سخنگوی قوه فضاییه در پاسخ به سوالی درباره ادعاهای مطرح شده توسط بقایی گفت: مسائلی که توسط این فرد مطرح شده صحیح نیست و هر مقداری که قانون اجازه بدهد از جمله دست خط ایشان به ویژه موضوع انتقال از سوئیت به بند عمومی، توسط دادستان تهران اطلاعرسانی میشود. انشاءالله پرونده هم رسیدگی شود، مسائل مالی هم مشخص میشود.
اژه ای در پاسخ به سئوال یکی از خبرنگاران درباره اظهارات حمید بقایی پس از آزادی از زندان و حرفهای مطرح شده توسط وی علیه قوه قضاییه و شخص سخنگوی دستگاه قضا و اینکه او مانند زمان وزارت اطلاعات دروغ میگوید، اظهار داشت: آنچه را که لازم است در خصوص این پرونده دادستان تهران توضیح میدهد.
وی افزود: اگر لازم باشد، دادستان اقدام میکند و من فقط به دوستان قضایی خود توصیه دارم، زبان نامهربان برخی افراد باعث نشود، از مرز عدالت خارج شویم. همواره توصیه کردیم و میکنیم که اگر افرادی خلاف قانون عمل کنند، به ضرر خودشان است و طبیعتا تحت تعقیب قرار میگیرد و فرقی نمیکند چه جریان یا فردی باشد. در این خصوص نیز دادستان تهران با تشخیصی که خواهد داشت، در چارچوب قانون وارد میشود.
وی در پاسخ به سئوال دیگری درباره تعیین وزیر جدید دادگستری و اینکه تعاملی در این خصوص با دستگاه قضایی صورت گرفته است یا خیر؟ گفت: از جمله وزرایی که سه قوه در آن نقش دارند، وزیر دادگستری است و در باره سایر وزرا این طور نیست و با معرفی رییسجمهور و رأی اعتماد مجلس وی مشخص میشود. وزیر دادگستری از ناحیه قوه قضاییه پیشنهاد میشود و دولت هم اقدام میکند و مجلس نیز متعاقبا رای میدهد. گزینههایی مطرح بوده و هست اما هنوز قطعی نشده است. افرادی تا الان مطرح شدند و این فرد طبیعتا به زودی به صورت رسمی مطرح میشود. البته تعاملاتی وجود دارد و درباره افراد مطرح صحبت میشود و معمولا نیز با تعامل، وزیر دادگستری معرفی و معین میشود.
محسنی اژهای در ادامه نشست خبری در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه گفته میشود ربایندگان کودک هشت ماهه با فیش حقوقی آزاد شده بودند گفت: اولاً به خانواده عزیز این کودک هشت ماههای که این جانیان به نحوی جان او را گرفتند، تسلیت میگویم. همچنین توصیه شده که پرونده با سرعت و توام با دقت بررسی شود و هر چه سریعتر این جانیان به مجازات مقرر در قانون برسند.
سخنگوی قوه قضاییه افزود: این پرونده به جهاتی برای رسیدگی به تهران احاله شد. یک جهت این بود که خانواده این کودک هشت ماهه در تهران مستقر هستند. ضمن اینکه شروع این جنایت و ربودن ماشین با آن کیفیت از تهران شروع شد بنابراین پرونده به تهران احاله شد و رسیدگی در تهران انجام می شود.
وی بابیان اینکه «مسائلی که درباره پرونده متهمین مطرح شده، صحت ندارد» گفت: گفته شده بود که یکی از متهمان 130 سابقه سرقت دارد و با یک کفالت آزاد شده و زمان آزادی این جرم را مرتکب شده که صحت ندارد. همچنین گفته شد که با یک فیش حقوقی آزاد شده که خلاف است و مطلقا صحت ندارد. آقای اسماعیلی رئیس کل دادگستری استان تهران گزارش داده که 130 فقره سرقت این متهم صحت ندارد. یک پرونده سرقت داشته که دستگیر شده است. در اثنای تحقیقات مشخص شده 12 فقره سرقت داخل ماشین انجام داده و 14 ماه بازداشت بوده است. بیش از این مقدار بازپرس یا دادسرا نمیتواند متهم را نگه دارد. بعد از 14 ماه بازداشت با قرار وثیقه 160 میلیون تومانی آزاد شده است؛ بنابراین با قرار کفالت آزاد نشده و 130 فقره سرقت هم نداشته است و در تحقیقات مشخص شده 12 فقره سرقت داخل ماشین داشته است که در این ارتباط نیز مجموعا به 55 ماه حبس و رد مال محکوم شده است که البته طبق قانون آیین دادرسی جدید اگر کسی دارای محکومیت مختلف باشد، به اشد آن محکوم و حکمش اجرا میشود و 3 سال از این 55 ماه قابل اجرا بوده است.
محسنیاژهای درباره متهم دوم این پرونده نیز گفت: نفر دوم نیز با 4 گرم شیشه دستگیر شده بود. تا زمانی که محکوم شده بود و محکومیت پایان نیافته بود، آزاد نشده و در دادگاه به دو سال حبس، جزای نقدی و 50 ضربه شلاق محکوم شده و اردیبهشت 95 محکومیتش تمام شده و پس از پایان محکومیت از زندان آزاد شده است.
وی در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه قتل بنیتا شبهعمد است یا عمد گفت: در اینکه چه چیزی ثابت میشود قاضی و بازپرس باید اظهارنظر کنند. در مورد تفاضل دیه نیز ماده 428 قانون مجازات اسلامی، تعیین تکلیف کرده است. در این ماده آمده که در مواردی که جنایت نظم و امنیت عمومی را برهم زند یا احساسات عمومی را جریحهدار کند مثل این مورد یا برخی موارد مشابه مثل قتل آتنا و مصلحت در اجرای قصاص باشد و خواهان تمکن تفاضل دیه را نداشته باشد، با درخواست دادستان و تایید رییس قوه قضاییه، مقدار مذکور از محل بیت المال پرداخت میشود.
وی در پاسخ به این سؤال که یکی از روزنامهها نوشته که در ماجرای بنیتا پلیس مقصر است ، آیا انصاف است که نسبت به پلیس در پرونده آتنا و بنیتا این طور قضاوت شود؟ گفت: نه تنها انصاف نیست، کاملا بی انصافی است. پلیس ما نهایت تلاش خود را در هر قضیهای، انجام میدهد و خوشبختانه نیروی انتظامی ما بالنده و رو به پیش است. در سال های اخیر هم در بحث پیشگیری و نیز کشف جرایم خوب عمل کرده است.
محسنی اژهای در ادامه صد و پانزدهمین نشست خبری قوه قضائیه با تاکید بر اینکه «قاضی باید طبق قانون عمل کند»، گفت: اگر قاضی طبق قانون عمل نکند، باید به او اعتراض شود. اگر به قانون عمل نشود نمیتوان گفت که عدالت وجود دارد. یکی از شاخصههای وجود عدالت اجرای قانون است.
وی افزود: شاید کسانی هم به قانون اعتراض داشته باشند. برای مثال، دولت دوم خردادی به قانونی اعتراض داشت. من حکم اختلاسی را تایید کردم و به من گفتند بخاطر این میزان از مبلغ تایید کردید؟ موضوع به دادگاه تجدید نظر آمده بود و من حکم را تایید کرده بودم و به من گفتند برای مثال این را بخاطر یک میلیون تایید کردید؟ من هم گفتم یک میلیون سهل است و مواد قانون را برایشان خواندم. برای مثال گفتم اگر 10 هزار تومان باشد به این شکل است. اگر کارمند دولت بالای 100 هزار تومان باشد به این شکل است. مدیر کل به این ترتیب. پایینتر از مدیر کل به این ترتیب. اگر مدیر کل به بالا باشد 5 تا 10 سال حبس، دو برابر مبلغ اختلاس جزای نقدی. شلاق. انفصال و رد مال محکوم میشود.
سخنگوی دستگاه قضا اضافه کرد: اعتراض شدید با لحن بدی نسبت به این قانون داشتند. من هم گفتم در شعار انتخاباتی دولت شما این بود که میخواهم به قانون ملتزم باشم. خب اگر قانون بد است باید اصلاح شود. همین امروز قانون آئین دادرسی کیفری مصوب 1392 که در سال 94 اجرایی شد به قاضی تکالیفی را اصرار میکند. مثلا در جایی که قاضی قرار بازداشت موقت میدهد. برای مثال در قانون قبل درباره جرائمی مثل رشوه، قرار بازداشت موقت به مدت یک ماه الزامی بود، اما این الزام در قانون جدید برداشته شد و دیگر قرار بازداشت الزامی ندارد.
وی گفت: در همه موارد قانون به قاضی اجازه نمیدهد که قرار بازداشت موقت صادر کند. طبق ماده 237 گفته شده قاضی می تواند در مواردی قرار موقت صادر کند. قانون در این موارد خاص که احصا شده این اجازه را میدهد. یا ماده 237 میگوید صدور قرار بازداشت موقت جایز نیست مگر در مورد جرائم زیر که دلایل و امارات کافی بر توجه اتهام به متهم دلالت کند که 5 – 6 مورد در این باره را تاکید کرده است.
محسنیاژه ای خاطر نشان کرد: ماده 231 هم همین موارد را هم به مواردی دیگر مقید کرده است. قاضی در این موارد هم دستش باز نیست که به صورت مطلق قرار بازداشت موقت صادر کند. در این ماده گفته میشود صدور قرار بازداشت موقت در موارد ماده قبل منوط به یکی از شرایط زیر است که شرایط الف، ب و پ دارد. مثلا فرار کند یا بیم تبانی باشد. طبق قانون ظرف دو ماه بازپرس موظف است اگر هنوز موجبات قرار باقی است، قرار را ابقاء کند. دلایل بگوید و به متهم ابلاغ شود که متهم هم حق اعتراض دارد. اگر غیر از جرائم ماده 302 بود، تا یک ماه بازپرس باید قرار را ابقاء کند و ابلاغ کند.
سخنگوی دستگاه قضا بیان کرد: در ادامه ماده 242 گفته شده در هر صورت چه در موارد ماده 32 و غیر آن در موارد صلب حیات حداکثر تا 2 سال و در سایر موارد تا یک سال بیشتر نمیتواند قرار بازداشت موقت باشد. خیلیها مدعیاند که قرار بازداشت صادر شد فرد باید تا انتهای تکمیل پرونده در بازداشت باشد. قانون این اجازه را نمیدهد. دست بازپرس بسته است. ملزم است قرار را تعیین و تکلیف کند و همچنین موظف است قرار موقت را به قرار دیگری تبدیل کند. مثلا میگویند چرا فلان فرد آزاد شد؟ شاید بازپرس دلایل کافی برای ابقای بازداشت نداشته باشد. برای مثال دلیل بیم تبانی بوده ، اما فرد دیگر دستگیر شده و بازپرس نمیتواند قرار بازداشت موقت را ادامه دهد.
وی اضافه کرد: یا اینکه از دو ماه گذشته بازپرس باید دلایل ابقاء را بگوید. اگر دلایل تمام شود، قاضی دادسرا ملزم است که قرار را تبدیل و یا تخفیف دهد. در مورد پرونده اخیر که دوستان سوال کردند قرار وثیقه 50 میلیارد تومانی بود. نسبت به آن اعتراض شد و دادگاه هم معتقد بود که باید تخفیف داده شود و تخفیف هم داده شد. براساس ماده 243 قانون مذکور بازپرس میتواند اگر چه الزامی هم نیست که در تمام مراحل تحقیق با رعایت مقررات قرار را تشدید یا تخفیف دهد.
سخنگوی دستگاه قضا افزود: مثلا ممکن است قراری به کفالت صادر شود و بگویند چرا به وثیقه تبدیل شد یا قرار وثیقه یک میلیارد تومانی صادر شو، گزارشات دیگری به دست بازپرس برسد و متوجه شوند که قرار بازداشت یک میلیاردی کم است و آن را به ۱۰ میلیاردی تشدید کنند که اگر دادستان متهم یا وکیل اعتراض داشته باشند میتوانند اعتراض کنند. در مورد موضوع اخیر هم که سوال شد ۱۳۰ فقره نبوده. فرد با فیش حقوقی آزاد نشده اصلا آزاد نشده؛بلکه پایان محکومیت دو سال حبس آزاد می شود.
محسنی اژهای گفت: مطلب دیگری را هم که باید تاکید کرد این است که دستگاههای پیشگیری امنیتی و نیروی انتظامی باید به این موضوع توجه کنند که اطلاعات مجرمین حرفهای و خطرناک باید در بانک اطلاعاتی ثبت شود. آیین نامه این بانک اطلاعاتی نوشته شده و این افرادی که حرفهای و خطرناک هستند باید مراقبتهایی نسبت به آنها انجام گیرد.
خبرنگاری از سخنگوی دستگاه قضا پرسید که رئیس پلیس اخیرا گفته بود ۶۰ درصد از افرادی که درعملیات ۴۸ ساعته دستگیر شدهاند، سابقهدار بوده اند. قوهقضائیه قرار بود با توجه به نظام مراقبتی پس از خروج از زندان دستبندهای الکترونیکی در نظر گیرند؛ آیا در اینبار برنامهای ندارید؟ محسنی اژهای گفت: در مواردی نیروی انتظامی طرح یا مانوری اجرا میکند. عده زیادی را به صورت دسته جمعی دستگیر میکند و به این معنا نیست که تمام این افراد متهمند و اتهامشان ثابت شود. برای مثال ۵۰ نفر دستگیر میشوند و در آن زمان که در حال دستگیری هستند نمیتوانند تشخیص دهند که کدام متهمند. برای مثال در برخی پارتیهای شبانه که موارد مجرمانهای مانند شرب خمر و ابتذال وجود دارد، عدهای دستگیر می شوند. آیا همه مجرم تلقی میشوند؟ خیر. در مورد این ۴۰ درصد یا ۶۰ درصد برخی از آنها که دستگیر میشوند ممکن است همه متهم نشوند. برخی یک یا دو روزه یا حتی کمتر آزاد میشوند و رسیدگی برخی از آنها حتی به پرونده کیفری هم نمیرسد. شاید برخی از آنها را هم خود پلیس آزاد کند.
وی افزود: در مورد موضوع پابندها هم قانون اجازه میدهد با یک شرایطی که آییننامه هم نوشته و ابلاغ شده به جای تحمل حبس در زندان در جای مخصوصی که قاضی تعیین میکند آن فرد با پابند الکترونیکی بتواند حبس خود را خارج از زندان تحمل کند. این موضوع برای مجرمینی که محکومیتشان در زندان به پایان میرسد نیست. برای کسانی است که محکوم به حبس شدهاند. ما در اینباره مشکلات بودجهای داریم. موضوع به صورت آزمایشی آغاز شده و توسعه پیدا کرده است. اگر بودجه کافی بود این موضوع سرعت بیشتری پیدا میکرد. حتما هم ضرورت دارد این بانک اطلاعاتی تکمیل شود تا مجرمین خطرناک همزمان با رسیدگی توسط ضابطین، مراقبتهایی نسبت به آنها انجام گیرد که این موضوع هم در شرف اقدام است بانک تشکیل شده که باید تکمیل شود تا به صورت آنلاین دستگاه ها از آن بهره ببرند.
محسنیاژهای در ادامه نشست خبری در پاسخ به سؤال دیگری مبنی بر اینکه برخی افراد کماکان به شورای نگهبان هجمه دارند و اعضای شورا را به قانونشکنی در ماجرای 88 متهم کردهاند، گفت: در قانون مطبوعات این مسئله برای رسانهها پیشبینی شده است. چنانچه کسی توهین و افترا به مقامات داشته باشد، میتوان ورود کرد. امروز افرادی علیه نهادهایی که موثر هستند، سعی در تخریب دارند. خوشبختانه این نهادها نیز تحت تاثیر این فضاسازیها قرار نگرفتند و نمیگیرند.
سخنگوی قوهقضاییه در پاسخ به سوالی درباره آخرین وضعیت پرونده حسین فریدون گفت: پرونده مسیر خودش را طی میکند و مانند سایر پروندهها در مرحله تحقیقات است. تحقیقات به صدور قرار رسید. زمانی میتوان قرار صادر کرد که توجه اتهام با قراین و شواهد و دلایل وجود داشته باشد. به این مرحله که رسید قرار صادر شد. قرار را که تامین کردند، از زندان آزاد شد و رسیدگی ادامه دارد و پرونده مفتوح است و پس از تکمیل، نهایتا بازپرس اظهارنظر میکند.
محسنی اژه ای درپاسخ به سوالی درباره اقدام قوه قضاییه در مقابل بازداشت ایرانیان در آمریکا گفت: آمریکا نه از کودتای سال 1332 بلکه در همین ماههای اخیر، خوی سلطهجویی خود را نشان داده و هر کسی منصف باشد، به این خوی آمریکا پی برده و به همین خاطر به هیچ چیز آمریکایی نمیشود اعتماد کرد. به قرارداد کتبی و قول آمریکا نمیشود دل خوش و اعتماد کرد. قوه قضاییه قوه مستقلی است و به هیچوجه به آمریکا و امثال آمریکا اجازه دخالت نمیدهد و طبق قانون فرد ایرانی محاکمه میشود و اگر فرد غیرایرانی هم در قلمرو ایران مرتکب جرم شود، رسیدگی میشود.
وی افزود: در ارتباط با افراد دو تابعیتی، ما دو تابعیتی را قبول نداریم، ثانیا طبق قانون محاکمه میشوند. آمریکا زبان تهدید دارد. امروز زبان تهدید آمریکا کارآیی ندارد. کارهایی که آمریکا میکند مطمئن باشید بیپاسخ نمیماند. متاسفانه بسیاری از ایرانیان تحت فشار ظالمانه آمریکا هستند که میخواهیم آنها را آزاد کنند و ثانیا طبق قانون برخورد شود و زور نگویند و چون دستشان به جمهوری اسلامی نمیرسد، به اتباع ایرانی ظلم نکنند. مطمئن باشند که جمهوری اسلامی با زبان تهدید به هیچ وجه تسلیم آمریکا و امثال آن نمی شود.