معرفی 3 منبع جایگزین برای مغز استخوان

محققان گروه پژوهشکده معتمد جهاد دانشگاهی طی مطالعه‌ای، 3 منبع را به عنوان جایگزین برای مغز استخوان پیشنهاد کردند که تامین آنها مشکلات و دشواری‌های مغز استخوان را ندارد.

به گزارش ایسنا، دکتر بهنام صادقی، مدیر گروه پژوهشی ایمنی درمانی سرطان و پزشکی ترمیمی پژوهشکده معتمد جهاد دانشگاهی و مجری طرح فوق گفت: با توجه به اینکه، شرایط التهابی مزمن که به‌ وسیله موتاسیون‌های ژنتیکی، بیماری‌های اتوایمیون و در معرض قرار گرفتن در مقابل فاکتورهای محیطی ایجاد می‌شود، می‌تواند ریسک ابتلا به سرطان را افزایش دهد؛ مطالعات اپیدمیولوژیکی نشان داد که بیش از 25 درصد از مرگ‌و میر ناشی از سرطان به دلیل التهاب مزمن بوده است. اگرچه التهاب به‌عنوان یک واکنش محافظتی متمرکز یافته بافتی با علائمی چون درد، قرمزی، تورم و در بعضی مواقع از دست دادن عملکرد مشخص شده است، امروزه نقش آن در بعضی از بیماری‌ها مانند سرطان به‌خوبی شناخته شده است.

دکتر صادقی ادامه داد: التهاب حاد که به‌عنوان عکس‌العمل دفاعی محسوب می‌شود، اگر به التهاب مزمن تبدیل شود، می‌تواند به سرطان، دیابت، بیماری‌های قلبی عروقی، ریوی و عصبی منجر شود؛ لذا، یکی از روش‌های درمانی که امروزه توجه بسیاری از محققان را به خود جلب کرده است، سلول درمانی به عنوان درمان کمکی برای بیماری‌های ایمونولوژیک (بیماری‌های مزمن و خودایمنی) و غیر ایمنولوژیک (مهندسی بافت، ترمیم، بیماری‏‌های تخریب‌کننده و بدخیم از جمله سرطان) است.

مدیر گروه پژوهشی ایمنی درمانی سرطان و پزشکی ترمیمی پژوهشکده معتمد جهاد دانشگاهی افزود: از مهم‏ترین کاندیدهایی که برای این خط درمانی جدید مطرح می‌شوند می‌توان به سلول‌های بنیادی بزرگسالان که تحت عنوان سلول‌های بنیادی مزانشیم معرفی می شوند اشاره کرد. سلول‏‌های بنیادی مزانشیمی سلول‌های بالغ غیر خونساز چند ظرفیتی و خودنوساز هستند. این سلول‌ها اولین بار از مغز استخوان جدا شده و به عنوان استاندارد طلایی در مطالعات سلول درمانی به حساب می‌‏آیند. یکی از بزرگ‏ترین چالش‌های استفاده از سلول مزانشیم مغز استخوان در سلول درمانی، روند پردرد بودن و پرهزینه بودن استخراج این سلول‌ها است که استفاده از این سلول‌ها را به عنوان کاندید برای پیوند آلوگرافت (پیوند از فرد دیگر به بیمار) با محدودیت مواجه کرده است.

دکتر صادقی اضافه کرد: گروه پژوهشی ایمنی درمانی سرطان و پزشکی ترمیمی پژوهشکده معتمد جهاددانشگاهی، در این مطالعه 3 منبع بافت چربی، جفت و پرده جنینی را به عنوان جایگزینی برای مغز استخوان پیشنهاد می‌کنند که تامین آنها مشکلات و دشواری‌های مغز استخوان را ندارند. در واقع بافت جفت و پرده‌های جنینی پس از عمل سزارین از نوزاد جدا شده و به عنوان زباله‌های بیمارستانی دور ریخته می‌شوند. بافت چربی نیز به راحتی با استفاده از عمل ساکشن قابل جداسازی است. پس از بررسی نتایج حاصل از این مطالعه و با مقایسه ویژگی‏‌های فنوتیپی، توانایی تکثیر، تمایز و تعدیل سیستم ایمنی سلول مزانشیمی که از 3 بافت پیشنهادی انجام شد، با اثبات یکسان بودن ویژگی‌های حیاتی و ضروری سلول‌ها توانستیم نشان دهیم که توانایی هر یک از این سلول‌های مزانشیم در تمایز به استخوان، غضروف و چربی و همچنین تعدیل سیستم ایمنی با یکدیگر متفاوت است.

نتایج این مطالعه این امکان را در آینده ایجاد می‌کند که برای سلول درمانی با توجه به نوع بیماری فرد از منبع سلول مزانشیمی استفاده کنیم که بیشترین کارایی را برای فرد بیمار به همراه داشته باشد که این رویکرد ما را به سمت پزشکی شخصی سوق می‌دهد.

بر اساس اعلام روابط عمومی پژوهشکده معتمد جهاد دانشگاهی، طرح فوق به صورت پایان‌نامه دانشجویی دکتر سپیده کاظمی در گروه ایمنی درمانی سرطان و پزشکی ترمیمی پژوهشکده معتمد جهاددانشگاهی انجام شده و با عنوان مقاله "مقایسه ویژگی‌های سلولی بنیادی مزانشیم انسانی مشتق شده از مغز استخوان و بافت چربی و پرده جنینی در پنجاه و یکمین سمپوزیوم Stem cell، در میامی فلوریدا پذیرفته شده است.