شنبه اول اردیبهشت، ساعت به وقت سه‌ونیم بامداد، چهار محیط‌بان سوار بر قایق گشتزنی شدند تا صیادان غیرمجاز را رصد کنند. اسلحه را یکی از محیط‌بان‌ها بر دوش گرفت و سه نفر دیگر، چشم در چشم درختان و آب و آسمان، طبیعت را می‌کاویدند.

به گزارش شهروند، درست ساعت هفت صبح دیروز بود که رودخانه دز تکان خورد، با گلوله‌هایی که رگباری از لوله مسلسل پرتاب می‌شد و چهار نفر را هدف گرفته بود. آن چهار نفر، محیط‌بانان پارک ملی «دز» بودند؛ پارک ملی دزفول. محیط‌بانان را صیادان مسلح، به ضرب گلوله مجروح کرده و پا به فرار گذاشتند؛ با قایق موتوری.

شنبه اول اردیبهشت، ساعت به وقت سه‌ونیم بامداد، چهار محیط‌بان سوار بر قایق گشتزنی شدند تا صیادان غیرمجاز را رصد کنند. اسلحه را یکی از محیط‌بان‌ها بر دوش گرفت و سه نفر دیگر، چشم در چشم درختان و آب و آسمان، طبیعت را می‌کاویدند. ساعت هفت صبح را نشان می‌داد که وسایلی در ساحل، توجه آنها را جلب کرد، قایق به سمت ساحل، تغییر مسیر داد. آن‌جا اما ماهی‌های برق گرفته و چند کابل و سیم، حکایت از صید غیرمجاز داشت.

چهار محیط‌بان، مشغول بازرسی بودند که دو قایق از دور نزدیک شدند، سرعت قایق‌ها اما آن‌قدر بالا بود که محیط‌بانان فرصت واکنش پیدا نکردند، تنها لوله اسلحه‌هایی را دیدند که به سمتشان نشانه رفت، به رگبارشان بست و از آنها گذشت؛ به همان سرعت.

تصویر بعدی از رودخانه دز، تن‌های نیمه‌جان محیط‌بانان بود که خون آلود، روی ساحل، درازکش افتاده بودند و نفس نفس می‌زدند. گلوله امان محمد قاسمی و همکارش مرتضی تساخ و رضا قپانچی که رئیس اداره پارک ملی دز است، را بریده بود. تیرها به بازو و کتف‌شان اصابت کرده و در این میان تنها احمد زبیدی بود که جان سالم به در برد.

شوکه شدیم
«رضا قپانچی»، رئیس اداره پارک ملی دز یکی از افرادی است که صبح شنبه در پارک ملی دز، شاهد حمله ماهیگیران غیرمجاز بود.

صبح شنبه چه اتفاقی افتاد؟
ساعت از نیمه‌شب گذشته بود که گشت‌آبی ما شروع شد و قرار بود تا ظهر ادامه پیدا کند، با توجه به اینکه در فصل ممنوعه صید قرار داریم، از نیمه‌های شب شروع به گشت‌آبی در رودخانه دز کردیم که دم‌دم‌های صبح با دو گروه متخلف صید غیرمجاز صید ماهی که با دستگاه برق صید می‌کردند روبه‌رو شدیم. صیادان غیرمجاز دو اسلحه جنگی کلاشینکف همراه داشتند که به واسطه آن ما را به رگبار بستند با هر دو اسلحه.

ما گشت‌آبی را شروع کرده‌ بودیم که در کنار ساحل چشم‌مان به وسایل صیادان غیرمجاز افتاد. ماهی‌هایی که صید کرده‌ بودند و وسایل‌شان کنار ساحل بود. ما ایستادیم تا وسایل را بازرسی کنیم که صیادان رسیدند. ما در وهله اول همان کنار ساحل دراز کشیدیم اما آنها ما را به رگبار بستند.

در این گشت‌آبی چند نفر حضور داشتند؟
ما چهار محیط‌بان بودیم که سه نفرمان مورد اصابت گلوله قرار گرفتیم. در میان ما یکی از محیط‌بانان مسلح بود که شروع به تیراندازی کرد اما از آنجایی که آنها سوار قایق بودند و سرعت‌شان هم بالا بود از جلوی ما رد شدند و فرد مسلح ما هم که بازویش تیر خورده بود اسلحه از دستش افتاد و نتوانست به تیراندازی ادامه بدهد.

بعد از حادثه چه شد؟
سه نفرمان آسیب‌ دیده بودیم و تنها احمد زبیدی زخمی نشده بود. تقریبا در شوک بودیم. خوشبختانه گوشی همراه داشتم و تماس گرفتم و ماجرا را تعریف کردم، البته تا آمبولانس بیاید و ما به شوش انتقال پیدا کنیم، یک‌ساعت و‌نیم طول کشید. دلیل آن هم این بود که محلی که ما زخمی شده بودیم، با شوش فاصله داشت اگرچه در همان بیمارستان شوش هم ما خیلی معطل شدیم تا پروسه درمان‌مان شروع شود.

حال همکاران‌تان چطور است؟
دو نفر از ما تیر به بازوی‌مان اصابت کرده و حال عمومی‌مان خوب است اما متاسفانه یکی از همکاران حالش کمی وخیم‌تر است؛ تیر به استخوان کتفش اصابت کرده و استخوانش را شکسته که از بیمارستان شوش به دزفول و از آن‌جا به اهواز منتقل شده است.

کمی از خودتان بگویید. اینکه چندسال دارید و چند وقت است که محیط‌بانی را شروع کرده‌اید؟
35سال دارم و پدر یک دختر 4ساله‌ام. 10سالی می‌شود که محیط‌بانم، البته یک‌سال و نیمی می‌شود که به این منطقه آمده‌ام و در سمت رئیس اداره پارک ملی دز فعالیت‌هایم را ادامه می‌دهم.

کار در این منطقه و در حرفه شما چگونه است؟
محیط‌بانان تمام روزها در محل خدمت‌شان حضور دارند حتی در تعطیلات نورز آن هم برای حفظ طبیعت و حیات‌وحش. محیط‌بانان روز تعطیل برای‌شان معنا ندارد و گشتزنی یکی از وظایف اصلی آنهاست. گشتزنی در صبح و شب. واقعیت زندگی محیط‌بانان گویای این مسأله است که با توجه به خطراتی که در این شغل وجود دارد، دریافتی آنها به نسبت سایر نهاده‌ها بسیار کم است.

صیادان صورتشان را پوشانده بودند
«سیدمرتضی تساخ» 37ساله، با 10‌سال سابقه کار هم یکی دیگر از محیط‌بانانی است که در این حادثه حضور داشت و ماجرا را این‌گونه روایت می‌کند:

خودتان ساکن دزفول هستید؟
خیر، من از روستای بهشت به دزفول می‌آیم. برای رسیدن به محل کار هر روز ناچارم بدون وسیله این مسافت طولانی را طی کنم.

شرایط کاری‌تان چگونه است؟
دریافتی من یک میلیون و 300هزار تومان است. با توجه به اینکه ما در جنوب فعالیت می‌کنیم تقریبا هر روز یا یک‌روز در میان گشتزنی داریم. من هم مثل همه محیط‌بانان تحت پوشش بیمه اجتماعی هستم و برای بیمه تکمیلی باید برای هر نفر ماهانه 70هزار تومان بدهیم که با وضعیت دریافتی‌مان تقریبا غیرممکن است.

صبح شنبه چه اتفاقی در پارک ملی دز افتاد؟
من همراه سه تن از همکارانم از ساعت سه‌ونیم شب شروع به گشتزنی در دز کردیم و به همین‌ دلیل سوار قایق شدیم. در این گشتزنی محیط‌بان مسلح من بودم و اسلحه در اختیار من بود. حدود ساعت 7صبح بود که متوجه یکسری وسایل در ساحل شدیم و برای همین خودمان را به ساحل رساندیم.

مقداری ماهی و وسایل بود که نشان از صید غیرمجاز می‌داد. همان‌طور که همکاران مشغول بازرسی وسایل بودند، دو قایق با سرعت به ما نزدیک شدند که مسافرانش چهره‌هایشان را پوشانده بودند و شروع کردند با اسلحه جنگی به ما تیراندازی کردن. همکاران روی زمین دراز کشیدند و من هم شروع به تیراندازی کردم اما از آنجایی که تیر به بازویم خورد، نتوانستم ادامه بدهم و دو نفر از دیگر همکارانم زخمی شدند.

بعد از تیراندازی چه اتفاقی افتاد؟
صیادان غیرمجاز با سرعت از روبه‌روی ما گذشتند و تیراندازی کردند و برای همین نتوانستیم آنها را شناسایی کنیم. شرایط خیلی بدی بود. با اینکه ما محیط‌بانان به این اتفاقات عادت داریم اما شوکه شده‌ بودیم. «رضا» با گوشی‌اش حادثه را خبر داد. بعد از مدتی آمبولانس آمد و ما را به بیمارستان شوش انتقال داد، البته حال «محمد قاسمی» وخیم بود و تیر به کتفش اصابت کرده بود که اول به بیمارستان دزفول و بعد به اهواز منتقل شد که هنوز نتوانسته‌ایم از شرایط عمومی‌اش خبری کسب کنیم.

مدیرکل محیط ‌زیست خوزستان در گفت‌وگو با «شهروند» از مشکلات قانونی برای حمایت از محیط‌بانان می‌گوید: چشم‌انتظار تصویب قانون حمایت از محیط‌بانان

«احمدرضا لاهیجان‌زاده»، مدیرکل محیط ‌زیست خوزستان در مورد حادثه‌ای که برای سه تن از محیط‌بانان رخ داده، می‌گوید: «محیط‌بانان براساس وظیفه‌ای که برعهده داشتند، درحال گشت‌آبی بودند که مورد اصابت گلوله قرار گرفتند و در همان لحظات اول به بیمارستان شوش برای مداوا منتقل شدند که یکی از آنها به دلیل وخامت شرایط عمومی از بیمارستان نظام‌مافی شوش به بیمارستان گنجویان دزفول منتقل شد و در روند درمان تشخیص داده شد تا برای ادامه درمان به اهواز منتقل شود.

او نیاز به جراحی دارد. پیش‌بینی می‌شود هنگام عمل جراحی نیازمند خدمات و اقدامات بیشتری باشد، بنابراین نیم‌ساعت پیش به اهواز منتقل شد.» لاهیجان‌زاده درباره هزینه درمان این محیط‌بانان هم توضیح‌هایی می‌دهد: «هزینه‌های درمان این محیط‌بانان درحال حاضر توسط اداره خودمان پرداخت می‌شود اما متاسفانه باید گفت محیط‌بانان تحت پوشش قانون خاصی نیستند تا تمام مسائلشان را پوشش دهد.»

به گفته او، وقتی در حادثه‌ای محیط‌بانان باعث به آسیب رسیدن به کسی می‌شوند، قانون از آنها حمایت نمی‌کند، حتی اگر خودشان در حادثه آسیب ببینند، باز هم قانونی وجود ندارد که آنها را تحت پوشش قرار دهد؛ هر چند که قانون حمایت از محیط‌بانان بیش از یک‌سال است که در مجلس در حال بررسی است: «امیدوارم با وقوع چنین اتفاقاتی، قانون حمایت از محیط‌بانان در دستورکار ویژه قرار بگیرد و با سرعت به آن رسیدگی شود.

چون در این صورت است که بسیاری مسائل حل می‌شود.» مدیرکل محیط ‌زیست خوزستان ادامه می‌دهد: «محیط‌بانان تحت‌ ‌پوشش بیمه هستند، همان بیمه رایجی که در بحث‌های استخدامی‌شان است به اضافه بیمه تکمیلی. البته همه اینها نیز با محدودیت‌های مختص خودشان روبه‌رو هستند و حوادث و اتفاقات تلخ و هزینه‌های بالا را پوشش نمی‌دهد.» او ادامه می‌دهد: «محیط‌بانان این حادثه همگی اهل دزفول و حومه هستند.

یکی از آنها رئیس اداره پارک ملی دز است و دو نفر دیگر محیط‌بان هستند که سابقه فعالیت‌شان به 10‌سال می‌رسد. هر چهار نفر درحال گشت‌آبی بودند که متوجه صید غیرمجاز ماهی در دز می‌شوند که اوایل صبح به آنها حمله می‌شود؛ صیادان غیرمجازی که سلاح جنگی به همراه داشتند و چهره‌هایشان را به‌طور کامل پوشانده بودند.» لاهیجان‌زاده در مورد متخلفان می‌گوید: «متاسفانه این متخلفان دستگیر نشده‌اند اما پیگیری‌ها به شکل جدی ادامه دارد تا به نتیجه برسد.»

همسر «محمد قاسمی» محیط‌بانی که در جریان حمله مسلحانه صیادان، بشدت مجروح شد:شاید پیوند استخوان برایش انجام شود

حال محمد قاسمی وخیم گزارش شده است. او مسئول محیط‌بانان پارک ملی دز است و در حادثه صبح شنبه، بشدت زخمی شده است. او توانایی حرف زدن ندارد اما «زهره ملکی» که همسرش است، از وضع جسمی او به «شهروند» می‌گوید: «همسرم متاسفانه در این حادثه از ناحیه کتف آسیب دیده‌. گلوله به استخوانش اصابت کرده و علاوه بر خونریزی شدید، استخوان هم آسیب‌ دیده و نیاز به جراحی دارد.

در وهله اول آنها را به بیمارستان نظام مافی شوش برده بودند که به دلیل خونریزی زیاد، تصمیم گرفته شد به بیمارستان دزفول انتقال پیدا کند. البته تشخیص این بیمارستان جراحی بود، البته ممکن است برایش پیوند استخوان انجام شود. او حالا در بیمارستان اهواز بستری است. خوشبختانه حال عمومی‌اش خوب است اما این دست از دلواپسی‌ها همیشه با خانواده محیط‌بانان است.»