نماینده زرتشتیان در مجلس شورای اسلامی سرمایه‌های انسانی را بزرگترین و با ارزش‌ترین سرمایه‌های کشور دانست و با تاکید بر ضرورت پرهیز از بی‌تفاوتی نسبت به مهاجرت ایرانیان به خارج از کشور گفت که باید علاقه‌مندی و دلبستگی به کشور را در این افراد بیشتر کنیم.

اسفندیار اختیاری در گفت‌وگو با ایسنا اظهار داشت: مهاجرت نخبه‌ها جنبه‌های مختلفی دارد که مهاجرت علمی یک بخش آن است. ما همچنین با مهاجرت سیاسی و اجتماعی هم روبرو هستیم که شاید آن‌ها هم به نوعی نخبه سیاسی یا اجتماعی باشند. یکی از مهمترین علت مهاجرت، عدم مناسب بودن امکانات در داخل کشور با نیازها است. مثلا کسی مثل پرفسور سمیعی در شرایطی از ایران خارج می‌شود که هیچ امکاناتی برای داشتن یک کلینیک بزرگ مغز و اعصاب نیست که در اختیار او قرار گیرد. در این صورت اگر او در ایران نگهداشته شود حتی به بشریت ظلم می‌شود؛ زیرا او می‌تواند به خیلی از انسان‌ها کمک کند تا زنده بمانند،‌ اما کاری که باید انجام شود این است که دلبستگی این فرد به کشور نباید قطع شود و دیگر این‌که او در زمان‌های مختلف دعوت شود که فکر و تخصصش را برای افراد علاقه‌مند در ایران ارائه کند و از او که در همه جای دنیا، نام ایران را مطرح کرده به عنوان قهرمان علمی یاد شود.

رئیس کمیته پژوهش و فناوری مجلس در ادامه یادآور شد: مهاجرت لزوما خیلی بد نیست، اما اگر اقدامی شود که از تخصص این افراد در داخل کشور استفاده شوند تاثیر بسزایی بر روی پیشرفت کشور خواهد داشت. اگر امکاناتی وجود داشته باشد و این افراد در ایران زندگی نکنند ظلم به کشور است، اما اگر امکاناتش نیست باید از سویی امکانات را فراهم کرد که این افراد امکان حرکت در کشور را داشته باشند؛ از سوی دیگر باید ارتباطات را با این نخبه‌ها به طور مستمر برقرار کرد.

اختیاری با تاکید بر ضرورت پرهیز از بی‌تفاوتی در مورد مهاجرت تصریح کرد: در صورت مهاجرت افراد  علاوه بر سرمایه انسانی، سرمایه مالی کشور هم خارج می‌شود. وقتی فردی .Ph.D  می‌گیرد، برایش هزینه زیادی شده و وقتی به کشور مقصد می‌رود، علاوه بر اینکه این سرمایه گذاری را با خود می‌برد زمان سپری شده را نیز به کشور مقصد منتقل می کند. با فرض ۱۰ سال زمانی که  صرف تحصیل یک دکترا شده است، این زمان به کشور مهاجرت پذیر انتقال پیدا کرده و آن کشور با جذب این‌ سرمایه های انسانی با سرعت بیشتری به جلو حرکت می‌کند.

رئیس کمیته پژوهش کمیسیون آموزش مجلس با اشاره به آمار بنیاد ملی نخبگان از مهاجرت ایرانیان گفت: براساس این آمار بیش از نیمی از مهاجران ایرانی به کشورهای اروپایی، آمریکا و کانادا دارای تحصیلات دانشگاهی هستند. همچنین نرخ مهاجرت ایران نسبت به کل جمعیت ۱.۱ درصد تا سال ۲۰۱۶ بوده و نسبت تعداد دانشجویان ایرانی خارج از کشور به دانشجویان داخل هم ۱.۱ درصد است.

وی همچنین با بیان این‌که ایران از نظر تعداد دانشجویان در آمریکا در سال ۲۰۱۴-۲۰۱۵ در رتبه یازدهم قرار دارد، اضافه کرد: البته نرخ افزایش تعداد دانشجویان ایرانی در آمریکا از سال‌های ۹۲ تا ۹۶ کاهش داشته و از ۲۵ درصد به ۸ درصد رسیده است.

اختیاری خاطر نشان کرد: کشورهایی هستند که افراد باهوش را جذب می کنند. این ها به طور طبیعی باعث افزایش سطح زندگی در آن کشور می شود. این سیاست برتری طلبی مدرن، باعث شده تا بی هیچ جنگ، کشتار و دردسری، با نگه داشتن افراد نخبه و باهوش در صف سفارتخانه‌ها به اهداف خود برسند.

این نماینده مجلس،‌ ادامه داد: در وهله اول باید سعی کرد این افراد را در کشور نگه داشت،‌ اما اگر امکانات لازم برای نگه داشتن این‎‌ نخبه‌ها وجود ندارد، سعی شود ارتباطشان با داخل حفظ گردد.  طبیعتا برخورد قهری هم در این زمینه جواب نمی‌دهد و باید از آن پرهیز کرد. مهم این است که زمینه‌ها آماده شود و بررسی شود هر نخبه‌ای به چه علتی از کشور خارج می‌شود. اگر این نخبه‌ها امکانات و فضای مناسب می‌خواهند، در اختیارشان قرار گیرد.

اختیاری با بیان اینکه ایرانی‌های مقیم خارج از کشور هنوز هم به ایران علاقه‌مند هستند گفت: باید این بعد را تقویت کرد و به کسانی که به پیشرفت کشورشان علاقه‌مند هستند احترام گذاشته شود و زمینه این پیشرفت فراهم گردد. نکته مهم رعایت اصل شایسته سالاری است. در برخی از موارد افراد نخبه که قابلیت‌های مختلفی دارند می‌بینند شایسته سالاری رعایت نمی‌شود و جایگاهی برای آنها در راستای پیشرفت کشورشان وجود ندارد. اما به هر حال این علاقه‌مندی در این افراد وجود دارد. اگرچه آنها ممکن است به دلایل مختلف به کشور برنگردند. اما باید روی علاقه‌مندی این افراد به کشور بیشتر توجه شود.

نماینده زرتشتیان در مجلس با تاکید بر ضرورت بزرگداشت چهره‌های شناخته شده ایرانی در خارج از کشور گفت: متاسفانه هنگامی که کسی از دنیا رفت برایش بزرگداشت گرفته می‌شود،‌  این اشتباه است. باید برای نخبه‌های ایرانی در هر کجای دنیا هستند، هنگامی که هستند و همیشه باشند، بزرگداشت ارزشمندی برگزار شود. این کار خیلی ساده است. آمار و اطلاعات این افراد وجود دارد. باید آنها شناسایی و به ایران دعوت شوند و برای این بزرگان مراسم بزرگداشت گرفته شود و کمک شود که ارتباط آنها با کشور قوی‌تر و مستحکم تر گردد. روانشاد دکتر مریم میرزاخانی کسی نبود که شناخته شده نباشد. زمانی که جایزه نوبل ریاضی، فیلدز، خود را دریافت کرد،‌ در ایران این خبر اعلام شد. چرا نباید سالانه چنین افرادی  به کشور دعوت شود و از علم و تجربه آنان استفاده شود؟

اسفندیار اختیاری تاکید کرد که در هر حال بزرگ‌ترین سرمایه ایران، سرمایه انسانی است. ذخایر نفت و گاز روزی تمام می‌شود،‌ اما آنچه همواره در بستر تاریخ تاثیرگذار خواهد بود. سرمایه انسانی کشورهاست.