پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) :
اعتماد نوشت: كابوس زلزله همچنان سايه‌يي تاريك بر پايتخت ايران انداخته است و هر از چند زماني موضوع پيشگيري از آسيب‌ها و خسارات زلزله در همايش‌ها، سمينارها و جلسات تخصصي بررسي مي‌شود. در يكي از تازه‌ترين اين جلسات، طرح تدقيق گسل‌ها و تهيه پهنه‌هاي گسلي شهر تهران در سازمان پيشگيري و مديريت بحران شهر بررسي شد.
پيش از اين نقشه گسل‌هاي تهران در مقياس يك پنجاه هزارم تهيه شده بود كه اين مقياس براي كاربري‌هاي شهري مناسب ارزيابي نمي‌شد. براي همين بود كه معاونت پيشگيري و كاهش خطرپذيري سازمان پيشگيري و مديريت بحران شهر تهران، در قالب طرح شناسايي دقيق‌تر محل گسل‌هاي تهران با مقياس قابل بهره‌برداري در كاربردهاي شهري، نقشه تدقيق شده گسل‌ها و نقشه پهنه‌هاي گسلي شهر تهران را تهيه كرد.
به اين ترتيب و بر اساس آنچه پس از اين نشست اعلام شده، با توجه به شناسايي محل عبور گسل‌ها در مناطق شهري، ضوابط جديد ساخت ساختمان در پهنه‌هاي گسل‌ها تهيه و اعمال مي‌شود تا آسيب‌پذيري ساختمان‌هاي محدوده گسل‌ها كاهش يابد.
با اجراي طرح گسل‌هاي شهر تهران با مقياس يك‌دوهزارم، محل‌هاي عبور گسل‌هاي لرزه‌خيز در مناطق مسكوني، مشخص شده و در مرحله بعد ضوابط جديد ساخت و ساز در پهنه گسل‌ها تهيه و با تصويب آن در شوراي اسلامي شهر تهران در قالب طرح جامع شهر تهران به شهرداري ارسال و اجرايي مي‌شود. حمزه شكيب، رييس كميسيون عمران و توسعه شوراي اسلامي شهر تهران در حاشيه اين جلسه درباره ضرورت‌ها و دستاورد‌هاي اين طرح گفت: شهر تهران زلزله‌خيز است و گسل‌هاي فعالي دارد. بنابراين بايد بدانيم اين گسل‌ها دقيقا كجا قرار گرفته‌اند تا چيدمان ابنيه شهري، ارتفاع سازه‌ها و نحوه ساخت و سازها به گونه‌يي باشد كه حداقل آسيب را در وقوع زلزله داشته و ايمني لازم تامين شود. به همين دليل، هدف تدوين ضوابط و اين دستور‌العمل‌ها، تامين ايمني ابنيه شهري است.
وي درباره نحوه اجرايي شدن اين طرح نيز گفت: با پايان يافتن اقدامات فني و علمي، طرح به كميسيون توسعه و عمران شوراي اسلامي شهر تهران ارسال و در كميسيون و صحن شورا مطرح و بررسي مي‌شود و بعد از طي مراحل تصويب و ابلاغ، در طرح تفصيلي گنجانده و در آينده عملياتي مي‌شود. وي افزود: هنوز شناسايي قطعي تمام گسل‌ها پايان نيافته است كه با همكاري مشترك استادان دانشگاه و سازمان پيشگيري و مديريت بحران شهر تهران اين طرح دنبال مي‌شود. تهراني‌زاده، عضو هيات علمي دانشگاه اميركبير و عضو كميته فني انجام اين طرح نيز با اشاره به وضع گسل‌هاي شهر تهران گفت: در كار ساخت و ساز يكي از مسائل عمده اين است كه بدانيم محل دقيق گسل‌ها كجاست تا اگر قرار است حريمي براي گسل تعيين كنيم با توجه به وضع دقيق اين گسل‌ها اقدام شود. بنابراين شناسايي و تدقيق گسل‌ها در تهران يك مساله جدي است كه بايد مورد توجه قرار بگيرد. بر اساس اعلام سازمان مديريت بحران شهر تهران، اين شهر گسل‌هاي عمده‌يي همچون گسل مشا، گسل شمال تهران (گسل نياوران)، گسل لويزان، گسل طرشت، گسل ري، گسل پارچين، گسل سرخه حصار و گسل قصر فيروزه دارد كه از مناطق مسكوني عبور كرده است.
ساخت و ساز روي گسل‌ها خطرناك و گران
سال‌هاست كه موضوع ساخت و ساز پرخطر در گسل‌هاي تهران در بيان و تحليل‌هاي كارشناسان و مسوولان كشور جاي محكمي دارد. با اين همه مشخص نبودن ضوابط و مصداق‌هاي ساخت و ساز در اين مناطق يكي از مواردي بوده كه همواره نگراني‌ها را از آسيب‌هاي بعد از زمين‌لرزه‌هاي احتمالي در تهران تشديد كرده است.
دكتر نويد سعيدي رضواني استاد دانشگاه و كارشناس شهرسازي در گفت‌وگو با «اعتماد» در اين‌باره مي‌گويد: در طرح‌هاي جامع و تفصيلي اول تهران كه در سال 1347 تصويب شد و به طرح فرمانفرماييان – گروئن مشهور بود، اين موضوع مد نظر قرار گرفت اما با اين حال تخلفات بسياري در اين زمينه صورت گرفت و روي برخي گسل‌هاي تهران ساخت و ساز انجام شد.
وي با بيان اينكه در طرح‌هاي جديد جامع و تفصيلي تهران نيز اين موضوع مورد توجه قرار گرفته است گفت: انچه در طرح‌هاي تفصيلي و جامع آمده مي‌تواند در كميسيون‌هاي تخصصي و شوراي شهر تهران تدقيق و تنظيم شود. سعيدي رضواني با اشاره به اينكه برخي از شهرسازان در ادوار گذشته با علم بر اينكه ساخت و سازشان روي گسل‌ها انجام مي‌شود باز به اين امر مبادرت مي‌كردند، افزود: اين نوع ساخت و سازها هم گران و هم خطرناك هستند.
از سويي به دليل اينكه بايد از سازه‌هاي پيچيده ضد زلزله استفاده شود گران تمام مي‌شود و از سوي ديگر به هر ترتيب خطر تخريب اين سازه‌ها پس از زلزله صفر نيست. اين استاد شهرسازي با اشاره به شهر آنكارا كه در سال 1920 ساخته شده است، گفت: در تمام شهرهاي جديد به موضوع ساخت و ساز روي گسل‌ها توجه مي‌شود. روي خود گسل‌ها ساخت و ساز مسكوني نمي‌شود، در مناطق نزديك‌تر ساختمان با تراكم كمتري احداث شده و در مناطق دور از گسل ساخت و سازهاي اصلي شهر انجام مي‌شود.
