آرامگاه سعدی بیشک یکی از زیباترین جاذبههای گردشگری ایران و استان فارس است اما چند متر آن طرفتر آرامگاه این زیباییها جای خود را به محرومیتی باورنکردنی میدهد.
به گزارش تسنیم، از باغ دلگشای شیراز که بهسمت آرامگاه سعدی برویم با دیوارنوشتههایی روبهرو میشویم که آراسته به اشعار و نکات نغز شیخ اجل سعدی شیرازی است، اما هرچه به آرامگاه و محله سعدی نزدیکتر میشویم این زیبایی بهدلیل مخدوش شدن نقاشیهای دیواری بهوسیله دیوارنویسیها رنگ میبازد.
در شرق شیراز محلهای وجود دارد که همنام شیخ اجل سعدی شیرازی است. تاریخ این محله بهاستناد وجود دو قلعه قدیمی در آن به هخامنشیان بازمیگردد. در این قلعهها چاهی مستطیل شکل وجود دارد که شبیه به معماری تخت جمشید است و همین امر سبب شده باستانشناسان تاریخ این محله را به هخامنشیان نسبت دهند.
محله سعدی با قدمتی به اندازه تاریخ ایران
امیرحسین حکمتنیا، کارشناس گردشگری در شیراز درباره سابقه تاریخی این محله به تسنیم میگوید: در محله سعدی قلعهای قدیمی وجود دارد که شکل چاه درون آن و سفالینههایی که از درون آن یافت شده، باستانشناسان را به این نتیجه رسانده که نخستین ساختمان قلعه متعلق به زمان هخامنشیان است.
بهگفته حکمتنیا شهرت این قلعه به زمان ساسانیان بازمیگردد، در زمان شاپور دوم، پهندر برادر شاپور در سده چهارم میلادی قلعهای را میسازد که به پهندر و بعدها به فهندژ تغییر نام میدهد و هنوز هم اهالی اصیل محله سعدی نام فهندژ را بر خود دارند.
در زمان اتابکان شیخ اجل سعدی شیراز خانقاهی در این محله میسازد و واپسین سالهای عمر خود را در آن میگذراند و شاید پس از وفات سعدی شیرازی بوده که این محله به "سعدی" شهرت مییابد. در زمان صفویان قلعه مذکور محلی برای تجمع راهزنان شده بوده و این قلعه بهدستور امامقلیخان حاکم فارس تخریب میشود.
محرومیت در چند متری آرامگاه سعدی
وجود آرامگاه سعدی شیرازی بهعنوان برجستهترین اثر تاریخی و گردشگری در این محله لزوم توجه به این محله را ایجاب میکند اما به فاصله یک خیابان پشت آرامگاه با منظرهای روبهرو میشویم که گویی به یکی از محلات حاشیهای شیراز پا گذاشتهایم.
چند متری که از آرامگاه فاصله میگیریم صدای زنگوله گوسفندانی به گوش میرسد که در فضای سبز کوچکی مشغول چرا هستند و این سوال که این گوسفندان در چندمتری آرامگاه بزرگ شاعر ایران زمین چه میکنند؟
اسدالله فهندژ سعدی، از قدیمیان و معتمدان محله است که با وی همراه میشویم و گوشه و کنار محله سعدی را زیر پا میگذاریم، از " گود گِلکنان" که رها شده تا خیابان 50 متری که هنوز پس از 15 سال به سرانجامی نرسیده است.
به گفته این بنگاهدار قدیمی محله سعدی که شاعر و طنزپرداز نیز است و به " بلبل شیراز" مشهور شده، شهرداری تکلیف این خیابان را مشخص نمیکند. هر سال یک یا 2 خانه را تملک و تخریب میکند اما ساماندهی برای آن ندارد در نتیجه ساکنان منطقه به ویژه همسایگان این خانهها با جانوران موذی مانند مار و عقرب روبهرو میشوند.
" شهرک سعدی از قدیم مورد بیمهری مسئولان به ویژه شهرداری منطقه 3 قرار گرفته و هنوز یک طرح جامع و کامل ندارد" این را فهندژ سعدی میگوید و در توضیح صحبت خود اضافه میکند، اگر خواستید یک باغ و زمینی را در این منطقه تفکیک کنید به دلیل نبود طرح جامع افراد به صورت غیرقانونی این کار را انجام میدهند که نتیجهاش وضع نامناسب فرهنگی، اجتماعی و بهداشتی این محله شده است.
خیابانی که 15 ساله شد اما کامل نشد
به گفته وی 15 سال است که قرار بوده شهرداری خیابان 50 متری را از آرامگاه تا بلوار شهید وفایی که به تونل سعدی متصل میشود، احداث کند اما هنوز هیچ اتفاقی رخ نداده است.
فهندژ سعدی معتقد است که برای ساماندهی این منطقه نیاز است که شهرداری جدیتر وارد شود و باید هیئتی مختص این منطقه باشد تا امورات آن ساماندهی شود.
امروز گردشگران از هر جای این کره خاکی که پا به ایران بگذارند، شیراز و بازدید از آرامگاه سعدی یکی از مقاصد اصلی سفرشان است اما در این منطقه مکان مناسبی برای استراحت این گردشگران وجود ندارد، موضوعی که این بنگاهدار قدیمی محله سعدی نیز در صحبتهایش به آن اشاره میکند.
وی میگوید: " پس از این همه سال هنوز یک مسافرخانه یا هتل در این منطقه وجود ندارد در حالی که شهرک سعدی میتواند قطب گردشگری شهر باشد. شهرداری با سرمایهگذاری دولتی یا بخش خصوصی میتواند بهترین هزینه کند و بهترین سودآوری را داشته باشد".
رضا عباسی از دیگر اهالی محله سعدی است که وی نیز از نامهنگاریهای متعدد برای ساماندهی به محله گلایه دارد. وی میگوید: شهردار قبل از عید از این منطقه بازدید کرده است اما 4 ماه از عید میگذرد مردم این منطقه دیگر نه شهردار را دیدند و نه کارگران شهرداری را".
وی از مسئولان میخواهد که به وعدههای خود عمل کنند چراکه همانگونه که به شهرک صدرا در شمال شیراز رسیدگی میشود باید به محله سعدی به عنوان یکی از محلات کم برخوردار نیز توجه شود.
شیخ اجل سعدی شیرازی که در میان کارشناسان ادبیات به شاعر مردمی شناخته میشود و بیت " بنی آدم اعضای یکدیگرند .. " او بر سر در سازمان ملل نشسته است، امروز همسایگانی دارد که از سادهترین امکانات محروم شدهاند. اگر امروز سعدی زنده بود بیشک درباره رسیدگی به حال همسایگانش ساکت نمینشست.