت و نه امتیازی داده شد. به نظر من در مورد جزایر نیز نیازی به رد و بدل­کردن تفاهم­نامه نبود، چون بر طبق اسناد تاریخی، بحرین و سه جزیره، متعلق به ایران بوده و ما برای تصرف در مال خود نباید از مقامی اجازه می‌گرفتیم، ولی این اشتباه رخ داد. متأسفانه این اعتراض من از قوه به فعل درنیامد، زیرا نمی‌توانستم با هیأت حاکمه ایران در بیفتم. متأسفانه دلایل اعتراض را به علل سیاسی و حفظ منافع کشورم نمی‌توانم بیشتر توضیح بدهم.

*علی­رغم وعده­های داده شده، سازمان ملل به­دلیل نفوذ انگلستان رفراندومی برگزار نکرد، درحالی­که شاید نتیجه رفراندوم به نفع ایران تمام می‌شد. یکی از مقامات سازمان ملل که ایتالیایی بود با مسئولان بحرین دیدار کرد و آن‌ها را متقاعد کردند که همه­پرسی انجام نشود، درحالی­که عرف بین­المللی حکم می‌کرد که همه­پرسی برگزار شود. این رفراندوم برگزار نشد، زیرا می‌دانستند به نفع ایران است. به عبارت بهتر، سر شاه را شیره مالیدند. به نظر من الان هم همان ایرانیانی که نمی‌خواهند زیر نفوذ آل­خلیفه باشند، به نظام حاکم اعتراض می­کنند. این مردم بیش از دو قرن است که تحت سیطره آل­خلیفه قرار دارند و همین نخست­وزیر بحرین ۴۰ سال است که این منصب را در اختیار دارد. این حکومت برخلاف میل مردم بحرین استقرار یافته.

*از سال ۱۸۲۰، انگلیس به کل خلیج­فارس مسلط شد. البته پیش از آن هلندی‌ها و پرتغالی‌ها خلیج­فارس را در اختیار گرفته بودند. انگلیسی‌ها مقدمه­چینی کردند و گفتند برای مبارزه با برده­فروشی و حمل اسلحه قاچاق با شیخ­نشین‌ها قرارداد می‌بندیم، اما این قرارداد در واقع قرارداد استعمار و تحت­الحمایگی بود. به­عبارت بهتر به آن‌ها اجازه داده نمی‌شد که با هیچ دولتی قرارداد ببندند، زیرا تحت انقیاد دولت انگلستان بودند. در بحرین، انگلستان نماینده سیاسی داشت و آمریکا هم پایگاه نظامی ساخت. به­صورت علنی این دو کشور برای امنیت خلیج­فارس پا به میدان گذاشتند. در این شرایط، شاه دستور داد در این مورد با انگلیس مذاکره شود. به نظر من با وجود گذشت چندین سال، انگلیس همچنان در این منطقه و بین شیخ­نشین‌ها نفوذ دارد. البته بحرین چاه‌های نفت قابل ملاحظه‌ای ندارد، اما امنیت خلیج­فارس به بحرین بسیار وابسته است. این مسأله برای دنیای امروز و اتحادیه اروپا و امریکا بسیار قابل ملاحظه است، زیرا از تنگه هرمز روزانه میلیون‌ها بشکه نفت صادر می‌شود.

ارسال به تلگرام
  • صفحه نخست
  • سیاست
  • بین الملل
  • تاریخ
  • اقتصاد
  • اجتماع
  • فناوری
  • فرهنگ و هنر
  • حوادث
  • ورزش
  • خواندنی ها
  • سلامت
  • ویدیو
  • عکس
  • درباره انتخاب
  • |
  • ارتباط با ما
  • |
  • پیوندها
  • |
  • آب و هوا
  • |
  • اوقات شرعی
  • |
  • مجله الکترونیکی
  • |
  • نظرسنجی
  • |
  • جستجو
  • |
  • آرشیو
تمامی حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به انتخاب است و استفاده از مطالب با ذکر منبع بلامانع است.
طراحی و تولید : "ایران سامانه"