روز نامه شرق در گفت‌وگو با اسدالله عسگراولادی، رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین، درباره شرایط این روزهای کشور، تحریم های امریکا و رابطه تجاری ایران و چین مصاحبه کرده است.
تحریم‌های تازه آمریکا این‌بار هوشمندانه‌تر از قبل اعمال می‌شود و در این شرایط شاید به‌راحتی قبل نتوانیم این تحریم‌ها را دور بزنیم. برای عبور از این مرحله سخت در حوزه روابط بین‌الملل چه کشورهایی می‌توانند به ما کمک بیشتری کنند؟
در مقابل بداخلاقي‌ها يا دهن‌كجي‌هاي آمريكا، سه يا چهار راه بيشتر نداريم، اما مي‌توانيم از آن عبور كنيم. شرط اول عبور از اين شرايط، اتحاد خودمان است؛ مثلا اين فهرست‌هايي را كه مي‌بينيم گاهي منتشر مي‌شود، بايد كنار بگذاريم. اين اختلاف‌ها بايد برداشته شود. يكي مي‌گويد فهرست ندهيد، يكي مي‌گويد فهرست بدهيد. فردي 30 ميليون تُن پنير وارد كرده است؛ حال سؤال مي‌شود اين پنير را كجا برديد و چه كرديد. نمي‌خواهم اين حرف را بزنم، اما باید با 10، 15 نفر از متخلفان واقعي برخورد سختی شود و صد، 200 نفر را هم شلاق بزنند، تا اين كارها را نكنند. در غير اين صورت، شرايط درست نمي‌شود و انحراف‌ها ادامه خواهد يافت.
از لحاظ بين‌المللي نیز سه اصل را بايد رعايت كنيم؛ اول اينكه با همسايگان خود بهتر از اين باشيم. ما با همسايگانمان خوب نيستيم. 15 همسايه داريم كه 10 همسايه ما را دوست ندارند. بايد با چين و هند رفاقت داشته باشيم. يك همسايه شمالي هم داريم كه با ما صاف نيست و بايد صاف بشود. روسيه به ظاهر با ايران صاف است، اما در اوپك با ما همراهي نكرد. اين نشان مي‌دهد اين كشور يك ظاهر و باطني دارد. پنج بار با پوتين ملاقات كرديم. رئيس‌جمهور ما رفت شانگهاي، اما هنوز به بازي‌اش نگرفته‌اند و هنوز ناظر تصميم‌سازي‌هاست. ما بايد روابط خود با همسايه‌ها را مديريت كنيم و با كشورهاي بزرگ روسيه، چين و هند رفاقت عميق‌تری داشته باشيم. اگر روابط خود با همسايه‌ها را حفظ كرده و سه كشور بزرگ را نگه داريم، به قول مرحوم بهشتي، آمريكا هيچ غلطي نمي‌تواند بكند. اگر اين كارها را نكنيم، بايد نگران چهار نوامبر و خروج آمريكا از برجام باشيم.
خروج آمريكا از برجام چه تأثيري بر فعاليت‌هاي اقتصادي ايران خواهد داشت؟
ما 40 سال است در تحريم هستيم. به‌راحتي از تحريم عبور مي‌كنيم، به شرط اينكه خودمان با هم متحد باشيم و همسايه‌هايمان را درك كنيم. از وزير نفت گله‌اي دارم. چند سال پيش در جريان بازديد از آزادگان، اگرچه آقاي زنگنه وزير خوبي است، اما در تلويزيون گفت من چيني‌ها را از آزادگان بيرون كردم. بعد از اين سخنان، توتال به‌جاي چين آمد. حالا با اعمال تحريم‌هاي جديد آمريكا، توتال از ايران رفت و چيني‌ها هم حاضر نيستند به ايران بازگردند.
فكر مي‌كنيد ما در حق چيني‌ها بداخلاقي كرده‌ايم؟
بله اين بداخلاقي مديريتي ماست؛ چه ضرورتي داشت اعلام كنيم چين را از ايران بيرون كرده‌ايم؟ چه لزومي دارد با ذكر دلايل چين را هوا كنيم؟ بايد بدون سروصدا اين كار انجام مي‌شد. سياست يعني اينكه بدون سروصدا كارهاي خود را پيش ببريم. چرچيل وقتي سياست‌مداري مي‌كرد، با همه مكاتبه مي‌كرد. با مكاتبه برنده جنگ شد. كسي قدرت نداشت مثل او با مبادله اطلاعات و مكاتبه، آمريكا را وادار به مذاكره كند. ما بايد سياست خاصي داشته باشيم. در آن مقطع فرياد زدم درباره چين اين‌گونه رفتار نشود. در برابر بداخلاقي آمريكا بايد لبخند به شرق را بپذيريم. روسیه و چين كشورهاي شرقي هستند كه لبخندشان را پذيرفتيم. اگر بخواهيم از اين تحريم‌هاي بد عبور كنيم، بايد اتحاد خود را حفظ كنيم و دوستي با همسايگان و چند كشور بزرگ را نیز بپذيريم؛ زيرا بايد دو ميليون بشكه نفت بفروشيم.
شرايط چين براي خريد نفت ايران بسيار سخت‌گیرانه است و اين كشور صرفا به‌دنبال فروش كالاهاي خود است. با اين شرايط، تجارت با چين نفعي براي ايران دارد؟
شرايط ما براي چين سخت‌گیرانه است. ما شرايط آساني نداريم. من پيشنهاد مي‌دهم يك ميليون بشكه نفت اضافه ايران را به چيني‌ها بفروشيم. در ازاي آن پول نگيريم تا طلبكار شويم. سند دِين درست مي‌كنيم و به ازاي آن دو تا سه كالاي مورد نياز خود را مي‌آوريم.
در دور قبل تحریم‌ها، قراردادهای ما با چین منجر به بلوکه‌شدن دارایی‌هایمان در بانک‌های این کشور شد. چه تضمینی وجود دارد این بار چین براساس منافعش قراردادها را به نفع خود نچرخاند؟
اينكه پول‌ها بلوكه شد، تقصير خودمان بود. ما با چين قرارداد بستيم و گفتيم كه روزي 500 هزار بشكه نفت را به 600 هزار بشكه افزايش دهيد. يك‌سوم آن را پول پرداخت كنيد و به‌ازاي دو‌سوم بقيه، كالا بدهيد. اين پيشنهاد ما بود و چين هم از اين پيشنهاد راضي بود و به‌سرعت آن را پذيرفت. در آن مقطع، غرب از ما نفت نمي‌خريد. در اين معامله ضرر نكرديم. حدود 20 ميليارد دلار طلبكار شديم. دو سال طلبكار شديم و در قالب فاينانس‌هايي كه داشتيم، از چين پول گرفتيم. هند هم همین‌طور است. 10 ميليارد دلار از اين كشور طلبكار بوديم که به ما كالا داد؛ گندم و برنج داد و حتي از جاي ديگر كالا خريد و به ما داد. اگر در جريان مبادلات طلبكار باشيم، عيبي ندارد. ولي بايد راه وصول طلب را بلد باشيم. اگر بلد نباشيم چگونه رفتار كنيم، همين مي‌شود. فساد ايجاد مي‌شود. معاون‌اول رئيس‌جمهور گفته است: نفت را به بخش خصوصي مي‌دهيم، برويد بفروشيد. اين گفته اصلا درست نيست. 50 تا 60 سال است كه نفت دست فعالان بخش خصوصي نبوده است. بلد نيستيم نفت بفروشيم. اول بايد به ما كار را ياد بدهيد، بعد بگوييد كه نفت بفروشيم.
نفت دست بخش خصوصي باشد، باعث فساد نمي‌شود؟
رانت صددرصدي مي‌شود. مديريت‌هاي ما ضعف دارد. تيم اقتصادي دولت نمره نياورده است. مخصوصا در سال 96 و 97 اصلا نمره نياوردند. اين تيم اقتصادي يا بايد تربيت شود يا آموزش ببيند يا عوض شد. موضوع خيلي ساده است. جنجال ارز درست شده است. شرايط امروز يعني چه؟ به‌راحتي در قيمت ارزي كه در بازار بين پنج تا شش هزار تومان بود، مداخله كرديم و نرخ چهار هزار و 200 تومان را براي آن اعلام كرديم. هدف از اين كار چه بود؟ اين رفتارها نوعي سوءمديريت است. همان روزي كه براي ارز نرخ دولتي اعلام كردند، رانتي‌ها شروع به فعاليت كردند و ارز چهار هزار و 200 توماني را خريداري كردند و بين شش تا هفت هزار تومان فروختند. چندي پيش هيئت دولت سفري به چين داشت. من در چين خيلي آبرو دارم. دو روز قبل به آقاي واعظي، رئيس‌دفتر رئيس‌جمهور پيغام دادم كه من را همراه خود ببرند. پاسخ آمد كه در اين سفر بخش خصوصي را تعريف نكرده‌ايم. با احترام گفتند كه من نيايم. به آنها اعلام كردم كه در اين سفر حتما دست خالي برمي‌گردند. جنجال هم نكردم و تقريبا همين هم شد.
