از آغاز اجرای برجام تاکنون آژانس بین‌المللی انرژی اتمی۱۱ گزارش به شورای امنیت ارائه داده است که در همۀ آنها اعلام شده ایران به تعهدات خود در توافق هسته‌ای پایبند بوده است.
این خبری بود که رزمری دی کارلو، معاون دبیرکل سازمان ملل روز چهارشنبه در جریان نشست شورای امنیت اعلام کرد.
این اولین نشست شورای امنیت در موضوع توافق هسته‌ای ایران پس از خروج آمریکا از این توافق در ۸ مه سال جاری میلادی بود. این توافق پیش از این در ژوئیه ۲۰۱۵ میلادی به اتفاق آراء در این سازمان تایید شده بود.
دی کارلو هنگام ارائۀ گزارش آنتونیوگوترش، دبیرکل این سازمان اعلام کرد که تهران همچنان به تعهدات خود در چهارچوب توافق هسته‌ای ادامه می‌دهد اما متاسفانه اکنون این توافق در مرحله‌ای بحرانی قرار دارد.
او گفت: «دبیرکل عمیقا از شکست برجام متاسف و معتقد است به موضوعاتی که بطور مستقیم به برجام مربوط نمی‌شوند باید بدون تعصب نسبت به این توافق و دستاوردهای آن رسیدگی شود... با این وجود آقای دبیرکل همزمان از ایران می‌خواهد به نگرانی‌های کشورهای عضو دربارۀ فعالیتهای ایران به دقت توجه کند.»
دی کارلو همچنین با اشاره به پرتاب موشک به سمت اسرائیل و از سوی حوثی‌ها به سمت عربستان سعودی اعلام کرد که «بر اساس اطلاعات و تجزیه و تحلیل یافته‌ها، دبیرخانه سازمان ملل به این نتیجه رسیده است که باقی ماندۀ پنج موشک در ینبع و ریاض دارای ویژگی‌های کلیدی مشترک با موشک بالستیک "قیام۱" ایران است و برخی از بخش‌های این موشکها نیز در ایران ساخته شده‌اند.»
آمریکا بر خروج دیگر اعضا از برجام و تحریم ایران تاکید کرد
ایالات متحده آمریکا در این نشست با اشاره به تامین موشک حوثی‌های یمن توسط ایران و و نقض تحریم‌های بین‌المللی سلاح، از چهارده عضو دیگر شورا خواست تا به دلیل «رفتار مخرب» ایران در خاورمیانه، این کشور را تحریم کنند.
جاناتان کوهن، معاون نمایندۀ آمریکا در سازمان ملل گفت: «در مقابل کشوری که پیوسته قطعنامه‌های این شورا را نقض می‌کند باید تصمیمی بگیریم که پیامدهایی قابل توجه داشته باشد... به همین دلیل از اعضای شورا می‌خواهیم که به ما بپیوندند و تحریم‌هایی را علیه رفتارهای بدخواهانه ایران به اجرا بگذارند.»
موضع هم پیمانان ایران در توافق هسته‌ای
در واکنش به درخواست آمریکا از دیگر کشورها برای تحریم ایران، ژوا واله دو آلمیدا نماینده اتحادیه اروپا در سازمان ملل گفت: «برچیدن یک توافق هسته‌ایِ کارآمد، قطعا ما را در موقعیت بهتری برای بحث درباره دیگر مشکلات قرار نمی‌دهد.»
او با اظهار تاسف از خروج آمریکا از برجام افزود: «برجام از ایجاد یک مسابقه تسلیحات هسته‌ای در منطقه جلوگیری می‌کند... اتحادیه اروپا بار دیگر از جامعه بین‌الملل می‌خواهد که از این تعهد مشترک که در سطح بین‌الملل تایید شده است، حمایت کنند. همه امضاکنندگان باید بطور کامل توافق و قطعنامۀ ۲۲۳۱ را در تمام جنبه‌ها به اجرا بگذارند.»
فرانسوا دلاتر، نماینده فرانسه در سازمان ملل نیز پایان دادن به توافق هسته‌ای را «فروپاشی یک دستاورد بزرگ» و نشان دهنده یک «عقبگرد بزرگ به گذشته» توصیف کرد که به ضرر منطقه، سیاست غیرهسته‌ای کردن ایران و امنیت جهان است و می‌تواند پیامدهای جدی به همراه داشته باشد.
او با تاکید بر اینکه تا زمانی که ایران به این توافق پایبند باشد فرانسه نیز در برجام باقی خواهد ماند، اعلام کرد: «تصمیم آمریکا برای خروج از برجام، باعث تاسف و نگرانی ماست... اما این توافق باقی خواهد ماند و این تصمیم نباید تاثیری بر دیگر اعضای برجام و تعهدات آنها در قبال برجام بگذارد.»
کارین پیرس، نماینده بریتانیا در سازمان ملل ضمن اظهار تاسف از خروج آمریکا از برجام و اعمال دوباره تحریم‌ها علیه ایران، اعلام کرد: «بریتانیا همچنان متعهد به توافق هسته‌ای است. این توافق بخش مهمی از معماری جهانیِ منع گسترش سلاحهای هسته‌ای است و علاوه بر این، این توافق کارآمد است. همانطور که اکنون شنیدیم آخرین گزارش آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای بار دیگر تایید کرده است که ایران همچنان به تعهدات خود در چهارچوب برجام پایبند است.»
پیرس افزود: «ما امیدواریم این پایبندی به تعهد همچنان ادامه یابد و در مقابل، بریتانیا نیز در کنار دیگر اعضای این پیمان گام‌های لازم را برمی دارد تا این اطمینان بوجود آید که ایران همچنان می‌تواند از مزایای اقتصادی لغو تحریم‌ها بهره مند شود... برجام برای امنیت ملی ما و برای ثبات در خاورمیانه حیاتی است و تنها بخشی از تلاش‌ها برای رسیدن به ثبات بلند مدت و صلح در این منطقه است.»
او تاکید کرد که «بریتانیا با دیدگاه دبیرکل سازمان ملل موافق است که مسائلی که ارتباط مستقیم با توافق هسته‌ای ندارند باید بدون تعصب در قبال برجام حل و فصل شوند.»
کریستوف هیوسگن، نماینده آلمان در سازمان ملل اعلام کرد: «ما معتقدیم که ترک برجام، چندجانبه گرایی موثر و دستورالعمل‌های بین‌المللی مبتنی بر قانون که منع گسترش سلاحهای هسته‌ای یکی از اصول اساسی آن است را تضعیف می‌کند.»
واسیلی نبنزیا، نماینده روسیه در سازمان ملل نیز به انتقاد از واشنگتن به دلیل اعمال دوبارۀ تحریم‌ها علیه ایران پرداخت و گفت که این کار، نقض مستقیم قطعنامه شورای امنیت در موضوع توافق هسته‌ای است و جای شگفتی است که سازمان ملل نقض انجام شده از سوی آمریکا را نادیده گرفته است.
او گفت: «خروج آمریکا از برجام ضربه‌ای جدی به رژیم منع گسترش سلاحهای هسته‌ای و امنیت خاورمیانه وارد کرد.»
نبنزیا با اشاره به گزارش دبیرکل سازمان ملل و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تاکید کرد که «بر اساس این اسناد، هیچ شواهدی مبنی بر تخلف ایران وجود ندارد.»
ما ژائوشو، نماینده چین در سازمان ملل متحد نیز برجام را یک موفقیت و دستاورد چندجانبۀ مهم با استفاده از ابزار دیپلماتیک در یک موضوع داغ و مهم مطرح کرد. او افزود در سه سال گذشته برجام توافقی موثر بوده است. او از تمام طرفها خواست تا در قبال این پیمان نگرشی مسئولانه برای درازمدت داشته باشند و خود را متعهد به گفنگو و همکاری «با صبر و حوصله» بدانند.
او تاکید کرد که اگرچه در گزارش دبیرکل تاسف عمیق او از خروج آمریکا از این توافق اعلام شده است اما باید گزارش او انعکاسی از تلاش‌های انجام شده را به شیوه‌ای عینی و متوازن نشان دهد و بر نگرانی‌های ایران نیز تاکید داشته باشد.
نماینده چین افزود: «چین به حضور خود در گروه کاری برجام ادامه خواهد داد زیرا همواره از حل مسائل به شیوه دیپلماتیک حمایت می‌کند و خواستار تداوم گفتگوها با تمام طرفهای ذینفع در برجام است.»
نشست شورای امنیت در موضوع توافق هسته‌ای در حالی برگزار شد که علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران در ۴ ژوئن (۱۴ خرداد) به سازمان انرژی اتمی ایران دستور داد که فورا آمادگی لازم برای رسیدن به ۱۹۰ هزار سو را «فعلا در چارچوب برجام» فراهم کند و سازمان انرژی اتمی این کشور نیز روز چهارشنبه ۲۷ ژوئن از راه اندازی دوبارۀ کارخانه تولید مواد اولیه برای غنی‌سازی اورانیوم در اصفهان برای تولید گاز UF6 خبر داد.
منبع : یورونیوز
