اسلیت نوشت: عبدالفتاح السیسی، رئیس جمهور مصر، در انتخابات آینده با یکی از طرفدارانش رقابت خواهد کرد. در انتخابات بدون مخالف، تنها گزینه واقعی مصری ها رأی دادن یا ندادن است.
«با تو برای مصر» از چند هفته پیش تا کنون این شعار روی پوسترهای بسیار بزرگ با تصویر عبدالفتاح السیسی، رئیس جمهور مصر، که خیابان های پایتخت را پوشانده بود، پدیدار شد. در زمانی که سیسی به طور رسمی نامزد نشده بود و رژیم که دغدغه برخورداری از وجهه خوب بین المللی را داشت، می کوشید ظواهر یک انتخابات قانونی را حفظ کند. اما در مدت فقط ده روز، دوره قانونی اعلام نامزدی از سوی کمیسیون انتخابات(از بیستم تا بیست و نهم ژانویه) حوادث به سرعت روی داد تا هیچ تردیدی را درباره ماهیت انتخاباتی که در ماه مارس برگزار خواهد شد، باقی نگذارد. رأی بدون مخالفت بدون بحث و گفتگو.
رد نامزدهای احتمالی
از ماه دسامبر دو نامزد احتمالی از رقابت در انتخابات ریاست جمهوری کنار گذاشته شدند، احمد قنصوه، سرهنگ نیروهای مسلح، چند روز پس از اعلام نامزدی خود دستگیر شد، و احمد شفیق، نخست وزیر سابق، در فردای روز بازگشت به مصر از نامزدی خود صرفنظر کرد و محمد انور اسادات، نوه رئیس جمهور سابق مصر، نیز در ماه ژانویه از آنها پیروی کرد.
اما دستگیری سامی عنان، ژنرال بازنشسته، در بیست و سوم ژانویه، کمتر از یک هفته باقی مانده به مهلت محدود اعلام نامزدی دواطلبان، رژیم را دچار دردسر کرد. در واقع فردای آن روز خالد علی، وکیل و مدافع حقوق بشر، از نامزدی صرفنظر کرد و سیسی را تنها نامزد برای انتخاب مجدد باقی گذاشت.
اطرافیان رئیس جمهور برای یافتن یک نامزد بازیچه به سوی طرفداران حکومت بازگشتند. حزب وفد خودداری کرد. موسی مصطفی موسی، رهبر حزب الغد این وظیفه را پذیرفت.
«مفهوم رأی تغییر کرده است»
هشام قاسم، روزنامه نگار و تحلیلگر سیاسی تأکید می کند: «مردم این انتخابات را به سخره گرفته و جدی به حساب نمی آورند» در صفحه فیس بوک موسی مصطفی موسی، نامزد جدید انتخابات ریاست جمهوری، مانند نامزدی که هیچ کس را فریب نمی دهد، حتی پس از اعلام مشارکت خود، تصاویر رئیس جمهور کنونی را نشان می دهد.
هشام قاسم ادامه می دهد: «متوجه نمی شوم چرا مردم باید برای رای دان به تنها یک نامزد یعنی سیسی، در صف بایستند. زمانی که در سال ٢٠١٤ رای دهندگان به وی رای دادند، او یک نظامی اجتماعی بود. آنها گفتند: «آری ما خواستار پیشرفت هستیم و می خواهیم عبدالفتاح السیسی رئیس جمهور ما باشد» چهار سال بعد به آنها هیچ گزینه ای داده نشده است، این نقض قراردادی است که در آن زمان تصویب شده بود.»
در سال ٢٠١٤ سیسی در انتخابات ریاست جمهوری با کسب امتیاز ٩٦,٩ درصد آراء و میزان مشارکت بسیار بالای ٤٧.٤ درصد یا ٢٥.٥ میلیون رأی دهنده پیروز شد. به طور تناقض آمیزی مصری ها به طور گسترده به حوزه های رأی گیری رفتند، در حالی که یک سال قبل آنها به محمد مرسی از اخوان المسلمین رأی داده بودند، زمانی که کودتای نظامی سوم ژوئیه ٢٠١٣ به دوره ریاست جمهوری نخستین رئیس جمهوری انجامید که به طور دیپلماتیک انتخاب شده بود، پایان داد.
یک پژوهشگر ویژه سیاست مصر که تحت نام مستعار عقاید خود را بیان می کرد، در تحلیلی گفت: «پس از کودتای سال ٢٠١٣ مفهوم رای تغییر کرد. آنها بیشتر به حوزه های رأی گیری می روند تا برنامه سیاسی را انتخاب کنند، آنها به حوزه های رأی گیری می روند تا پذیرش یا عدم پذیرش خود را نشان دهند، این نوعی رأی همه پرسی است. این دیگر رأی در جهت انتخاب سیاسی نیست، همان گونه که در دوران کوتاه پس از انقلاب تجربه شد.»
از نظر هشام قاسم، انتخابات ریاست جمهوری که در ماه مارس باید برگزار شود، به طور قطع رأی دهندگان مصری را به «بی تفاوتی انتخاباتی» دوران مبارک بازخواهد گرداند. در دوران ریاست جمهوری رئیس جمهور مخلوع، مشارکت هیچ گاه از هفت میلیون رأی دهنده موثر فراتر نرفت. اما از نظر این کارشناس سیاست مصر، این «جدایی» در انتخابات مجلس در سال ٢٠١٥ روی داد که سقوط مشارکت انتخاباتی را آشکار ساخت. «این یک روند بود، انتخابات آینده نتیجه آن است. این نتیجه مرگ سیاسی، مرگ فضای عمومی، مرگ بحث و گفتگو است. اما این نتیجه به ویژه به عدم صلاحیت سیاسی رهبران جدید اختصاص دارد.»
رژیم که از نامزدهای پی در پی از سه شخصیت از صفوف ارتش پدیدار شده است، عدم آمادگی خود را نشان داد و همزمان اختلافات در درون نهاد نظامی را آشکار ساخت.
تهدید شرکت نکردن در رأی گیری
ناجیه بونعیم، مدیر نهادهای آفریقای شمالی سازمان عفو بین المللی، پس از دستگیری سامی عنان، که آن را «خدشه دار کردن حقوق مردم مصر و آزادی بیان و مشارکت سیاسی» توصیف کرد، گفت: «بدیهی است که مقامات مصری تصمیم قاطعی گرفتند که هر کسی را که در راه رئیس جمهور عبدالفتاح السیسی مانعی ایجادکند، دستگیر کنند و مورد شکنجه قرار دهند.»
در این شرایط، بسیاری از مصری ها پذیرفته اند که در برابر انتخاباتی که به نظر می رسد هیچ نظری ندارند، بی تفاوت باشند. یک جوان اهل قاهره که مطمئن است رأی نخواهد داد، می گوید: «همه می دانند که انتخابات ساختگی است». او افزود: «اما مردم تمایلی برای انقلاب دیگر ندارند. در این انتخاباتی که از پیش نتیجه آن مشخص می باشد، رأی ندادن گسترده ببشتر نشان دهنده آخرین تهدید برای رئیس جمهور سیسی در برابر مردمی است که از سیاست سختگیرانه شدید و شکست راهبرد امنیتی خسته شده اند.
یک بازنشسته نتیجه گیری می کند: «درست است که مردم صبرشان را از دست داده اند، اگر به مشکلاتی که آنها برای تأمین معاش یا سطح زندگی خود با آن مواجه هستند، توجه کنیم. اما برنامه ای برای ارائه فرصت های بهتر برای یافتن کار به جوانان ارائه شده است.»
مرد ٧٠ ساله ای که در سال ٢٠١٤ به مارشال السیسی رأی داد و تأکید می کند که در ماه مارس به وی رأی خواهد داد: «او از ارتش آمده است و بدون او اخوان المسلمین کشور را کنترل می کند.»
هرج و مرج در لیبی، سوریه و یمن، آشوب های پس از انقلاب و اقتصاد بی رونق بسیاری از دلایلی را نشان می دهد که بخش زیادی از مصری ها را وادار می کند خواستار تداوم وضع موجود شوند یا حتی از عبدالفتاح السیسی حمایت کنند. این پژوهشگر کارشناس مسایل مصر می گوید: «درخواست نظم وجود دارد، این اساس مشروعیت رژیم است.»
فراخواندن به تحریم انتخابات
احزاب مخالف که از انتخاباتی که با رأی پذیرش به نفع تنها نامزد شکل گرفته است، کنار گذاشته شده اند، به تحریم انتخابات فراخوانده اند. ائتلاف «جنبش دمکراتیک مدنی» که در ماه دسامبر تشکیل شد، پویش «ماندن در خانه» را به راه انداخت و به فراخواندن به تحریم دو روز پیش دو نامزد سابق انتخابات ریاست جمهوری سال ٢٠١٢ پیوست. این فراخوان ها «فریبکاری» بدون «رقابت صادقانه» که در «جو رعب و وحشت» ترتیب یافته است، را محکوم می کنند.
رئیس جمهور السیسی، به سرعت هشدارهای شدیدی را بر ضد امضاء کنندگان این فراخوان ها به راه انداخت و نشان داد که زیرسوال بردن مشروغیت انتخابات را تحمل نخواهد کرد. به گزارش خبرگزاری آمریکایی آسوشیتدپرس، رئیس جمهور «تدابیر دیگری را بر ضد هر کسی که تصور کند می تواند با امنیت کشور بازی کند» اعلام کرد. در طول این سخنرانی او همچنین اندکی به انقلاب سال ٢٠١١ اشاره کرد.
«مراقب باشید، آنچه که ٧ یا ٨ سال پیش روی داد، تکرار نخواهد شد.... ثبات و امنیت مصر فقط با با تضمین زندگی من و وجود ارتش تضمین خواهد شد. او افزود: «سیاستمداری نیستم که به کلمات اکتفا می کند.»
هازم حسنی، استاد علوم سیاسی در دانشگاه قاهره، سخنگوی سامی عنان، نامزد کنار گذاشته شده و امضاء کننده تخستین فراخوان تحریم، می گوید: «تغییر با انتخابات غیرممکن شده است و اکنون تغییر با انقلاب تحقق نمی یابد. فراخوان ما اعلام به رژیم است که بگوییم ما تسلیم نمی شویم، دست نمی کشیم. این انتخابات نقطه شروع دوره جدید مبارزه با دیکتاتور است.»
