کارشناس سازمان حفاظت محیط زیست با تاکید بر اینکه سم‌پاشی با هدف از بین بردن سفیدبالک‌ها در علوم اکولوژی مردود است، گفت: تا یکی دو هفته آینده به دنبال افت دما سفیدبالک‌ها از بین می‌روند.

علیرضا نادری - حشره‌شناس- در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به اینکه خاستگاه سفیدبالک‌ها مناطق نیمه گرمسیری است، تصریح کرد: این گونه در آسیای جنوب شرقی زندگی می‌کند و از آنجا به سایر نقاط منتقل می‌شود. این گونه که به‌غلط به مگس سفید مشهور شده، میزبان‌های متعددی دارد. درخت توت مهمترین میزبان سفیدبالک است که تعداد بسیاری از آن در تهران وجود دارد.  

غفلت از ورود حشرات غیربومی از طریق گونه‌های خارجی

این حشره‌شناس با تاکید بر ضرورت توجه به گونه‌های بومی و اجتناب از کاشت گونه‌های غیربومی اظهار کرد: بسیاری از حشرات و آفات از طریق محصولات کشاورزی یا گل و گیاهان وارداتی به کشور نفوذ می‌کنند. یکی از اشتباهات گذشته این است از سیستم‌های کاشت درختان غیر بومی برای توسعه فضای سبز شهرها استفاده شد که کاشت توت در تهران نمونه بارز این روش غلط است چون توت تهران برای آسیای جنوب شرقی است و گونه بومی ایران محسوب نمی‌شود.

نادری با بیان اینکه هشدار اساسی در مورد گونه‌های غیر بومی است، گفت: امروز که در مورد سفیدبالک‌ها صحبت می‌کنیم؛ ممکن است یک حشره دیگر در حال ورود و طغیان به کشور باشد و ما از آن بی‌اطلاع باشیم. چون ممکن است با هر گیاهی که وارد کشور می‌شود و هر گونه غیر بومی که در شهرها می‌کاریم، زمینه را برای یک فاجعه بزرگ رقم بزنیم.  

وی افزود: وقتی در شهری درختان غیر بومی داشته باشیم حشراتی که روی درختان بومی زندگی می‌کردند از بین می‌روند و فضا برای تولیدمثل حشرات غیربومی مهیا می‌شود این درحالیست که حشرات شکارگر گونه‌های جدید وجود ندارد. در شرایط کنونی بسیاری از گیاهان بومی تهران از بین رفته‌اند در حالی‌که می‌شد با آبیاری و حفظ آنها یک باغ گیاهشناسی داشته باشیم.

تاثیر افت دما در از بین رفتن سفیدبالک قطعی است

نادری در ادامه به تاثیر کاهش دما بر از بین رفتن سفیدبالک‌ها تاکید کرد و گفت: هفته پیش که هوا گرمتر بود در پارک پردیسان (محل سازمان حفاظت محیط زیست) تعداد سفیدبالک‌ها چندین برابر بود، حتی در نیمه شمالی شهر تهران که بسیار وفور پیدا کرده بودند به دلیل کاهش دما طی چند روز اخیر، تعداد سفیدبالک‌ها تا حد قابل توجهی کاهش پیدا کرده است.
کاهش سفیدبالک‌ها در نیمه شمالی تهران

وی افزود: افت دما در نیمه شمالی تهران واضح‌تر از مناطق مرکزی است،به همین علت تعداد سفیدبالک‌ها در این منطقه کمتر از مناطق مرکزی است البته تعدادی زیاد خودروها در مرکز شهر که باعث تولید گرما می‌شوند، در افزایش دمای زیستگاه حشره سفیدبالک‌ها غیر قابل انکار است.

این کارشناس سازمان حفاظت محیط زیست در ادامه اظهار کرد: صد درصد سفید بالک‌ها تحت تاثیر افت دما قرار می گیرند و از بین می روند اما احتمال دارد این حشره بتواند خود را با شرایط جدید تطبیق بدهد و تا مدتی زنده بماند ولی این به این معنا نیست که بتواند پاییز و زمستان را تحمل کند بنابراین بی شک تا یکی دو هفته دیگر به دنبال افت دما سفیدبالک‌ها از بین می روند مگر اینکه افزایش ناگهانی و بی‌سابقه دما داشته باشیم.

وی افزود: برخی از شهروندانی که اعتراض به سفیدبالک‌ها دارند، خود با اقداماتی مثل استفاده بیش از حد و غیر ضروری از خودرو و افزایش گرما در وخیم‌تر شدن شرایط زیست محیطی نقش دارند، چون باعث افزایش دمای شهر تهران می‌شوند و شرایط بسیار مساعدی برای بسیاری از حشرات از جمله سفیدبالک‌ها ایجاد می‌کنند.

 

نادری اضافه کرد: در شرایط کنونی نیاز به باران داریم چون سفیدبالک بال‌های ظریفی دارد که با بارش به گیاهان می‌چسبد و از بین می‌رود. سال گذشته در این مقطع بارندگی  داشتیم که تاثیر بسیاری در از بین رفتن این حشره داشت.

 

سم‌پاشی؛ روش غلط شهرداری تهران در مقابله با سفیدبالک‌ها  

این حشره‌شناس در ادامه ضمن مردود دانستن روش سم‌پاشی برای مقابله با سفیدبالک‌ها تصریح کرد: سم‌پاشی نه تنها باعث از بین رفتن این حشره نمی‌شود بلکه بعد از چند روز تعداد بسیاری از آن‌ها مجددا طغیان می‌کنند، افزون بر این سم‌پاشی سلامت انسان‌ها را تهدید می‌کند. متاسفانه شهرداری تهران برای آرام کردن اعتراض شهروندان تهرانی در برخی نقاط شهر سم‌پاشی می کرد که همواره نسبت به غلط بودن این کارهشدار داده‌ایم.

وی ، در مورد راهکارهای از بین بردن سفیدبالک‌ها گفت: در کشورهای پیشرفته در معضلات مشابه صبر می‌کنند چون اکولوژی در حشرات بسیار پیچیده است زمان بسیاری طول می‌کشد تا حشره‌ تازه‌ وارد به یک منطقه با سایر عوامل محیطی به تعادل برسد. باید منتظر گذر زمان حداقل ۱۰ ساله باشیم تا حشرات شکارگر سفیدبالک‌ها مثل انواع کفشدوزک‌ها، بال‌توری‌ها، زنبورهای پارازیته و تعدادی از انواع مگس‌ها جمعیت سفیدبالک را کنترل کنند.

 

جمع‌آوری نوزادان سفیدبالک راهکار کاهش جمعیت این حشره

نادری در مورد اقدامات صورت گرفته برای کنترل جمعیت سفیدبالک‌ها اظهار کرد: جمع‌آوری نوزادان زمستان‌گذران حشره با همت موسسه گیاه‌پزشکی کشور در سازمان حفظ نباتات صورت گرفته تا جمعیت آنها کنترل شود اما باید به هیچ وجه نمی ‌توان جمعیت سفیدبالک‌ها را به طور کامل از بین برد. تنها سرمای زیر صفر آن هم به مدت یک ماه می تواند جمعیت این حشره را تا حد بسیار زیادی از بین ببرد.

نادری در پاسخ به این پرسش که سازمان حفاظت محیط زیست چه وظایفی برای کاهش سفیدبالک‌ها دارد، گفت: وظیفه سازمان حفاظت محیط زیست نیست که به جلوگیری از ورود آفات تمرکز و توجه داشته باشد چون نظارت بر ورود گونه‌های غیربومی و کاشت گونه‌های غیربومی بر عهده این سازمان نیست. ضمن اینکه در کشور ما محیط زیست برای مردم و مسئولان مسئله دست چندم محسوب می‌شود اما وقتی پای مشکلات به میان می‌آید از محیط زیست توقع دارند که درصدد حل مشکل باشد. باید بودجه، امکانات و نیروی انسانی کافی در اختیار سازمان حفاظت محیط زیست قرار گیرد و بعد انتظار حل مشکلات را از این سازمان داشته باشیم.

پیش از این نیز محمد ابراهیم فرآشیانی - رئیس بخش تحقیقات حفاظت و حمایت جنگلها و مراتع کشور گفته بود: برای کنترل آفت سفید بالک می‌توان از راه‌های زراعی و کنترلی استفاده کرد. هرس سبز درختان توت، استفاده از تله‌های رول زرد و نصب کارت زرد روی درختان توت، آبشویی با صابون حشره‌کش پالیزین از جمله راه‌های کنترل جمعیت سفیدبالک است.