المانیتور نوشت: پس از انقلاب در ایران، روابط تهران با اروپا در حوزه اقتصادی و حتی سیاسی، مانند گذشته باقی ماند. اما در بحث همکاری های نظامی، هیچگونه روابطی بین این دو وجود نداشت. با این حال، پس از امضای برجام، فضا برای همکاری میان تهران و همتایان اروپایی اش در حوزه نظامی بوجود آمده است:
به گزارش «انتخاب»؛ این وبسایت امریکایی در ادامه آورده است: اگر به گذشته نگاهی بیاندازیم، متوجه می شویم که ایران و اروپا همکاری هایی در حوزه نظامی البته در وسعت کوچک داشته اند. اما در زمان جنگ هشت ساله، اروپایی ها، تهران را تحریم تسلیحاتی کردند و شاید به همین خاطر است که فکر کردن در مورد همکاری نظامی بین ایران و اروپا در طی چند دهه گذشته، دور از ذهن بوده است.
یکی از اندک مواردی که دو طرف با یکدیگر در زمینه نظامی همکاری کردند به سال ٢٠٠٥ بازمی گردد که سازمان پلیس ایران هشت صد قبضه تفنگ ویژه تک تیراندازی نوع "اچ اس ٥٠" از اتریش و هشتاد میلیون فشنگ این نوع از جنگ افزار را از انگلیس خریداری کرد. هدف از فروش چنین جنگ افزاری به ایران کمک به این کشور در زمینه مبارزه با قاچاق مواد مخدر از افغانستان به ایران بود که در دوران رئیس دولت اصلاحات صورت گرفت و ایران در آن دوران روابط گرمی با اروپا داشت. دولت آمریکا این همکاری را تأیید نکرد و واکنش شدیدی از خود نشان داد و تهدید کرد شرکت هایی را که هر نوع جنگ افزاری را به ایران بفروشند تحریم خواهد کرد.
در سال٢٠٠٥ پس از اینکه محمود احمدی نژاد به ریاست جمهوری رسید، بین ایران و غرب روابط اقتصادی نیز تا حدودی متوقف شد چه رسد به همکاری در زمینه های نظامی.
حسن روحانی پس از پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری در سال ٢٠١٣ تلاش کرد تا با حل مسئله هسته ای که به یک معضل تبدیل شده بود، اوضاع را تغییر دهد. با امضای توافق هسته ای، ایران این امکان را یافت تا خود را به عنوان عامل تأمین کننده امنیت در منطقه معرفی کند و اعلام کرد که مایل است روابط خود را با همه کشورهای جهان و به ویژه کشورهای اروپایی گسترش دهد.
محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران در فوریه سال ٢٠١٦ در مصاحبه ای گفت اگر ایران بتواند خود را به عنوان تولید کننده امنیت و نه برهم زننده آن در منطقه نشان دهد در آن صورت هزینه اجرای تدابیر خصمانه علیه تهران به میزان چشمگیری افزایش خواهد یافت.
یکی از راهکارها برای دستیابی به این هدف، یافتن راهی جهت برقراری همکاری های نظامی با کشورهای اروپایی به ویژه کشورهایی است که هم اکنون روابط اقتصادی بهتری با تهران دارند. از قرار به همین علت است که ایران برای دستیابی به اهداف خود به کشورهایی همچون ایتالیا چشم دوخته است.
در سپتامبر سال ٢٠١٦ یک هیئت بلند پایه نظامی ایتالیا در سفر به ایران با دریادار حبیب الله سیاری؛ فرمانده نیروی دریایی ایران دیدار و در زمینه توسعه پیوندهای موجود بین دو کشور گفتگو کرد. چندی پس از آن، در همان ماه سپتامبر یک رزمناو نیروی دریایی ایتالیا به نام "یورو" برای شرکت در رزمایش مشترک دریایی با شناورهای جنگی ایران در بندر عباس پهلو گرفت. این رزمایش در تنگه راهبردی هرمز در تاریخ ٢٧ سپتامبر سال ٢٠١٦ برگزار شد.
چند هفته پس از آن، دریادار سیاری در "یازدهمین سمپوزیوم قدرت های دریایی ونیز برای نیروهای دریایی کشورهای حاشیه دریای مدیترانه و دریای سیاه" که در ایتالیا برگزار شد، حضور پیدا کرد. دریادار سیاری به عنوان میهمان ویژه این همایش و به دعوت مقامات نیروی دریای ایتالیا به این کشور سفر کرده بود. سفر وی به ایتالیا نخستین سفر یک فرمانده نظامی ایران به اروپا از سال ١٩٧٩ به این طرف بود. سیاری پس از سخنرانی در این همایش با مقامات دریایی کشورهای مختلف از جمله اسپانیا، پرتغال، یونان، بلغارستان و کرواسی در حاشیه همین همایش دیدار و درباره همکاری های نظامی گفتگو کرد.
سیاری در اظهار نظر درباره گفتگوهای خود در ایتالیا گفت مذاکرات صورت گرفته در این سمپوزیوم از لحاظ ماهیت بسیار جهانی بود و ما درباره برقراری امنیت در آب های بین المللی تبادل نظر کردیم. افزون بر این، با فرماندهان نیروی دریایی هفت کشور ملاقات و گفتگوهایی انجام دادیم. بسیاری از این کشورها علاقمندی خود را برای گسترش مناسبات خود با ایران در زمینه تعمیر و نگهداری، نوسازی و ساخت تجهیزات و برگزاری رزمایش های مشترک دریایی اعلام کردند. سیاری گفت در این دیدارها تجربیات خود را که در خلال جنگ با عراق به دست آورده بودیم برای همقطاران خارجی خود بازگو کردیم.
یک کارشناس مسایل نظامی گفت ایران و اروپا در گذشته همکاری نظامی داشته اند اما این گونه همکاری ها در اصل به علت فشارهای آمریکا متوقف شد. برای مثال ما با آلمان ها در زمینه خرید موتور به توافق رسیده و حتی قرارداد امضاء کردیم اما آن ها از فروش این تجهیزات به ایران خودداری کردند. موانعی که باعث می شوند تا ایران و اروپا نتوانند با یکدیگر همکاری نظامی داشته باشند، قطعنامه های سازمان ملل است و این در حالی است که ایران از گسترش همکاری های نظامی خود با اروپا استقبال می کند.
به هر حال دستیابی به این هدف یعنی برقراری و گسترش همکاری های نظامی ایران با اروپا به ویژه به علت فشارهای فزاینده اروپا به ایران در ارتباط با برنامه موشک های بالستیک این کشور، بسیار دشوار به نظر می رسد. بسیاری از رهبران اروپایی از بابت برنامه موشک های بالستیک ایران نگرانی خود را ابراز داشته و خواستار گفتگو در این زمینه شده اند اما تهران همواره بر این نکته تأکید کرده است که برنامه موشکی این کشور ماهیت تدافعی دارد و قابل مذاکره نیست.
این تحلیلگر افوزد: با اینکه موضوع موشک های بالستیک به چالش های موجود ایران افزوده است اما حضور شناور جنگی ایتالیا در آب های ایران رویداد مثبتی محسوب می شود. افزون بر این، باید یاد آور شد که بر اساس بیانیه رسمی فرمانده نیروی دریایی ایران قرار است یک شناور جنگی نیروی دریای این کشور به بنادر ایتالیا یا حتی اسپانیا اعزام شود. چنین سفری موجب خواهد شد تا شناور جنگی ایران از آب های مدیترانه و اقیانوس آرام برای رسیدن به ساحل اسپانیا عبور کند. همه این تحولات به ویژه رفت و آمد شناورهای جنگی کشورهای مختلف نشانه های دلگرم کننده ای در زمینه همکاری های نظامی به ویژه بین نیروی دریایی ایران و کشورهای اروپایی محسوب می شوند.
چنین به نظر می رسد که ایران می داند که در مقطع زمانی کنونی نمی تواند با قدرت های درجه یک اروپایی همکاری های نظامی برقرار کنند و به همین علت تلاش کرده است تا با قدرت های متوسط این قاره یعنی ایتالیا و اسپانیا همکاری کند چون این دو کشور موضعی کمتر سیاسی در دوران تحریم های برقرار شده علیه ایران در واکنش به برنامه هسته ای این کشور در پیش گرفته و همکاری های خود را با تهران تا حدودی حفظ کرده اند.
