کمتر از دو هفته از خروج آمریکا از برجام گذشته و هنوز ایرباس نتیجه نهایی بررسی تحریم‌های آمریکا را به ایران اعلام نکرده است، گویا دو طرف در حال بررسی هستند که با پیگیری‌های اتحادیه اروپا، چه راهی را در پیش گیرند؟ آن‌گونه که مشاور وزیر راه‌وشهرسازی در امور بین‌الملل می‌گوید، قرار است دو هفته آینده قراردادهای هواپیمایی تعیین‌تکلیف شوند.
در این راستا دور جدید مذاکرات با ایرباس نیز به‌زودی آغاز خواهد شد. اصغر فخریه‌کاشان همچنین با بیان اینکه در طول سه ماه آینده ATR چند فروند هواپیما به ایران تحویل می‌دهد، گفت: تکلیف قراردادهای خرید هواپیما تا دو هفته دیگر روشن می‌شود. مشاور وزیر راه‌وشهرسازی در امور بین‌الملل در گفت‌وگو با ایلنا درباره آمادگی ایرباس برای تحویل هواپیما به ایران در 90 روز آینده، اظهار کرد: هنوز نمایندگان ایرباس درباره آمادگی خود برای تحویل هواپیما در 90 روز آینده به‌طور رسمی به ما چیزی اعلام نکرده‌اند.
او با بیان اینکه ایرباس درخواست مذاکره با ایران را دارد، گفت: مذاکره با شرکت‌های هواپیماساز طرف قرارداد با ایران به سه منظور انجام می‌شود؛ اول اینکه قراردادهایمان در شرایط جدید تعیین‌تکلیف شود. دومین موضوع مذاکره، نحوه تحویل هواپیما در شرایط جدید است و سوم اینکه در طول سه ماه آینده قطعات و خدمات مورد نیاز را از طرف‌های قرارداد دریافت کنیم. عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده خرید هواپیماهای جدید با بیان اینکه به‌زودی درباره این سه موضوع با شرکت‌های طرف قرارداد وارد مذاکره می‌شویم، ادامه داد: مدیران ایران‌ایر در حال انجام مقدمات شروع مذاکرات برای شرایط جدید هستند.
فخریه‌کاشان از احتمال ورود چند فروند هواپیمای جدید ای‌تی‌آر خبر داد و گفت: شرکت فرانسوی- ایتالیایی ای‌تی‌آر اعلام کرده است که می‌تواند تعدادی هواپیما در طول سه ماه آینده به ایران‌ایر تحویل دهد و در حال تأمین اعتبارات برای تحویل هواپیماهای ای‌تی‌آر هستیم. او با تأکید بر اینکه اولویت اول روشن‌کردن تکلیف قراردادهای موجود با شرکت‌های اروپایی ایرباس و ای‌تی‌آر است، ادامه داد: یکی از خواسته‌هایمان از شرکت‌ها این است که قراردادهای موجود معتبر باقی بمانند.
شرکت‌های اروپایی هم برای برآورد این خواسته ما به دنبال چاره‌جویی و راه‌حل هستند. مشاور وزیر راه‌وشهرسازی با بیان اینکه خروج از قرارداد فروش هواپیما به ایران در اختیار ایرباس نیست و تصمیمی است که دولت‌ها می‌گیرند، اظهار کرد: تمام ریسک‌های خروج ایرباس از قرارداد را پیش‌بینی کرده بودیم که اگر ایرباس بخواهد از قرارداد خارج شود، متحمل پرداخت خسارت و جریمه به ایران‌ایر شود و در هر شرایطی آسیبی به پول ایران وارد نشود. او درباره تصمیم‌گیری در شرایط جدید برای قراردادهای خرید هواپیماهای جدید اظهار کرد: در ابتدا باید تکلیف‌مان را با شرکت‌های اروپایی روشن کنیم.
باید توجه داشته باشیم که این مشکل را نه ایرباس و نه ای‌تی‌آر ایجاد نکرده‌اند. این مشکل را دیوانه‌ای به نام ترامپ ایجاد کرده است و حالا اروپایی‌ها به دنبال راهکارهایی برای جبران این تصمیم دولت آمریکا هستند. فخریه‌کاشان تأکید کرد: تا دو هفته آینده تکلیف قراردادهای خرید هواپیماهای جدید با شرکت‌های اروپایی روشن می‌شود. او در ادامه در گفت‌وگو با «شرق» هم این موضوع را مطرح کرد که نمی‌توان از قرارداد تجاری توقعی دیگر داشت. به گفته فخریه‌کاشان، در قرارداد تجاری، اگر تکالیف تجاری از سوی هریک از طرفین رعایت نشود، جریمه در نظر گرفته می‌شود.
به‌هرحال ایران تلاش کرده است تا حتی اگر در شرایط تحریم قرار گرفت و نتوانستیم هواپیما بگیریم، از جیبمان پولی نرفته باشد. از او پرسیدم برای تحریم‌ها هم جرایمی در نظر گرفته شده است یا خیر و پاسخ داد: اگر آنها تخلفی کرده و پیرو آن تحریم شده باشند، باید جریمه بپردازند، اما اگر دلیل تحریم‌های بین‌المللی و از سوی کشوری دیگر باشد که در اختیار آنها نیست، جریمه‌ای نمی‌پردازند. این مقام مسئول با تأکید بر اینکه همه شقوق را در عقد قرارداد سنجیده بودیم، ادامه داد: پیش‌بینی اینکه آمریکا خارج شود از برجام را نکرده بودیم، زیرا قرار نبود چنین شود و آمریکا غیرقانونی عمل کرده است و خروج آمریکا از برجام به شرکت‌ها مربوط نمی‌شود، زیرا آنها کار تجاری می‌کنند.
از انتظار برای نتیجه آنچه اتحادیه اروپا مبنی بر بی‌اثرکردن تحریم‌های آمریکا از آن یاد می‌کند، نیز پرسیدم. فخریه‌کاشان گفت: 12 تا 13 روز است که ترامپ از برجام خارج شده و هم طرف ایرباس در حال بررسی است و هم ایران، اما با ایرباس مذاکره‌ای آغاز نشده و فعلا مذاکرات در سطح دولت‌های ایران و اتحادیه اروپا در حال انجام است. هرچند اتحادیه اروپا اعلام کرده برای رفع تحریم‌ها تلاش خواهند کرد، اما باید در عمل ببینیم چه می‌کنند و اکنون زود است در این زمینه صحبت کنیم.
منبع : شرق
