چهره‌ی شیراز که زمانی شهر گل بود و شهره‌ی آفاق، مدت‌هاست پر از زخم و خراش آسیب‌هایی اجتماعی و فرهنگی است؛ رد ناهمگون درمان‌های مقطعی و مرهم‌های نه چندان کارآ، خال رخ هفت کشور را چنان دگرگون ساخته که هر بیننده‌ای منقلب می‌شود.
چهره‌ی شیراز که زمانی شهر گل بود و شهره‌ی آفاق، مدت‌هاست پر از زخم و خراش آسیب‌هایی اجتماعی و فرهنگی است؛ رد ناهمگون درمان‌های مقطعی و مرهم‌های نه چندان کارآ، خال رخ هفت کشور را چنان دگرگون ساخته که هر بیننده‌ای منقلب می‌شود.
این روزها در پیاده روهای شیراز کمتر نشانی از فرهنگ و شعر و ادب می‌توان یافت، معابری که از فریبندگی و چشم‌نوازی فاصله گرفته و ازدحامی از خاک و دود و خودرو و موتور و گدا ... چشم‌ها را به آب غصه می‌اندازد و هول و هراس را جایگزین آرامش طمانینه می‌کند!!
عابران در هر قدم باید مراقب راکبانی باشند که بی‌مهابا، معبر پیاده را راهی برای گریز از ترافیک یافته‌اند یا همه تن چشم شوند نکند ناغافل آمبولانسی، خودروی همراه بیماری یا ... آنان را با موزاییک‌های ناهمواره پیاده رو یکی نکند!
و این همه در مقابل متکدیانی که در اشکال و با شیوه‌های مختلف، دست سئوال پیش رویشان دراز می‌کنند، یا معتادان زباله‌گردی که کیسه‌های کثیف مملو از پلاستیک و مواد بازیافتی را بر تن رنجور و خمار به هر سو می‌کشانند و ... هیچ است که آن یک عذاب تن است و این یکی خراش روح.....
به گزارش ایسنا، تکدی‌گری از مهمترین آسیب‌های دیروز و امروز شیراز است؛ شهری که شعار مسئولانش، توسعه‌ی گردشگری و پرداختن به ظرافت‌های فرهنگی و فرهنگوری و ظاهر واقعی‌اش، مملو از زخم آسیب و عارضه‌های باقی مانده از آسیب‌های اجتماعی و فرهنگی است.
طی سال‌های گذشته تاکنون، هر آنچه از سوی دستگاه‌ها و مسئولان نهادهای متولی در موضوع تکدی‌گری انجام شده و همچنان تداومی غیر مستمر دارد؛ فقط به تغییر شیوه‌ی گدایی منجر شده است!
مسئولان و دستگاه‌های مسئول سال‌هاست که در مواجهه با این آسیب اجتماعی فرهنگی، به اقدامات مقطعی و محدود به ایام پایانی سال و نوروز اکتفا کرده و مدتی کوتا با بزکی غیرهنرمندانه، زخم‌ها را می‌پوشانند و بس...
معاون اجتماعی فرماندهی انتظامی استان فارس در گفت و گو با ایسنا با تاکید براینکه افراد مستمند واقعی همواره تلاشی آبرومندانه را برای تامین معیشت خود داشته و دارند، گفت: ما معتقدیم افراد تنگدست و فقیر، آبرومند بوده و وجهه‌ی خود را با گدایی آلوده نمی‌کنند.
سرهنگ کاووس محمدی با بیان اینکه برای مقابله با آسیبی تحت عنوان تکدی‌گری باید آگاهی‌های جامعه را ارتقاء داد و متکدیان حرفه‌ای را به مردم شناساند، گفت: تکدی‌گری در چند سال اخیر به یکی از معضلات شهرهای بزرگ تبدیل شده است؛ تکدی‌گری را می‌توان درآمدزایی نادرست عده‌ای بیکار، بی‌سرپرست، بی‌خانمان یا ... تعریف کرد.
او ادامه داد: متکدیان به شیوه‌هایی نظیر گل فروشی، دود کردن اسپند، فروش دستمال کاغذی یا پاک کردن شیشه‌های خودروها، در مسیرهای سواره، هم نظم عبور و مرور را دچار اخلال می‌کنند هم چهره‌ی ناخوشایندی از شهر و اجتماع نمایش می‌دهند.
محمدی با تاکید براینکه تکدی‌گری موضوعی تازه نیست و ریشه‌های آن را در قرن‌های دور و تمدن‌های مختلف می‌توان یافت، خاطرنشان کرد: تکدی‌گری شکل و شمایل بسیاری داشته و بصورت‌های پنهان و گاهی با ظاهری آبرومندانه(دعانویسی، رمالی و ... ) یا ظاهری کاملا آشکار ( گدایی حرفه‌ای ) و تکدی‌گری نوین ( اینترنتی و از طریق فضای مجازی) و ... ظهور و بروز دارد؛ متکدیان عمدتا افرادی سودجو هستند که با سوء استفاده از سادگی مردم و احساسات پاک مذهبی برخی از افراد اقدام به اخذ وجه می‌کنند.
معاون اجتماعی فرماندهی انتظامی استان فارس با اشاره به اینکه در پیدایش گدایی چند عامل دخیل است، گفت: بسیاری از انواع تکدی گری، بر اساس عوامل روانی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی به وجود می آید و محصول ساختار اجتماعی و نارسایی های ناشی از آن است.
او فقدان اشتغال و کار، فقر مادی، پیری و از کار افتادگی، رخوت و سستی، اعتیاد، معلولیت و بیماری، مسائل خانوادگی از قبیل از هم پاشیده شدن کانون خانواده، مهاجرت از روستا به شهر، نابسامانی های اقتصادی از قبیل کمی درآمد در بعضی از مشاغل، بالابودن هزینه زندگی، ضعف فرهنگ حاکم بر خانواده های متکدیان، شکاف عمیق طبقاتی،حاشیه نشینی و غیره از جمله این عوامل این معضل اجتماعی بیان کرد.
محمدی با اشاره به اینکه شیراز به دلیل برخورداری از آب و هوای مناسب بویژه در نیمه اول سال برای بسیاری از متکدیان و بی‌خانمان‌ها محل مناسبی محسوب می‌شود، افزود: این افراد حتی اگر سرپناه و استراحتگاهی نداشته باشند، می‌توانند در پارک‌ها، اماکن عمومی و ... شب و روز را سر کنند.
او اضافه کرد: بالا بودن سطح زندگی در شیراز و برخورداری از شهروندانی با روحیه‌ی کمک به افراد مستمند، از عوامل بسترساز حضور غیر شیرازی‌ها و غیر فارسی‌ها و حتی غیرایرانی‌هایی که پیشه‌ی گدایی دارند، در شهر شیراز محسوب می‌شود؛ افرادی که با سوء استفاده از روحیه مذهبی و انسان‌دوستانه و نیک‌اندیشانه‌ی شیرازی‌ها و با استفاده از ترفندهای فریب کارانه اقدام به تکدی گری می‌کنند.
این مقام انتظامی گفت: بررسی‌های نشان می‌دهد که پدیده تکدی‌گری با مهاجرت، اعتیاد و فقر رابطه مستقیم داشته و متکدیان در قالب افراد معتاد به مواد مخدر، کودکان خیابانی، افراد از کار افتاده و بی سرپرست، گدایان حرفه‌ای و افراد ولگرد، به این کار روی می‌آورند.
محمدی با بیان اینکه آمارها نشان می‌دهد که بیشتر متکدیان از افراد حرفه‌ای هستند، گفت: به نظر می‌رسد بهترین شیوه برخورد با این گروه از متکدیان آگاه سازی آحاد جامعه با هدف داشتن درک درست از دستورات دین مبین اسلام درمورد کمک به افراد مستمند و همچنین ساماندهی افراد مستحق از طریق سازمان های دولتی و مردم نهاد است .
وی افزود: متاسفانه یکی از مشکلات اساسی این است که بعد از دستگیری متکدیان اقدام تاثیرگذاری در مقابله قطعی با آنان انجام نمی‌شود، لذا اکثر این افراد بعد خلاصی از دست قانون و مجریان قانون باز هم به تکدی‌گری می‌پردازند.
محمدی گفت: از آنجائیکه بسیاری از متکدیان، معتادان به مواد مخدر بویژه مواد مخدر نیمه صنعتی و روانگردان هستند، تهیه و تدارک کمپ بازتوانی افراد معتاد یک ضرورت محسوب می‌شود؛ متاسفانه هنوز زیرساخت‌های لازم برای ساماندهی این افراد و دیگر متکدیان فراهم نیست.
او با اشاره به اینکه مشاهدات و آمارهای موجود نشان می‌دهد که تکدی گری به یکی از مشکلات اساسی شهر شیراز تبدیل شده و شاهد افزایش روزافزون آن هستیم، گفت: با وجود تلاش دستگاه‌های مربوطه برای جمع آوری متکدیان، کودکان خیابانی و دستفروشان، فشارهای اقتصادی مانع از حذف کامل این پدیده از سطح شهر می‌شود .
محمدی با قبول این موضوع که این روزها شاهد رشد قارچ گونه دستفروشان در کنار خیابان‌ها، ورودی مجتمع‌های تجاری، چهارراه‌ها پشت چراغ‌های راهنمایی و . . . هستیم، گفت: پایین بودن رده سنی و رواج این پدیده بین دختران و زنان جوان و شیک پوش! نقطه قابل تاملی به شمار می‌رود که بیشتر ناشی از افزایش روزافزون فشارهای اقتصادی، بیکاری و تغییر الگوهای فرهنگی درآمدزایی در بین زنان و مردان است .
محمدی با بیان اینکه عادی شدن حضور این افراد بین شهروندان، نیازمند اتخاذ سیاست های پیشگیرانه و زیربنایی است، گفت: این موضوع خود مشکل جدی تری است که نباید نسبت به آن غفلت کر .
معاون اجتماعی فرماندهی انتظامی فارس اعتقاد دارد که دستگیری متکدیان بدون تدوین برنامه‌ای تاثیرگذار برای ساماندهی و بازتوانی آنان در شغل‌های مناسب، مشکل را حل نخواهد کرد.
محمدی قبول و تاکید دارد که این پدیده علاوه بر زشت کرد چهره شهر، می‌تواند باعث به‌وجود آمدن جرائم و آسیب‌های دیگری از جمله ایجاد مزاحمت، سرقت، تثبیت فرهنگ تن پروری و.. شود .
معاون اجتماعی فرماندهی انتظامی فارس با اشاره به اینکه حاشیه نشینی یکی از بسترهای وسیع ناهنجاری‌های اجتماعی از جمله تکدی گری است، گفت: در صورت تداوم سیاست‌های گذشته و فعلی، می‌تواند جامعه را با چالش‌های بزرگی روبه رو کند.
محمدی خاطرنشان کرد: با عنایت به اینکه در دین مبین اسلام تکدی گری به عنوان یکی از کسب های منفور اعلام شده و همواره بزرگان دین ما آن را سخت مورد مذمت و سرزنش قرار داده و می‌دهند، به نظر می رسد بررسی این مسئله از ضرورت‌ها بوده و بی‌توجهی به آن گسترش بیش از پیش تکدی‌گری و عوارض ناشی از آن را به دنبال دارد.
معاون اجتماعی فرماندهی انتظامی فارس گفت: براساس ماده 713 قانون تعزیرات و مجازات‌های بازدارنده مصوب 1375 هرکس طفل صغیر یا غیر رشیدی را وسیله‌ی تکدی گری قرار دهد، یا افرادی را به این امر بگمارد به 3 ماه تا 2 سال حبس و استرداد اموالی که از این طریق بدست آورده محکوم خواهد شد .
محمدی افزود: ماده 128 قانون مجازات اسلامی مصوب اردیبهشت 94 نیز به نوعی تکمیل کننده ماده 713 بوده و در آن آمده است هرکس از فرد نابالغی به‌عنوان وسیله ارتکاب جرم مستند به خود استفاده کند به حداکثر مجازات قانونی همان جرم محکوم می شود .
رییس کمیسیون فرهنگی اجتماعی و عضو کمیسیون حقوق شهروندی شورای اسلامی شیراز نیز در گفت و گو با ایسنا و با بیان اینکه تکدی گری یک بحث سازمان یافته در هر اجتماعی است، گفت: وضعیت بد اقتصادی، رکود، تنگناهای بنیادین اقتصادی موجود در جامعه از عوامل تاثیر گذار بر بروز ناهنجاری‌ها و آسیب‌های اجتماعی نظیر تکدی‌گری است.
لیلا دودمان با بیان اینکه ورود و حضور معتادین و متکدیان به هر شکل و شیوه در منظر عمومی و خیابان‌ها یک واقعیت است، گفت: شیراز مدت‌ها است که با معضل تکدی‌گری دست و پنجه نرم می‌کند؛ یکی از دلایل تداوم یا تشدید آن هم می‌تواند مسائلی نظیر از بین رفتن بسترهای فعالیت‌های اقتصادی نظیر کشاورزی، مهاجرت بی‌رویه، حاشیه‌نشینی و ..... باشد.
دودمان نیز قبول دارد که شیراز را به‌عنوان مهد علم و فرهنگ و تمدن و هنر می‌شناسند و حضور متکدیان و معتادان در جای جای این شهر، زیبایی‌های شیراز را تحت تاثیرقرار می‌دهد.
او با بیان اینکه در ایام پایانی سال و نوروز تعداد متکدیان افزایش می‌یابد، گفت: اکثر این معتادین و متکدیان نه تنها شیرازی بلکه استان فارسی هم نیستند، مهاجرت این گروه از مناطق دیگر به شیراز و استان فارس خود نوعی آسیب اجتماعی است .
دودمان گفت: باهمکاری سازمان‌های مختلف این مسئله باید به صورت بنیادی حل شده و سیاست گذاری واحدی برای از بین‌رفتن ریشه‌های تکدی‌گری تبیین و اجرایی شود اما هنوز هیچ راه‌حل قطعی و عاجلی برای این مشکل در نظر گرفته نشده است.
او اعتقاد دارد یک سازمان باید متولی این قضیه بوده و دیگر سازمان‌ها به‌عنوان همکار، هم‌افزایی و توان‌افزایی داشته باشند اما تاکنون هیچ سازمان و دستگاهی این مسئولیت را عهده‌دار نشده است.
دودمان با اشاره به اینکه چهره فقر چهره خوبی نیست و از لحاظ منظر شهری جلوه زیبایی ندارد، ادامه داد: کودکانی که در سن آموزش به جای تعلیم و تربیت به دنبال درآمد آنهم به اشکالی نامناسب هستند قطعا خود و دیگران را در معرض آسیب‌های اجتماعی و فرهنگی و بیماری‌های روحی و جسمی قرار می‌دهند.
رییس کمیسیون خدمات شهری، محیط زیست و سلامت شورای اسلامی شیراز نیز در گفت و گو با ایسنا تاکید کرد که بسیاری از معتادان و متکدیان حاضر در شیراز، نه شیراز نه فارسی نیستند!!
علی ناصری با بیان اینکه تمام مسائل و مصائب و مشکلات کلانشهر شیراز در ابعاد مختلف، به ویژه ساماندهی متکدیان و معتادان، مد نظر کمیسیون فرهنگی، اجتماعی شورا قرار دارد، گفت: موضوع متعادان متجاهر اولویت است و با جمع آوری و سامان دهی این گروه چهره شهر از نا زیبایی‌ها زدوده خواهد شد و البته با احیا، مقاوم سازی و نوسازی بافت فرسوده و فراهم شدن بسترهای ایجاد اشتغال، زمینه‌های حضور معتادان متجاهر که در تکدی‌گری هم نقش دارند، برچیده خواهد شد.
عضو کمیسیون حقوق شهروندی با اشاره به اینکه در جلسه ستاد هماهنگی نوروز 97 بحث ساماندهی معتادین متجاهر و متکدیان جزو دستو کارها بوده است، گفت: تلاش خواهیم کرد که به سمت شهری بدون گدا پیش برویم .
معاون خدمات شهری شهرداری شیراز نیز در گفت و گو با ایسنا منطقه‌ی فارس با اشاره به اینکه 90 درصد از متکدیان موجود در شیراز، شهروندان سایر استان‌ها هستند، گفت: در ستاد تسهیلات نوروزی توجه ویژه‌ای به مسائل مختلف شده و امیدواریم امسال شیراز متفاوت از سال‌های قبل باشد.
محمد رضا محمدحسن‌پور با اشاره به اینکه در تلاشیم شیراز را به شهری عاری از معتادین و متکدیان تبدیل کنیم افزود: تاکنون برنامه خاصی برای این گروه تعریف نشده و شیراز به مکانی امن برای این افراد تبدبل شده بود اما از این پس شیراز را برای چنین افرادی ناامن خواهیم کرد.
حسن‌پور ادامه داد: درصد قابل توجه‌ای از این متکدیان و معتادین شناسایی و راهی دهکده سلامت شده‌اند که علاوه بر ترک اعتیاد با شرکت در کارگاه‌های آموزشی، مهارتی را فراگیرند و زمینه‌ی اشتغال آنان فراهم شود.
مدیرکل کمیته امداد امام خمینی استان فارس هم در گفت و گو با ایسنا منطقه‌ی فارس گفت: این نهاد اجتماعی، وظیفه‌ی قانونی در قبال متکدیان بر عهده ندارد.
محمد بذرافشان تاکید دارد که 230 هزار معیشت بگیر تحت پوشش کمیته‌ی امداد فارس قرار دارند و متکدیان از گروه‌های تحت پوشش این نهاد اجتماعی نیستند.
وی در عین‌حال از تشکیل سازمان‌هایی در راستای حمایت از محرومان و ارائه خدمات بهتر به آنان در غرب شیراز، شهر صدرا، ماهور میلاتی، نورآباد، قطرویه، کامفیروز، درودزن، بیرم، جویم و ... خبر داد و گفت: درهای کمیته‌ی امداد امام خمینی(ره) همواره به روی محرومان و مستمندان واقعی باز است.
بذرافشان گفت: این نهاد با شناسایی مددجو و حتی معرفی مددجو از طریق دیگر سازمان‌ها و بعد از انجام تحقیقاتی توسط مددکاران، تسهیلات و امکاناتی را برای رساندن مددجویان به حد خودکفایی برای افراد تامین می‌کند.
به گزارش ایسنا، امروز، تشکیل ستادی برای مقابله با تکدی‌گری و ساماندهی این آسیب اجتماعی فرهنگی که خود زائیده‌ی عواملی بوده و به همراهش عوارض متعددی گریبان جامعه را می‌گیرد، یک نیاز اساسی محسوب می‌شود.
به حتم شورای پنجم و مجموعه‌ی شهرداری به‌عنوان اصلی‌ترین متولیان مسائل شهری، با توجه به اینکه بارها مسائل فرهنگی و اجتماعی و شهر انسان‌محور را اولویت خود معرفی کرده‌اند، باید در این بعد، با ارائه‌ی برنامه‌ای کارشناسانه و البته سریع، درمان عاجل مسئله را در دستور کار قرار دهند.
