رییس اتحادیه طلا و جواهر تهران می گوید: امیدواریم دولت سیاستی را به‌کار گیرد که بازار ارز و سکه از این سردرگمی نجات پیدا کند. ما نیز پیشنهاداتی را داده‌ایم و در کنار آن آماده‌ایم که در آینده به دولت کمک کنیم.
رفتار بازار سکه و طلا در ماه‌های گذشته فضایی را به وجود آورده که به گفته رییس اتحادیه طلا و جواهر تهران، هم مصرف‌کننده و هم طلافروش به «چه کنم» «چه کنم» افتاده‌اند. مصرف‌کننده نمی‌داند که اگر طلا بخرد، ضرر می‌کند یا خیر و فروشنده هم نمی‌داند اگر طلا را بفروشد، فردا چقدر گران‌تر باید بخرد. این شرایط به نظر آیت محمدولی باعث شده که خرید و فروش مصنوعات طلا از ابتدای سال 1397 به صفر برسد. وی که در کافه‌خبر خبرگزاری خبرآنلاین به تشریح دلایل افزایش قیمت سکه و طلا در ماه‌های اخیر می‌پرداخت، تاکید کرد: در حال حاضر طلافروشان بیشتر به‌دنبال آرامش بازار هستند، حتی اگر هر گرم طلا به 10 هزار تومان کاهش یابد، زیرا در آرامش بازار، مصرف‌کننده به بازار طلا ورود پیدا می‌کند. محمدولی تاکید می کند: با توجه به قیمتی که امروز سکه دارد، استقبالی که مردم دو ماه قبل از آن می‌کردند، وجود ندارد، زیرا سکه به قیمتی رسیده که برای همه تعجب‌آور شده است.
آنچه در ادامه می‌خوانید، مشروح گفت‌وگوی خبرآنلاین با آیت محمدولی، رییس اتحادیه طلا و جواهر تهران است:
طی چند ماه گذشته قیمت طلا و سکه افزایش قابل توجهی داشته، به طوری که شاهد بودیم نرخ سکه تا دو برابر بالا رفت و در آخرین معاملات دیروز در بازار با قیمتی بیش از 3 میلیون تومان به فروش رفت. به نظر شما مهم‌ترین عاملی که در این افزایش قیمت‌ها اثر داشت، چه بود؟ تحریم‌ها و مسایل بیرونی بیشتر در این موضوع اثر گذاشت یا مسایل داخلی؟
در رابطه با سکه بیشترین عواملی که در نوسان قیمت‌ها اثر می‌گذارد، درونی است. تامین یا همان عرضه و تقاضا و موضوع تغییر قیمت ارز، روی قیمت طلا می‌توانند اثرگذار باشند. سیاست‌های دیگری نیز می‌تواند عامل افزایش قیمت‌ها باشد. برای مثال، ارز در مقطعی در سال 1397 امنیتی شد. همه این‌ها روی قیمت طلا و به خصوص سکه اثرگذار بود؛ بازار سکه‌ای که عرضه و تقاضای آن تنظیم نشد و هر آنچه را که مردم نیاز داشتند، شاید در اختیارشان قرار نمی‌گرفت.
از سوی دیگر، زمانی که مشکلات ارزی ایجاد و ارز چندنرخی شد، دیگر پول‌هایی که در این حوزه ردوبدل می‌شد، رهگیری می‌شد. بنابراین افرادی که در این مسیر حرکت می‌کردند، دیگر نتوانستند کاری کنند و وارد بازار سکه شدند. شاید راحت‌ترین روشی که می‌توانستند پول خود را جابه‌جا کنند، خرید سکه بود. افراد وارد بازار سکه شدند تا بتوانند هر گونه که بخواهند، در بازار جابه‌جا شوند. بعضا هم اتفاق افتاد که با سکه‌های آن‌چنانی که افراد خریداری کردند، تقاضا بالا رفت و عرضه کم شد. در نهایت نیز قیمت سکه به شدت افزایش یافت.
یعنی شما معتقدید دلالان و واسطه‌گران بازار ارز، به بازار طلا و سکه منتقل شدند؟
ببینید، زمانی که ارز امنیتی شد، وقتی کسی می‌خواست پولی را جابه‌جا کند، این پول باید مشخص می‌شد که از کجا آمده است. به این ترتیب،افرادی که در بازار ارزکار می‌کردند و هیچکدام نیز شاید از دید ما صنفی نبودند،دیدند پولشان دارد به‌راحتی رصد می‌شود و اگر بخواهند جابه‌جایی پول انجام دهند، برایشان سخت خواهد بود و موانعی وجود دارد. این افراد برای این‌که موانع را رد کنند، به بازار سکه ورود کردند. به این شکل تقاضا برای سکه بالا رفت و حباب سکه به‌وجود آمد. البته سود همه این‌ها به بانک مرکزی برمی‌گشت. شاید بانک مرکزی می‌توانست با سیاست‌هایی، این وضعیت بازار را کنترل کند.
به نظر شما به چه دلیل سیاست پیش‌فروش سکه اثر مثبت روی بازار نگذاشت؟
پیش‌فروش سکه خیلی کوتاه اثر داشت. زمانی که بانک مرکزی سکه را پیش‌فروش می‌کند، اما به آن تعهد نکند، بدون اثر می‌شود. به‌هرحال همه این‌ها دست به دست هم داد و حباب سکه به وجود آمد. امیدواریم دولت سیاستی را به‌کار گیرد که بازار ارز و سکه از این سردرگمی نجات پیدا کند. ما نیز پیشنهاداتی را داده‌ایم و هم آماده‌ایم که در آینده به دولت کمک کنیم.
در حال حاضر حباب سکه و طلا چقدر است؟
قیمت طلا که جهانی است و درصد کمی از آن به عوامل داخلی بستگی دارد، اما حباب سکه تا آخر وقت دیروز 670 هزار تومان بود.
شما عنوان کردید که نرخ طلا جهانی است، اما ما در مقطعی کاهش قیمت طلا در بازار جهانی را شاهد بودیم. پس چرا رفتار بازار طلای ایران متفاوت بود و قیمت‌ها افزایش یافت؟
همان‌طور که گفتم، یک‌سری عوامل درونی در مقطع کوتاهی فاصله‌ای بین طلای کشور ما با طلای جهانی انداخت. یک دلیل آن برمی‌گردد به تقاضا و دومین دلیل، عوامل درونی است. البته همه این‌ها کوتاه‌مدت و فاصله‌ها کم است. در گذشته نیز که آرامش صددرصدی در بازار طلا وجود داشت، برای مثال 30، 40 سال قبل گاهی این اتفاقات می‌افتاد، اما چشم‌گیر نبود که در اذهان عمومی کاملا واضح و روشن مطرح شود که چرا افزایش قیمت‌ها این‌گونه است. بالاخره عوامل درونی اقتصاد باعث می‌شود که در این مقطع فاصله قیمتی چشم‌گیر باشد و مردم یا سازمان‌هایی که قیمت‌ها را رصد می‌کنند، سوال می‌کنند چرا قیمت طلا در ایران با کشورهای دیگر یا با اونس جهانی فاصله دارد.
افزایش قیمت‌ها تا چه اندازه روی خرید و فروش بازار اثر گذاشته است؟
از ابتدای سال 1397 تا به الان خرید و فروش مصنوعات طلا در حد صفر بوده است. با این تعداد طلافروشی‌ای که در کشور وجود دارد، از ابتدای سال 1397 تا به الان خرید و فروشی که باید وجود داشته باشد و از مصنوعات طلا استقبال شود و همکاران ما بتوانند از این خرید و فروش هزینه‌های خود را تامین کنند، وجود نداشته است. در این نوسانات قیمت طلا، قدرت تصمیم‌گیری از مردم گرفته شده و نیز از نظر اقتصادی و مالی قدرت خریدشان پایین آمده است. همچنین مردم در مسیری رفتند که طلاهای آب شده یا سکه می‌خرند تا کار اقتصادی کنند. از نظر اقتصادی طلافروشان هزینه‌های روزمره خود را نیز نتوانستند تامین کنند.
اما این موضوع را باید در نظر بگیریم که ارزش کالاهایشان دو برابر شده است.
افرادی که خارج از صنعت طلا هستند، نگاه‌شان این است که طلا تا دیروز هر گرم 100 هزار تومان بوده و امروز 230 هزار تومان شده است. بنابراین مردم می‌گویند عجب سودی!؟ اما نکته این‌جاست که آیا وزن طلا نیز بالا رفته است؟
همکاران ما یک سرمایه‌ای دارند که این سرمایه اولیه را باید در اختیار داشته باشند و وقتی مشتری طلا را خرید می‌کند، باید بلافاصله طلافروش به همان وزن طلا بخرد و به کارگر طلا را بدهد بسازد و جایگزین طلای قبلی کند. اگر طلافروش سرمایه خود را بفروشد و نتواند جایگزین آن کند، ضرر است. در ویترین زرگرها باید طلا باشد که مردم بتوانند طلا بخرند. از نظر وزنی یک گرم طلای ما همان یک گرم است، حالا این یک گرم می‌خواهد 300 هزار تومان بشود یا 50 یا 100 هزار تومان. طلافروش باید سرمایه خود را حفظ کند..
مثال دیگری می‌زنم. بیشتر مردم کشور ما نیاز به یک جایی دارند که بتوانند خانواده‌های خود را سکنی دهند. حالا ما با عده‌ای که وارد بحث ساخت‌وساز شدند، کاری نداریم. فردی که در خانه‌ای زندگی می‌کند و آن را 100 هزار تومان خریداری کرده، اگر قیمت خانه به 5 میلیارد تومان افزایش یابد، سوال این است که آیا به تعداد خانه‌های فرد اضافه شده است؟ به متراژ یا طبقات خانه اضافه شده است؟ همان خانه گران شده است. اگر خانه‌ای که گران شده را 5 میلیارد تومان بفروشید، فردا که بخواهید همین خانه را جایگزین کنید، باید 6 میلیارد تومان پول دهید. آیا سرمایه شما اضافه شده است؟ خیر؛ این تورمی است که خواسته یا ناخواسته به وجود آمده است.
زمانی که طلا گران می‌شود، دلیلی نمی‌شود که سرمایه زرگر اضافه شده باشد، چون وزن طلا اضافه نمی‌شود. طلافروشان بیشتر دنبال آرامش بازار هستند. حالا اگر هر گرم طلا 10 هزار تومان هم شود، در آرامش بازار مصرف‌کننده به بازار طلا ورود پیدا می‌کند. دادوستد که اتفاق بیفتد، برای ما خوب است.
دلیل کاهش فروش نمی‌تواند این باشد که برخی از طلافروشان در شرایط کنونی بازار، ترجیح می‌دهند خرید و فروش را متوقف کنند؟
هیچ طلافروشی را نمی‌توانید پیدا کنید که مشتری وارد مغازه او شود و بخواهد طلا بخرد و بگوید نمی‌فروشم. اما در نوسانات اخیر بازار قدرت تصمیم‌گیری از طلافروش گرفته شده است. دغدغه طلافروش این است که الان که طلا را می‌فروشد، آیا می‌تواند به همین قیمت جایگزین کند یا خیر. حتی قدرت تصمیم‌گیری از مصرف‌کننده گرفته شده که اگر طلا را بخرد، فردا ارزان می‌شود یا گران؟ شاید در بعضی مواقع مصرف‌کننده و فروشنده طلا در چه کنم، چه کنم مانده‌اند.
در 5 ماه گذشته در بیشتر مواقع اتفاق افتاده که همکاران ما ضرر هم کرده‌اند، زیرا امروز فروخته‌اند و بعد به دلیل افزایش قیمت‌ها، با ضرر همان طلایی را که فروختند، با درصدی بالاتر جایگزین کرده‌اند. برخلاف آنچه که در افکار مردم است، فعالان صنعت طلا و جواهر بیشتر دنبال این هستند که در آرامش و ثبات کار کنند.
در رابطه با سکه چه؟ با توجه به نوسانات بازار، در حال حاضر خرید و فروش صورت می‌گیرد؟
ببینید، آن‌طور که شاید و باید،خیر. همان دغدغه‌هایی که در رابطه با طلا عنوان کردم،نسبت به سکه نیز وجود دارد. با توجه به قیمتی که امروز سکه دارد، استقبالی که مردم دو ماه قبل از آن می‌کردند، وجود ندارد، زیرا سکه به قیمتی رسیده که برای همه تعجب‌آور است.
گاهی شنیده می‌شود که شاید قیمت سکه به رقمی مثل 5 میلیون تومان افزایش یابد.
تعجب در تعجب. نباید این اتفاق بیفتد. سکه‌ای که در نهایت نزدیک به 10 گرم طلای 18 عیار دارد، چه اتفاقی می‌افتد که گران‌تر از این شود؟ گرمی چند؟
فکر می‌کنید بعد از اجرای تحریم‌ها، اتفاق جدیدی در بازار می‌افتد؟
ما امیدواریم دولت سیاستی را به‌کار گیرد که بتواند هم کشور و هم مردم از آسیب‌ها در امان نگه دارد و همچنین اصولی حرکت کنند. ما در گذشته هم تحریم بودیم، اما این شکلی که امروز رفتار می‌شود، آن زمان نبود. سیاست‌هایی باید به کار گرفته شود که دوباره جهش قیمت‌ها اتفاق نیفتد.
یک اتفاقی که در ماه‌های اخیر شاهد بودیم، این بود که در روزهای تعطیل یک‌سری کانال‌های تلگرامی و حتی سایت‌ها رقم طلا و سکه را بالا و پایین می‌کردند. دلیل این موضوع چیست؟
ببینید، در هفته دو روز کشورهای دیگر تعطیل هستند. پنج‌شنبه‌های ما نیز نیمه تعطیل و جمعه‌ها هم تعطیل است. این‌گونه ما 4 روز بی‌اعتنا از دنیا هستیم. این در حالی است که مبادلات طلا و ارز در کشورهای جهان اتفاق می‌افتد. الان کار به جایی رسیده که خیلی از فعالان بازار که فضا و مسایل را دنبال می‌کنند، به یک‌باره می‌بینند که برای مثال در آمریکا یک‌شنبه شب ساعت 12 تغییراتی در بازار دارد. همه این‌ها روی لحظه به لحظه قیمت طلا و ارز اثرگذار است. این‌گونه می‌شود که عددهایی در سایت‌ها و کانال‌ها رد و بدل می‌شود که البته ذهن مردم را به سمت آرامش نمی‌برد. البته اتحادیه، سایتی را دارد راه‌اندازی می‌کند که در روزهای آینده پرده‌برداری می‌شود تا مردم اگر اطلاعاتی خواستند، بتوانند به سایت اتحادیه مراجعه کنند تا حداقل ذهن‌شان به جاهای دیگر نرود.
یکی از سوالات این روزهای مردم این است که آیا سکه دوباره 500 هزار تومان، یک میلیون یا یک میلیون و نیم می‌شود؟
در کوتاه‌مدت خیلی بعید است.
در سال 1390 و 1391 یک‌چنین افزایش قیمتی در بازار طلا و سکه رخ داد، اما در سال 1392 ریزش قیمت‌ها در بازار اتفاق افتاد.
آن زمان به این شدت و حدت نبود. این‌که می‌گویم شاید دور از ذهن باشد که سکه 3 میلیون تومانی برای مثال 500 هزار تومان شود، چند دلیل دارد. یکی این‌که جمعیت دنیا روز به روز دارد دو سه برابر می‌شود و طلا، فلزی است که هر کجا بروی، پیدا نیست، یعنی درخت ندارد که هر سال میوه طلا بدهد. بنابراین حجم و وزن فلز طلا نسبت به فلزات دیگر و جمعیتی که در دنیا وجود دارد، کم است. بر این اساس، با این دلایل، علم و منطق می‌گوید که طلا به این قیمت نمی‌رسد، اما اگر آهنگ آرامش در بازار اقتصاد دنیا وجود داشته باشد و نگاه‌های منفی بعضی از کشورها نسبت به یکدیگر برداشته شود و برخی سردمداران از روش خصمانه خود دست بردارند و همه چیز را برای خودشان نخواهند، به طور طبیعی قیمت کنونی پایین‌تر می‌آید. اما نه 500 هزار تومان.
مثالی می‌زنم. ما دیگر امروز نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم که زمینی که متری 20 میلیون تومان می‌فروشند، به یک میلیون تومان قبل باز گردد، زیرا جمعیتی که در تهران است، اجازه این اتفاق را نمی‌دهد. اما می‌شود که آرامش در بازار وجود داشته باشد و 20 میلیون تومان به 13 میلیون تومان کاهش یابد.
مشخص است که چقدر سکه یا طلا در خانه‌ها وجود دارد؟
سخت است این آمار را بدهیم. اگر بخواهیم روی ماشین‌حساب حساب کنیم، به طور معمول و میانگین می‌شود یک عدد و رقمی را در آورد، ولی باز هم نمی‌تواند دقیق باشد. فکر می‌کنم در آمارهای بانک مرکزی در چند وقت اخیر اعلام شد که حدود 60 تن طلا را پیش‌فروش کرده‌اند.
